Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Przyczynek do ustalenia wielkości poprawek temperaturowych niezbędnych przy kompensacji przewodności elektrycznej właściwej różnych typów i rodzajów wód

100%

Satora S.

|

tom 17

2

Zróżnicowanie składu chemicznego fliszowych karpackich wód podziemnych

100%

Satora S.

|

nr 06

PL

W opracowaniu przedstawiono zróżnicowanie stężeń wybranych własności chemicznych oraz składu chemicznego wód podziemnych ujmowanych studniami wierconymi na terenie karpackiej części województwa małopolskiego. Omawiane wody podziemne występowały w skałach okruchowych oraz fliszowych wieku czwartorzędowego, paleogeńskiego i kredowego. Własności chemiczne obejmowały wielkości suchej pozostałości mineralnej, twardość ogólna oraz odczyn pH wody, natomiast skład chemiczny oznaczenie takich jonów jak HCO3-, SO42-, Cl-, NO2-, NO3-, PO43-, Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Fe2+, Mn2+. Pod względem mineralizacji badane wody są najczęściej normalnie słodkie, słabo zasadowe i średnio twarde. Zawierają one najczęściej podwyższone stężenia jonów Fe i Mn, niekiedy też jonów SO42-, Cl- oraz Na. Wielkość statystycznego współczynnika zmienności badanych parametrów chemicznych wskazuje na to, że odczyn pH wód pod tym względem kwalifikowany jest jako mało zmienny, sucha pozostałość, twardość ogólna, HCO3-, Ca2+ i Mg2+ (za wyjątkiem wód czwartorzędowych), K+ (za wyjątkiem wód czwartorzędowych i kredy) jako średnio zmienne, Cl-, NO2-, NO3-, PO43- i Mn2+ (tylko w wodach czwartorzędowych), Na- i K- (tylko w wodach kredy), Fe2+ oraz Mn2+ jako o bardzo dużej zmienności (wsp. zmieności> 100). Pod względem hydrochemicznym badane wody czwartorzędowe są Ca-HCO3-SO4, wody paleogeńskie HCO3-Ca-Mg, a wody kredowe HCO3-Ca.

EN

In the article the variability of concentration of selected chemical properties as well as chemical composition of underground waters intaken by drilled wells on the area of carpathian part of Malopolska province was presented. Mentioned underground waters occured in the clastic and flysch rocks of Quateriary, Paleogene and Cretaceous period. The chemical properties included the amount of total mineral solids, total hardness and pH reaction of water, whereas chemical composition - the analysis of HCO3 -, SO4 2-, Cl-, NO2 -, NO3 -, PO4 3-, Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Fe2+, Mn2+ iones concentration. As regards total mineralization the studied waters were described as normal sweet, slightly alkaline and medium hard. Most often they contained higher levels of Fe2+ and Mn2+ iones, sometimes also SO4 2-, Cl- and Na+. The quantity of statistics variability coefficient of analyzed chemical parameters showed that pH reaction of studied waters was classified as low variable, total mineral solids, total hardness, HCO3 2-, Ca2+ and Mg2+ (except Quaternary waters), K+ (except Quaternary and Cretaceous waters) as medium variable, Cl-, NO2 -, NO3 -, PO4 3- i Mn2+ (only in Quaternary waters), Na+ and K+ (only in Cretaceous waters), Fe2+ and Mn2+ as higly variable (variability coefficient > 100). As regards hydrochemical properties analyzed Quaternary waters were Ca-HCO3-SO4, Paleogene –HCO3-Ca-Mg and Cretaceous - HCO3-Ca.

3

Wskaźniki hydrochemiczne wód podziemnych jako elementy rozpoznania hydrogeologicznego terenu na przykładzie źródłowej części zlewni Skawy

100%

Satora S.

|

2000

|

tom 20

4

Zmienność przestrzenna i czasowa temperatury wód podziemnych zalegających w źródłowej części zlewni Skawy

100%

Satora S.

|

tom 18

5

Przybliżona ocena składu chemicznego wód podziemnych na podstawie pomiaru przewodności elektrycznej wody

100%

Satora S.

|

tom 19

6

Wpływ martwicy wapiennej na obszarze wsi Mszana Górna na warunki pozyskiwania wody

100%

Satora S.

