Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Pozostalosci pestycydow w zywnosci - ocena ryzyka dla konsumenta

100%

Strucinski P. , Goralczyk K. , Czaja K. , Hernik A. , Korcz W. , Ludwicki J. K.

Żywienie Człowieka i Metabolizm

|

2007

|

tom 34

|

nr 1-2

502-506

PL

Obecność pozostałości pestycydów w żywności jest niekorzystną konsekwencją chemizacji rolnictwa. Ocena ryzyka związanego z narażeniem konsumentów na pozostałości pestycydów w żywności jest jednym z najważniejszych elementów procesu rejestracji pestycydów. Polega ona na porównaniu wartości narażenia długo- i krótkoterminowego na dany związek do toksykologicznych wartości odniesienia (ADI - akceptowane dzienne pobranie, ARfD - ostra dawka referencyjna). Umożliwia ona akceptację (bądź odrzucenie) zaproponowanych wartości Najwyższych Dopuszczalnych Poziomów pozostałości (NDP). Żywność obecna no rynku nie może zawierać pozostałości na poziomie wyższym niż NDP, a każdy przypadek ich przekroczenia podlega indywidualnej ocenie ryzyka. Polska od 2004 r. uczestniczy w europejskim systemie monitoringu żywności pod kątem pozostałości pestycydów, jak również prowadzi badania w ramach urzędowej kontroli żywności.

EN

Presence of pesticide residues in food products is unfavorable consequence of plant protection products usage in agriculture. Risk assessment concerning consumers' exposure on pesticide residues is one of the critical elements of plant protection products registration. At this stage it is based on comparison of potential long- and short-term intake of given pesticide with toxicological reference values i.e. ADI (Acceptable Daily Intake) and ARfD (Acute Reference Dose). It allows acceptance (or rejection) of proposed Maximum Residue Levels (MRLs) values. Food present on the market must not contain pesticide residues at level exceeding legally binding MRLs. Poland, since 2004, takes part in EU coordinated monitoring programme as well as carries out official control of pesticide residues in food.

2

Nanotechnologia – możliwości i zagrożenia

100%

Snopczynski T. , Goralczyk K. , Czaja K. , Strucinski P. , Hernik A. , Korcz W. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2009

|

tom 60

|

nr 2

PL

Nanocząstki to obiekty, których co najmniej jeden z wymiarów nie przekracza 100 nm. Istnieją one w przyrodzie lub mogą być wytwarzane w wyniku ludzkiej działalności, w sposób zamierzony lub niezamierzony. Nanotechnologia to ogólna nazwa całego zestawu technik i sposobów tworzenia struktur o rozmiarach nanometrycznych. Obecnie materiały w skali nano znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach, począwszy od elektroniki, poprzez medycynę, kosmetologię, na motoryzacji i budownictwie kończąc. W zależności od zastosowania nanocząstek możemy mieć do czynienia z czterema drogami narażenia:oddechową, pokarmową, pozajelitową i przez skórę. Nanocząstki charakteryzuje większe pole powierzchni aktywnej na jednostkę masy w porównaniu do większych cząstek. Wraz ze wzrostem powierzchni, może wzrastać potencjalne oddziaływanie na zdrowie. Toksyczność nanocząstek zależy od wielu czynników. Do najważniejszych należą: rozmiar, kształt, skład chemiczny, rozpuszczalność, pole powierzchni i ładunek powierzchniowy. Ocena ryzyka dotycząca ludzkiego zdrowia powinna zostać zintegrowana na wszystkich etapach cyklu żywotności nanomateriału, począwszy od momentu powstania koncepcji, poprzez badania i rozwój, produkcję, dystrybucję, użycie aż do usunięcia lub recyklingu.

EN

Nanoparticles are the objects with at least one demension smaller than 100 nm. Nanoparticles exist in nature or can be produced by human activities, intentionally or unintentionally. Nanotechnology is an emerging science involving manipulation of matter at nanometer scale. Nanoparticles find numerous applications in many fields, starting with electronics, throught medicine, cosmetology, and ending with automotive industry and construction industry. Depending on the use of nanoparticles, the routes of exposure may be inhalation, dermal, oral or parenteral. Nanoparticles have a greater active surface area per unit mass than larger particles. Together with an increase of surface area, toxicity and potential health effects may also increase. Toxicity of nanoparticles depend on many factors, for example: size, shape, chemical composition, solubility, surface area and surface charge. Risk assessment related to human health, should be integrated at all stages of the life cycle of the nanotechnology, starting at the point of conception and including research and development, manufacturing, distribution, use and disposal or recycling.

3

Analiza podstaw naukowych ustalania definicji Najwyższych Dopuszczalnych Poziomów Pozostałości pestycydów (NDP)

100%

Czaja K. , Goralczyk K. , Strucinski P. , Hernik A. , Korcz W. , Snopczynski T. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2009

|

tom 60

|

nr 3

PL

Dla każdego pestycydu stosowanego przy produkcji żywności organy ustawodawcze muszą ustalić tzw. definicje pozostałości, które określają jakie związki chemiczne powinny być uwzględniane w ocenie ryzyka w procesie rejestracji środków ochrony roślin oraz w ustalaniu i stosowaniu Najwyższych Dopuszczalnych Poziomów Pozostałości (NDP). Definicje pozostałości dla tego samego pestycydu mogą być różne w zależności od celu, dla którego są stosowane. Umieszczenie danego związku w definicji skutkuje w konsekwencji koniecznością późniejszej jego analizy w celach kontrolnych w różnych matrycach. Kwalifikacja związków do definicji pozostałości zależy od wielu czynników, a decyzja podejmowana jest oddzielnie dla każdego przypadku. Niezbędne jest umieszczanie w definicjach związków istotnych pod względem toksykologicznym i takich, których udział w pozostałościach wynosi powyżej 10 % TRR (Total Radioactive Residues) oraz wykrywanych w badaniach metabolizmu u zwierząt hodowlanych lub w roślinach, których nie identyfikuje się w badaniach metabolizmu u szczura.

EN

For each pesticide used in food or feed productions, the legislative authorities have to establish the residue definitions, that mean compounds which need to be taken into account in risk assessment in process of authorization of plant protection products as well as in establishing and enforcing Maximum Residue Levels (MRLs). The residue definition for a given pesticide can be different depending on the aim for which they are used. Inclusion of a compound in such definition results in consequence in its later analysis in different matrices during monitoring and official control. Inclusion of compounds in the definition depends on a number of factors, and the decisions on whether they should be included have to be made for every case separately. The definition should include toxicologically important compounds, and those which contribute into the residue in 10 or more percent of TRR, or those that have been detected in livestock and plants as metabolites different than those found in rats.

