PL
 |
EN
Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 37

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Przeciw nakazom niepamięci – wariant Elif Shafak
100%
Czyżak A.
Slavia Occidentalis
|
2015
|
nr 72/2
31-39
PL
The main aim of the article is the return to the historical events which happened on the Turkish territory of the Ottoman Empire in 1915 and to identify traces of the past. During the First World War the attempted extermination of the Armenian nation took place, and those tragic occurrences remain a literary theme until now. An interpretation of the novel written by Elif Şafak – almost a hundred years after those events – leads to some rather pessimistic cultural conclusions. The author creates, in The Bastard of Istanbul, a mournful vision of the common tendency to forget and the mutual agreement to inherit prejudices against members of other nations, but especially those who live in neighbouring areas.
2
Content available The (im)moral landscape: Zygmunt Haupt’s short story Deszcz [The Rain]
100%
Czyżak A.
Forum Poetyki
|
2023
|
nr 31
EN
The article attempts to offer a new interpretation of Zygmunt Haupt’s short story “Deszcz” [The Rain]. The analysis focuses on the literary strategies employed by the Polish writer and the ethical dimension of the short story. The poetics of Haupt’s text forces one to reflect on its hidden meanings – the landscape presented in it, recreated in the narrator’s memory, inspires a reflection on the human condition in a world of unstable values. Haupt does not impose his own interpretation but encourages the reader to find their own.
PL
W artykule podjęta została próba ponownego odczytania opowiadania Zygmunta Haupta Deszcz. Interpretacja skupia się zarówno na specyfice użytych strategii literackich, jak i wymiarze etycznym utworu. Poetyka tekstu Haupta zmusza do zastanowienia nad jego ukrytymi sensami – ukazany w nim pejzaż, odtwarzany w pamięci narratora, staje się punktem wyjścia do rozważań o kondycji człowieka w świecie rozchwianych wartości. Pisarz nie narzuca własnej perspektywy oglądu przedstawianych zdarzeń, lecz skłania odbiorcę do poszukiwania własnej.
3
Content available „Czułe morderstwa”. Marta Podgórnik w przestrzeni kultury
100%
Czyżak A.
|
2022
|
tom 10
14-25
EN
The article contains interpretations of poetry written by Marta Podgórnik during last years, especially poems placed in her volume titled Mordercze ballady [“Tender homicides”] (published in 2018). This analysis of Silesian writer’s output lead to recognitions of aspects, themes, images and intertextual connections it includes. Podgórnik creates pictures of individualistic women who must exist out of main discourses: patriarchal and feministic, but have to live in mass-culture reality. But the most important in this poetry is language used for poetic but subversive descriptions of painful experiences. This lyric faculty of speech allows Podgórnik to use a specific strategy that may be called “produce of presence”, seeming full of intertextual references, taken frequently from literary tradition and mass-culture texts, motifs and themes.
PL
Artykuł zawiera interpretacje utworów poetyckich Marty Podgórnik z ostatnich lat, przede wszystkim zebranych w tomie Mordercze ballady (opublikowanym w roku 2018). Analizy twórczości śląskiej poetki prowadzą ku rozpoznaniu jej rozmaitych aspektów, tematów, wizji oraz zawartych w niej nawiązań intertekstualnych. Podgórnik kreuje portrety kobiet indywidualistek, funkcjonujących poza głównymi dyskursami: patriarchalnym i feministycznym, natomiast zanurzonych w przestrzeni komunikacji zdominowanej przez kulturę masową. Najważniejszy w jej artystycznych wyborach okazuje się przepełniony buntem poetycki język, służący przekazywaniu wszelkich, najbardziej nawet bolesnych doświadczeń. Ta szczególna liryczna dykcja umożliwia poetce wykorzystywanie strategii, którą można nazwać „produkcją obecności”, pełną międzytekstowych odniesień, czerpanych głównie z tekstów, tematów i motywów kultury (także masowej).
4
Content available W poszukiwaniu języka skrzywdzonych. Wokół Ciemno, prawie noc Joanny Bator
100%
Czyżak A.
