Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

„IV Księga Ezdrasza” w polskiej literaturze XIX wieku (E. Orzeszkowa oraz M. Konopnicka i S. Witwicki)

100%

Obsulewicz B. K.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2013

|

tom 4

|

nr 3

031-050

EN

The article concerns the traces of the Old Testament apocrypha IV Ezra in the Polish literature of the nineteenth century. It shows how the prose (novel Mirtala of Eliza Orzeszkowa) and Polish poetry (Ezra’s prayer of Maria Konopnicka and Ezra and Uriel of Stefan Witwicki) exploit issues evoked by the Biblical apocrypha and portray the figure of its author. The analyzed texts demonstrate that the Polish writers knew the Old Testament apocrypha and therefore it explains its presence in the Polish literary culture of the nineteenth century. An interesting issue is the question of how Polish culture absorbed the apocryphal book. Numerous textual and archival traces lead to French and German works, but an indication of specific sources is still a research task for biblical scholars and historians of literature.

2

O Wildze Stefana Żeromskiego

100%

Obsulewicz B. K.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2016

|

nr 27

117-137

EN

This article is about a short story entitled Wilga (The Oriole) (1925). This work was written shortly before the writer’s death and is his elegiac farewell to his home in Konstancin, an expression of love to his daughter Monica and a kind of his literary summary and a testament. An important part of the discussion is focused on how the writer used his own autobiography in his artistic works and how he is relying on his memory while creating the literary image. This article also focuses on ornithological knowledge of the writer which is an important fact that has not been given enough attention in relation to Żeromski’s works. It was reconstructed on the basis of his Diaries, Memoirs and literary works. The presented findings can serve as an aid in developing a monograph on the birds themes in the works of the author of The Labors of Sisyphus.

3

„Następca św. Piotra, ale jeszcze z pełną świadomością następcy św. Stanisława”. O pielgrzymie i pielgrzymce Jana Pawła II do Polski A.D. 1979

100%

Obsulewicz B. K.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

tom 68

|

nr 1

421-438

EN

The subject of this article is the first pilgrimage by John Paul II to Poland in 1979. An analysis of his speeches delivered during this pilgrimage and the historical circumstances of the pilgrimage itself (the first pilgrimage by a Pope to Poland, a country with a socialist system at that time which promoted atheism; a visit by a Polish Pope to his home country shortly after his election to the Holy See; a visit to a Pope’s homeland other than Italy – a phenomenon unknown in the history of the papacy for the previous 455 years) allows us to capture its special character in the history of Poland and in the life of Karol Wojtyła / John Paul II. The Pope was faced with a difficult pastoral and diplomatic task, which was to fulfil his religious mission (strengthening the Christian faith in Poland and in other Slavic nations; showing the path of development for the Church in Poland; showing gratitude to the Polish Church for her heroic perseverance in the People’s Republic of Poland; emphasising the cultural role of Christianity in the world) and also to change the image of Poland in the world (while carefully avoiding any escalation of tensions between the Church and the state authorities and the influence of the USSR in Poland). This was accompanied – from a sociopsychological perspective – by his taking up the role of leader of the universal Church, a role which he had to learn, and, at the same time, maintaining the style of communication with his countrymen which he had developed earlier while a church dignitary in Poland.

PL

Tematem artykułu jest I pielgrzymka Jana Pawła II do Polski w 1979 roku. Analiza wystąpień Ojca Świętego wygłoszonych w czasie tej peregrynacji oraz okoliczności historycznych pielgrzymki (pierwsza pielgrzymka papieża do Polski, kraju o ustroju wówczas socjalistycznym promującym ateizm; wizyta papieża-Polaka w kraju ojczystym, wkrótce po wyborze na stolicę Piotrową; odwiedziny rodzinnych stron Papieża innych niż Włochy – ewenement w dziejach papiestwa od 455 lat) pozwala uchwycić jej szczególny charakter w dziejach Polski oraz w biografii Karola Wojtyły/ Jana Pawła II. Przed Papieżem stanęło trudne zadanie duszpasterskie i dyplomatyczne, jakim było wypełnienie misji religijnej (umocnienie wiary chrześcijańskiej w narodzie polskim i innych narodach słowiańskich, wskazanie drogi rozwoju Kościołowi w Polsce, okazanie wdzięczności Kościołowi polskiemu za heroiczne trwanie w PRL, podkreślenie kulturotwórczej roli chrześcijaństwa w świecie) i zmiana wizerunku Polski na świecie (przy starannym unikaniu eskalacji napięcia na linii Kościół – władze państwowe i wpływy ZSRR w Polsce). Towarzyszyło mu – w perspektywie socjopsychologicznej – wchodzenie w rolę przywódcy Kościoła powszechnego, której musiał się uczyć, i jednocześnie podtrzymywanie wypracowanego wcześniej, w czasie piastowania funkcji dostojnika kościelnego w Polsce, stylu komunikacji z rodakami.