4

Zastosowanie metod statystycznych w badaniach chemicznych

100%

Korcz W. , Goralczyk K. , Czaja K. , Strucinski P. , Hernik A. , Snopczynski T. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2008

|

tom 59

|

nr 2

177-129

PL

Jakość danych pomiarowych ma zasadniczy wpływ na uzyskanie wiarygodnych wyników. Stosując metody statystyki matematycznej możliwe jest ograniczanie wybranych etapów pracy chemika np. przy klasyfikacji liczebnego zbioru wyników pomiarowych. Metody statystyczne są również wykorzystywane przy wstępnej ocenie jakości uzyskanych danych. W tym przypadku należy sprawdzić czy dane otrzymane z pomiarów nie zawierają tzw. błędów grubych lub wyników znacząco odbiegających od pozostałych, mogących zafałszować wynik doświadczenia. Analiza danych, które podlegają przetwarzaniu technikami chemometrycznymi, polega na ujawnieniu cech najbardziej ze sobą powiązanych. Chemometria stosowana jest w celu stworzenia matematycznego modelu zależności między badaną cechą i licznym zbiorem zmiennych objaśniających. Przy modelowaniu należy dokonać identyfikacji modelu, zbadać jego istotność i adekwatność oraz określić zdolność prognostyczną. Uzyskany model zależności można wykorzystywać do optymalizacji układu, prognozowania wartości zmiennych zależnych na podstawie znanych zmiennych opisujących. Metody statystyczne znalazły zastosowanie w badaniach chemicznych do gromadzenia i przetwarzanie informacji o związkach chemicznych w celu sprawniejszego zarządzania przepływem informacji. Pozwalają przewidywać fizykochemiczne i biologiczne właściwości związków. Metody statystyczne są również wykorzystywane do zarządzania jakością w analizie chemicznej zanieczyszczeń np. pozostałości pestycydów w żywności.

EN

Quality of the analyzed data has a major impact on reliability of the results. Application of statistical methods allows to reduce some stages of chemist's work, for example classification of the numerous data sets. The statistical methods are applied for preliminary evaluation of the data quality. In this case it is necessary to verify that the raw data base does not include large errors or outliers, which could influence the result of experiment. Data analysis, which is performed by chemometric techniques, rely on finding the most correlated attributes. Chemometry is used towards creation of the mathematical model of relation between analyzed property and numerous sets of described variables (parameters which affect measure). Modeling requires calculations towards model identification, checking its relevance, evaluation of the adequacy and determination of model's prognostic ability. The obtained model of relation could be used for the system optimization in the technological process, forecasting the values subsidiary conditioned upon known values described, also for control of the analytical system. The statistical methods are applied in chemical studies for data collection and analysis of chemical compounds for more efficient management of flow of the information. They allow to foreseen physical and biological properties of chemical compounds. The statistical methods are also applied for quality management in chemical analysis of contaminants including pesticide residues in foodstuff.

5

Monitoring i urzedowa kontrola pozostalosci pestycydow w zywnosci w Polsce w 2004 roku

100%

Goralczyk K. , Strucinski P. , Hernik A. , Czaja K. , Korcz W. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2005

|

tom 56

|

nr 4

307-316

PL

W 2004 r. w Polsce przeprowadzono monitoring i urzędową kontrolą pozostałości pestycydów w żywności znajdującej się w obrocie. Badaniami objęto zarówno żywność pochodzenia krajowego jak i importowaną, z uwzględnieniem krajów Unii Europejskiej i spoza Wspólnoty. Badania były wykonywane przez laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej pod merytorycznym nadzorem Zakładu Toksykologii Środowiskowej Państwowego Zakładu Higieny

EN

Poland, as a Member State of the European Union, is obliged to establish efficient system of food control allowing assessment of health quality of food products for general population as well as for high risk groups, like infants and toddlers. In case of pesticide residues this task is realized by carrying out programs of monitoring and official control of foodstuffs in order to check compliance with Maximum Residue Levels set up by Polish Regulation of Minister of Health on maximum residue levels of pesticides in or on food. The Chief Sanitary Inspectorate is an authority responsible for above mentioned activities with essential participation of Department of Environmental Toxicology of National Institute of Hygiene. The analysis of food samples indicated in yearly developed plans of sampling, is carried out in 16 integrated local laboratories of National Sanitary Inspection. In 2004, 868 samples have been analyzed in system of monitoring and official control of foodstuffs in Poland. The samples were taken in retail and wholesale. Among analyzed samples 67% were fresh or frozen fruit and vegetables, and 14% were baby food. The samples have been analyzed for presence of over 50 pesticides. In the year 2004 maximum residue levels have been exceeded in 14 samples (2%) of fruit, vegetables and cereals. All samples were of Polish origin, except two samples from Spain. In samples with violated MRLs the following pesticides have been found: Benomyl group, Maneb group, Endosulfan, Mecarbam, Hexachlorobenzene, and Methyl bromide. Additionally, 49 follow-up enforcement samples has been analyzed. In none of them MRLs violation have been found.

6

Związki halogenoorganiczne – stare i nowe zagrożenia dla ludzi

100%

Goralczyk K. , Hernik A. , Czaja K. , Strucinski P. , Korcz W. , Snopczynski T. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2010

|

tom 61

|

nr 2

PL

Związki halogenoorganiczne (pestycydy chloroorganiczne, PCB, PBDE) są trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi (TZO) szeroko rozpowszechnionymi w środowisku. Ich stabilność fizyko-chemiczna i lipofilność są odpowiedzialne za kumulowanie się tych związków w organizmach ludzkich. Żywność, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego, jest głównym źródłem narażenia populacji generalnej na pestycydy chloroorganiczne i PCB. Natomiast podstawowym źródłem narażenia człowieka na PBDE jest również żywność, ale także kurz lub frakcja respirabilna powietrza w pomieszczeniach zamkniętych. Trwałe zanieczyszczenia organiczne należące to tej grupy związków są obecne w różnych stężeniach w tkance tłuszczowej, wątrobie, łożysku, a nawet we krwi i mleku kobiecym. Związki halogenoorganiczne mogą zakłócać homeostazę układu hormonalnego i wchodzić w reakcje jako antagoniści lub agoniści z receptorami androgenowymi, estrogenowymi lub progesteronowymi. Większość z tych związków wykazuje właściwości antyandrogenne, estrogenne i antyestrogenne.

