Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

TRENCHMIX® : technologia dla innowacyjnych

100%

Głowacki P.

Geoinżynieria : drogi, mosty, tunele

|

2018

|

tom nr 1

22--23

PL

Stosowanie technologii Trenchmix® zapewnia oszczędność czasu oraz funduszy, a potwierdzone i szerokie jej wykorzystanie w realizacji projektów z zakresu infrastruktury i transportu oraz w budownictwie hydrotechnicznym, przemysłowym i komercyjnym potwierdza słuszność wyboru.

EN

TRENCHMIX® was created by Soletanche Bachy and Mastenbroek. It is the technology that has been successfully applied by Soletanche Polska for over 15 years. The company, using this solution, builds the position of an expert in the fieldof optimisation if geotechnical solutions. Using the technologies tested in practice ensures the savings in time and funds – and the optimisationof the costs is the answer to the investor’s needs of today.

2

Trenchmix® – możliwości zastosowania w budownictwie infrastrukturalnym, kubaturowym i hydrotechnicznym

100%

Głowacki P.

Magazyn Autostrady

|

2017

|

tom Nr 4

55--59

PL

W artykule przedstawiono technologię Trenchmix® – sprzęt, zasady i specyfikę jej działania oraz klasyfikację i przyporządkowanie do odpowiedniej grupy metod wzmacniania podłoża gruntowego dostępnych i stosowanych w geotechnice. Opisano również możliwości jej zastosowania, m.in. w hydrotechnice, budownictwie drogowym i kolejowym oraz budownictwie kubaturowym. Wspomniano również o potencjalnych możliwościach zastosowania tej technologii w obszarze szeroko pojętej ochrony środowiska.

3

Przestrzeń wypełniona pustką. Muzeum Żydowskie w Berlinie Daniela Libeskinda - historia, analiza, interpretacja. Część 1 (3)

100%

Głowacki P.

|

tom Nr 9

57-84

4

Pomiary termiki gruntu oraz promieniowania słonecznego w latach 1989-1995 Hornsund, Sw Spitsbergen

63%

Caputa Z. , Głowacki P.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

1998

|

tom nr 8

111--123

EN

The data were recorded at the laboratory on the outflow Fugleberget (5 m a.s.1.) nearby the Polish Polar Station, Hornsund, south Spitsbergen. The second author recorded the data with instrument's during the 1989-1994 period. Temperature measurements on the ground surface, ground temperature at a depth of 5, 10, 20, 50, 75, 100, 150, and 200 cm, and radiation measurements were conducted in the laboratory on the outflow Fugleberget. The 5 years data were gathered, decoded and analysed using an LRI tape, LDA logger (Geopan), Seedata, Excel programs by the first author. A full year of data was collected only during years ł989 (after 12 July), 1991, 1992, 1993, as other years had data gaps. The maximum value of global radiation (K↓) reached 790 W/m2 in June 1991, 750 W/m2 in May 1992, and 690 W/m2 in July 1993. The largest amount of solar radiation received in May (420-500 MJ/m2), June (470-600 MJ/m2) and July (500-650 MJ/m2). The total amount of solar radiation in 1992 reached 2066 MJ/m2, and in 1991 and 1993 reached similarly 2349 MJ/m2 and 2397 MJ/m2 . Short-wave ref1ected radiation (KI) depends on global radiation and the ref1ectivity of the surface. At the present site the albedo reaches 70-80% in spring, and albedo of tundra was 10-20% during summer, as measured by Głowicki (l985a) in the summer 1980 and Niedźwiedź (1993) during the expedition of 1989/1990 .

5

Environmental threats around airports and possibilities limiting them

63%

Głowacki P. , Szczeciński S.

Prace Instytutu Lotnictwa

|

2011

|

tom Nr 8 (217)

35-38

EN

The article has presented some of the most important reasons for and sources of main factors causing interferences with the natural ecosystem within the airport zone- resulting from particularly heavy traffic and from the functioning of various devices on small limited areas of surface and the ground-level layer of the atmosphere. These operations are accompanied by intensive noise and heat emitted in large quantities- which are caused by the work of jet engines of taking off and landing aircraft. The jet engines work contributes to the ‘production’ of not only CO2 and H2O, but also numerous harmful chemical compounds such as CO, HC as well as NOx.

