Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 7

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
The article presents the results of the research works of the Polish Ethnographic Atlas, presenting the topicality of magic practices concerning the ways of preventing children from spell. It constitutes an attempt of a cartographic analysis of data collected in the 1970s in 338 research points situated Poland wide. Atlas studies showed that the communities under investigation knew and practised different ways of preventing children from spell. These involve for example practices connected with using of elements in an intensive colour, isolative practices (ban on showing a child to strangers and covering it with cloth), practices concerned with turning the clothes inside out, practices combined with using impurity (spitting), practices connected with using sacred objects and votive gestures. The images on maps point to the relict nature of analysed magic practices on the one hand, and their former popularity in Poland (scattered and edged scope prove it). The maps show that some practices were maintained longer in the eastern and south-eastern Poland than in other areas. The very territory is often defined as the most conservative in terms of the traditional folk culture.
EN
In 1998, the source materials of the Polish Ethnographic Atlas - collected over many decades with the participation of the Institute of History of Material Culture (a unit of the Polish Academy of Sciences) and several leading ethnological centres - were moved to the Cieszyn Branch of the University of Silesia (currently the Faculty of Ethnology and Education). It was then that Z. Kłodnicki, the editor of the PEA, came up with the idea to continue and finish the atlas studies. However, the work on fulfilling the PEA, the biggest project in the history of Polish ethnology, is still going on. Nowadays, the materials of the Polish Ethnographic Atlas constitute a precious, unique in the national scale, documentary base. For several years, a lively cooperation has taken place between the PEA staff (representing the Faculty of Ethnology and Education of the University of Silesia) and various cultural institutions, government and non-government organizations. The discussed projects are usually aimed at the preservation and protection of the cultural heritage of the Polish village as well as the broadly related promotion actions for activating local communities. The workers of the Polish Ethnographic Atlas since 2014 have been also implementing the Ministry grant entitled The Polish Ethnographic Atlas - scientific elaboration, electronic database, publication of the sources in the Internet, stage I (scientific supervision: Ph.D. Agnieszka Pieńczak). What is an integral assumption of the discussed project is the scientific elaboration of three electronic catalogues, presenting the PEA resources: 1) field photographs (1955-1971) 2) the questionnaires concerning folk collecting (1948-1952), 3. the published maps (1958-2013). These materials have been selected due to their documentary value. The undertaking has brought about some measurable effects, mostly the special digital platform www.archiwumpae.us.edu.pl. This material database of ethnographic data might become the basis for designing various non-material activities aimed at preserving the cultural heritage of the Polish village.
PL
W ostatnich latach w Europie Środkowo-Wschodniej realizuje się coraz więcej projektów digitalizacyjnych mających na celu popularyzację różnych zagadnień dotyczących tzw. kultury tradycyjnej. Od 2014 do 2018 roku na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji  w Cieszynie realizowano projekt Polski Atlas Etnograficzny ‒ opracowanie naukowe, elektroniczny katalog danych, publikacja zasobów w sieci Internet, etap I. Polski Atlas Etnograficzny to jedyne archiwum etnograficzne w Polsce obejmujące swoim zasięgiem cały kraj. Cieszyńskie archiwum stanowi unikalne źródło wiedzy na temat historii wsi, zbierane przez etnografów, etnologów i folklorystów w drugiej połowie XX wieku, jest jednak niewystarczająco znane. Prezentowany artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na efekty omawianego projektu badawczego, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki i możliwości unikalnej platformy cyfrowej funkcjonującej jako Cyfrowe Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego. Obecnie na platformie dostępne są trzy kolekcje danych etnograficznych: fotografie PAE (1954–1971), wszystkie opublikowane mapy (1958–2013) oraz kwestionariusze dotyczące wykorzystania dziko rosnących roślin do celów konsumpcyjnych i leczniczych (1947‒1953) ‒ około 13 200 obiektów. Wszystkie te kolekcje są warte udostępnienia, gdyż mają szczególną wartość historyczną dla osób zainteresowanych kulturą wiejską i są najbardziej typowe dla działalności atlasowej. Wiele materiałów źródłowych zebranych w cieszyńskim archiwum wciąż jednak czeka na opracowanie naukowe. Kolejne etapy projektu digitalizacji PAE zakładają udostępnienie w wersji cyfrowej kolekcji atlasowych kwestionariuszy dotyczących obrzędowości narodzinowej, weselnej i pogrzebowej (około 1000 notatników) ‒ najczęściej analizowanych przez badaczy.
EN
The ethnographic atlases hitherto published in Europe have been created to meet the needs of particular countries and nations rather than with any prospect of comparative studies in mind. Thereby, it is difficult to find maps which are comparable when it comes to systematics and chronology. Therefore, we believe it necessary to interpret anew source materials deposited in Cieszyn workshop of the Polish Ethnographic Archives – to deepen the systematics of mapped phenomena along with their chronology and earmark for future development and studies topicsthat appear in other European atlases. The resultant maps are to compose an innovative edition, tentatively entitled The Atlas of Cultural Heritage of the Polish Village. The present article familiarizes readers with the concept of the planned endeavour, including aims, preliminary assumptions of the project, and the methodology of research.
7
Content available Od redakcji
51%
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.