Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zależności pomiędzy dokładnością pomiarów a dokładnością wyznaczenia parametrów geologicznych w kompleksowej interpretacji profilowań geofizyki otworowej

100%

Woźnicka U. , Krynicka E. , Jarzyna J.

|

tom nr 130

317--320

PL

W pracy zastosowano statystyczną metodę wielokrotnych powtórzeń w celu zwielokrotnienia profilowań geofizyki otworowej danego typu. Wysymulowane proflowania:GR, DT i RHOB (przy założonej dokładności pomiaru) wykorzystano (łącznie z wynikami rzeczywistych rejestracji w otworach) w kompleksowej interpretacji wykonanej w aplikacji Interlog w systemie GeoWin®. Na podstawie serii kilkudziesięciu wyników w piaskowcowo-iłowcowych utworach mioceńskich obliczono średnie wartości i średnie względne błędy wyznaczenia parametrów geologicznych. Przeprowadzono dyskusję wpływu dokładności pomiaru oraz innych czynników na uzyskane wyniki. Stwierdzono, że metoda optymalizacji zastosowana do rozwiązania układu równań nieliniowych pozwala na zmniejszenie wpływu błędów profilowań na końcowe dokładności wyinterpretowanych parametrów geologicznych.

EN

The standard approach to determine of an accuracy of ineasurement of a physical category is based on the statistical calculations for the series of multiple re-run of recordings. In the paper the statistical multiple re-run method has been applied to create a series of multiple realizations of the logs. The simulated logs: GR, DT and RHOB (under assumed accuracy of measurement) have been used (together with real recordings in a borehole) for the comprehensive interpretation in the application Interlog in the GeoWin° system. On the basis of the series of a few dozen results in the Miocene sandy-shaly formation mean values and relative average errors for geological parameters have been calculated. The detailed discussion of the influence of the assumed accuracy of ineasurements and other factors influencing the obtained results has been performed.

2

Ocena dokładności kompleksowej interpretacji profilowań geofizyki otworowej z wykorzystaniem statystycznej metody wielokrotnych powtórzeń

100%

Woźnicka U. , Jarzyna J. , Krynicka E.

|

tom T. 30, z. 3

311-329

PL

Statystyczna metoda wielokrotnych powtórzeń została użyta do wykonania 20 lub 40 symulacji profilowania gamma, GR, gęstościowego, RHOB i akustycznego, DT, na podstawie znajomości rzeczywistego pomiaru, przy założeniu błędu pomiarów równego 2.5, 5 lub 10% mierzonej wielkości. Symulacje, razem z rzeczywistymi pomiarami - neutronowym, opornościowym i średnicy otworu - wprowadzono do systemu GeoWinŽ w celu przeprowadzenia kompleksowej interpretacji, aby wyznaczyć litologię, porowatość i nasycenie. Testowanie metody wykonano w 100-metrowym interwale utworów sarmatu w zapadlisku przedkarpackim. Uzyskano odpowiednio 20 lub 40 wartości parametrów geologicznych, tzn. objętości składnika piaskowcowego w skale, objętości iłu, porowatości ogólnej i współczynnika nasycenia wodą. Średnie względne odchylenia standardowe, obliczone dla wszystkich wyników w analizowanym interwale głębokościowym, przyjęto jako miarę dokładności wyznaczenia wymienionych parametrów. Proponowaną metodę uznano za wiarygodną i efektywną w sytuacji, gdy wyniki kompleksowej interpretacji są uzyskane jako rozwiązanie układu równań zredagowanych dla wykorzystanych profilowań geofizyki otworowej. Błędy wyznaczenia parametrów geologicznych są w niektórych przypadkach niższe niż założone dokładności pomiarowe w profilowaniach.

