Autor zwraca uwagę na fakt, że systemy geoinformacyjne stanowią podstawowe narzędzie gromadzenia i przetwarzania informacji przestrzennych odniesionych do powierzchni Ziemi. Pisze on dalej, że w ogólnym rozumieniu GIS (Geographic Information System) jest systemem służącym przede wszystkim do zbierania, przechowywania, analizy i wizualizacji tego typu danych. Wskazuje na kilka kategorii znaczeniowych dla hasła GIS. Najczęściej jest ono rozumiane jako rodzaj oprogramowania spełniającego określone funkcje (programy GIS), które stanowią narzędzie mające na celu realizację działań na atrybutach elementów przestrzeni. W innym ujęciu, GIS jest sposobem cyfrowej prezentacji komponentów środowiska naturalnego (dane GIS), czyli odnosi się głównie do cyfrowych map tematycznych, które mogą być w dowolny sposób przetwarzane i upubliczniane. Pojęcie GIS może być w końcu odniesione do użytkowników oprogramowania – jako społeczności GIS.
W artykule przedstawiono propozycję sposobu oceny jednego z czynników zagrożenia jakości wód podziemnych poziomów wodonośnych w nadkładzie karbonu w GZW związanego z zatapianiem zlikwidowanych zakładów górniczych, zbliżonego konstrukcyjnie do sposobu oceny podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie metodą DRASTIC. Proponowany sposób oceny czynnika górniczego, jakim jest zasięg zruszenia górotworu, opiera się na określeniu prawdopodobnego zasięgu stref deformacji górotworu ponad wyrobiskami w pokładach węgla oraz nadaniu im odpowiedniej rangi zależnie od ocenionej przepuszczalności w związku z powstawaniem sieci szczelin poeksploatacyjnych.
EN
The article presents a proposal of assessment of one of the threat factors to the quality of waters of underground water-carrying levels in the surplus of carbon in the Upper-Silesian Coal Basin connected with flooding of abandoned mining plants, which is similar in construction to the assessment of underground waters susceptibility to contamination with the DRASTIC method. The proposed assessment of mining factor, which is the rangę of rocks disturbance, is based upon the determination of the probable rangę of orogen deformation zones over the excavations in the coal deposits and assigning them to the appropriate rank depending on the assessed permeability in connection with the formation of post-exploitation cracks.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono możliwości i perspektywy zastosowania adsorbentów naturalnych w systemach uzdatniania i odnowy wody. Adsorbenty pochodzenia naturalnego mogą być wykorzystywane w procesach fizycznych oraz fizyczno-chemicznych. Szczególną uwagę poświęcono możliwościom usuwania ze środowiska wodnego mikrozanieczyszczeń o działaniu toksycznym, kancerogennym oraz endokrynnym. Przedstawiono również możliwości technologiczne zastosowania montmorylonitu w układach zintegrowanych opierających się na procesach prowadzonych w sposób symultaniczny.
EN
The article presents the applicability of natural adsorbents in the water treatment and water reuse technologies. Natural adsorbents are used in the physical and physico-chemical processes. Particular attention was paid to the possibilities of removal from the aquatic environment toxicity, carcinogenic and endocrine micropollutants. The possibility of technological applications of montmorillonite in the systems based on simultaneous processes was also presented.