|

tom R. 6, nr 3

177--187

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań związanych z odkryciem nowego stanowiska występowania wśród utworów fliszowych martwicy wapiennej na obszarze okna tektonicznego Mszany i terenie wsi Mszana Górna. Martwica ta znajduje się przy wypływach trzech źródeł skalnych, szczelinowych, zstępujących i wstępujących oznaczonych nr 1, 2 i 6. Zlewne pokrywy martwicy występują w miejscach wypływów wody ze źródeł na powierzchnię terenu oraz wzdłuż rynnowatych zagłębień w powierzchni terenu utworzonych przez odpływające ze źródeł wody. Przeprowadzone w okresie 9.01.1979-31.12.1981 r., stacjonarne badania wydajności źródła nr 1 wykazały zmienność jego wydajności 0,5-4,44 m3·h-1 i samowypływie na rzędnej 494,32 m n.p.m., natomiast źródła nr 2 - 0,19-10,65 m3·h-1 przy samowypływie na rzędnej 499,43 m n.p.m. Źródło nr 6 jest ujęte i obudowane. Prowadzone wieloletnie obserwacje badanego źródliska wskazują na to, że wstrzymany jest obecnie w tym rejonie rozwój martwicy. W opracowaniu przedstawiono również skład mineralny oraz przypuszczalne procesy zachodzące przy tworzeniu się martwicy. Procesy te związane są ze wzbogaconymi w CO2 wodami wgłębnymi, które ługują tutaj z podłoża fliszu węglan wapnia i migrując uskokami ku górze wytrącają go w miejscach wypływów źródeł w postaci martwicy.

EN

In the article were presented research results connected with a discovery of a calcareus tufas new occurrence position among flysh formations at the tectonics window of Mszana and Mszana Górna village area. The tufas is located near three rocky springs outflow, crevice, descending and ascending, signed as nr 1, 2 i 6. A tufas cast caver are situated at water outflow from spring on a ground surface and along guttered hollows on a surface of area that were formed by flown away waters from spring. Stationary research of spring nr 1 procutiveness, that were carried out between 9.01.1979 and 31.12.1981, showed variability of its productiveness from 0,5 to 4,44 m3·h-1 and with selfdischarge on a datum 494,32 m a.s.l., however spring nr 2 - 0,19-10,65 m3·h-1 and with selfdischarge on a datum 499,43 m a.s.l. The spring nr 6 is tapping and cased. A long-term obseravtion of tested spring showed, that a development of tufas is hołd in this area. In this study were also presented minerał composition and presumable processes that occured during a tufas formation. Those processes are connected with CO2-rich groundwaters, that leached in this area from a flysh ground calcium carbonate and during migration to a surface precipitate this compound as a tufas.

7

Zmienność składu chemicznego wód podziemnych w studniach ujęcia „Krzyżowe drogi” w Stalowej Woli

63%

Kotowski T. , Satora S.

|

tom nr 7/8

61--63

PL

Przedmiotem opracowania jest zmienność składu chemicznego czwartorzędowych wód podziemnych ujętych 16 studniami wierconymi wykonywanymi w latach 1976 – 1995, stanowiącymi ujęcie „Krzyżowe drogi” zlokalizowane w miejscowości Stalowa Wola. Ustalone łączne zasoby eksploatacyjne tych ujęć wynoszą Qe = 1061,5 m3h-1 przy depresji 0,9-8,97 m i głębokości studni od 29,0 do 34,5 m. Stężenie manganu ogólnego w wodach ujęcia „Krzyżowe drogi” występuje w zakresie od 0,01 do 0,31 mg dm-3, a żelaza ogólnego od 0,01 mg dm-3 do 1,86 mg dm-3. Biorąc pod uwagę klasy czystości wód „Krzyżowe drogi” to w przewadze zaliczone zostały do klas I i II i charakteryzują się dość dobrą jakością.

EN

The objective of the present study is the variability of chemical composition groundwaters from Pleistocene aquifers. Within the study area groundwaters are exploited by 16 drilled wells. All the wells were constructed in the years of 1976–95. The listed wells form part of the “Krzyżowe drogi” groundwaters intake. The „Krzyżowe drogi” groundwaters intake is located in the Stalowa Wola. The concentration of manganese ions (total) in groundwaters of the „Krzyżowe drogi” intake falls within the range from 0.01 to 0.31 mg dm-3. The concentration of iron ions (total) falls within the range from 0.01 to 1.86 mg dm-3. Taking into account the classification of groundwater quality the groundwater from study intake in most cases can be described as relatively high quality (1rd and 2nd class) groundwaters.

