Zabiegi ochrony roślin stosowane w uprawie zbóż są czynnikiem stabilizującym plony. Właściwa ocena nasilenia szkodliwych organizmów i znajomość ich wpływu na plon pozwala ograniczyć zabiegi chemiczne tylko do przypadków uzasadnionych i uniknąć strat. Dzięki rozwojowi diagnostyki możliwe jest wczesne wykrywanie agrofagów, a systemy wspomagania decyzji ułatwiają wybór odpowiedniej metody ochrony, korzystnej dla producenta i konsumenta oraz bezpiecznej dla środowiska naturalnego.
EN
Increase of the cereal participation in crop rotation is reason of escalation of diseases, pests and weeds development. It causes 15 to 20% yield losses or more in individual cases. The forecast of cereal yield losses is possible thanks to progress in diagnostics and thanks to development of decision support systems on need to carry out plant protection treatments based on monitoring system. It allows to avoid yield loss and achieve expecting profit.
The cereals are prevailing as a crop in the European Union member countries (EU-25). They cover more than 51 milion hectares, that is about 50% of arable land. Poland has the second place in the EU as far as the acreage of cereal production is concerned and third by the harvested grain crop (about 27 million tons). On the other hand, the yield from 1 hectare is rather low. In 2005 the grain yield was on average 32.3 dt/ha, that is 63% of the average yield in the EU member countries. The causes of such a low yield are mostly the poor natural and ecological conditions, the low technological level and the extremely small area of individual farms. Only the farms of large acreage, economically efficient, well managed and directed by good specialists disposing of a broad knowledge will be able to meet the competition pressure. One of the most important tasks will be the compliance with all EU standards, especially with respect to the quality of the final product. Integration with EU creates a chance to attain this goal if Polish agriculture is able to take advantage of the EU financial help.
PL
W strukturze produkcji roślinnej krajów Unii Europejskiej (UE-25) dominują zboża. Zajmują one ponad 51 mln ha, co stanowi około 50% gruntów ornych. Polska zajmuje 2 miejsce w krajach UE pod względem powierzchni uprawy zbóż (ponad 8 mln ha) i 3 miejsce pod względem wielkości zbiorów (około 27 mln ton). Natomiast plony z jednego ha są bardzo niskie. W 2005 r wyniosły średnio 32,3 dt/ha, co stanowi 63% średniej unijnej wielkości plonu ziarna. Przyczyną tak niskich plonów są m.in.: gorsze warunki przyrodniczo-siedliskowe, niższe zaawansowanie technologiczne oraz duże rozdrobnienie gospodarstw. Presji konkurencyjnej będą mogły sprostać tylko gospodarstwa duże obszarowo, silne ekonomiczne, elastycznie zarządzane i prowadzone przez fachowców dysponujących dużą wiedzą. Jednym z ważniejszych problemów będzie spełnienie wszelkich unijnych wymogów, szczególnie odnoszących się do jakości produkcji. Integracja z UE stwarza możliwość osiągnięcia tego celu poprzez wykorzystanie przez polskie rolnictwo dostępnych środków finansowych.
The cereals are prevailing as a crop in the European Union member countries (EU-25). They cover more than 51 milion hectares, that is about 50% of arable land. Poland has the second place in the EU as far as the acreage of cereal production is concerned and third by the harvested grain crop (about 27 million tons). On the other hand, the yield from 1 hectare is rather low. In 2005 the grain yield was on average 32.3 dt/ha, that is 63% of the average yield in the EU member countries. The causes of such a low yield are mostly the poor natural and ecological conditions, the low technological level and the extremely small area of individual farms. Only the farms of large acreage, economically efficient, well managed and directed by good specialists disposing of a broad knowledge will be able to meet the competition pressure. One of the most important tasks will be the compliance with all EU standards, especially with respect to the quality of the final product. Integration with EU creates a chance to attain this goal if Polish agriculture is able to take advantage of the EU financial help.
PL
W strukturze produkcji roślinnej krajów Unii Europejskiej (UE-25) dominują zboża. Zajmują one ponad 51 mln ha, co stanowi około 50% gruntów ornych. Polska zajmuje 2 miejsce w krajach UE pod względem powierzchni uprawy zbóż (ponad 8 mln ha) i 3 miejsce pod względem wielkości zbiorów (około 27 mln ton). Natomiast plony z jednego ha są bardzo niskie. W 2005 r wyniosły średnio 32,3 dt/ha, co stanowi 63% średniej unijnej wielkości plonu ziarna. Przyczyną tak niskich plonów są m.in.: gorsze warunki przyrodniczo-siedliskowe, niższe zaawansowanie technologiczne oraz duże rozdrobnienie gospodarstw. Presji konkurencyjnej będą mogły sprostać tylko gospodarstwa duże obszarowo, silne ekonomiczne, elastycznie zarządzane i prowadzone przez fachowców dysponujących dużą wiedzą. Jednym z ważniejszych problemów będzie spełnienie wszelkich unijnych wymogów, szczególnie odnoszących się do jakości produkcji. Integracja z UE stwarza możliwość osiągnięcia tego celu poprzez wykorzystanie przez polskie rolnictwo dostępnych środków finansowych.
Polska jest liczącym się w Europie producentem zbóż. Wobec perspektywy integracji z Unią Europejską wymagane jest dostosowanie w tym obszarze przepisów obowiązujących Wspólną Politykę Rolną Unii Europejskiej. Dotyczy to szczególnie przepisów fitosanitarnych, gdyż ochrona roślin jest gwarancją wysokiej jakości plonów i wzrost jej poziomu jest nieodzowny.
