Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 19

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
W pracy zastosowano wielowymiarowe metody statystyczne analizy danych, tj. analizę skupień, analizę składowych głównych, analizę czynnikową i analizę dyskryminacyjną, które pozwoliły na wykrycie podobieństw i różnic w składzie fizykochemicznym wód w dziewięciu punktach pomiarowo-kontrolnych, usytuowanych wzdłuż biegu rzeki Maskawy. Zidentyfikowano reprezentatywne wskaźniki jakości wody określające jej czasową i przestrzenną zmienność, wyeksponowano ukryte czynniki objaśniające strukturę danych oraz dokonano oceny wpływu naturalnych i antropogenicznych źródeł zanieczyszczeń na jakość wód. Zastosowana analiza skupień pozwoliła na podział punktów pomiarowo-kontrolnych na trzy statystycznie istotne grupy charakteryzujące się podobnym stanem i zmianami jakości. Analiza składowych głównych potwierdziła istotne różnice w składzie analizowanych parametrów fizykochemicznych wody w punktach kontrolnych usytuowanych poniżej miasta Środa, które znajdują się pod wyraźnym wpływem odprowadzanych nieoczyszczonych ścieków. Zastosowanie analizy dyskryminacyjnej pozwoliło na zredukowanie liczby oznaczanych wskaźników jakości wody z 19 do 10, kluczowych przy ocenie czasowej zmienności składu fizykochemicznego wód w zlewni.
EN
The paper presents the application of multivariate statistical techniques viz. cluster analysis (CA), principal component analysis (PCA), factor analysis (FA) and discriminate analysis (DA) to discover similarities and differences in the physico-chemical composition of water at nine research control points situated along the Maskawa river. In the paper the representative parameters of water quality were identified with regarded to the assessment of its time and spatial variability, hidden factors accounting for the structure of the data were exposed and natural and anthropogenic sources of water pollution were identified. Cluster analysis allowed the division of research control points into three statistically significant groups characterized by a similar state and variability of water quality. Principal component analysis confirmed significant differences in the composition of the analyzed physico-chemical parameters of water at the measurement control point situated below the town of Środa, due to point pollution. The application of discriminate analysis allowed to reduce the number of measured water quality parameters from 19 to 10, crucial for assessment of temporal variability water compounds in the river parameters.
PL
W pracy przedstawiono ocenę zmian wielkości i dynamiki przepływu małej rzeki nizinnej w wieloleciu 1987-1995 i 2007-2009. Ocenę dokonano na podstawie ciągłych (codziennych) i cyklicznych (1 raz w miesiącu) pomiarów natężenia przepływów Strugi Dormowskiej w profilu Gorzyń. Na podstawie codziennych pomiarów stanów wody i obliczonych przepływów rzeki w profilu Gorzyń w wieloleciu 1987-1995 ustalono, że średnie miesięczne przepływy były istotnie (na poziomie α = 0,05) zależne od miesięcznych sum opadów atmosferycznych. Z zależności tej na podstawie sum miesięcznych opadów określono średnie miesięczne przepływy w latach 2007-2009 i porównano z wartościami przepływów pomierzonych z częstotliwością jeden raz w miesiącu. Różnica pomiędzy pomierzonymi a obliczonymi średnimi miesięcznymi przepływami wynosiła ± 9%. Wskaźnik zaburzenia reżimu wynikającego z istotnych zmian w zagospodarowaniu zlewni obliczony jako bezwzględną wartość dopełnienia do jedności stosunku przepływu SSQ z ostatnich lat (2007-2009) i przepływu SSQ z wielolecia wcześniejszego (1987-1995) wyniósł 17%, co świadczy o niewielkim zaburzeniu reżimu hydrologicznego Strugi Dormowskiej.
EN
The paper presents the assessment of variability in the flows of the Sruga Dormowska river in the years 1987-1995 and 2007-2009. The analysis is based on every day (the first period) and every month (the second period) measurements of water stages and flows at Gorzyń (Poland). For the first period a correlation was found between the mean monthly flows and the precipitations. It allowed for a calculation of mean monthly flows for the second period (2007-2009) on the basis of monthly sums of precipitation and their comparison with the values measured once a month. The difference between the calculated and measured flow values was ± 9%. An index of flow regime disturbances calculated as a difference between 100% and a quotient of mean flow in both investigated periods (in %) amounted to 17%. It can be interpreted as a not significant disturbance in the flow regime.