Poznańskie Studia Slawistyczne
|
2015
|
nr 9
209-222
EN
The aim of the article is to present an interpretation of one of literary visions of traumatic experiences. Suffering a wrongs in childhood is, by the author, the main cause of many problems In grown people’s life. Those wounds, psychical and physical, may not be cured. The destruction of emotional sphere of human personality causes also a damage of the language capable to express not only trials or harms but even commonplace experiences. Joanna Bator in her novel examines also the abilities of cultural patterns especially those permitting to understand the trauma dimensions and describes the changes of principles ruling a common life.  
PL
The aim of the article is to present an interpretation of one of literary visions of traumatic experiences. Suffering a wrongs in childhood is, by the author, the main cause of many problems In grown people’s life. Those wounds, psychical and physical, may not be cured. The destruction of emotional sphere of human personality causes also a damage of the language capable to express not only trials or harms but even commonplace experiences. Joanna Bator in her novel examines also the abilities of cultural patterns especially those permitting to understand the trauma dimensions and describes the changes of principles ruling a common life.
5
Content available Emocje i konwencje – rzecz o narracjach ofiar Zagłady i ich dzieci. Beata Przymuszała: Smugi Zagłady. Emocjonalne i konwencjonalne aspekty tekstów ofiar i ich dzieci. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016, ss. 369
100%
Czyżak A.
Narracje o Zagładzie
|
2017
|
nr 3
PL
Emotions and Conventions. On Narrations of the Holocaust Victims and Their Children Beata Przymuszała: Smugi Zagłady. Emocjonalne i konwencjonalne aspekty tekstów ofiar i ich dzieci. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016, ss. 369. The review is devoted to a book Smugi Zagłady. Emocjonalne i konwencjonalne aspekty tekstów ofiar i ich dzieci, written by Beata Przymuszała. Trails of the Holocaust, mentioned in the title, evoke a blurred, unclear image that is permanently present even though it can at times go unnoticed for various reasons. Particular chapters present a variety of aspects and degrees of this presence. The author takes up the problem of the wounded Jewish identity, explains why Holocaust literature did not reject the conventional means of expression, and analyses various approaches to trauma. The interpretations draw attention to the issue of intense affective components of texts and the means which let the experiences be expressed.
6
Content available Emigrant o emigrantach. Oskara Miłosza i Josifa Brodskiego portrety bez skazy
100%
Czyżak A.
|
2012
|
tom 10
109-122
EN
This article is an analysis of associations between the portraits of other poets created by Czesław Miłosz, namely Oskar Miłosz and Josif Brodzki, and his self-portraits. The starting point is the experience of emigrant life treated as an unusual existential challenge. Miłosz’s biography, created by him in exile as a “biography of a great national poet” and simultaneously “the biography of a world poet” demands context of similar life-histories: emigrant poets from Eastern Europe successfully forming their literary careers out of homeland. However, the most important connection between those poets is – in Miłosz’s writing – “the hierarchy”, interpreted as a resistance against relativism and as an inflexible belief about the necessity of differentiation between that which is high and that which is low. 
PL
Punktem wyjścia artykułu, analizującego związki pomiędzy tworzonymi przez Czesława Miłosza literackimi portretami innych poetów – Oskara Miłosza i Josifa Bodskiego – a jego licznymi autoportretami jest doświadczenie życia na emigracji, traktowane jako szczególne wyzwanie egzystencjalne. Życiorys Miłosza, kreowany przez niego na wygnaniu jako „biografia wieszcza” a równocześnie „biografia poety światowego” wymagał stworzenia kontekstu biografii podobnych: poetów-emigrantów z Europy Wschodniej odnoszących sukces literacki poza krajem rodzinnym. Jednak najważniejszą więzią między tymi poetami okazała się – w twórczości Miłosza – „hierarchiczność” pojmowana jako opór przeciw wszelkiemu relatywizmowi oraz niezłomna wiara w konieczność rozróżniania tego, co wysokie, od tego, co niskie.
7
Content available remote Polacy i Węgrzy – meandry zbiorowej pamięci
100%
Czyżak A.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
|
2016
|
nr 29
261-270
EN
Review: Janos Tischler, I do szabli… Polska i Węgry. Punkty zwrotne w dziejach obu narodów w latach 1956 oraz 1980-1981, trans. Botond H.jj, Warszawa 2001.