EN

A multiple re-run statistical method has been used to get 20 or 40 results of simulated natural radioactivity, GR, bulk density, RHOB and acoustic, DT, logs on a base of real measurements assuming the accuracy of 2.5, 5 or 10 percent for the real values. Simulations together with the real logs - neutron, resistivity and caliper - have been used as the input data in the GeoWinŽ system to carry out the comprehensive interpretation to get the lithology-porosity-saturation solution. The proposed method has been tested on the 100 m section of the Sarmatian formation in the Carpathian foredeep. The series of 20 or 40 values of the geological parameters, i.e. sandstone volume, shale volume, total porosity and water saturation have been obtained. The mean relative standard deviations calculated for all interpretation results in the analysed depth section have been treated as a measure of the errors of the parameters. Proposed method is credible and effective, when results of the comprehensive interpretation are obtained as a solution of a set of equations written for used well logs. The errors of determining the geological parameters are in some cases lower then assumed accuracy of the measured logs.

3

Wpływ rozdrobnienia próbki skalnej na mierzony przekrój czynny absorpcji neutronów termicznych

100%

Gabańska B. , Krynicka E. , Woźnicka U.

|

tom R. 58, nr 5

231-239

PL

Zarówno w praktyce laboratoryjnej jak i warunkach naturalnych spotykamy się z próbkami (ośrodkami) geologicznymi, których nie można uznać za jednorodne z punktu widzenia transportu neutronów termicznych. Miarę niejednorodności ośrodka dla absorpcji neutronów termicznych można zdefiniować jako stosunek efektywnego przekroju czynnego absorpcji (np. dla ośrodka składającego się z dwóch składników obecnych w objętościach makroskopowych, o znacznie różniących się właściwościach neutronowych) do przekroju czynnego absorpcji dla ośrodka jednorodnego (tj. gdy obydwa składniki stanowią idealną mieszaninę). Niejednorodność taka, nazwana efektem granulacji, zależy: od stosunku makroskopowych przekrojów czynnych składników ośrodka, rozmiarów centrów absorpcyjnych oraz koncentracji składników. W pracy przedstawiono laboratoryjne wyniki pomiarów przekroju czynnego absorpcji neutronów termicznych, wykonane na modelach dwuskładnikowych oraz na próbkach krzemu i diabazu o różnych granulacjach, świadczące o wpływie granulacji na taki pomiar. Nieznaczny wpływ granulacji stwierdza się: już przy ziarnach krzemu >= 5 mm, otrzymując wartość przekroju czynnego o ok. 5°/o niższą niż w przypadku jednorodnego materiału. Dla próbek diabazu o granulacji od 6.3 do 12.8 mm, zaniżenie przekroju czynnego absorpcji dochodzi do kilkunastu procent.

EN

Both in a laboratory and field practice we meet geological media or samples which have to be treated as heterogenous from the point of view of a neutron transport process. A ratio of an effective absorption cross section (e.g. for a two-component medium, both media in macroscopic quantities, and characterized by significantly different neutron properties) to the thermal neutron absorption cross section for the corresponding homogeneous medium (an ideal mixture of these components) can be treated as a degree of heterogeneity of the medium. This heterogeneity, called the granulation effect, depends on the neutron cross sections ratio, the size of absorbing centers and the concentration of components. Laboratory experimental results of thermal neutron absorption cross sections obtained for two-component models and on silicon and diabase samples of different granulations are presented in the paper. The results show the influence of the granulation on the measurement. The granulation effect has been observed already for silicon grains >= 5 mm; the absorption cross section measured has been about 5 per cent less than that for the homogeneous medium. The reduction of the absorption cross section for diabase samples of granulation from 6.3 to 12.8 mm has exceeded 10 per cent.

4

Problem niejednorodności ośrodka skalnego w badaniach neutronowych

88%

Drozdowicz K. , Krynicka E. , Woźnicka U. , Gabańska B. , Igielski A.