EN

The organohalogen compounds (OCs, PCBs, PBDEs) are persistent organic pollutants (POPs) that have a widespread distribution in the environment. Their chemico-physical stability and lipophylic properties are responsible for their accumulation in the human body. The general human population is exposed to PCBs and OCs through foodstuffs, mainly food of animal origin. However, the main source of the human exposure to PBDEs are also food and inhalation of dust or respirable phase of the indoor air. The POPs from this group are present on different levels in human tissues (fat tissue, liver, placenta), and even in human blood and breast milk. The organohalogen compounds may cause endocrine disrupting (ED) effects as they have been shown to interact as antagonists or agonists with androgen, progesterone, and estrogen receptors. Most of them shows antiandrogenic, estrogenic and antiestrogenic activity.

7

Ocena ryzyka dla konsumenta przy przekroczeniach najwyzszych dopuszczalnych poziomow pozostalosci pestycydow [NDP] w zywnosci

100%

Strucinski P. , Goralczyk K. , Czaja K. , Hernik A. , Korcz W. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2007

|

tom 58

|

nr 2

377-388

PL

Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości pestycydów (NDP), jako obowiązujące wartości normatywne pojawiły się w polskim ustawodawstwie żywnościowym w 1993 r. Wśród obecnie obowiązujących wartości NDP rozróżnia się wartości implementowane z Dyrektyw Unii Europejskiej oraz tzw. narodowe NDP wyznaczone przez ekspertów z Państwowego Zakładu Higieny. Monitoring pozostałości pestycydów jest narzędziem umożliwiającym oszacowanie narażenia konsumentów na ich pozostałości w środkach spożywczych. Ponadto, wyniki monitoringu mogą wpływać na modyfikowanie zakresu stosowania chemicznych środków ochrony roślin oraz zmianę wartości NDP. Innym narzędziem oceny pozostałości pestycydów w środkach spożywczych jest planowana urzędowa kontrola żywności oraz kontrola celowana. Polska od 2004 roku uczestniczy w europejskim systemie monitoringu pozostałości pestycydów w żywności oraz prowadzi badanie tych substancji w ramach urzędowej kontroli. Żywność obecna na rynku nie może zawierać pozostałości pestycydów na poziomie wyższym niż obowiązujące wartości NDP, a każdy przypadek ich przekroczenia podlega indywidualnej ocenie ryzyka. Oblicza się wówczas tzw. wartość przewidywanego krótkoterminowego pobrania z żywnością na podstawie wyniku badania próbki i porównuje ją z ARfD (lub ADI). Ocenę tę przeprowadza się dla populacji generalnej oraz tzw. populacji krytycznej, tzn. dzieci od 1,5 do 6 lat. W zależności od wyników tej oceny, informacja o przekroczeniu NDP może zostać zgłoszona do Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (RASFF). W Polsce ocena ryzyka jest dokonywana przez ekspertów z Państwowego Zakładu Higieny; jest ona dla Głównego Inspektora Sanitarnego podstawą do podejmowania odpowiednich decyzji w ramach zarządzania ryzykiem i eliminacji zagrożeń ze strony żywności.

EN

Maximum Residue Levels (MRLs), as legally binding normative values, have appeared in Polish food legislation for the first time in 1993. Currently, existing MRLs include those values implemented from EU Directives and National MRLs set up by experts from the National Institute of Hygiene. Monitoring of pesticide residues allows to assess exposure of consumers to these compounds present in food products. Monitoring results can also influence the scope of plant protection products application, and change in MRLs. Another tool used to check compliance of food products with MRLs is official control of foodstuffs. Poland, since its accession to the European Union in 2004 takes part in the EU coordinated monitoring programme and carries out the official control of pesticide residues in foodstuffs. Food present on the market must not contain pesticide residues at level exceeding legally binding MRLs. Each case of MRLs violation requires performing of individual risk assessment. In such case so called Predicted Short Term Intake from sampling result (PSTI) is calculated and compared to ARfD or to ADI. Such an assessment is applied to a high percentile of consumption (97,5) among general population (adults) and among the most vulnerable consumer group (children aged 1,5 up to 6 years old). Depending on the results of the assessment, the information about MRL exceedances may be notified to the Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF) by the Polish Contact Point placed in Chief Sanitary Inspectorate. In Poland, the risk assessment for MRLs violations is performed in the National Institute of Hygiene. The result of risk assessment is a basis for Chief Sanitary Inspector to undertake appropriate risk management decisions to eliminate of potential health risk for consumers.

8

Ocena ryzyka zwiazana z narazeniem na pozostalosci pestycydow w zywnosci pochodzenia roslinnego na etapie rejestracji srodka ochrony roslin

100%

Strucinski P. , Goralczyk K. , Czaja K. , Hernik A. , Korcz W. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2006

|

tom 57

|

nr 4

303-315

PL

W artykule przedstawiono informacje na temat szacowania ryzyka dla konsumentów, związanego z narażeniem na pozostałości pestycydów obecne w produktach spożywczych pochodzenia roślinnego. Omówiono deterministyczny model oceny ryzyka przy narażeniu przewlekłym oraz krótkoterminowym stosowany na etapie rejestracji chemicznych środków ochrony roślin.

EN

One of the main goals of risk assessment during registration of plant protection product is to approve (or not) the proposed Maximum Residue Levels (MRLs) derived from the field trials conducted under Good Agricultural Practice (GAP). Generally, risk assessment at this stage is based on comparison of potential long- and short-term dietary intake of given pesticide with two earlier established outputs of hazard characterisation, i.e. Acceptable Daily Intake - ADI and Acute Reference Dose - ARfD. The first estimate of long- term hazard, which overestimates the risk, is comparing the Theoretical Maximum Daily Intake (TMDI) to the ADI of the pesticide. TMDI is based on assumption that all food products consumed over the lifetime of the consumer contain residues at level of MRL. Afterwards, the ADI is compared against International/National Estimated Daily Intake (IEDI/NEDI). I(N)EDI values provide a "best estimate" of dietary intake as they take into account residues in edible portions at level of median residue values from supervised trials. In case of short-term dietary exposure to acute toxic pesticides, the intake is compared to ARfD. The calculation of International/National Estimated Short-Term Intake IESTI/NESTI) requires single-day consumption data for the 97,5th percentile for each subgroups of consumers (so called "large portions") together with typical unit weight, and percentage of edible portion for each commodity as well as high, and median residue levels derived from the field trials. Additionally, in intake calculations for commodities with unit weight over 25g, the variability factor (from 3 to 10) has been introduced, which reflects the possible high deposition of a pesticide on the individual unit, even when the quantified residue level in composite sample is relatively low.