8
Content available „Być z przestrzenią” – uczyć o świecie. Edukacyjne aspekty interpretowania literatury najnowszej
100%
Czyżak A.
|
|
nr 11
49-62
EN
The article contains a consideration about contemporary prose and its educational values. Interpretations of books written by Filip Springer, Julia Fiedorczuk, Anna Janko, Andrzej Stasiuk may be treated as examples of connections between nowadays literature and global and local problems that torment our societies. The consequences of spatial turn in humanistic researches bring many changes, not only on cultural discourses. There are also important transformations of other areas of research, as politics, patterns of common memory and ideology, as well as the processes of establishing the rules of social life. The growing interest into the spatial dimension of individual and collectiva experience provides to the reformulation of other basic terms such as language, subject, culture, literary and artistic practice, and finally, the research and the researcher’s position in the sphere of his new rights.
PL
Artykuł zawiera rozważania poświęcone prozie najnowszej i jej edukacyjnemu znaczeniu. Interpretacje tekstów Filipa Springera, Julii Fiedorczuk, Anny Janko czy Andrzeja Stasiuka mogą zostać uznane za przykłady działań analitycznych, pozwalających pokazywać powiązania między najnowszą literaturą a globalnymi oraz lokalnymi problemami trapiącymi ludzkie społeczności i zbiorowości. Spuścizna zwrotu przestrzennego we współczesnej humanistyce to zarazem wiele przemian, do których doszło nie tylko w ramach kulturowych dyskursów. Ważnym przekształceniom podległo postrzeganie innych obszarów badawczych, takich jak polityka, wzorce pamięci oraz ideologii, a także przemiany reguł wspólnotowego życia. Wzrost zainteresowania przestrzennym wymiarem doświadczeń jednostkowych i zbiorowych doprowadził do przeformułowania podstawowych zagadnień, takich jak język, podmiot, kultura, praktyka literacka i artystyczna, a także przedmiot badań oraz pozycja badacza w sferze nowych kompetencji.  
9
Content available CZARDASZ I GULASZ – OBRAZY WĘGIERSKIEJ „INNOŚCI” W TWÓRCZOŚCI KRZYSZTOFA VARGI
100%
Czyżak A.
|
2017
|
tom 20
|
nr 1
87-95
EN
The article contains interpretations of two compositions written by Krzysztof Varga, Gulasz z turula (2007) and Czardasz z mangalicą (2014). Those works – with their character bordering on autobiography and reportage – constitute a recognition of the contemporary condition of collective consciousness, especially in Hungary, but also in Poland. Imagology as a cultural fact and the methodology of investigating images and ideas assuming the form of myths, patterns or motifs turns out to be a very useful for cultural (postcolonial and comparative) studies.
PL
Artykuł zawiera interpretację dwóch utworów Krzysztofa Vargi, Gulaszu z turula (2007) oraz Czardasza z mangalicą (2014). Teksty te – o zarazem autobiograficznym i reportażowym charakterze – stanowią rozpoznanie współczesnej świadomości zbiorowej zarówno Węgrów, jak i Polaków. Imagologia, jako fakt kulturowy oraz metodologia służąca badaniu obrazów i idei przybierających postać mitów, wzorców i motywów, okazuje się niezwykle przydatnym narzędziem w obszarze studiów kulturowych, szczególnie w nurcie badań postkolonialnych (postzależnościowych) oraz komparatystycznych.
10
Content available Biografie polsko-żydowskie i żydowsko-polskie: rekonesans ponawiany
100%
Czyżak A.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
|
2013
|
nr 22
157-172
EN
The article contains reflections on changes in biographical writing, especially biography of persons of heterogenous ethnic identity. The biographies are not only reconstructions of an individual’s life, but also a clear testimony and reflection of changes in collective consciousness. It turns out that biographies also discover, in a peculiar way, the author’s identity, who, in the process of selection and creation of a biographical text, reveals a part of their own history. This aspect is clearly seen in texts by second and third generation Holocaust survivors, and is demonstrated by interpretations of Magdalena Tulli’s Włoskie szpilki [Italian High Heels] and Piotr Paziński’s Pensjonat [Boarding house].
11
Content available Wilki – metafora, porównanie, paralelizm
100%
Czyżak A.