Prace Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa

|

2002

|

tom nr 116 wyd. konferencyjne

239--243

PL

Przekrój czynny na absorpcję neutronów termicznych w ośrodku niejednorodnym (ziarnistym) jest niższy niż w odpowiadającym ośrodku jednorodnym zawierającym te same składniki w tych samych ilościach. Taka niejednorodność może wystąpić bądź w naturalnym ośrodku skalnym, bądź w próbce użytej do badań. W pracy pokazano wpływ granulacji próbki skalnej na obserwowany przekrój czynny absorpcji mieszanin ziaren z roztworami absorbenta, jak również na interpretowany stąd przekrój czynny samej skały. Pomiary wykonano na stanowisku przy impulsowym generatorze neutronów w IFJ, używając próbek diabazu o drobnych (< 4 mm) i dużych (od 6,3 do 12,8 mm) ziarnach. Obliczenia teoretyczne przeprowadzono w oparciu o wcześniej opracowaną teorią absorpcji neutronów w ośrodku ziarnistym, zweryfikwaną w eksperymentach na modelach o kontrolowanej ziarnistości i dokładnie znanej absorpcji składników. Pokazano sposób oceny, czy próbka materiału użyta w pomiarze jest jednorodna z punktu widzenia transportu neutronów.

EN

The thermal neutron absorption cross section of a heterogeneous material is lower than of the corresponding homogeneous one which contains the same components. When rock materials are investigated the sample contains usually grains which create heterogeneity. The heterogeneity effect depends on the mass contribution of highly- and low-absorbing centres, on the ratio of their absorption cross sections, and on their sizes. An influence of the granulation of silicon and diabase samples on the absorption cross section measured with Czubek's method has been experimentally investigated. A 20 per cent underestimation of the absorption cross section has been observed for the diabase grains of sizes from 6.3 to 12.8 mm.

5

Time-dependent neutron field experimental set-up at the pulsed neutron generator in the Institute of Nuclear Physics

63%

Burda J. , Drozdowicz K. , Gabańska B. , Igielski A. , Janik W. , Kosik M. , Krynicka E. , Kurowski A. , Woźnicka U. , Zaleski T.

|

tom Vol. 44, nr 4

511-520

EN

The pulsed neutron generator in the Institute of Nuclear Physics in Kraków operates as a pulsed and/or stationary neutron source. Its experimental set-up for research of the time-dependent thermal neutron fields in various media is presented. The electronic control systems for the generator and for data acquisition, necessary to assure the required measurement conditions, have been designed and built by the authors. The new electronic equipment makes it possible to do the measurements with high accuracy and repeatability. The macroscopic absorption cross section for environmental materials, like rocks, borehole and formation fluids, are measured routinely using the pulsed neutron source by two methods elaborated in the INP. The pulsed neutron parameters for homogeneous and heterogeneous materials (e.g. containing absorbing centres in a low absorption matrix) can be also measured by the geometrical buckling method on the same experimental set-up. Experiments for materials of variable bulk densities are going on. Other experiments are related to a verification of new theoretical models of thermal neutron scattering in hydrogenous media.

PL

Generator neutronów prędkich działający w Instytucie Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego w Krakowie może pracować zarówno z wiązką ciągłą, jak i impulsową. W pracy opisane jest stanowisko pomiarowe do badania niestacjonarnych pól neutronowych w różnego rodzaju ośrodkach. Systemy sterowania i kontroli generatora neutronów i stanowiska pomiarowego oraz układy zapewniające utrzymanie odpowiednich i stabilnych warunków pomiarowych zostały zaprojektowane i wykonane przez zespół autorów. Nowoczesne rozwiązania elektroniczne umożliwiają wykonywanie pomiarów z wysoką dokładnością i powtarzalnością. Obecnie stanowisko pomiarowe wykorzystywane jest do pomiaru przekroju czynnego absorpcji neutronów termicznych dla materiałów geologicznych dwiema metodami impulsowymi opracowanymi w IFJ. Ponadto metodą zmiennego bucklingu geometrycznego wyznacza się tzw. impulsowe parametry neutronowe dla ośrodków jednorodnych i niejednorodnych (np. centra absorpcyjne w słabo absorbującym medium). Wykonuje się również eksperymenty dla materiałów o zmiennej gęstości nasypowej. Stanowisko może też być wykorzystywane do eksperymentów służących weryfikacji badań podstawowych dotyczących procesów spowalniania, rozpraszania i dyfuzji neutronów w ośrodkach o ograniczonych rozmiarach, w szczególności zawierających wodór związany w molekułach.