8

Zmienność reżimu hydrogeologicznego źródliska Przeźmo w gminie Nagłowice

63%

Satora S. , Długosz M.

|

tom R. 7, nr 3, t. 2

47--55

PL

Przedmiotem opracowania jest źródlisko "Przeźmo" będące pomnikiem przyrody położone w południowo-zachodniej części wsi Zdanowice-Zawodzie, gminie Nagłowice i województwie świętokrzyskim. Składa się ono z 37 większych źródeł w tym 3 zstępujących i 34 wstępujących wypływających na powierzchni ok. 20 a. Wszystkie wypływające źródła są skalne i szczelinowe, natomiast wstępujące zatopione, znajdując się w obrębie zalewiska na głębokości ok. 0,8 m poniżej zwierciadła wody. Wydajność źródliska będącego wypływem wód podziemnych alimentowanym przez utwory górnokredowe wapienno-margliste wahała się w okresie obserwacyjnym 1.02.2001 - 31.07.2002 od 38,9 do 78,2 dm3·s-1. Temperatura wód źródliska wynosi od 7.3 do 10.0°C. Wykonane badania chemiczne wskazują na to, że mamy do czynienia z wodami bardzo słodkimi o suchej pozostałości 219,7-286,8 mg·dm-3 , pod względem odczynu słabo zasadowymi pH 7,2-7,6 o twardości ogólnej wynoszącej 227-341 mg·dm-3 CaCO3 wskazującej na wody średnio twarde i twarde.

EN

The subject of this publication is "Przeźmo" water-head, which is a nature monument and located in the south-west part of Zdanowice-Zawodzie village, Nagłowice commune. Świętokrzyskie province. It is made up of 37 bigger springs (3 of them are descending and 34 ascending), whose surface of area about 20 a. All of the descending springs are rocky and cracked, however ascending are sunken, on the area of overflow land on the depth about 0,8 m under water surface. Spring yield which is a flowing out of underground waters alimentation by upper Cretaceous marly limestone structures varied in the period 1.02.2001-31.07.2002 between 38,9 and 78,2 dm3·s-1. The tempreture of water-head waters amounted between 7,3 and 10,0°C. Made of chemical analysis showed that those are fresh waters with dry (solid) residue 219,7-286,8 mg·dm-3, with weakly alkaline pH 7,2-7,6 and total hardness 227-341 mg·dm-3 CaCO3, which showed that those are medium hard and hard waters.

9

Zawartosc metali ciezkich oraz zwiazkow biogennych w wodach zrodlowej czesci zlewni Skawy

63%

Satora S. , Satora P.

|

tom 79

125-136

10

Wielkość zużycia wody przez użytkowników wodociągu w Jordanowie

63%

Satora S. , Milijanovic E.

|

2007

|

nr 1

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań zużycia wody przez dwie grupy użytkowników podłączonych do wodociągu w miejscowości Jordanów. Jedna grupa obejmująca 33 gospodarstwa budownictwa jednorodzinnego (domków) składała się z rodzin o liczebności 1–8 osób, druga natomiast dotyczyła 20 gospodarstw budownictwa wielorodzinnego (bloków mieszkalnych) o liczebności 1–7 osób. Zużycia wody określono na podstawie odczytów wodomierzowych, które w gospodarstwach jednorodzinnych były wykonywane, co dwa – cztery miesiące (od 53 do 125 dni), natomiast w przypadku wielorodzinnych w odstępach miesięcznych (od 28 do 33 dni). Cykl badawczy w przypadku budownictwa jednorodzinnego obejmował okres od 08.03.2002 do 30.06.2006 (ponad cztery lata), natomiast w przypadku gospodarstw budownictwa wielorodzinnego od 24.01.2004 do 26.06.2006 (ponad dwa lata). Najwyższe przeliczeniowe średniodobowe zużycie wody w gospodarstwie jednorodzinnym (o obsadzie 5 osób) w badanym wieloleciu wynosiło 597,70 dm3·d-1. Odbiegało ono o 97,5 % od średniej wartości wynoszącej w tym budownictwie 302,69 dm3·d-1. W budownictwie wielorodzinnym maksymalne przeliczeniowe średniodobowe zużycie wody wyniosło 484,67 dm3·d-1 (obsada 7 osób). Odbiegało ono znacznie od średniej dla tego typu gospodarstw, wynoszącej 245,97 dm3·d-1. Przeliczeniowe, jednostkowe zużycia wody na mieszkańca wyniosło w przypadku budownictwa jednorodzinnego 86,85 dm3·d-1·M-1, a budownictwa wielorodzinnego 85,1 dm3·d-1·M-1. Wszystkie poddane analizie obiekty w badanym wieloleciu pobrały łącznie 19817,0 m3 wody, z czego 15 493,0 m3 przypadło na 33 gospodarstwa budownictwa jednorodzinnego, a 4324,0 m3 wody na pozostałe 20 budownictwa wielorodzinnego.