9

Kurz źródłem narażenia człowieka na polibromowane difenyloetery (PBDE)

100%

Goralczyk K. , Strucinski P. , Hernik A. , Czaja K. , Korcz W. , Minorczyk M. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2012

|

tom 63

|

nr 1

PL

Polibromowane difenyloetery (PBDE) zaliczane są do syntetycznych związków opóźniających zapłon, tzw. uniepalniaczy (ang. Flame Retardants). Znalazły one szerokie zastosowanie w produkcji różnego rodzaju polimerów, mebli, dywanów, sprzętu elektronicznego i elektrycznego oraz materiałów biurowych i budowlanych. Człowiek spędzając około 85% swojego życia w pomieszczeniach zamkniętych (mieszkania, miejsca pracy, szkoły) jest praktycznie cały czas otoczony przedmiotami, które mogą emitować do środowiska PBDE. Do niedawna uważano, że głównym źródłem pobrania PBDE przez człowieka jest żywność, głównie pochodzenia zwierzęcego. Obecnie jednak liczne badania wykazują, że niebagatelnym, dodatkowym źródłem pobrania tych związków przez człowieka jest kurz pochodzący z pomieszczeń zamkniętych. Na to źródło narażenia najbardziej narażone są małe dzieci ze względu na ich przyzwyczajenia behawioralne, tj. wkładanie palców, zabawek i innych przedmiotów do ust. W odróżnieniu od żywności, gdzie dominującymi kongenerami są BDE-47 i BDE-99, w przypadku kurzu dominującym kongenerem jest BDE-209. Narażenie człowieka na PBDE i inne polibromowane związki opóźniające zapłon jest powszechne w całym świecie, a jego wielkość jest różna w różnych krajach i zależy od zakresu ich stosowania, produkcji i zapisów w prawodawstwie krajowym, a także od szeroko pojętych zachowań mieszkańców. Generalnie, najwyższe stężenia tych związków stwierdzane są u mieszkańców Ameryki Północnej, a znacznie niższe w Europie i Azji. Spośród krajów europejskich statystycznie istotnie najwyższe narażenie ludzi stwierdzane jest w Wielkiej Brytanii. Szacowana wielkość narażenia, w każdym przypadku, dodatkowo obarczona jest niepewnością wynikającą z osobniczych przyzwyczajeń, preferencji dietetycznych, czasu spędzanego w różnych pomieszczeniach, pojazdach, na świeżym powietrzu. W niektórych przypadkach dla osób dorosłych niebagatelne znaczenie ma również narażenie zawodowe, dotyczy to zwłaszcza załóg samolotów, sprzedawców samochodów i pracowników utylizujących odpady elektroniczne.

EN

The brominated diphenyl ethers (PBDEs) belong to a class of synthetic, additive brominated flame retardants (BFRs). PBDEs are used to reduce the flammability of commercial and household products such as textiles, various plastic polymers, furnishing foam, and electronic equipment. People spend a large percentage of their life–time indoors at home, in offices and cars, etc, providing many opportunities for lengthy exposure to PBDEs from residential settings and commercial products in an indoor environment. In recent time, the foodstuffs, mainly food of animal origin, have been indicated as the main pathway of human exposure to PBDEs. However, many studies have shown that the indoor environment, mainly indoor dust, can be also a significant source of exposure to PBDEs, especially for younger children (toddlers) because of their behavioral patterns, eg. putting fingers, toys, and other items in their mouth. Numerous studies show that the median intakes of PBDEs via dust for adult range from 1.41 to 277 ng x day-1 is lower than that via food which range from 135 to 333 ng x day-1, while the median intake of these compounds via indoor dust for children range from 101 to 404 ng x day-1 is much higher than via food: 77-190 ng x day-1. The congener pattern observed in the indoor dust is different to that found in food. The indoor dust is dominated by the congener BDE-209 vs. food where the most dominated congeners are BDE-47 and BDE-99. Human exposure to PBDEs and other brominated flame retardants (BFRs) is widely widespread throughout the world and it depends on a country range of usage, production and legislation concerning these chemicals as well as a citizen’s behavior. Generally, human exposure has been found higher in North America than in Europe and Asia. Within European countries the significant highest concentrations in dust have been found in the United Kingdom. It should be noted that many uncertainty factors such as personal habits, dietary preferences, and time spent in various rooms, cars and outdoors could affect the exposure assessment. In some cases the occupational exposure is the most important source of PBDEs for adults, for example air crews, car sale employees and disposal/recycling of electronic waste workers.

10

Wolny kwas sjalowy (FSA) w surowicy jako marker nadużywania alkoholu

100%

Chrostek L. , Cylwik B. , Krawiec A. , Szmitkowski M. , Koput A. , Korcz W.

Diagnostyka Laboratoryjna

|

2007

|

tom 43

|

nr 3

11

Polibromowane difenyloetery [PBDE] - nowe zagrozenia?

100%

Hernik A. , Goralczyk K. , Czaja K. , Strucinski P. , Korcz W. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2007

|

tom 58

|

nr 2

403-415

PL

Polibromowane difenyloetery (PBDE) ze względu na swoje właściwości fizyko-chemiczne są zaliczane do grupy persystentnych zanieczyszczeń organicznych (POPs - Persystent Organie Pollutants). Charakteryzują się one dużą trwałością w środowisku i znaczną lipofilnością co może stanowić istotne zagrożenie dla zdrowia człowieka. Obecnie pozostałości tych związków stwierdza się we wszystkich elementach środowiska, w tym również w tkankach pochodzących od człowieka, na całym świecie. Najwyższe ich stężenia występują w próbkach pochodzących ze Stanów Zjednoczonych, co związane jest z powszechnością stosowania PBDE w tym kraju jako uniepalniaczy. Badania prowadzone w ostatnich latach dowodzą, że poziomy PBDE w próbkach środowiskowych zdecydowanie wzrosły. Kongenerami stwierdzanymi w najwyższych stężeniach są BDE-47, -99, -153, -209. Najnowsze szwedzkie dane wskazują jednak na możliwy spadek stężeń związków należących do tej grupy chemicznej co interpretowane jest jako konsekwencja wprowadzonych obostrzeń dotyczących ich stosowania i produkcji. Ponadto wykazano, że oddziałują one na układ nerwowy, dokrewny i immunologiczny, a pojawiają się również prace sugerujące związek między środowiskowym narażeniem na te związki wyrażonym wielkością ich tkankowych depozytów a ryzykiem zachorowania na niektóre rodzaje nowotworów. Dlatego też kontynuacja badań dotyczących występowania PBDE w środowisku oraz ich skutków toksykologicznych wydaje się uzasadniona.