Polonistyka. Innowacje
|
2017
|
nr 5
21-30
EN
The article contains interpretations of three different textes with the main theme – wolves. A poem titled Wolf by Jarosław Iwaszkiewicz, Zbigniew Herbert’s Wolves and Autobiographical reportage Wolves by Adam Wajrak unites special literary vision of those animals – dangerous but also free and independent. Images of wolves as a base of metaphors, comparisons and parallelisms have changed during last decades simultaneously with evolution of common consiousness. Animal studies as a methodology research constitutes a collection of very useful analytic instruments for investigating traditional cultural patterns and trails of new ideas.
PL
Artykuł zawiera interpretacje trzech różnych tekstów, których głównym tematem pozostają wilki. Wiersz Jarosława Iwaszkiewicza Wilk, Wilki Zbigniewa Herberta i autobiograficzny reportaż Adama Wajraka Wilki łączy specyficzny literacki obraz tych zwierząt – niebezpiecznych, ale wolnych i niezależnych. Portrety wilków używanych jako podstawa budowania metafor, porównań i paralelizmów zmieniały się w ostatnich dekadach wraz z przemianami świadomości zbiorowej. Animal studies jako metodologia badań stanowi zbiór użytecznych narzędzi analitycznych przydatnych w śledzeniu tradycyjnych kulturowych wzorców oraz tropów nowych idei.
12
Content available Tożsamość w obrazach. Wokół "Leksykonu miast intymnych" Jurija Andruchowycza
100%
Czyżak A.
|
|
tom 15
245-255
EN
The article contains an interpretation of the atypical book written by Juriy Andruchovych in 2011 titled Leksykon miast intymnych (Intimate towns lexicon). The author decided to set his recollections in the alphabetical order by connecting all of the memories with descriptions of cities he had visited during his whole life. This idea enabled the writer not only to create pictures of the visited towns but also to describe the historical and cultural transformation of Central and Eastern Europe. Andruchovych was mostly interested in briging to life a picture of his own homeland, Ukraine, especially during the post-communist
PL
Artykuł zawiera interpretację nietypowej książki Jurija Andruchowycza, wydanej w roku 2011, a zatytułowanej Leksykon miast intymnych. Autor postanowił ułożyć swoje wspomnienia w alfabetycznym porządku łącząc je z opisami miast, które odwiedzał w ciągu całego życia. Ten koncept umożliwił pisarzowi nie tylko stworzenie obrazów poznanych miast, ale także wizji historycznych i kulturowych przemian w Europie Środkowej i Wschodniej. Głównym celem Andruchowycza okazało się wykreowanie wizji własnej ojczyzny, przede wszystkim w czasach transformacji ustrojowej. Ukraińskie postawy narodowe i zmieniające się poczucie tożsamości w „młodym” państwie, narodzie i społeczności są najważniejszym tematem tego niezwykłego, prywatnego leksykonu. Wyrazista i pełna wizja została złożona z intymnych wspomnień oraz osobistych spostrzeżeń i rozpoznań.
13
Content available Poza ramy spektaklu. Twórczość Darka Foksa w przestrzeni kultury masowej
100%
Czyżak A.
Przestrzenie Teorii
|
2016
|
nr 25
263-272
EN
The aim of article is to analyse the main artistic strategies in Darek Foks’ writing and to compare his works with the tradition and products of mass culture. In his latest composition, written in 2015 and titled Dad’s tablet, the author, as many times earlier, casts a critical eye over significant categories of mass culture, especially performance, stageability and, artistic authenticity. In this way Foks tries to leave his own, distinctively individual mark, a rebellious gesture against the rules governing contemporary culture.
14
Content available Śląskie lochy i smoki – wariacje historyczne Szczepana Twardocha
100%
Czyżak A.
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
|
2016
|
nr 5
37-45
EN
The main aim of the article is an investigating the methods of creation in Szczepan Twardoch’s prose. Interpretation of his novel tittled Drach, published in 2014 as an example of new historical output confirms recognition of New Historism. This text, written by using the pattern of saga, shows specific formulation of local Silesian history during the XX century.
PL
Nadrzędnym celem artykułu jest rozpoznanie metod twórczych konstytutywnych dla prozy Szczepana Twardocha. Interpretacja jego powieści zatytułowanej Drach, a opublikowanej w 2014 roku, jako przykładu dzisiejszego pisarstwa historycznego potwierdza rozpoznania dokonane przez badaczy z nurtu Nowego Historyzmu. Tekst oparty na wzorcu sagi rodzinnej ukazuje w specyficzny sposób lokalną historię Śląska w ciągu XX wieku.