EN

The article presents the results of water consumption analysis by two groups of users connected to the waterworks in Jordanów. The first group included 33 one-family constructions (detached houses) consisted of families with 1–8 persons, the second included 20 households of multifamily constructions (blocks of flats), that consisted of 1-7 persons. Water consumption was measured on the basis of the water meters readings, in two to four months intervals (53 to 125 days) in detached houses and in months’ intervals (28 to 33 days) in blocks of flats. The testing cycle lasted over three years (from 08.03.2002 to 30.06.2006) in the case of the one-family constructions and over two years (from 24.01.2004 to 26.06.2006) in the case of the multifamily constructions. The highest converted average daily water consumption for the detached house (containing 5 people) in the analyzed period was 597,70 dm3·d-1. It showed the 97,5% difference from the average value, which in this type of buildings amounts amounted 302,69 dm3·d-1. In the blocks of flats (multifamily constructions) the maximum converted average daily water consumption was 484,67 dm3·d-1 (with 7 people in the building). It varied a lot from the average value for this type of buildings, which amounted 245,97 dm3·d-1. The converted unit daily water consumption per capita was 86,85 dm3·d-1·M-1 in detached houses and 85,1 dm3·d-1·M-1 in the block of flats. All analyzed places in the tested period used totally 19817,0 m3 of water, of which 15493,0 m3 was used by 33 detached houses and 4324,0 m3 was used by the rest of the buildings – the 20 blocks of flats.

11

Wpływ budowy geologicznej na występowanie wód mineralnych w rowie tektonicznym Krzeszowic

63%

Milijanovic E. , Satora S.

|

nr 2/2

PL

Występowanie wód mineralnych w różnych rejonach Polski związane jest z określoną budową geologiczną, która często uzależniona jest od warunków tektonicznych. Taka właśnie sytuacja panuje w rowie tektonicznym Krzeszowic k. Krakowa, gdzie na tektonicznie zaburzonych skałach paleozoicznych i mezozoicznych stanowiących podłoże osadziły się morskie kenozoiczne utwory wieku trzeciorzędowego-mioceńskiego, zawierające nie tylko iły, ale także osady chemiczne siarczanowe i chlorkowe (gipsy, anhydryty i hality). Wody infiltracyjne, opadowe wnikające w te osadowe skały chemiczne podczas długotrwałego okresu ługowania podlegają mineralizacji, stając się wodami mineralnymi o zawartości substancji mineralnej powyżej 1000 mg∙dm-3. Wodami mineralnymi zalegającymi w omawianym rejonie są mioceńskie siarczanowo- wapniowo-magnezowe wody wypływające w źródłach „Zdrój Główny” i „Zofia” i ujęte studniami R-1 i R-2 oraz jurajsko-kredowe wody chlorkowo-siarczanowo-sodowe występujące w studni S-2. Płytsze mioceńskie wody mineralne są wodami infiltracyjnymi o bardzo długim okresie krążenia (ponad 50 letnim). Występujące w nich jony siarczanowe, wapnia i siarkowodór pochodzą z procesów rozpuszczania mioceńskich utworów gipsowych, z wtórnymi zmianami związanymi z występowaniem bardziej redukcyjnych warunków środowiska. Wody głębszego poziomu, jurajsko-kredowego są starsze od wód płytszego mioceńskiego poziomu. Ich mineralizacja przypuszczalnie jest związana z domieszkami wody wznoszącej się pod wpływem różnicy ciśnienia hydrostatycznego z utworów karbonu produktywnego. Wydajności ujęć mioceńskich kształtują się w zakresie 0,2–22,7 m3 ∙ h-1, natomiast studni jurajsko-kredowej 0,6 m3 ∙ h-1.