EN

Polybrominated diphenyl ethers (PBDE) because of their physical and chemical properties belong to Persistent Organic Pollutants (POPs). They are stable in the environment and due to lipophilic properties, have potential impact to human health. Currently these compounds are present in all kind of environmental samples all over the world. Levels of PBDE in samples originated from U.S. are higher than levels reported from Europe and Japan, what may be linked to common use these flame retardants in this country. Environmental (including humans) concentration of PBDE have increased rapidly in the last decade. Predominant congeners detected in all matrices are BDE-47, -99, -153, -209. Recent Swedish report however noticed decrease of PBDE concentrations what can be consequence of phase-out of these compounds in this country. It has been suggested that the environmental levels of PBDE may influence human nervous and immunological system as well as they may disrupt hormonal homeostasis. Research studies suggest also that the exposure to polybrominated diphenyl ethers may be associated with increased risk of cancers. Therefore, continuation of research concerning occurrence and toxicity of PBDE has reasonable grounds.

12

Poziomy wybranych insektycydow chloroorganicznych, polichlorowanych bifenyli, ftalanow i perfluorowanych zwiazkow alifatycznych we krwi - badanie WWF Polska

100%

Strucinski P. , Goralczyk K. , Ludwicki J. , Czaja K. , Hernik A. , Korcz W.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2006

|

tom 57

|

nr 2

99-112

PL

Krew 15 uczestników badania WWF Polska analizowano pod względem zawartości związków chloroorganicznych (insektycydy, polichlorowane bifenyle), ftalanów oraz perfluorowanych związków alifatycznych w trzech laboratoriach zagranicznych. Spośród 39 badanych pojedynczych związków chemicznych, u każdej z osób wykryto od 18 do 22 substancji. Uzyskane wyniki wskazują, że środowisko otaczające każdego człowieka jest źródłem narażenia na wiele substancji chemicznych, z których część już dawno wycofano z produkcji i stosowania. Badane zanieczyszczenia mogą być odpowiedzialne za zwiększanie ryzyka występowania niektórych tzw. chorób cywilizacyjnych.

EN

In June 2004, blood samples of fifteen volunteers were analyzed for presence of selected groups of chemical contaminants. The aim of this survey organized by WWF Poland (World Wildlife Fund) was highlighting the problem of man-made, persistent and bioaccumulative chemicals constantly present in surrounding environment and in our tissues. It was a part of European WWF "Detox" campaign supporting proposal of a new EU regulation that should lead to the identification and phasing out of the most harmful chemicals (known as REACH). Three laboratories in Czech Republic, Sweden and Belgium have analyzed blood samples for presence of the following groups of contaminants: organochlorine compounds (pesticides and polychlorinated pesticides), phthalates and perfluorinated aliphatic substances. The total number of single chemicals found in the blood samples was 25, that represents 64% of the 39 chemicals looked for. The average number of compounds found in the samples was 21 (from 19 to 22). Among organochlorine compounds analyzed, the predominant chemical found in the highest concentration was p,p'-DDE (range from 130 to 1310 ng/g of fat), which similarly like p,p'-DDT, ß-HCH, and HCB (concentrations ranging from 6,4 to 46 ng/g of fat) was present in every person's blood. Among analyzed polychlorinated biphenyls, in all samples the following congeners have been present: PCB-118, PCB-138, PCB-153, and PCB-180 (concentrations ranging from 3,7 to 61 ng/g of fat). The two predominant phtalates from total eight analyzed present in all samples were di(2-ethylhexy) phthalate (DEHP) (concentration range from 49 to 293 ng/g of blood) and diisobutyl phthalate (DIBP) (concentration range from 10 to 63 ng/g of blood). Among fifteen perfluorinated aliphatic substances analyzed, six have been present in each single sample (perfluorohexanesulfonic acid - PFHxS, perfluorooctanoic acid - PFOA, perfluorooctanesulfonic acid - PFOS, perfluorooctanesulfonylamide - PFOSA, perfluorononanoic acid - PFNA, and perfluorododecanoic acid - PFDA). The predominant compound in this class of contaminants was PFOS with the concentration ranging from 4,4 to 14 ng/ml of blood. The limited number of samples does not allow for making an analysis of potential impact of different factors on concentrations of particular contaminants in human blood. Results obtained in this survey confirm the ubiquitous contamination by a cocktail of hazardous chemicals of every person tested. Humans being a part of the environment are being contaminated with the same chemicals which are present in surrounding air, water, food, consumer articles, etc.

13

Badania pozostałości pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego w Polsce w latach 2004 – 2007

100%

Goralczyk K. , Strucinski P. , Korcz W. , Czaja K. , Hernik A. , Snopczynski T. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2009

|

tom 60

|

nr 2

PL

Państwa Członkowskie Wspólnoty Europejskiej mają obowiązek prowadzenia kontroli żywności w celu udokumentowania i zagwarantowania jej bezpieczeństwa. W przypadku pestycydów zadania te realizowane są poprzez badania ich pozostałości w żywności znajdującej się w obrocie w ramach urzędowej kontroli i monitoringu. W Polsce jak i w pozostałych Państwach Członkowskich monitoring i urzędową kontrolę pozostałości pestycydów w żywności prowadzi się na zgodność z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami pozostałości (NDP). W latach 2004-2007 w Polsce zbadano 5340 próbek żywności, w tym 1419 próbki owoców, 2383 próbki warzyw, 561 próbek zbóż, 371 próbek żywności przetworzonej i 509 próbek artykułów spożywczych przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci. W ciągu ostatnich czterech lat odnotowano przekroczenia NDP badanych pestycydów w 116 próbkach, z czego 90% stanowiły próbki żywności pochodzenia krajowego.