15
Content available „Wzruszenia wreszcie nie wmówione” – Barańczak afektywnie
100%
Czyżak A.
Przestrzenie Teorii
|
2016
|
nr 26
195-206
PL
The main aim of the article is an interpretation of Stanisław Barańczak’s poem Przywracanie porządku (Restoration of order), written in Cambridge, USA, between December 1981 and July 1982. This composition may be analysed as a specific closure of one stage of his literary output and the starting point of new forms of his creative work. Contemporary affect theory (as a multiplicity of forms and types) proves to be a useful methodology, which affords possibilities for new interpretations of Barańczak’s poetry.
16
Content available A Container with an Insect Corpse: On Essays by Marek Bieńczyk
100%
Czyżak A.
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
|
2019
|
nr 8
37-50
EN
The article contains considerations on Marek Bieńczyk’s literary output and his book Kontener, published in 2018. All essays from the volume manifest their autobiographical and literary character. The main aim of the paper is to make a diagnosis connected with the particular and common (mis)understanding of the relations between death and life, mourning and vitality, melancholy and literature. This objective is accomplished through essay strategies. In texts that are part of Kontener, the suggestive and expressive subject makes continual new inquiries in order to find the essence of their (Bieńczyk’s) personal, and especially textual, identity.
17
Content available 21st Century prose and freedom – from the issues of proza środka
100%
Czyżak A.
|
2017
|
tom 45
|
nr 7
225-236
EN
The main aim of the article is a consideration the problems connected with this part of contemporary literature which is called “proza środka” (“prose of the middle”). 21st century novels treated as the examples of this phenomenon (e.g. Lubiewo written by Michał Witkowski, Poczwarka by Dorota Terakowska, Kurator by Zbigniew Kruszyński) and their reception prove that new political situation after 1989 changes the rules of common literary perception. The readers expectations support origination of textes which are ambitious, attractive but also easy to assimilation. The main theme of that part of prose is freedom, especially freedom of the indyvidual.
18
Content available Venice in Poetry and Prose: Adam Wiedemann’s Visit to the City
100%
Czyżak A.
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
|
2020
|
nr 9
215-226
EN
The main aim of the article is to identify key interpretation issues in two texts by Adam Wiedemann. Both texts feature contemporary literary pictures of visits to Venice – the Polish author wrote a short story (Sens życia. Opowiadanie śródziemnomorskie, 1998) and a poem (Tramwaj na Lido, 2015) about his journeys to Italy. Those textual visions of the urban space of Venice show that Wiedemann is fully aware of many similar attempts made earlier yet still strives to stress his distinctness, creating a record of meetings of the contemporary visitor with the unique phenomenon of the unusual urban phenomenon.
19
Przestrzenie Doroty Masłowskiej
100%
Czyżak A.
Białostockie Studia Literaturoznawcze
|
2013
|
tom 4
331-345
EN
The objective of the article is to analyze different variants of creating spaces in Dorota Masłowska’s prose. It is an interpretation of the evolution of the author’s strategies of diagnosing the present, also performed through penetrating the space understood as a collection of cultural practices. The acceleration of the process of civilization changes is simultaneously a subject of Masłowska’s diagnoses as well as a factor determining the shape and destination of her creative accomplishments.
20
Content available Polska literatura najnowsza i Holokaust – edukacyjny potencjał fikcji?
100%
Czyżak A.
Narracje o Zagładzie
|
2020
|
nr 6
372-388
EN
The article contains considerations regarding memory of the Holocaust in Polish contemporary prose and analyses the arguments for and against fictitious representations of theShoah. The author discusses the changes in treating fiction which narrates the history of Jewish people during the Second World War – from works of fiction published after the war (e.g. Wielki Tydzień by Jerzy Andrzejewski) to popular thrillers written in the 21st century. The main part of this article is devoted to a novel Tworki written by Marek Bieńczyk in 1999, telling a story of young people – Poles and Jews – employed in a mental hospital during German occupation. The novel was at the centre stage of discussion about relationship between fiction and the Shoah theme, yet the author of the article argues that it may serve as an important stepping stone in exemplifying history. This literary vision of the Holocaust (defined as “pastoral thriller”) shows educational possibilities of fiction.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.