EN

Presence of mineral waters in different regions of Poland is associated with particular geological structure, which often depends on tectonic conditions. This situation occurs in tectonic trench of Krzeszowice near by Krakow, where on tectonic disturbances of Paleozoic and Mesozoic rocks presenting bedrock deposit marine Cenozoic formation date Tertiary-Miocene, contains not only clay but also sulfate and chloride chemical deposits (gypsum, anhydrite and halite). Infiltration, precipitation waters penetration in sedimentary rocks during long-lasting term leaching liable to mineralization become mineral waters of more than 1000 mg/dm3 mineral content. Mineral waters that occurrs in this region, are Miocene sulfate –calcium- magnesium waters flout out in spring “Zdrój Główny” and “Zofia” and taken by wells R-1 and R-2 and also Jurassic-Cretaceous waters chloride - sulfate- sodium waters present in well S-2. Shallow Miocene mineral water is infiltration water with very long circulation period (more than 50 years). Presence in them sulfate, calcium ions and hydrogen sulfide is connected with dissolution processes of Miocene gypsum deposits and with secondary changes that are affected by presence of more reducing conditions of environment. Water from deeper Jurassic-Cretaceous horizon are older than water form shallow Miocene horizon. Mineralization of this water is connected with water admixture ascending affected under the influence of hydrostatic pressure difference from productive Carbon horizon. Generally Miocene intakes discharge ranges from 0,2 to 22,7 m3 ∙ h-1 however in Jurassic well it is around 0,6 m3 ∙ h-1.

12

Wpływ podłączenia budynków do kanalizacji zbiorowej na objętość wody zużywanej w gospodarstwach wiejskich w Mszanie Górnej

63%

Bergel T. , Satora S.

|

tom R. 7, nr 3, t. 2

15--22

PL

Zużycie wody w gospodarstwie domowym jest uzależnione od wielu czynników, do których zaliczyć należy między innymi: wielkość i profil gospodarstw, kategorię wyposażenia mieszkań w urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne, cenę wody i odprowadzania ścieków oraz przyzwyczajenia mieszkańców. Wielu autorów uważa również, że nie bez znaczenia jest sposób odprowadzania ścieków. W pracy przeprowadzono analizę wpływu podłączenia gospodarstw do kanalizacji zbiorowej na ilość zużytej wody. Określono dobowe jej zużycie w gospodarstwie oraz przez jednego mieszkańca. Analizie poddano 20 gospodarstw położonych w miejscowości Mszana Górna w powiecie limanowskim. Okres badań obejmował 7 lat. Były to 3 lata przed włączeniem i 3 lata po włączeniu gospodarstw do kanalizacji zbiorowej oraz 1 rok okresu przejściowego, w trakcie którego dokonywano podłączenia. Przed budową kanalizacji gospodarstwa odprowadzały ścieki do osadników gnilnych, z których po wstępnym oczyszczeniu odpływały do rowów przydrożnych lub wsiąkały w grunt. Przeprowadzona analiza nie wykazała znaczącego wpływu podłączenia budynków do kanalizacji na ilość zużytej wody. W przypadku zużycia w gospodarstwie nastąpił wzrost zaledwie o 0,4%, a zużycie jednostkowe na mieszkańca zwiększyło się o 2,2%. Obie wartości można uznać za możliwe do pominięcia, gdyż mieszczą się w granicach błędu wskazań wodomierzowych.

EN

The volume of water consumed by a household depends on many factors, including among others: the size and profile of household, category of flat furnishing in water supply and sewerage facilities, price for water supply and sewage disposal and the dwellers' habits. Many authors think that the method of sewage disposal is also important. The paper analyses the influence of household connection to the combined sewerage system on the amount of water consumption. Daily water consumption was determined per household and per one inhabitant. Analysed were 20 households located at Mszana Górna village in the Limanowa poviat. The studied period covered 7 years. These comprised 3 years prior to the households' connection, 3 years following the connection and one transitional year when the connection was being accomplished. Before the sewerage system constructing the households discharged the sewage to septic tanks from which after pre-treatment it ran off to roadside ditches or sank into the ground. The analysis did not reveal any significant influence of the houses connection to the combined sewerage system on water consumption amount. Consumption per household increased only by 0.4% and consumption per one inhabitant raised by 2.2%. Both values may be considered negligible because they fall within error limit of water meter indications.