PL

W artykule przedstawiono najważniejsze przyczyny i źródła głównych czynników powodujących zakłócenia „normalnego” systemu ekologicznego w strefie lotnisk–a wynikające ze szczególnie intensywnego ruchu i działania różnych urządzeń na niewielkim obszarze powierzchni ziemi i przyziemnej warstwie atmosfery. Działaniom tym towarzyszą skoncentrowany hałas i wydzielanie ciepła w ogromnych ilościach–których przyczyną jest praca turbinowych silników odrzutowych startujących i lądujących samolotów. Z pracą tych silników wiąże się „produkowanie” nie tylko CO2 i H2O ale także wiele szkodliwych związków chemicznych jak CO, niespalone HC oraz NOx w dużych ilościach.

6

Wykonywanie przegród przeciwfiltracyjnych metodą wgłębnego mieszania gruntu na mokro Trenchmix® oraz wykopu szczelinowego stabilizowanego zawiesiną twardniejącą przez firmę Soletanche Polska

63%

Głowacki P. , Hoffmann M.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2015

|

tom Nr 6

82--84

PL

Zły stan obwałowań przeciwpowodziowych w Polsce ujawnił się w czasie kolejnych powodzi w latach 1997, 2001 i 2010. Wiele z nich wymagało natychmiastowej przebudowy lub uszczelnienia. Na szerszą skalę prace te zapoczątkowano pod koniec lat 90. XX w. Tradycyjne metody naprawy obwałowań polegające na rozległych pracach ziemnych i dogęszczaniu są bardzo kosztowne, czasochłonne, a przede wszystkim stosowane samodzielnie nie zapewniają właściwego uszczelnienia podłoża obwałowań – strefy szczególnie narażonej na przerwanie w czasie powodzi. Bardzo efektywnym sposobem poprawy stanu obwałowań jest zastosowanie ekranów przeciwfiltracyjnych zarówno w korpusie, jak i w ich podłożu.

7

Recent and present-day glaciological and geomorphological processes at Hornsund : Leader Piotr Głowacki

63%

Głowacki P. , Zwoliński Z.

Landform Analysis

|

2007

|

tom Vol. 5

187--207

8

Trenchmix® – technologia wzmacniania ośrodka gruntowego pod nasypami drogowymi i kolejowymi

63%

Głowacki P. , Chmielewski M.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2017

|

tom Nr 4

64--66

PL

Technologia Trenchmix® (TRMX) jest bezpośrednim rozwinięciem technologii wgłębnego mieszania TRD (trench re-mixing and cutting deep wall), wymyślonej w Japonii w 1993 r. TRD była znaczącym przyczynkiem do rozwoju technologii wgłębnego wzmacniania gruntu (MIP). Przy użyciu powyższej technologii wykonano ponad 400 projektów w Japonii oraz Stanach Zjednoczonych, z których dwie trzecie dotyczyło ścian oporowych wykopów, a jedna trzecia przesłon filtracyjnych.

9

Aviation piston engines on-condition maintenance – proposal

63%

Głowacki P. , Łukasik B.

Combustion Engines

|

2015

|

tom R. 54, nr 3

52--63

EN

The article presents a proposal of the established in the institute of aviation program and tools that are to enable General aviation operators in our country to perform on-condition maintenance of piston engines. Program apart from the existing (strictly supervised) Engine Manual tasks, introduces new mandatory maintenance activities such as: monitoring of engine parameters during cruise and climb, with determination of their diagnostic tolerance limits (never been performed in the maintenance practice), oil spectrographic analysis, also with determination of tolerances and oil particle size monitoring. The article shows results of half year long monitored exploitations of Continental IO-240-B engines installed on Diamond Da20-C1 „Katana” aircraft.

PL

Artykuł prezentuje opracowaną w Instytucie Lotnictwa koncepcję umożliwiającą operatorom lotnictwa ogólnego w Polsce eksploatację lotniczych silników tłokowych według stanu technicznego. Program obsługi, oprócz ściśle monitorowanych obowiązujących już czynności obsługowych wprowadza nowe, jak: zapis i monitorowanie parametrów pracy silnika podczas wznoszenia i lotu poziomego z wyznaczeniem ich granic tolerancji diagnostycznej, analizę spektrograficzną oleju silnikowego z wyznaczeniem dopuszczalnych wielkości zawartości charakterystycznych pierwiastków i monitorowanie wielkości opiłków ferromagnetycznych. W artykule przedstawiono rezultaty nadzorowanej półrocznej eksploatacji silników IO-240-B firmy Continental zainstalowanych na samolotach Diamond Da20-C1 „Katana”.

