Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

2 Pamiętnik Teatralny

2 Dybizbański M.

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Wokół dramaturgicznego debiutu Felicjana Faleńskiego

100%

Dybizbański M.

nr 2

91-109

Felicjan Faleński’s unpublished, first completed drama, Smutne dzieje powstania w Dalekarlii [The Sad Story of the Uprising in Dalecarlia] from 1867, corresponds to Victor Hugo’s program, whereby a work of dramatic art should be “the past revived for the present”. Written with a fresh memory of the January Uprising of 1863, Faleński’s text tells about the rebellion of the Swedes against Danish domination in the union of Scandinavian states established by the Kalmar Union at the end of the 14th century. The play depicts the abuses of the Danes and King Eric of Pomerania, the rebellion of Swedish nobility and the popular masses led by a simple miner, the overthrow of the king, the betrayal of one of the feudal lords, the coup d’état, and the assassination. The action is arranged according to the historical mechanisms known from Shakespeare’s chronicles; in presenting the monarch’s fate, Faleński adds the Calderonian element of the rule of divine providence over the world of earthly history.

Nigdy niewydany pierwszy ukończony dramat Felicjana Faleńskiego – Smutne dzieje powstania w Dalekarlii z 1867 roku – odpowiada programowym założeniom Victora Hugo, wedle których dzieło sztuki dramatycznej powinno być „przeszłością ożywioną na rzecz teraźniejszości”. Pisany pod wpływem świeżego wspomnienia powstania styczniowego traktuje o zrywie Szwedów przeciwko dominacji Danii w związku państw skandynawskich ustanowionym przez unię kalmarską u schyłku XIV wieku, przedstawia nadużycia Duńczyków i króla Eryka Pomorskiego, bunt szwedzkich możnowładców i mas ludowych pod dowództwem prostego górnika, obalenie króla, zdradę jednego z feudałów, zamach stanu, skrytobójstwo. Akcja została skomponowana według mechanizmów dziejowych znanych z szekspirowskich kronik z przydaniem w losie monarchy calderonowskiego pierwiastka rządów Bożej opatrzności nad światem ziemskiej historii.

Kształt «Zbójców» Schillera na scenach polskich XIX wieku – przekład Jana Nepomucena Kamińskiego

100%

Dybizbański M.

nr 4

105-129

In the Lviv theater headed by Jan Nepomucen Kamiński, Friedrich Schiller’s The Robbers was part of a theater campaign of Romanticism; even though it was cautious due to censorship and long-winded, the Lviv entrepreneur produced an important staging not only considering the selection of the play itself, but also in staging choices and especially in acting ones. Kamiński’s 1817 (or earlier) translation determined the shape of the German Sturm und Drang masterpiece for Polish theaters for many years. It also influenced the way later translations were staged. A copy preserved in the Lviv Theater Library in Katowice dates from 1864. Although Kamiński’s translation was based on an abridged and revised German version of the drama, prepared in 1781 for a theater in Mannheim and published there, the analyzed copy also contains references suggesting the use of the canonical edition, known from the original printing of the drama and its subsequent editions authorized by Schiller. This late copy, bearing the traces of numerous interventions, though some were probably obliterated by the copyist, suggests original staging solutions that may have been made by the first translator and stage adaptor himself. (Trans. Z. Ziemann)

Zbójcy Friedricha Schillera w teatrze lwowskim pod dyrekcją Jana Nepomucena Kamińskiego weszli w skład teatralnej ofensywy romantyzmu – ostrożnej w warunkach cenzury i rozciągniętej w czasie, ale konsekwentnie przez lwowskiego antreprenera realizowanej nie tylko w polityce repertuarowej, lecz także w doborze środków inscenizacyjnych, przede wszystkim aktorskich. Kamińskiego przekład Zbójców z 1817 roku (lub wcześniejszy) na długie lata ustalił kształt niemieckiego arcydzieła epoki „burzy i naporu” dla polskich teatrów – wpłynął też na zasady scenicznego opracowania późniejszych, literackich przekładów. Zachował się w późnym, bo pochodzącym z 1864 roku, odpisie przechowanym w Bibliotece Teatru Lwowskiego. Kamiński oparł swój przekład na skróconej i zmienionej niemieckojęzycznej wersji dramatu, opracowanej w 1781 roku dla teatru w Mannheim i tam wydanej drukiem, choć zachowany odpis zdradza też ślady użycia redakcji kanonicznej, znanej z pierwodruku i kolejnych autoryzowanych przez Schillera wydań. Późny teatralny odpis – zawierający ślady wielu ingerencji i pewnie również ingerencje, których ślady zatarła praca kopisty – podsuwa w niektórych miejscach oryginalne rozwiązania inscenizacyjne, mogące pochodzić od pierwszego tłumacza i adaptatora scenicznego.