13

Zróżnicowanie chemizmu wód podziemnych ujęć po długotrwałym okresie eksploatacji

63%

Milijanović E. , Satora S.

|

tom Nr 9

43-44

14

Variation of the distribution of selected constructional and hydrogeological parametres of drilled wells

63%

Satora S. , Wałęga A.

Environment Protection Engineering

|

2010

|

tom Vol. 36, nr 2

31-37

EN

The distribution of some selected constructional and hydrogeological parametres of drilled wells located in the Małopolska province is analysed. The type of satistical distribution determined the measure of location calculation method (e.g. average value, median). In the case of normal distributions or similar (lognormal distribution), the average as a measure of location is recommended, while in the case of asymmetrical ones - the median. Preliminary analysis indicates that if we assess the total of 112 statistical distributions of the parametres examined, 5 cases (4.5% of all) are normal distributions, and in 95.5% of the cases we deal with asymmetrical distributions. The current study aims to present empirical distribution of the elements examined and to find the method of location measurement.

15

Wstępna ocena nierównomierności zużycia wody w okresach świątecznych w wybranych gospodarstwach wiejskich podłączonych do wodociągu grupowego

63%

Satora S. , Bergel T.

|

2000

|

tom 20

16

Przestrzenna i czasowa zmienność stężeń jonów żelaza i manganu w wodach triasowych ujęć na terenie mezozoicznego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich

63%

Satora S. , Kaczor G.

|

2005

|

nr 1

PL

W artykule przedstawiono w okresie dziewięciolecia 1993-2002 przestrzenną i czasową zmienność stężeń jonów żelaza i manganu w ujmowanych podziemnych wodach wielootworowego ujęcia „Bzin" zaopatrującego wodociąg dla m. Skarżysko-Kamienna. Ujęcie Bzin składa się z sześciu studni wierconych o głębokości od 37 do 60 m i wydajności od 74 do 341 m3*h-1, ujmujących wody podziemne z węglanowych, szczelinowych utworów triasowych. Analiza badań zmienności przestrzennej stężeń jonów żelaza i manganu w okresie od 1993 do 2002 r. wskazuje na występowanie dużych zmian stężeń żelaza na początku badanego wielolecia szczególnie na kierunku N-E oraz EE-S, stężeń manganu przez cały okres badań na kierunku S-E, wysokich stężeń żelaza na końcu (studnie 1 i 1a) oraz w połowie okresu badawczego (studnia 4), natomiast manganu w początkowym okresie badań, w całym okresie eksploatacji ujęcia w ujmowanych wodach stężeń jonów żelaza w zakresie 0,01-1,24 mg*dm-3, a stężeń jonów manganu 0,01-0,75 mg*dm-3. Analiza czasowej zmienności stężeń jonów Fe i Mn w triasowych wodach podziemnych ujęcia Bzin wskazuje natomiast na to, że w wodach studni 2 i 3 następuje w miarę postępującej eksploatacji zmniejszanie się zarówno stężeń Mn jak i Fe, w studniach 1 i 1a zmniejszanie wyłącznie stężeń Mn przy zwiększających się stężeniach Fe, w studniach natomiast 3b i 4 zwiększanie się zarówno stężeń jonów Mn i Fe. W przypadku żelaza, stężenia w eksploatowanej wodzie dochodzą do 1,52 mg*dm-3 (St.1) a manganu do 0,78 mg*dm-3 (St.1a). Najlepsze I klasy wody o bardzo dobrej jakości występują przez cały okres badań w studni 3b, a najgorsze III a nawet IV w 1997 r., w studni 4 z uwagi na duże stężenia jonów żelaza i manganu, a studniach 1, 1a i 2 przez cały okres badań ze względu na stężenia manganu. W rejonie studni 3b ujęcia Bzin stwierdza się nietypowe zjawisko, w którym współwystępują w ujmowanych wodach triasowych najniższe stężenia jonów żelaza i manganu, strop wodonośca triasowego jest najniżej położony w stosunku do poziomu morza oraz ma miejsce tutaj najniższe ciśnienie piezometryczne zalegających subartezyjskich wód triasowych.

