The article is devoted to contemporary Norwegian and Finnish sculpture, which evidently show the close, mutually complementary connections of architecture, art and nature. The presented art projects in park spaces can be inspired by architectural themes (e.g., Finnish Sibelius – monumentti in Helsinki, art. Eila Hiltunen, Portal in Vigeland Park in Oslo, art. Bård Breivik) while in the defined architectural space, they can constitute sensual elements activating places and introducing narration (e.g. Norwegian Havmannen in Mo and Rana as well as English The Broken Column in Stavanger, art. Antony Gormley, Bobby – Finnish Toripolliisi in Oulu, art. Kaarlo Mikkonen, Jenter i Vinden in Narvik, art. Tone Thiis Schetne, Hjallis in Trondheim, art. Per Ung, Scream from nature in Oslo, art. Lise Wulff) or accentuating important boundaries of architectural space which is visible in the following works: Ajan Kulku in Oulu: The Course of Time, Finn Eirik Modahl in Sarpsborg: Genesis (spatial and temporal boundary), Bård Breivik in Lillehammer: portal and aquatic forms, Kristian Blystad in Oslo: tectonics of the roof of the National Theatre, Opera and Ballet, by Bjarne Melgraad in Oslo: A House To Die In (the boundary between sacrum and profanum).
PL
Artykuł poświęcony jest współczesnej norweskiej i fińskiej rzeźbie, które najwyraźniej ukazują ścisłe, wzajemnie się dopełniające związki architektury, sztuki i natury. Zaprezentowane projekty plastyczne w przestrzeniach parkowych mogą być inspirowane wątkami architektonicznymi (np. Sibelius – monumentti w Helsinkach, art. Eila Hiltunen, Portal w Parku Vigelanda w Oslo, art. Bård Breivik), w zdefiniowanej przestrzeni architektonicznej zaś stanowić elementy sensualne, aktywujące miejsca i wprowadzające narrację (np. Havmannen w Mo i Rana oraz The Broken Column w Stavanger, art. Antony Gormley, Toripolliisi w Oulu, art. Kaarlo Mikkonen, Jenter i Vinden w Narviku, art. Tone Thiis Schetne, Hjallis w Trondheim, art. Per Ung, Scream from nature w Oslo, art. Lise Wulff) lub akcentujące ważne granice przestrzeni architektonicznej, co widoczne jest w pracach: The Course of Time Ajana Kulku w Oulu, Genesis Finna Eirika Modahla w Sarpsborg (granica czasoprzestrzenna), Bårda Breivika w Lillehammer: formy portalowe i akwatyczne, Kristiana Blystada w Oslo: tektonika dachu Narodowego Teatru, Opery i Baletu oraz Bjarne Melgraada w Oslo: A House To Die In (granica między sacrum i profanum).
Artykuł poświęcony jest badaniom nad relacjami, jakie zachodzą pomiędzy naturalnymi procesami, którym podlegają materiały pochodzenia organicznego stosowane w ekoarchitekturze, a uzyskiwanymi, będącymi ich następstwem efektami kolorystycznymi. Wskazano, że wizerunki obiektów mogą ulegać zmianom zarówno nieodwracalnym, gdy użyty materiał ulega z czasem naturalnej biodegradacji, jak i cyklicznym – wówczas zastosowana żywa materia odradza się okresowo w kolorach zgodnych z całorocznymi rytmami przyrodniczymi. Takie rozwiązania realizowane w różnych skalach definiowane są jako nowe formy sztuki, będące sprzężeniem architektury z biologią. Przedmiotowe badania nad kolorem wpisują się w ramowe rozważania nad transformacją pejzażu miejskiego w przyjazne środowisku ekostruktury o różnych skalach i kolorach. Analizy ekologicznych realizacji pokazują, że idea miasta organicznego oraz wprowadzanie do miast natury w różnorodnych formach barwnej ekoarchitektury wpisują się w długofalowy ruch ekologii głębokiej, zapoczątkowanej w Norwegii, stając się środkiem do walki z kryzysem klimatycznym. Niniejsza praca pozwala podkreślić wysoką wartość i ważność tych zastosowań dla osiągania różnorodnych i bogatych zakresów kolorystycznych w architekturze, przy istotnej redukcji jej negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne, w porównaniu np. z architekturą wykorzystującą syntetyczne materiały budowlane. Takie praktyki powinny być szczególnie promowane w kontekście postępującego kryzysu klimatycznego, a badania nad materiałami pochodzenia organicznego traktowane priorytetowo.
EN
The article aims to analyze the relationships between natural processes of organic materials which are used in eco-architecture and the resulting color effects. It was indicated that images of objects may undergo irreversible changes, when the material used undergoes natural biodegradation over time, as well as cyclical changes – then the applied living matter is periodically reborn in colors consistent with year-round natural rhythms. These solutions, which are implemented on various scales, are defined as new forms of art forming a combination of architecture and biology. Our research on color is part of the framework considerations on the transformation of the urban landscape into environmentally friendly eco-structures of various scales. Analyses of ecological implementations show that the idea of an organic city and introducing nature to cities in various forms of eco-architecture are part of a long-term deep ecology movement initiated in Norway, which is becoming a means of fighting the climate crisis. This study proves a high value and great importance of these applications for achieving diverse and rich color ranges in architecture, while significantly reducing the negative impact of these practices on the natural environment, compared to, e.g., synthetic building materials. Such practices should be particularly promoted in the context of the advancing climate crisis, and research into materials of organic origin should be given priority.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.