Koncepcja belgradzkiego metra jest obecna w serbskiej myśli urbanistycznej od czasów międzywojnia. Mimo licznych projektów, długich dyskusji, a nawet stworzenia niewielkiej części niezbędnej infrastruktury, system szybkiej kolei podziemnej pozostaje rozwiązaniem nigdy niewdrożonym. Przedmiot artykułu stanowi metro ujmowane jako przedsięwzięcie permanentnie zawieszone na etapie koncepcyjnym, stale znajdujące się w fazie przejściowej, którego cechą konstytutywną jest „bycie w trakcie”. Nieprzemijalna tymczasowość transportowych rozwiązań zastępczych przyczyniła się do utrwalenia w kulturze serbskiej metra jako symbolu niekompletności i dysfunkcyjności lokalnej rzeczywistości. Poświadczeniem tego zjawiska jest, analizowany w artykule, dramat Halflife Filipa Vujoševicia, którego akcja rozgrywa się w przestrzeni podziemnej stacji Pomnik Vuka (Vukov spomenik), zaprojektowanej jako punkt węzłowy przyszłego metra, do dzisiaj pełniącej jednak funkcję rozwiązania tymczasowego oraz substytutu.
EN
The concept of a Belgrade metro has been present in Serbian urban planning since the interwar period. Despite numerous projects, long discussions, and even the creation of a small part of the necessary infrastructure, the underground rapid transport system remains a solution that has never been implemented. The subject of this article is the metro viewed as a project permanently suspended at the conceptual stage, constantly in a transitional phase, a project whose constitutive feature is “being in progress”. As a result of the endless temporariness of alternative transport solutions, in Serbian culture the metro functions as a symbol of the incompleteness and dysfunctionality of local reality. This phenomenon is confirmed by Filip Vujošević’s drama Halflife, analysed in the article. It is set in the space of the underground station Vukov Monument (Vukov spomenik), designed as a main point of the future metro, but still serving today as a temporary solution and a substitute.
The performativity of protests: Artistic opposition to the Monument to the Soviet Army in Sofia as a way of modeling urban spaceThe main topic that the article deals with is the artistic initiatives of the Destructive Creation group: the manifestation of a critical attitude to a visible remainder of the communist past in a public space of the capital of Bulgaria. The basic tool for characterizing these artistic forms of social activation is analysis of the cyclical actions to repaint the Monument to the Soviet Army with regard to their contestative strength, as well as their potential to change urban space and social reality. These considerations, deepened by reflection on the community, event-driven and subversive dimension of the discussed resistance practices, show their performative character. Performatywność protestu. Artystyczny sprzeciw wobec sofijskiego Pomnika Armii Radzieckiej jako sposób modelowania przestrzeni miejskiejGłówny przedmiot rozważań zawartych w niniejszym artykule stanowią inicjatywy artystyczne grupy Destructive Creation, będące manifestacją krytycznego stosunku do widzialnych pozostałości przeszłości komunistycznej w przestrzeni publicznej bułgarskiej stolicy. Podstawowym narzędziem charakterystyki tych artystycznych form aktywizacji społecznej jest analiza cyklicznych akcji pomalowania sofijskiego Pomnika Armii Radzieckiej z uwzględnieniem ich kontestacyjnej siły, a także potencjału do zmiany przestrzeni miejskiej oraz rzeczywistości społecznej. Rozważania te, pogłębione o refleksję nad wspólnotowym, zdarzeniowym i subwersywnym wymiarem omawianych praktyk oporu, ukazują ich performatywny charakter.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.