EN

In the article was presented variability of iron and manganese ions concentration during the decade 1993-2002 in the underground waters of „Bzin” water intake that supply water pipe for Skarżysko-Kamienna city. The Bzin water intake includes six drilled wells of 37 to 60 meters depth and 74 to 341 m3/h capacity that intake underground waters from carbonated, slotted Triassic formation. Conducted research indicated very high variability of analyses compounds. The analysis of Fe and Mn ions variability in the underground Triassic waters of Bzin intake showed that in the well II and III waters decreasing of Mn and Fe concentrations, in the wells I and Ia decreasing only of Mn concentration and increasing of Fe level, however in wells IIIb and IV increasing both Mn and Fe concentrations was followed during progressive exploitation. In case of Fe ions, concentration in exploited water reached up to 1,52 mg/dm3 (well I) and manganese up to 0,78 mg/dm3 (well Ia). First class waters (very good quality) occurred throughout research period in the well 3b, and the worst third and forth class: in the year 1997, in the well 4, that was connected with high concentration of Fe and Mn ions, and throughout whole research period, in wells 1, 1a and 2 for the sake of Mn concentration. In the well 3b area of Bin intake atypical phenomenon was affirmed, in which co-occurred in the intake Triassic waters the lowest Fe and Man ions concentrations, roof of Triassic aquifer was located lowest above sea level and the lowest piezometric pressure of deposition subarthesian Triassic waters took place.

17

Optymalizacja sposobu oczyszczania wód podziemnych na przykładzie wybranego ujęcia dla potrzeb wodociągów wiejskich

63%

Satora S. , Kaczor G.

|

tom R. 7, nr 3, t. 2

57--66

PL

W artykule przedstawiono wyniki zastosowania w warunkach laboratoryjnych takich koagulantów jak: tlenek wapnia (CaO), sody kalcynowanej lekkiej i twardej (Na2CO3), wodorotlenku sodu (NaOH), fosforanu trójsodowego (Na2PO4) oraz ich mieszanin do oczyszczania wód podziemnych, zawierających podwyższoną twardość ogólną wahającą się od 475 do 507 mg·dm-3 oraz zawartość żelaza od 0,2 do 2,0 mg·dm-3. Wyniki badań wskazują, że najbardziej optymalnym pod względem ekonomicznym i wielkości redukcji koagulantem była soda kalcynowana, której koszt w przeliczeniu na m3 wody wyniósł 0,6 zł przy 50 % redukcji twardości ogólnej i 98,5 % redukcji żelaza. Pozostałe koagulanty dawały wyższy koszt produkcji nr wody oraz mniejszy lub zbliżony procent redukcji twardości ogólnej i zawartości żelaza.

EN

In the article were presented the results of application in laboratory conditions, coagulants like calcium oxide (CaO), light and hard soda carbonate (Na2CO3), sodium hydroxide (NaOH), threesodium phosphate (Na3PO4) and their mixture, to underground waters treatment, which contain the higher level of total hardness (between 475 and 507 mg·dm-3) and iron amount (from 0,2 to 2,0 mg·dm-3), The results showed that, the most optimal as regarts on economy and reduction quantity, coagulant was soda carbonate, which cost amount to 0,6 zl / m3 water with 50% reduction of total hardness and iron amount reduction by 98,5%. Other coagulants gave higher costs production of m3 water and lower or similiar percent of total hardness reduction and iron content.

18

Wpływ zanieczyszczeń odprowadzanych z ubojni trzody chlewnej oraz masarni na jakość ścieków dopływających do oczyszczalni

63%

Bugajski P. , Satora S.

|

tom 10

|

nr 2

PL

W pracy przedstawiono analizę wpływu zanieczyszczeń opisanych wartościami BZT5, ChZT i zawiesiny ogólnej w ściekach bytowych oraz pochodzących z masarni i ubojni trzody chlewnej na ich stężenie w mieszaninie ścieków dopływającej do oczyszczalni Bioblok PS-50 w Gruszowie. Średnie stężenia badanych wskaźników w mieszaninie ścieków obliczono jako średnią ważoną. Stwierdzono, że gdy te stężenia są zbyt wysokie, skutkuje to zakłóceniami w pracy oczyszczalni. Średnie ważone poszczególnych wskaźników wynosiły: BZT5 – 592,1 mg O2 ∙ dm–3, ChZT – 974,8 mg O2 ∙ dm–3, zawiesiny ogólnej – 570,7 mg ∙ dm–3. Aby zmniejszyć stężenie zanieczyszczeń w mieszaninie surowych ścieków dopływających do oczyszczalni należy zwiększyć udział procentowy ścieków bytowych z 82% do 96%. Jest to możliwe poprzez rozbudowę sieci kanalizacyjnej i podłączenie do niej kolejnych gospodarstw domowych oraz dodatkową modernizację istniejących lub nowo zainstalowanych systemów podczyszczania ścieków przemysłowych w miejscu ich powstania.