EN

The Member States of the European Union are obliged to provide the official food control. For the pesticides, each country develops the monitoring and official control of pesticide residues in food on the market. In Poland, as in the other Member States, the monitoring of pesticide residues in food and official control are performed in order to check compliance with the Maximum Residue Levels (MRLs). In 2004-2007 the total number of samples analyzed in monitoring and official control of pesticide residues in foodstuffs of plant origin in Poland was 5340. Those were 1419 samples of fruit, 2383 samples of vegetables, 561 samples of cereal crops, 371 samples of processed products, and 509 samples of baby food. During those four years residues above the MRLs were detected in 116 samples. The number of exceedances of MRLs was higher in domestic food products, which equaled 90% of analyzed samples.

14

Validation of the analytical method for the simultaneous determination of selected polybrominated diphenyl ethers, polychlorinated biphenyls and organochlorine pesticides in human blood serum by gas chromatography with micro-electron capture detector

84%

Matuszak M. , Minorczyk M. , Goralczyk K. , Hernik A. , Strucinski P. , Liszewska M. , Czaja K. , Korcz W. , Lyczewska M. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2016

|

tom 67

|

nr 2

EN

Background. Polybrominated diphenyl ethers (PBDEs) as other persistent organic pollutants like polychlorinated biphenyls (PCBs) and organochlorine pesticides (OCPs) pose a significant hazard to human health, mainly due to interference with the endocrine system and carcinogenetic effects. Humans are exposed to these substances mainly through a food of animal origin. These pollutants are globally detected in human matrices which requires to dispose reliable and simple analytical method that would enable further studies to assess the exposure of specific human populations to these compounds. Objective. The purpose of this study was to modify and validate of the analytical procedure for the simultaneous determination of selected PBDEs, PCBs and OCPs in human blood serum samples. Material and Methods. The analytical measurement was performed by GC-μECD following preparation of serum samples (denaturation, multiple extraction, lipid removal). Identity of the compounds was confirmed by GC-MS. Results. The method was characterised by the appropriate linearity, good repeatability (CV below 20%). The recoveries ranged from 52.9 to 125.0% depending on compound and level of fortification. The limit of quantification was set at 0.03 ng mL-1 of serum. Conclusions. The modified analytical method proved to be suitable for the simultaneous determination of selected PBDEs, PCBs and OCPs in human blood serum by GC-μECD with good precision.

PL

Wprowadzenie. Obecność w środowisku polibromowanych difenyloetrów (PBDE), podobnie jak innych trwałych zanieczyszczeń organicznych, do których zaliczane są polichlorowane bifenyle (PCB) i pestycydy chloroorganiczne stanowi istotne zagrożenie dla zdrowia ludzi. Substancje te mają m.in. zdolność do zaburzania równowagi układu hormonalnego i wywoływania efektów nowotworowych. Głównym źródłem narażenia ludzi na te substancje jest żywność, głównie pochodzenia zwierzęcego. Związki te wykrywane są w wielu matrycach biologicznych, co stwarza potrzebę dysponowania wiarygodną i prostą metodą analityczną, która umożliwiłaby ocenę narażenia różnych populacji na te związki. Cel badań. Celem pracy była modyfikacja i walidacja metody analitycznej przydatnej do jednoczesnego oznaczania stężeń wybranych kongenerów PBDE i PCB, a także pestycydów chloroorganicznych w surowicy krwi u ludzi. Materiał i metody. Oznaczanie stężeń wybranych związków prowadzono za pomocą GC-μECD po uprzednim przygotowaniu próbki surowicy (denaturacja, kilkukrotna ekstrakcja, usunięcie tłuszczu). Potwierdzanie tożsamości związków wykonywano z zastosowaniem GC-MS. Wyniki. Metoda charakteryzuje się odpowiednią liniowością, dobrą powtarzalnością (CV poniżej 20%). Uzyskane wartości odzysków mieściły się w zakresie od 52,9 do 125% w zależności od badanej substancji i poziomu fortyfikacji. Granica oznaczalności dla wszystkich badanych związków wynosi 0,03 ng mL-1 surowicy. Wnioski. Zaprezentowana metoda analityczna została uznana za odpowiednią do jednoczesnego oznaczania wybranych kongenerów PBDE, PCB oraz pestycydów chloroorganicznych w surowicy krwi metodą GC-μECD.

15

Zastosowanie metody QuEChERS w połączeniu z chromatografią gazową z detektorem wychwytu elektronów (GC-ECD) w analizie pozostałości pestycydów w żywności

84%

Snopczynski T. , Strucinski P. , Goralczyk K. , Czaja K. , Hernik A. , Korcz W. , Kucharska A. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2011

|

tom 62

|

nr 2

PL

Anastassiades i Lehotay w 2003 roku, opisali „szybką, prostą, tanią, efektywną, odporną i bezpieczną” (QuEChERS) metodę pozwalającą oznaczyć pozostałości wielu pestycydów w warzywach i owocach. Metoda QuEChERS pozwala uzyskać prawidłowe wyniki przy minimalnej liczbie etapów pracy laboratoryjnej i niewielkim zużyciu odczynników oraz szkła laboratoryjnego. Metoda QuEChERS polega na ekstrakcji i podziale w układzie ciecz–ciecz składników próbki z użyciem acetonitrylu, a następnie oczyszczeniu ekstraktu z wykorzystaniem metody dyspersyjnej ekstrakcji do fazy stałej (SPE). Celem badań było sprawdzenie przydatności metody QuEChERS w połączeniu z chromatografią gazową z detekcją wychwytu elektronów (GC-ECD) w badaniach pozostałości pestycydów w żywności. W badaniach zastosowano dostępne na rynku gotowe zestawy do ekstrakcji i dyspersyjnej SPE oraz analogiczne zestawy przygotowane we własnym zakresie. W badaniach odzysku dla 15 wybranych pestycydów wykorzystano, zgodnie z wymaganiami dokumentu SANCO/10684/2009 i PN-EN 15662:2008, trzech przedstawicieli różnych grup matryc: marchew (wysoka zawartość karotenoidów), maliny (niskie pH) i pomidory (wysoka zawartość wody). Dla poziomu wzbogacenia wynoszącego 0,5 mg/kg odzysk dla 14 związków mieścił się w przedziale 70–120%. Jedynie w przypadku jednego związku (trifluraliny w próbkach malin), odzysk był mniejszy od 70%. Uzyskana powtarzalność była zadowalająca - RSD było mniejsze niż 20%, z wyjątkiem trifluraliny w malinach (27,16%).