4

O „Damianie Capenece” Aleksandra Świętochowskiego. Zmagania z legendą

100%

Obsulewicz B. K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2020

|

tom 38

|

nr 1

EN

The objective of this paper is to analyse Aleksander Świętochowski’s debut novella series O życie [Oh Life], with particular emphasis on the opening novella. The reflections focus on Damian Capenko, a novella showcasing its relationship with the worldview of the second half of the 19th century and tendentious literature. The author proposes an interpretation of the work in the light of Dumania pesymisty [Musings of a Pessimist], an earlier series of texts by Świętochowski, one of the most outstanding creators of Positivist literature in Poland. As a result of the analyses, the relationship between the texts and the initial ideas of the Polish Positivism programme is explained, along with the apparent artistic inconsistency of the series.

PL

Celem artykułu jest analiza debiutanckiego cyklu nowelistycznego O życie Aleksandra Świętochowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem utworu otwierającego tom. Rozważania koncentrują się na opowiadaniu Damian Capenko, ukazując jego związek ze światopoglądem drugiej połowy XIX wieku, literaturą tendencyjną. Autor proponuje interpretację utworu w świetle Dumań pesymisty, wcześniejszego cyklu wypowiedzi publicystycznych Świętochowskiego, jednego z najwybitniejszych twórców literatury pozytywizmu w Polsce. W wyniku przeprowadzonych analiz wyjaśniony zostaje związek tekstów z początkowymi ideami programu polskiego pozytywizmu, a także pozorna niespójność artystyczna cyklu.

5

Listy z Włoch o sztuce kościelnej ks. Antoniego Brykczyńskiego, czyli o śladach artystyczno-duchowej psychomachii

100%

Obsulewicz B. K.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2009

|

tom 57

|

nr (2)

135-145

EN

Fr. Antoni Brykczynski (1843-1913), by his contemporary, was said to be a “social activist in a worn cassock”. As a priest, he was genuinely dedicated to improving the moral and economical culture of Polish people. He was also taking much effort to make Christian iconography, history of ecclesial art and architecture widely known. Having gained a profound education, he became a well-known and eagerly published author of religious and social essays, in both Polish and foreign press. The following article is about a series of letters written by Brykczynski during his trip to Italy in 1897. All the letters were published as a book in 1899 in a popular series by “Biblioteka Dzieł Wyborowych”. The formal analysis of the letters, especially construing the roles that the narrator is trying to synchronise, has led us to the conclusion that the uniqueness of the Brykczynski trip to Italy lies in the ultimate subordination of its academic and aesthetic aims to the pastoral ones. The way Brykczynski understood his duties as a pastor were formed by the social postulates that were shared by the entire generation of positivists, primarily by postulate of the “organic work” and “work from the very foundations”.

6

Sympathy in the Works of Maria Konopnicka – a Category Originating in the Gospel or an Example of a Secularised Attitude to Social Relations

63%

Obsulewicz B. K. , Pastwa R. J.

Perspektywy Kultury

|

2022

|

tom 39

|

nr 4

261-282

PL

Rok 2022 został ogłoszony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Marii Konopnickiej. Obchody 180. rocznicy jej urodzin powinny być okazją do ponownego odczytania bogatej spuścizny autorki Roty i przyjrzenia się różnym aspektom jej życia. Wyjątkowy charakter twórczości Konopnickiej, a także redukcjonistyczne próby podejścia do jej biografii, skłoniły autorów niniejszego opracowania do znalezienia pomostu łączącego jej życie i twórczość z przesłaniem Ewangelii, z którego czerpała inspirację w kategorii cielesnego współodczuwania. Filozoficzna kategoria cielesnego współodczuwania (symphysis) została przyjęta na gruncie teologicznym, a jej głębia i uniwersalny charakter sprawiają, że można ją przenieść także na grunt literaturoznawstwa, np. somatopoetyki. Niniejszy artykuł dowodzi, że kategoria cielesnego współodczuwania może być w pełni rozumiana poprzez osobę i dzieło Jezusa z Nazaretu, a także, że jest ona jedną z cech charakterystycznych dla twórczości literackiej Marii Konopnickiej.

EN

The year 2022 has been declared the Year of Maria Konopnicka by the Sejm of the Republic of Poland. The celebration of the 180th anniversary of her birth should be an occasion to reread her rich legacy and to look at various aspects of her life. The unique nature of Konopnicka’s work, as well as reductionist attempts to approach her biography, led the authors of this study to find a bridge connecting her life and work with the Gospel message from which she drew inspiration in the category of somatic sympathy. The philosophical category of somatic sympathy (symphysis) has been adopted on theological grounds, and its depth and universal character make it also transferable to literary studies, such as somatopoetics. This article proves that the category of somatic sympathy can be fully understood through the person and work of Jesus of Nazareth, and that it is one of the characteristics of Maria Konopnicka’s literary works.