EN

The paper presents analysis of influence of amount of pollutants, described as BOD5, COD and total suspended solids, in the sewage from the cutting plant, butchery of pigs and from the tenants on their concentration in the sewage which flow into the treatment plant Bioblok PS-50 in Gruszow. Average concentrations of pollutants in the sewage mixture were calculated on the basis of the weighted mean. The disturbances of the treatment plant operation were found to be caused by too high concentrations of the above mentioned pollution indexes. On the basis of the calculated weighted mean the average amount of BOD5 index was 592,1 mgO2 ∙ dm–3, COD – 974,8 mgO2 ∙ dm–3, whereas the total suspended solids 570,7 mg ∙ dm–3. In order to decrease the concentration of pollutants in the raw sewage which flow into the treatment plant, should be enlarge the proportional participation of domestic sewage with 82% to 96%. Moreover the existing industrial sewage pretreatment system needs to be modernized or a new one needs to be installed in the exact place of the sewage origin.

19

Zmienność jednostkowego zużycia wody przez mieszkańców Olkusza

63%

Bugajski P. , Satora S.

|

nr 05

PL

W pracy przedstawiono wielkość oraz zmienność zużycia wody przez dwie grupy użytkowników podłączonych do wodociągu w miejscowości Olkusz. Zużycia wody określono na podstawie odczytów z wodomierzy prowadzonych w latach 2005–2007 w grupie budynków jednorodzinnych, a w latach 2004–2007 w grupie mieszkań budynków wielorodzinnych (bloków). Przeprowadzona analiza zużycia wody wykazała, że jednostkowe średnie dobowe zużycie wody w budynkach jednorodzinnych wynoszące 75,96 dm3·d-1·M-1 a w budynkach wielorodzinnych 87,78 dm3·d-1·M-1 kształtowało się na podobnym poziomie jak zużycie wody występujące w innych miejscowościach, takich jak Mszana Dolna i Górna, Jordanów oraz Kocmyrzów-Luborzyca województwa małopolskiego. W analizowanej grupie budynków jednorodzinnych w badanym wieloleciu odnotowano 5,2% spadek zużycia wody, natomiast w budynkach wielorodzinnych wzrost o 6,6%. Jednostkowe zużycie wody w budynkach jedno i wielorodzinnych maleje wraz ze wzrostem liczby mieszkańców. Średnie rzeczywiste jednostkowe zużycie wody w budynkach jednorodzinnych było niższe o 24%, a w budynkach wielorodzinnych niższe o 45,1% od zużycia normowego. Zmienność zużycia wody określona została na podstawie wielkości statystycznego współczynnika zmienności. W budynkach jednorodzinnych była ona najczęściej średnia (73,3% ogółu budynków), a w budynkach wielorodzinnych mała (63,3% ogółu mieszkań).

EN

In the elaboration the size and variability of water consumption by the two groups of users connected to the main water supply in Olkusz were presented. The consumption of water has been estimated on the basis of the readings of water meters conducted in 2005-2007 within the group of detached houses and in 2004–– 2007 within the group of residential building block of flats). A detailed analysis of water consumption demonstrated, that the unitary average daily water consumption within detached houses amounted to 75,96 dm3·d-1·M-1 whereas in residential buildings it amounted to 87,78 dm3·d-1·M-1. Both consumptions have been remaining on the similar level in comparison to the water consumption of other cities in the Małopolska region. In the analyzed group of detached houses within the studied period there has been a 5,2% decrease in water consumption, while in the residential buildings the 6,6% increase was detected. The unitary daily water consumption within the group of detached houses and residential buildings decreases with the increasing of the number of residents. An average real unitary water consumption within detached houses has been 24% lower from the standard consumption, whereas within residential buildings the result amounted to 45,1% from standard water consumption. The variability of water consumption within detached houses has been generally average (73,3% of total detached houses), and within the residential buildings has been small (63,3% of total block of flats).

20

Udział równoważników głównych jonów w składzie chemicznym wód podziemnych zalegających w źródłowej części zlewni Skawy

63%

Satora S. , Satora P.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

2002

|

tom 22