EN

In 2003 Anastassiades and Lehotay described the “quick, easy, cheap, effective, rugged and safe” (QuEChERS) method for the multi-class, multiresidue analysis of pesticides in fruit and vegetables. The QuEChERS method allows to obtain high quality results with a minimum number of steps and a low solvent and glassware consumption. The QuEChERS method based on liquid–liquid partitioning with acetonitrile followed by a cleanup step with dispersive-SPE (Solid Phase Extraction). The aim of this study was to check the usefulness of the QuEChERS method coupled with gas chromatography with electron capture detection (GC-ECD) in analysis of pesticide residues in food. Ready-to-use QuEChERS reagents kits and own-weighed reagents have been applied. In recovery experiment for 15 selected pesticides, three matrices belonging to different groups – carrots (high carotenoids content), raspberry (highly acidic matrix) and tomatoes (high water content) – have been used, according to the SANCO/10684/2009 guideline and PN-EN 15662:2008 requirements. Fourteen compounds showed a recovery in the range of 70–120% and only one compound (trifluralin in raspberry) presented a recovery lower than 70% at the 0.5 mg/kg fortification level. The repeatability was satisfying with a RSD lower than 20% apart from trifluralin in raspberry (27.16%).

16

Development and validation of a method for determination of selected polybrominated diphenyl ether congeners in household dust

84%

Korcz W. , Strucinski P. , Goralczyk K. , Hernik A. , Lyczewska M. , Czaja K. , Matuszak M. , Minorczyk M. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2014

|

tom 65

|

nr 2

EN

Background. Polybrominated diphenyl ethers (PBDEs) belong to group of so-called persistent organic pollutants (POPs). These compounds occur in nearly all elements of the environment, including household dust which constitutes one of a major route for human exposure. Their main adverse effects on human health are associated mainly with endocrine disruption – they interfere with thyroid function exhibit anti-androgenic action. Objectives. To develop and validate analytical method for determination of BDE-47, BDE-99, BDE-153, and BDE-209 congeners in household dust. Material and methods. Household dust was sampled in residences from Warsaw and the surrounding areas. An automated Soxhlet extraction of samples was then performed and PBDE congeners were subsequently measured in cleaned-up extracts by GC-μECD. The identity of quantified compounds was confirmed by GC/MS. Results. Household dust samples were fortified at levels of 2.88, and 28.8 ng g-1 for BDE-47, BDE-999, and BDE-153, and for BDE-209 at levels of 101.2, and 540 ng g-1. Recoveries ranged between 72 – 106%. The relative standard deviations (RSD) were less than 16% for all PBDE congeners analysed. The relative error determined on the basis of multiple analyses of certified reference material ranged from 1.07 – 20.41%. The method’s relative expanded uncertainty varied between 16 – 21%. Conclusion. The presented method was successfully validated and can be used to measure concentrations of BDE-47, BDE-99, BDE-153 and BDE-209 congeners in household dust.

PL

Wprowadzenie. Polibromowane difenyloetery (PBDE) zaliczane są do trwałych zanieczyszczeń organicznych. Wykrywane są praktycznie we wszystkich elementach środowiska, także w kurzu. Kurz jest istotnym źródłem pobrania polibromowanych difenyloeterów przez człowieka. Szkodliwy wpływ PBDE na zdrowie człowieka wiązany jest głównie z zaburzaniem równowagi układu hormonalnego – zaburzają one m.in. funkcjonowanie hormonów tarczycy oraz działają antyandrogennie. Cel badań. Opracowanie i walidacja metody analitycznej umożliwiającej oznaczanie kongenerów BDE-47, BDE-99, BDE- 153 i BDE-209 w kurzu domowym. Materiał i metody. Materiał do badań stanowiły próbki kurzu pochodzące z domów osób zamieszkałych w Warszawie i okolicach. PBDE ekstrahowano z kurzu z wykorzystaniem aparatu do automatycznej ekstrakcji Soxhlet. Ekstrakt oczyszczano i poddawano analizie instrumentalnej. Oznaczenia zawartości analizowanych kongenerów PBDE prowadzono na GC-μECD, a tożsamość potwierdzano na GC-MS. Wyniki. Próbki kurzu były wzbogacane na poziomie 2,88 ng g-1 i 28,8 ng g-1 dla BDE-47, BDE-99, BDE-153 oraz 101,2 ng g-1 i 540 ng g-1 dla BDE-209. Odzysk mieścił się w zakresie 72 - 106%. Względne odchylenie standardowe (RSD) było mniejsze niż 16% dla wszystkich analizowanych kongenerów PBDE. Błąd względny wyznaczony na podstawie wielokrotnej analizy certyfikowanego materiału referencyjnego wynosił od 1,07% do 20,41%. Względna niepewność rozszerzona zawierała się w zakresie 16-21%. Wniosek. Metoda została zwalidowana i może być wykorzystywana do oznaczania zawartości kongenerów BDE-47, BDE- 99, BDE-153 i BDE-209 w próbkach kurzu domowego.

17

Risk assessment for infants exposed to furan from ready-to-eat thermally processed food products in Poland

84%

Minorczyk M. , Goralczyk K. , Strucinski P. , Hernik A. , Czaja K. , Lyczewska M. , Korcz W. , Starski A. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2012

|

tom 63

|

nr 4

EN

Background. Thermal processes and long storage of food lead to reactions between reducing sugars and amino acids, or with ascorbic acid, carbohydrates or polyunsaturated fatty acids. As a result of these reactions, new compounds are created. One of these compounds having an adverse effect on human health is furan. Objective. The aim of this paper was to estimate the infants exposure to furan found in thermally processed jarred food products, as well as characterizing the risk by comparing the exposure to the reference dose (RfD) and calculating margins of exposure. Materials and methods. The material consisted of 301 samples of thermally processed food for infants taken from the Polish market in years 2008 – 2010. The samples included vegetable-meat, vegetables and fruit jarred meals for infants and young children in which the furan levels were analyzed by GC/MS technique. The exposure to furan has been assessed for the 3, 4, 6, 9 ,12 months old infants using different consumption scenarios. Results. The levels of furan ranged from <1 μg/kg (LOQ) to 166.9 μg/kg. The average furan concentration in all samples was 40.2 μg/kg. The estimated exposures, calculated with different nutrition scenarios, were in the range from 0.03 to 3.56 μg/kg bw/day and exceeded in some cases RfD set at level of 1 μg/kg bw/day. Margins of exposure (MOE) achieved values even below 300 for scenarios assuming higher consumption of vegetable and vegetable-meat products. Conclusions. The magnitude of exposure to furan present in ready-to-eat meals among Polish infants is similar to data reported previously in other European countries but slightly higher than indicated in the recent EFSA report. As for some cases the estimated intake exceeds the RfD, and MOE) values are much lower than 10000 indicating a potential health concern, it is necessary to continue monitoring of furan in jarred food and estimate of its intake by infants.

