Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wychodźstwo polskie do Francji w czasach belle époque, w związku z książką Małgorzaty Gmurczyk-Wrońskiej Polacy we Francji w latach 1871–1914. Społeczność polska i jej podstawy materialne, Warszawa 1996, Wydawnictwo Neriton, 296 stron, 18 fotografii czarno-białych

100%

Brzegowy P.

|

2015

|

tom 23

2

Katolicy i muzułmanie francuscy wobec idei laicisme i laicite

63%

Dorocki S. , Brzegowy P.

|

2015

|

tom 14

121-139

PL

Francja przynależąca do ścisłego grona państw europejskich, które jako pierwsze przyjęły chrześcijaństwo, w przekonaniu wielu obserwatorów, pozostaje w początkach XXI w. symbolem upadku tradycji i tożsamości chrześcijańskiej.1 Wyrazem tego jest nieprzerwanie malejący udział osób praktykujących w niedzielnej mszy świętej oraz postępująca sekularyzacja społeczeństwa. Pomimo że największą wspólnotą religijną pozostaje nadal Kościół rzymskokatolicki, w szybkim tempie drugim dominującym wyznaniem stał się islam. Muzułmanie francuscy, których liczba szacowna jest od 3 do 5 mln osób,2 po największej części są imigrantami z byłych metropolitalnych kolonii: Algierii, Tunezji, Maroka. Wskutek istotnych wydarzeń dziejowych, spośród których zważyć należy przede wszystkim na Wielką Rewolucję (1789-1799) oraz separację Kościołów i państwa w 1905 r., Francja stała się państwem laickim (état laïque), w którym żadna z religii nie posiada pozycji wyznania oficjalnego. Wprowadzająca zasadę suwerenności Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela stwierdzała, że zabrania się prześladowania kogokolwiek ze względu na jego przekonania religijne.3 Demokratyczna i wolna od idei światopoglądowych Francja wywarła znaczny wpływ na utrwalenie europejskiego modelu laicyzacji życia społecznego, od szkolnictwa, przez sprawy cywilne po opiekę społeczną.4 Celem pracy jest omówienie sytuacji wyznaniowej francuskich chrześcijan oraz muzułmanów w kontekście dwóch ważnych republikańskich idei laïcisme i laïcité. Autorzy stawiają również pytanie, czy zastosowany we Francji model asymilacyjny w odniesieniu do imigrantów muzułmańskich przyniósł oczekiwany skutek? Żywa po dziś dzień rewolucyjna triada nawołująca do wolności, równości i braterstwa, nie zabrania wyrażania indywidualnych poglądów, chroniąc nienaruszalność i niezależność jednostki. Nad Sekwaną religię próbowano przeobrazić w sprawę prywatną, kwestię sumienia, o której nie dyskutuje się na forum publicznym

EN

In spite of the fact that the Roman-Catholic Church still remains to be the biggest religious community, Islam has quickly become the second most dominant denomination practised by 4 to 6 million people. The intention behind the undermentioned study is to describe the contemporary condition of religious denominations in France, define the position and significance of Christianity (catholicism) and Islam and attempt to answer the question whether or not the French assimilation policy, regarding the Muslim minority, may be viewed as successful? As a consequence of the statutory church-state separation (laïcisme) in 1905, while becoming a secular state, France accepted the model of the so called sharp separation. After the Napoleon-era concordate had been invalidated, citizens were provided with the freedom of conscience and religious practices combined with the equation of all the cults (laïcité). In the French model an attempt was made to transform religion into a private issue, a case of conscience not to be discussed in a public forum. But was this actually guaranteed? The study concentrates on the evolution of the approach adopted towards the secularisation of the Roman catholics' public domain and discusses the standpoint taken by Muslims on the aforementioned issue. It was also explained why France, often referred to as ”the eldest daughter of the Church”, has currently become a common symbol of the agony of the Christian tradition.

3

Les départements français d'Amérique – artefakty kolonialnej przeszłości Francji.

63%

Dorocki S. , Brzegowy P.

