Przedmiotem edycji są dwa monarchistyczne projekty: niemiecki (memoriał płk. sztabu generalnego Maxa Bauera ogłoszony na Zjeździe monarchistów w Budapeszcie 20 czerwca 1920) i rosyjski (Memoriał nr 1 gen. Wasilija Biskupskiego ogłoszony na zjeździe monarchistów w Budapeszcie 8 lipca 1920). Autorka opracowania ukazuje złożony kontekst funkcjonowania swego rodzaju międzynarodówki monarchistycznej po zakończeniu pierwszej wojny światowej. Stawia hipotezę, iż poza przygotowywaniem planów walki z bolszewikami, efektem aktywności monarchistów niemieckich i rosyjskich w tym czasie miała być destrukcja konkurencyjnego programu wschodniego Józefa Piłsudskiego. Problemy mogące wynikać z polskiej polityki wschodniej znikły jednak dzięki polskim decyzjom podporządkowania ZCZW władzom w Warszawie, co skutkowało utratą zainteresowania Niemców dla ruchu monarchistycznego, traktowanego jako doraźne narzędzie walki politycznej.This study focuses on two monarchist projects: one German (memorial by Colonel of General Staff Max Bauer announced at the Monarchist Congress in Budapest on 20 June 1920) and one Russian (memorial by General Vasiliy Biskupskiy, announced at the Monarchist Congress in Budapest on 8 July 1920). The author of the study defines the complex context of the functioning of the „monarchist international” after the end of World War I. She hypothesizes that, aside from plans on how to counter the Bolshevik threat, the main outcome of the activity of German and Russian monarchists at that time was to be the destruction of Józef Piłsudski’s rival „Eastern programme”. However, the problems that could have arisen in consequence of the Polish Eastern policy never saw the light of day by reason of the decision subordinating the Civilian Administration of the Eastern Territories to the authorities in Warsaw, which resulted in a loss of interest in the monarchist movement in Germany, as it was seen as a temporary tool of political struggle.
Circulated among the Polish intellectuals in Vilnius, a satirical text styled on the diary written by a participant in the Lithuanian Congress, an organist from Koźliszki Mieczysłowas Dławidudauskas who described the situation in German-controlled Vilnius when the foundations of Lithuanian statehood were being formed.
PL
Rozpowszechniany w Wilnie w środowisku polskiej inteligencji tekst satyryczny stylizowany na pamiętnik uczestnika Zjazdu Litewskiego, Mieczysłowasa Dławidudauskasa, organisty z Koźliszek, w którym opisana została sytuacja w kontrolowanym przez Niemców Wilnie w trakcie kształtowania podwalin państwowości litewskiej.
The article presents Tadeusz Schaetzel's memorandum from 26 December 1922, containing his analysis of the first round of negotiations at the Lausanne Conference. It was prepared on request of the General Staff, following Schaetzel's return from Lausanne, where he assumed the duties of observer at the peace conference. The document proves strong hopes for a future involvement of Turkey in the anti-Soviet policies of the Second Polish Republic.
PL
W artykule przedstawiony został memoriał Tadeusza Schaetzla z 26 grudnia 1922 r., pisany jako analiza pierwszej części obrad konferencji w Lozannie. Mjr Schaetzel przygotował go dla Sztabu Generalnego, powróciwszy do Warszawy z Lozanny, gdzie obserwował obrady konferencji pokojowej. Tekst dokumentu przepełniony jest nadziejami na pozyskanie w przyszłości Turcji dla antysowieckiej polityki II RP.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.