15
51%
PL
Celem pracy było oszacowanie zagrożenia powodziowego w zlewni rzeki Małej Wełny na odcinku od wypływu z Jeziora Gorzuchowskiego do przekroju Kiszkowo jaz nr 1 (Brudzewko). Podstawą określenia przepływów maksymalnych rzeki Małej Wełny, o prawdopodobieństwie przewyższenia 10%, 1% i 0,2%, były przepływy uzyskane z roczników hydrologicznych z lat 1965–1975 i 1978–1983 oraz własne pomiary prowadzone w latach 2000–2009 w profilu Kiszkowo. Przepływy prawdopodobne obliczono według metody IMGW, gdzie prawdopodobieństwo przewyższenia przepływu maksymalnego rocznego obliczono jako prawdopodobieństwo alternatywy dwóch niewykluczających się zdarzeń niezależnych. Następnie wprowadzono je do modelu hydraulicznego RUBiKoN, za pomocą którego obliczono rzędne zwierciadła wody, które naniesiono na profil podłużny badanej rzeki. Numeryczny model powierzchni doliny rzeki został opracowany na podstawie numerycznych map topograficznych w skali 1:10 000 za pomocą programu komputerowego ArcGIS z rozszerzeniem Spatial i 3D Analyst. Rzędne zwierciadła wody oraz trójwymiarowy model powierzchni terenu pozwoliły ustalić obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia podtopienia jest niskie (wynosi raz na 500 lat), średnie (raz na 100 lat) i wysokie (raz na 10 lat).
EN
The aim of this paper was assessment of flood risk in the catchment of the Mała Wełna River on the reach from Gorzuchowskie lake to Kiszkowo weir No 1 (Brudzewko). The annual maximum discharges with given probability of exceedance 10%, 1% i 0,2% were calculated on the basis of data obtain from the Polish hydrological year-books: 1965-1975 and 1978-1983, and own data for the period 2000-2009. The maximum annual discharges were calculated on Institute according to the Meteorology and Water Management (IMGW) method, where the distribution of probability of exceedance of the annual maximum floods is calculated as the probability of alternative of two non-eliminated independent events. The maximum annual discharges with given probability were inputted to RUBiKoN hydraulic model, which allow to calculated localization of points of the highest water level on the cross-section of Mała Wełna river channel. Digital elevation model of the river valley were performed on the basis of topographic maps in the scale 1:10 000 with use of ArcGIS program with Spatial and 3D extension. Water levels in cross-sections and digital elevation model allow to establish the area where the flood risk probability is low (one on 500 years), medium (one on 100 years) and high (one on 10 years).
PL
W pracy przedstawiono wyniki oceny wpływu warunków meteorologicznych i hydrologicznych na czasową zmienności ładunków związków azotu i fosforu wymywanych ze zlewni rolniczej. Badania i obserwacje terenowe prowadzone były w latach hydrologicznych 2000-2005 w zlewni rzeki Małej Wełny do przekroju Kiszkowo. Powierzchnia analizowanej zlewni wynosi 342 km²; udział użytków rolnych w zlewni jest wysoki 82,7%, z czego 75,2% przypada na grunty orne, 7,2% użytki zielone, a 0,3% na sady. Ładunki związków biogennych wymywane ze zlewni rzeki Małej Wełny w okresie badań charakteryzowały się dużą zmiennością. Najwyższe były ładunki azotu azotanowego średnio 1,01 kg N-NO₃·ha⁻¹·rok⁻¹, a najniższe azotu azotynowego 0,02 kg N-NO₂·ha⁻¹·rok⁻¹. Ładunki azotu azotanowego w zimowych półroczach hydrologicznych stanowiły aż 84% ładunku biogenów wynoszonego ze zlewni, z kolei w półroczach letnich przy niższych przepływach notowano obniżenie udziału ładunku azotu azotanowego, do 52%, spowodowane to było tym, że azot azotanowy był intensywnie pobierany przez rośliny wodne i fitoplankton. W letnich półroczach notowano wzrost udziału ładunków azotu amonowego z 9 do 23% i fosforanów z 6 do 22% w ogólnym ładunku związków biogennych wymywanych ze zlewni. Analiza składu ładunków biogenów wymywanych ze zlewni wykazała, że w pierwszych czterech latach badań dominowały ładunki azotu azotanowego i stanowiły od 56 do 89%, z kolei w latach 2004 i 2005 notowano wzrost udziału ładunków fosforu reaktywnego i azotu amonowego. Przeprowadzone analizy statystyczne wykazały, że istotne statystycznie zależności występowały pomiędzy półrocznymi ładunkami azotu azotanowego oraz wskaźnikami i współczynnikami odpływu, ładunkami azotu amonowego i współczynnikami odpływu oraz ładunkami fosforu reaktywnego i półrocznymi sumami opadów atmosferycznych. Odwrotnie proporcjonalny związek zanotowano pomiędzy półrocznymi ładunkami azotu amonowego a średnimi półrocznymi temperaturami powietrza.
