Robert Michels is being considered disappointed socialist who, under the influence of elitism, rejected de-mocracy and moved to a fascist camp (Roth, 1963). In the Polish scientific discourse quite stereotypically Michels has been regarded only as one of continuators of Vilfredo Pareto and Gaetano Mosca, unambig-uously associated as “the one from the Iron Law of Oligarchy”. Little-known is a fact, that in United States Michels’ contribution to sociology of organisation was appreciated. By American scholars Michels is re-garded as the discoverer of goals-displacement phenomenon, an excellent researcher (“sociologist by vir-tue of his temperament”) endowed with cognitive passion and sociological imagination. The aim of the article is to show Michels as a social pedagogue, who all the time consequently was coming back in his different works to the goals-displacement phenomenon in social movements, following its degeneration. This phe-nomenon consists among the others in metamorphosis of the socialist leaders emancipating themselves from the masses. With reference to the title of this article it is worth mentioning that even in Michels’ opus magnum – Political Parties – there are passages correspondent with his educational aspirations towards political leaders and the masses.
PL
W dyskursie akademickim Roberta Michelsa uznaje się zazwyczaj za rozczarowanego socjalistę, który pod wpływem teorii elityzmu odrzucił demokrację i przeszedł do obozu faszystowskiego (Roth, 1963). W polskim dyskursie Michelsa, nieco stereotypowo, uznaje się za kontynuatora Moski i Pareto, jedno-znacznie kojarząc go jako „tego od żelaznego prawa oligarchii”. Mało znany jest fakt, że w Stanach Zjednoczonych doceniono wkład Michelsa w rozwój socjologii organizacji. Amerykańscy uczeni uznają go za odkrywcę zjawiska przemieszczenia celów organizacyjnych, „rasowego” badacza, obdarzonego pasją poznawczą i wyobraźnią socjologiczną. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi, że Roberta Michelsa można uznać nie tylko za politologa, ale również za badacza aspirującego do roli pedagoga społecznego –przedstawiciela inteligencji, której rolą (jego zdaniem) było wytyczenie proletariatowi drogi do socjali-zmu. Badacz ten, w swoich publikacjach, konsekwentnie powracał do zjawiska przemieszczenia celóworganizacyjnych, systematycznie śledząc zjawisko degeneracji ruchów społecznych – zwłaszcza partiisocjaldemokratycznej. W nawiązaniu do tytułu artykułu, warto dodać, że nawet w najważniejszym dzielePolitical Parties Michelsa znajdują się fragmenty świadczące o jego aspiracjach wychowawczych w sto-sunku do przywódców partyjnych i mas wyborczych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.