EN
From 1989 the essential aim of Polish politics is an integration with European Union. It needs many changes in Polish regulations of the agriculture division. This paper presents stages and trends of those changes. Owing to introduction of new technology of the cultivation and modern plant protection methods it is possible to obtain high yields and high quality cereal grain production in accordance with European Union regulations.
Doświadczenia prowadzono na terenie Rolniczego Zakładu Doświadczalnego SGGW Chylice, woj. mazowieckie, w latach 2000-2008 na pszenicy ozimej, uprawianej corocznie po przedplonach zbożowych w systemie konwencjonalnym. Celem badań była ocena wpływu występujących corocznie grzybów patogenicznych, sprawców chorób pszenicy ozimej, na plon oraz opłacalność ich zwalczania poprzez stosowanie zabiegów fungicydowych. W interpretacji wyników badań uwzględniono szczególnie warunki pogodowe oraz koszty ochrony i cenę zbytu ziarna, przy czym stwierdzono duży wpływ długich okresów suszy (w 2000 i 2006 roku) oraz silnego występowania rdzy brunatnej (w 2001 i 2002 roku) na zmniejszenie plonu. Plon uratowany w wyniku stosowania fungicydów wyniósł średnio 9,73 dt/ha = 516,27 zł/ha. Pozwoliło to pokryć koszty zabiegów (średnio 313,43 zł/ha) i uzyskać nadwyżkę produkcji uratowanej w wysokości 203 zł/ha. Tylko w 2000 roku zabiegi fungicydowe były nierentowne (susza), natomiast w latach 2001-2008 były opłacalne.
EN
Winter wheat is a very susceptible species to infection by pathogenic fungi re-quires the application of plant protection products. Their effectiveness and profitability of application depend on numerous factors. The most important of them are: weather and environmental conditions, managing and organisation of production, the intensity of occurrence and harmfulness of occurring pathogenes, the amount of obtained yield, costs of protection and grain selling prices. Presented research results are derived from plot ex-periments conducted in the Field Experimental Station IOR-PIB Grodzisk Mazowiecki, on the fields of Agricultural Experimental Station SGGW Chylice, mazowieckie voivode-ship, in 2000-2008 on winter wheat. A high differentiation was stated in profitability of applying particular fungicides, as well as considerable differences between particular vegetative seasons of winter wheat cultivation. In each year, except 2000, protection treatments were profitable, in spite of high costs being on average 10% of the value of protected crop.
Na konkurencyjnych rynkach światowych wzrosły wymagania dotyczące jakości ziarna zbóż. Polska musi sprostać tym wymaganiom. Prawidłowo wykonane zabiegi ochrony roślin stanowią poważny krok w osiągnięciu tego celu.
EN
Requirements of cereal grain quality increased on the world competitive markets. Poland has to be up to these requirements. Plant protection treatments carried out correctly exemplify the important steps to achieve this objective.
Ochrona roślin jest ważnym elementem w produkcji zbóż. Prawidłowo wykonane zabiegi ochrony roślin są bezpieczne dla konsumentów i środowiska, ograniczają straty plonu i zapewniają zysk dla producenta. W pracy przedstawiono zmiany, jakie wystąpiły w ochronie zbóż po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej oraz plany na dalsze lata, zgodne ze standardami unijnymi.
EN
Plant protection is a very important element of the cereal production. Properly executed plant protection treatments are safe for consumers and the environment. They reduce yield losses and ensure a profit for the producer. The paper presents the plant protection changes after Polish accession to the European Union as well as the plans for the future in this field being in agreement with the EU standards.
Ochrona roślin stanowi istotną część technologii uprawy zbóż. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej nastąpiły znaczne zmiany, dotyczące stosowania środków ochrony roślin. W pracy przedstawiono czynniki determinujące końcowy efekt ekonomiczny stosowania zabiegów ochrony roślin w uprawie zbóż.
EN
Plant protection is a significant part of the technology of cereal growing. Considerable changes of plant protection product applications came after accession of Poland to the European Union. In the paper are presented the determinant factors of final economical effect of plant protection treatment application in growing of the cereals.
Ochrona roślin jest ważnym elementem w produkcji zbóż. Prawidłowo wykonane zabiegi ochrony roślin są bezpieczne dla konsumentów i środowiska, ograniczają straty plonu i zapewniają zysk dla producenta. W pracy przedstawiono zmiany, jakie wystąpiły w ochronie zbóż po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej oraz plany na dalsze lata, zgodne ze standardami unijnymi.
EN
Plant protection is a very important element of the cereal production. Properly executed plant protection treatments are safe for consumers and the environment. They reduce yield losses and ensure a profit for the producer. The paper presents the plant protection changes after Polish accession to the European Union as well as the plans for the future in this field being in agreement with the EU standards.
W opracowaniu przedstawiono kierunki zmian w ochronie roślin, która stanowi ważny element nowoczesnej produkcji zbóż w Polsce. Zmiany te dotyczą głównie stopniowego ograniczania stosowania środków chemicznych na korzyść innych metod zalecanych przez Dobrą Praktykę Ochrony Roślin. Celem tych działań jest uzyskanie wysokiej jakości plonów ziarna zbóż, gwarantujących opłacalność produkcji i bezpieczeństwo dla konsumentów i środowiska.
EN
In the paper the changes in plant protection programs have been presented. They are very important in cereal production in Poland. Aim of the changes is reduction of crop protection chemicals use in the interest of the other methods friendly to the enviroment and safe for consumers.