The article is part of the topic related to the protection of the world’s cultural and natural heritage. This protection became the subject of a nationwide scientific conference organized in Poznań on June 20, 2022, titled: “The role of international organizations in the protection of the world’s cultural and natural heritage. Reflections on the 50th anniversary of adopting the UNESCO Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage”. The author deals with the issues of civil and military protection of cultural property in the event of an armed conflict. Hence, the article refers to the 1954 Hague Convention on the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict and the Protocol amending it. This subject is also relevant today in the context of the ongoing war in Ukraine. The article also deals with the subject of diplomacy as a tool for creating regulations securing cultural property against destruction and describes the role of international organizations taking up this challenge. Finally, it presents the role of Poland and other countries involved in the process of saving cultural goods in the fighting Ukraine.
PL
Niniejszy artykuł wpisuje się w tematykę dotyczącą ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Ochrona ta stała się przedmiotem ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w Poznaniu 20 czerwca 2022 roku pt. „Rola organizacji międzynarodowych w ochronie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Refleksje na tle jubileuszu 50-lecia przyjęcia Konwencji UNESCO o ochronie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego”. Autorka porusza zagadnienia cywilno-wojskowej ochrony dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego. Stąd w artykule odniesiono się do Konwencji haskiej z 1954 roku na temat ochrony dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego i Protokołu ją zmieniającego. Tematyka ta zyskuje na aktualności również dzisiaj w kontekście trwającej wojny w Ukrainie. Ponadto podjęta została tematyka dyplomacji jako narzędzia służącego do tworzenia regulacji zabezpieczających dobra kultury przed zniszczeniem oraz opisano rolę organizacji międzynarodowych podejmujących to wyzwanie. Wreszcie przedstawiono rolę Polski i innych państw zaangażowanych w proces ratowania dóbr kultury w walczącej Ukrainie.
This article undertakes a very sensitive issue: space security and counterspace capabilities and arms control. Those issues come under the sovereignty of each state and are strictly connected to national defense and policy. Counterspace, also known as space control, is the set of capabilities or techniques that are used to gain space superiority. Space superi-ority is the ability to use space for one`s own purposes while denying it to an adversary. These issues are so important now in the era of fast-growing state activities in space and under such a big dependence on space. Anti-satellite weapons (ASAT) are a subset of offensive counterspace capabilities, although the satellite itself is only one part of the system that can be attacked. That is the reason why protecting space infrastructure, in the absence of stabilized international space control cooperation and difficulties in reaching an agreement on PPWT treaty and lack of progress of international space law in this matter, is crucial by building the Space Situational Awareness system. Collaboration of states in this matter seems to be a priority.
The legacy of over 50 years of spaceflight has brought not only technical developments and scientific and achievements, but it has also led to a growing population of space debris. There are many sources of space pollution: abandoned equipment such as launch vehicle upper stages or satellites that have been abandoned at the end of their life, items from spacecraft released during mission operations (typically these items include launch vehicle fairings, split screws, cable ties, lens hoods and caps). Various shapes and sizes of debris are also produced by equipment degradation due to gases, solar radiation, as well as the operation of solid rocket engines. Examples of such products are paint flakes, alumina particles from exhaust gases and solid engine coating residues. The international community is making efforts to reduce the danger posed by the spread of space debris caused by state and private entities involved in the exploitation of space.
PL
Dziedzictwo ponad 50 lat lotów kosmicznych przyniosło nie tylko rozwój techniczny i naukowy oraz osiągnięcia, ale doprowadziło również do rosnącej populacji śmieci kosmicznych. Źródeł kosmicznych zanieczyszczeń jest wiele: porzucony sprzęt, taki jak górne stopnie rakiet nośnych lub satelity, które zostały porzucone pod koniec ich eksploatacji, przedmioty ze statków kosmicznych uwalniane w trakcie operacji misyjnych (zazwyczaj te elementy obejmują owiewki pojazdu startowego, śruby rozdzielające, opaski zaciskowe, osłony i pokrywy obiektywu). Różne kształty i rozmiary gruzu powstają również w wyniku degradacji sprzętu, działania gazów, promieniowania słonecznego, a także działania silników rakietowych na paliwo stałe. Przykładami takich produktów są płatki farby, cząstki tlenku glinu ze spalin i stałe pozostałości pokrycia silnika. Społeczność międzynarodowa podejmuje starania, aby zmniejszyć niebezpieczeństwo płynące z rozpowszechnienia się szczątków kosmicznych spowodowanych przez podmioty państwowe i prywatne zajmujące się eksploatacją Kosmosu.
W ostatnich latach w wielu państwach uchwalono lub gruntownie znowelizowano ustawy regulujące wykonywanie działalności kosmicznej. Wyjątkiem są tu Stany Zjednoczone Ameryki (USA), których wewnętrzne prawo kosmiczne ulega ciągłym przekształceniom ze względu na aktywność tego państwa oraz podmiotów mających siedzibę (miejsce zamieszkania) na terytorium tego państwa w przestrzeni kosmicznej (np. spółka Space Exploration Technologies Corp. – SpaceX). Jeżeli chodzi o inne państwa mające własne kosmiczne prawo krajowe, to warto wymienić tu Luksemburg, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Ukrainę, Portugalię, Australię, Finlandię, Wielką Brytanię, Nową Zelandię oraz Danię.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.