|

nr 8

176-197

PL

Powstałe na skutek uwarunkowań historycznych departamenty zamorskie Francji w Ameryce (les départements français d'Amérique) – Gwadelupa, Martynika i Gujana Francuska – geograficznie należą do najdalej położonych i najmniej znanych części Unii Europejskiej. Plantacyjne uprawy trzciny cukrowej, zapoczątkowane i rozwinięte w okresie francuskiej kolonizacji, decydowały o gospodarczej ważności charakteryzowanych regionów, czyniąc z nich pożądane artefakty w merkantylistycznym wyścigu państw europejskich. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie zarysu historii francuskich kolonii w Ameryce Południowej, a także próba odpowiedzi na pytanie: w jakim stopniu kolonialna przeszłość determinuje współczesną sytuację społeczno-gospodarczą departamentów amerykańskich. Pomimo faktu, że omawiane regiony od 1946 r. stanowią integralną część Republiki Francuskiej, poziom dysproporcji, głównie natury ekonomicznej, pomiędzy metropolią a terytoriami zamorskimi pozostaje znaczny, godząc tym samym we francuską égalité – poczucie równości, starannie pielęgnowane od czasów rewolucji. Gospodarki departamentów zamorskich zbyt silnie uzależnione od Francji kontynentalnej pogrążone zostały w fali koniunkturalnych zawirowań, zwiększając lokalne bezrobocie, które wraz z postępującą agflacją na Gwadelupie i Martynice wywołało serię społecznych napięć. Innym aspektem odmienności byłych kolonii od Francji kontynentalnej pozostaje zróżnicowanie etniczno-lingwistyczne départements d'Amérique, stanowiące istotną przeszkodę w budowaniu pełnej integracji z metropolią. Bogata różnorodność społeczna w przeważającej większości oparta na kreolskiej kulturze zrodziła zupełnie odrębną grupę obywateli V Republiki. W związku z postępującymi unijnymi procesami decentralizacji i regionalizacji kwestia politycznej przyszłości departamentów amerykańskich pozostaje niepewna, zważywszy na odżywający na nowo separatyzm tychże terytoriów stanowiących istotny element Francji zamorskiej.

EN

Having been shaped by historical conditions, les départments français d’Amérique (the France’s overseas departments in America) – Guadeloupe, Martinique, French Guiana, geographically belong to the farthest and least known parts of the European Union. Sugarcane plantation-based cultivations, originated and developed in the period of French colonisation, determined the economic significance of the regions characterised, making them desired artefacts in the mercantile race. The goal of this study is to approach the historical outline of the administrative units under analysis. It also attempts to explore to what degree the contemporary social and economic problems of the American departments have been conditioned by their colonial past. Despite the fact that the regions presented constitute an integral part of the Republic, the level of disproportion, mainly of economic nature, continues to be significant, thereby contrary to the so French ‘égalité’ – sense of equality, carefully nurtured since the times of the revolution. In connection with the progressing Union decentralisation and regionalisation processes, the question of the American departments’ political future remains uncertain, considering the reviving separatism of these territories, which constitute a significant component of the overseas France.

DE

Die als Ergebnis einer historischen Entwicklung entstandenen Überseedepartements von Frankreich in Amerika (les départements français d'Amérique) – Guadeloupe, Martinique und Französisch-Guayana, gehören in geographischer Hinsicht zu den am weitesten gelegenen und zugleich am wenigsten bekannten Gebieten der Europäischer Union. Der Zuckerrohranbau, mit dem man breits in der Zeit der französischen Kolonisation begonnen und den man weiter entwickelt hatte, hat über die wirtschaftliche Bedeutung der besagten Regionen entschieden, die zu begehrten Artefakten im merkantilistischen Wettlauf der europäischen Staaten wurden. Der vorliegende Aufsatz versucht vor dem Hintergrund der Geschichte dieser französischen Kolonien in Südamerika, die Frage zu beantworten: Inwiefern bestimmt(e) die Kolonialvergangenheit die gegenwärtige sozial-wirtschaftliche Situation der amerikanischen Departements. Denn ungeachtet der Tatsache, dass diese Regionen seit 1946 einen festen Bestandteil der Französischen Republik bilden, bleibt der Differenzgrad vor allem wirtschaftlicher Natur, zwischen dem Mutterland und den Überseegebieten bedeutend, was allerdings gegen einen der Kulturpfeiler der französischen Gesellschaft, Égalité, verstösst. Die überdimmensional vom Mutterland abhängigen Wirtschaften der Überseedepartements, versanken im Zuge konjunktureller Wirbelungen im Chaos. Die Arbeitslosigkeit, die mit fortschreitender Agflation auf Guadeloupe und Martinique einherging, rief eine Serie sozialer Spannungen hervor. Ein anderes Unterschiedsmerkmal der ehemaligen Kolonien ist deren ethnisch-linguistische Heterogenität, was eine volle Integration mit dem Mutterland verhindert. Die soziale Vielfalt, gestützt größtenteils auf kreolischer Kultur, hat dazu beigetragen, dass eine ganz abgesonderte Gruppe von Bürgern der V. Republik entstanden ist. In Anbetracht der fortschreitenden Prozessen der Dezentralisierung und Regionalisierung in der EU einerseits und dem neusten Aufflamen lokaler Separatismen anderseits bleibt die Frage der politischen Zukunft von amerikanischen Departements Frankreichs recht ungewiss.