PL

Wprowadzenie. Procesy cieplne, a także długie przechowywanie żywności powodują, że zachodzą w niej reakcje pomiędzy aminokwasami i cukrami redukującymi, oraz procesy z udziałem kwasu askorbinowego, węglowodanów i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. W wyniku tych reakcji powstają nowe związki chemiczne. Jednym z tych związków, wykazujących niekorzystne działanie na zdrowie człowieka, jest furan. Cel badań. Celem pracy było oszacowanie wielkości narażenia niemowląt na furan występujący w utrwalanych termicznie przetworach, a także scharakteryzowanie ryzyka przez porównanie narażenia z wartością dawki referencyjnej (RfD) oraz obliczenie marginesów narażenia. Materiał i metody. Materiał do badań stanowiło 301 próbek przetworów dla niemowląt pobranych w latach 2008 – 2010 z obrotu handlowego na terenie całego kraju. Wśród próbek znajdowały się dania warzywno-mięsne, warzywne oraz owocowe przeznaczone dla niemowląt i małych dzieci, w których zawartość furanu oznaczano metodą GC/MS. Narażenie na furan szacowano dla niemowląt w wieku 3, 4, 6, 9 i 12 miesięcy wykorzystując różne scenariusze żywienia. Wyniki. Oznaczona zawartość furanu mieściła się w zakresie od <1 μg/kg (LOQ) do 166,9 μg/kg. Średnia zawartość furanu we wszystkich próbkach wynosiła 40,2 μg/kg. Oszacowana wielkość narażenia, przy założonych różnych scenariuszach żywienia, mieściła się w granicach 0,03 – 3,56 μg/kg m.c./dzień i przekraczała dla niektórych przypadków wartość RfD. Marginesy narażenia (MOE) wyniosły nawet poniżej 300 dla scenariuszy zakładających większe spożycie produktów warzywnych i warzywno-mięsnych. Wnioski. Oszacowana wielkość narażenia niemowląt w Polsce na furan pobierany z daniami gotowymi do spożycia jest zbliżona do wcześniejszych danych pochodzących z innych państw europejskich, lecz nieco wyższa od wyników najnowszego raportu EFSA. Biorąc pod uwagę, że w niektórych przypadkach oszacowane narażenie przekraczało wartość RfD (1 μg/kg m.c./dzień), a także fakt, że wartości MOE były znacznie mniejsze od 10000 wskazując na istnienie potencjalnego zagrożenia dla zdrowia, konieczne jest kontynuowanie badań monitorowych zawartości furanu w żywności dla niemowląt i szacowanie narażenia na ten związek.

18

Rola i zadania krajowego laboratorium referencyjnego w zakresie pozostałości pestycydów w żywności

84%

Goralczyk K. , Strucinski P. , Hernik A. , Czaja K. , Korcz W. , Snopczynski T. , Kucharska A. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2010

|

tom 61

|

nr 4

PL

Państwa Członkowskie Wspólnoty Europejskiej zobowiązane są do stworzenia systemów i programów kontrolnych gwarantujących bezpieczeństwo żywności znajdującej się w obrocie. W tym celu laboratoria urzędowej kontroli żywności działające w strukturach Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadzą badania żywności pod kątem obecności różnych zanieczyszczeń, w tym pozostałości pestycydów. Laboratoria te otrzymują wsparcie merytoryczne ze strony Krajowych Laboratoriów Referencyjnych (NRL), które ściśle współpracują ze Wspólnotowymi Laboratoriami Referencyjnym (CRL).

EN

The Member States are obliged to establish the specific programmes and the control systems ensuring that food products placed on the market are safe for the consumer. In Poland, the official food control laboratories of the State Sanitary Inspection carry out the analysis of food contaminants, including pesticide residues. Those laboratories closely cooperate with the National Reference Laboratories (NRLs). They are also receiving necessary technical assistance from NRLs.

19

Wszechobecne związki perfluorowane

84%

Kucharska A. , Goralczyk K. , Czaja K. , Strucinski P. , Hernik A. , Korcz W. , Snopczynski T. , Ludwicki J. K.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2011

|

tom 62

|

nr 2

PL

Związki perfluorowane są pochodnymi węglowodorów, w których wszystkie bądź część atomów wodoru zostały zastąpione atomami fluoru. Ze względu na ich właściwości, są one powszechnie wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu. Związki perfluorowane znalazły się w centrum zainteresowania z powodu licznych doniesień na temat ich toksyczności i niekorzystnego wpływu na zdrowie człowieka, jak również wielu sprzecznych doniesień na temat ich kancerogenności. Znajdują się one w wielu powszechnie stosowanych produktach codziennego użytku, między innymi w takich handlowych produktach jak Gore-Tex®, Teflon®, Stainmaster®. Najbardziej prawdopodobnymi sposobami przedostawania się związków perfluorowanych do organizmu człowieka jest droga pokarmowa, inhalacyjna i w mniejszym stopniu kontakt ze skórą. Perfluorooktanosulfonian (PFOS) został wpisany na listę Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych (TZO).

EN

Perfluorinated compounds are derivatives of hydrocarbons, in which all or most of hydrogen atoms are substitiuted by fluorine atoms. These compounds are commonly used in many branches of industry. Perfluorinated compounds are in the limelight because of numerous reports concerning their toxicity and negative effects on human health as well as contradictory information about their cancerogenic effect. The above compounds are used in production of many commonly used products including such brand names as Gore-Tex®, Teflon®, Stainmaster®. The most common ways of penetrating these compounds into a human organism are: via food, inhalation and skin contact. Perfluorooctanesulfonate (PFOS) has been added to the list of Persistent Organic Pollutants (POPs)

20

Polybrominated diphenyl ethers, polychlorinated biphenyls and organochlorine pesticides in human milok as markers of environmental exposure to these compounds

84%

Hernik A. , Goralczyk K. , Strucinski P. , Czaja K. , Kucharska A. , Korcz W. , Snopczynski T. , Ludwicki J. K.

Annals of Agricultural and Environmental Medicine

|

2011

|

tom 18

|

nr 1