EN
The paper presents results of evaluation of the influence of hydrological and meteorological conditions on temporal nitrogen and phosphorus compound loads variability leaching from agricultural catchment. The investigations were carried out in the hydrologic years 2000-2005 in the Mała Wełna catchmet down to Kiszkowo cross-section. The analysed catchment has an area of 342 km², agricultural land occupying 82.7% of the total catchment area, arable land 75.2%, meadows 7.2% and orchards 0.3% respectively. Loads of nitrogen and phosphorus compounds leaching from the catchment of the Mała Wełna River in the study period highly varied. The nitrate nitrogen loads leaching from the catchment were the highest - average 1.01 kg N-NO₃·ha⁻¹·year⁻¹ and nitrite nitrogen loads were the lowest - average 0.02 kg N-NO₂·ha⁻¹·year⁻¹. Nitrate nitrogen loads in winter half years amount ed to 84% of nutrient loads leaching from the catchment, while in summer half years with lower water discharge the nitrate nitrogen loads decreased to 52% which was caused by nitrate nitrogen uptake by water plants and phytoplankton. In summer half years an increased share of ammonium nitrogen loads was observed from 9 to 23% and phosphate from 6 to 22% in total nutrient load leaching from the catchment. Analysed nutrient loads composition leaching from the catchment showed that in the years 2000-2003 nitrate nitrogen loads amounted to from 56 to 89%, whereas in the 2004 and 2005 an increase in phosphate and ammonium nitrogen loads leaching from the catchment was observed. The statistics analysis showed, that statistically significant relationship were found between: half years nitrate nitrogen loads and runoff index and runoff coefficient, ammonium nitrogen loads and runoff coefficient and phosphate phosphorus and half years sums of precipitation. Inversely proportional relationship was observed between half yearly ammonium nitrogen loads and averages half yearly air temperature.
19
38%
PL
W pracy przedstawiono zmienność przepływów rzeki Samicy Stęszewskiej w profilu Stęszew (o powierzchni zlewni 109 km²) w latach hydrologicznych 2001-2007. Rozkład odpływów w analizowanym profilu był zależny od eksploatacji jazu piętrzącego wody Jeziora Niepruszewskiego. Badania wykazały, że w podobnych latach pod względem opadów atmosferycznych (2001 i 2007) współczynnik nieregularności przepływów rzeki w profilu Stęszew był 10-krotnie niższy w 2001 roku (piętrzenie) niż w 2007 roku (brak piętrzenia jeziora). Również współczynniki przepływów miesięcznych w 2001 roku były dużo niższe (od 0,59 do 1,55) niż w 2007 roku, w którym współczynniki te wahały się od 0,27 do 3,72. Piętrzenie wody w Jeziorze Niepruszewskim za pomocą jazu w 2001 roku zwiększało prawie dwukrotnie retencję czynną jeziora.
EN
The paper presents discharge variability of the Samica Stęszewska River in Stęszew cross-section. The study was carried out in the catchment area of 109 km² in the hydrological years 2001-2007. The results have shown that outflow distribution was dependent on the weir exploitation, which is located on the Samica Stęszewska outflow from Niepruszewskie Lake. Our study indicated that in the years of the similar precipitation the complementary index of hydrological disturbances in the Stęszew cross-section was ten times lower in 2001 (during damming) than in 2007 (without damming). Also, indexes of the monthly discharges were much lower in 2001 than in 2007. They ranged from 0.59 to 1.55 and from 0.27 to 3.72, respectively. In 2001 the exploitation of the weir increased ac-tive retention in the Niepruszewskie Lake almost two times.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.