10

Metamorfoza pokrywy śnieżnej w rejonie południowego Spitsbergenu w sezonie 1992/1993

63%

Leszkiewicz J. , Głowacki P.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2001

|

tom nr 11

41-54

EN

Winter snow cover in south Spitsbergen is modelled by three main factors: snow precipitation, strong winds which blow out large amounts of snow (locally snow deposition occurs) and winter thaws of short duration. Slight snow melting during thaws causes development of ice-crust layers in a frozen snow cover. The ice-crust protects snow cover from blowing out. Moreover, ice-crust layers are very important in the investigations of snow stratigraphy. In the winter snow cover of 1992/1993, eight layers of ice-crust were observed. The occurrence of atmospheric precipitation is highly associated with the type of atmospheric circulation in the area of south Spitsbergen. In the analysis of statistic relations between circulation and precipitation, circulation typology of Niedźwiedź (1997) was applied. In the period June 1992 - May 1993, as many as 74% of annual solid precipitation was associated with the occurrence of three types of circulation (C-10, C-8 and C-3). The circulations C-4, C-6 and C-1 gave only 4% of annual precipitation. The winter season 1992/1993 is connected with typical meteorological conditions that occur in the south part of Spitsbergen. In the area of Polish Polar Station, four phases of development and degradation of snow cover were distinguished: - intensive blowing out of snow (October - January), - small increase of snow cover thickness (February - March), - considerable increase of snow cover thickness (March - May), - thaws (May, 25th - June, 28th). The thickness of snow cover depended on the altitude and local conditions. Considerable differences were determined in snow thickness at two sites located in small distance from each other (500 m), both close to the seacoast (Fig. 1). Water equivalent of the snow cover at Polish Polar Station (8 m a.s.l.) at the end of winter was only 150 mm, whereas at Fugle site (5 m a.s.l.) it was 2.5 times higher (378 mm). These values were much higher on the glaciers; Hans Glacier in the ELA zone (300 m a.s.l.) - 276 mm and in the accumulation zone (450 m a.s.l.) - 1459 mm; Amundsenisen Plateau (700 m a.s.l.) - 1293 mm.

11

Zagrożenia ekologiczne wokół lotnisk i możliwości ich ograniczania

63%

Głowacki P. , Szczeciński S.

Prace Instytutu Lotnictwa

|

2011

|

tom Nr 4 (213)

7--10

PL

W artykule przedstawiono najważniejsze przyczyny i źródła głównych czynników powodujących zakłócenia "normalnego" systemu ekologicznego w strefie lotnisk - a wynikające ze szczególnie intensywnego ruchu i działania różnych urzgdzeń na niewielkim obszarze powierzchni ziemi i przyziemnej warstwie atmosfery. Działaniom tym towarzyszą skoncentrowany hałas i wydzielanie ciepła w ogromnych ilościach - których przyczyną jest praca turbinowych silników odrzutowych startujących i lądujących samolotów. Z pracą tych silników wiąże się "produkowanie" nie tylko CO2 i H2O ale także wiele szkodliwych związków chemicznych jak CO, niespalone HC oraz NOx w dużych ilościach.

12

Turbinowy silnik odrzutowy jako źródło zagrożeń ekologicznych

63%

Głowacki P. , Szczeciński S.

Prace Instytutu Lotnictwa

|

2011

|

tom Nr 4 (213)

252-257

PL

W artykule przedstawiono najważniejsze mechanizmy powstawania toksycznych składników spalin w komorach spalania turbinowych silników odrzutowych. Ogólnie opisano jakie parametry pracy silnika i komory spalania powodują wzrost intensywności tworzenia się tlenków azotu (NOx), sadzy, niespalonych węglowodorów (NHC), tlenku węgla (CO) i dwutlenku węgla (CO2), a jakie ograniczają możliwości ich powstawania. Zasygnalizowano również jakie problemy czekają inżynierów silnikowców w przyszłości, związane z koniecznością wymuszania przez odpowiednie regulatory znacznej redukcji emisji toksycznych składników spalin.

13

Aircraft fuel consumption and emissions during cruise, effect of the jet stream

63%

Głowacki P. , Kawalec M.

Journal of KONES

|

2015

|

tom Vol. 22, No. 2

63--70

EN

Article presents the results of fuel consumption calculation during cruise compared to remaining aircraft flight phases. Based on fuel consumption, methodology of pollutants quantitative estimation emitted by turbine engines has been developed. Material provides evaluation results of aircraft CO2, CO and NOx effusion using fuel consumption data taken from aircraft Flight Data Recorder (FDR) during cruise of various aircraft types. Knowledge of the amount of aircraft emissions on high altitudes is very important for climatologists in order to understand eventual changes in the Earth atmosphere due to aviation activities. The authors would like to draw attention of the aviation professionals to the fact that aircraft fuel consumption during cruise; thereby amount of toxic content in the exhaust from the turbine engine is significantly higher especially during flights against jet stream. Thousands flights of two operators were processed using algorithms developed by authors. The article gives an example of fuel consumption and thereby CO2, CO and NOx emission estimation based on engine performance taken from their test cell results. Calculations were performed with the consideration of the factor for engines deterioration through operation time provided by its manufacturer.

14

Experimental study of radio frequency power broadening in ABMR-LIRF method

63%

Krzykowski A. , Głowacki P.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2011

|

tom Vol. 52, nr 6

31-34

EN

In the experiments using sub-Doppler spectroscopy methods the spectral width of an atomic absorption line increases with the intensity of the incident light. This phenomena is well known as a power broadening. In this work we present the results which show the dependence of the line width upon the radio frequency power for a method of an atomic beam magnetic resonance detected by laser induced resonance fluorescence (ABMR-LIRF). The experiment was performed for the chromium atom. The optical transition between Sd⁵ 4s a⁵S₂ --> 3d⁴ 4s4p y⁵ P₃ electron levels was investigated. The transition F = 5/2 --> F = 7/2 in the level 3d⁵4s a⁵S₂ was excited by radio frequency (rf) field. The obtained results have been presented and discussed.

PL

W eksperymentach wykorzystujących subdopplerowskie metody spektroskopowe szerokość spektralna linii zwiększa się wraz ze wzrostem intensywności padającego promieniowania. Zjawisko to jest znane jako poszerzenie nasyceniowe. W niniejszej pracy prezentujemy rezultaty badań pokazujące zależność szerokości linii od mocy pola mikrofalowego dla metody podwójnego rezonansu optyczno-mikrofalowego na strumieniu atomowym (ABMR-LIRF). Eksperyment został przeprowadzony dla atomu chromu. Badano przejście optyczne pomiędzy poziomami elektronowymi Sd⁵ 4s a⁵S₂ --> 3d⁴ 4s4p y⁵ P₃. Przejście F = 5/2 --> F = 7/2 dla poziomu 3d⁵4s a⁵S₂ było wzbudzane za pomocą pola mikrofalowego.

15

Aircraft emissions during various flight phases

63%

Głowacki P. , Kawalec M.

Combustion Engines

|

2015

|

tom R. 54, nr 3

229--240

EN

Article presents methodology of pollutants quantitative estimation emitted by turbine engines. Provides calculation results of aircraft CO2, CO and NOx effusion using fuel consumption data taken from aircraft Flight Data Recorder (FDR) in the so–called landing and takeoff cycle (LTO) and during remaining flight phases (climb from 3000 feet to cruise altitude, cruise, descent to 3000 feet) of various aircraft types. The authors would like to draw attention of the aviation professionals to the fact that amount of toxic content in the exhaust from the turbine engine is significant especially during cruise, but turbine engine emission standards are applied only to LTO cycle defined in the ICAO Annex 16 vol.2. The article gives an example of CO and NOx emission estimation based on engine performance taken from ICAO Engine Emission Data Bank. Such engine authors named “ideal”. Calculations were done using actual values of aircraft fuel consumption and duration of the airplane maneuvers for each flight.

PL

Artykuł opisuje metodologię ilościowego oszacowania emisji toksycznych składników spalin przez lotnicze silniki turbinowe. Prezentuje wyniki obliczeń emisji CO2, CO i NOx na podstawie danych z pokładowego rejestratora parametrów lotu samolotu. Kalkulacji dokonano dla cyklu startu i lądowania i pozostałych faz lotu (wznoszenie z 3000 stóp do wysokości przelotowej, przelot, schodzenie do wysokości 3000 stóp) samolotów różnych typów. Autorzy pragną zwrócić uwagę ekspertom zajmującym się lotnictwem na fakt, że ilość toksycznych składników spalin emitowanych przez silniki odrzutowe jest szczególnie duża w trakcie przelotu, a normy obowiązują dla cyklu startu i lądowania zdefiniowanego w aneksie 16 t.2 ICAO.W artykule podano przykłady oszacowania emisji CO i NOx posługując się charakterystykami silników opracowanym i na podstawie danych zawartych w bazie danych ICAO. Silniki te nazwano „idealnymi”. Obliczeń dokonano posługując się bieżącymi danymi zużycia paliwa i czasu manewrów samolotów dla każdego lotu.

16

Zagrożenia w lotnictwie cywilnym wynikające z niesprawności silników lotniczych

63%

Głowacki P. , Loroch L.

Przegląd Komunikacyjny

|

2017

|

tom R. 72, nr 12

24--29

PL

Opublikowany przez Urząd Lotnictwa Cywilnego w maju 2017 r. Krajowy Plan Bezpieczeństwa 2017-2020 w Załączniku A przedstawia „Dane o zdarzeniach - 2016r.”. Szczegółowy opis zagrożenia wynikającego ze stanu technicznego statków powietrznych ogranicza do ogólnego przedstawienie zdarzeń lotniczych w kategoriach SCF-NP. (ang. System Component Failure Non Powerplant) oraz SCF-PP (ang. System Component Failure Powerplant). Przeprowadzone w Instytucie Lotnictwa analizy tych zdarzeń (raportowane zdarzenia lotnicze gromadzone są w bazie ECCAIRS ang. European Coordination Center for Accident and Incident Reporting System) wskazują, że należy oddzielnie traktować umowny rodzaj lotnictwa (lotnictwo ogólne i komercyjne). Szczególnie zdarzenia powodowane niesprawnościami zespołów napędowych samolotów zgodnie z ATA-100 muszą być rozpatrywane oddzielnie z podziałem na rodzaj zespołu napędowego (tłokowy, turbośmigłowym turbinowy śmigłowcowy, turbinowy odrzutowy) i z uwzględnieniem poszczególnych instalacji. Prace związane z analizą statystyczną jak i techniczną zdarzeń lotniczych prowadzone są od kilku lat w Instytucie Lotnictwa. Zdarzenia spowodowane stanem technicznym statku powietrznego, a szczególnie silników są w lotnictwie ogólnym najczęstszą przyczyną wypadków. Celem artykułu jest poprawa świadomości ryzyka oraz w efekcie końcowym obniżenie liczby zdarzeń lotniczych związanych z użytkowaniem silników tłokowych. Szczególne znaczący wpływ na obniżenie liczby wypadków w lotnictwie ogólnym może mieć wdrożenie nowoczesnych rozwiązań technicznych umożliwiających kontrolę stanu technicznego użytkowanych silników oraz obniżenia kosztów ich eksploatacji przy zachowaniu pełnej świadomości ryzyka wynikającego z możliwości przedłużenia resursu silnika. Podsumowując: odwrócenie niebezpiecznego trendu wzrostu niesprawności silników tłokowych powodującego zagrożenie bezpieczeństwa w lotnictwie wymaga, przede wszystkim, zmiany sposobu eksploatacji tych silników.

EN

Published by the Civil Aviation Authority in May 2017, the State Safety Programme 2017-2020 in the appendix A presents „Events Data - 2016”. Detailed description of the hazard arising from the technical condition of aircraft limits to the general presentation of the events in terms of SCF-NP (System Component Failure Non Powerplant) and SCF-PP (System Component Failure Powerplant). The analysis of these events performed in the Institute of Aviation (aviation events reports are collected in the European Coordination Center for Accident and Incident Reporting System database - ECCAIRS) has shown that the general aviation and commercial aviation (CAT) should be treated separately. Especially events caused by the powerplants failures must be considered separately for piston, turbofan, turboshaft, turboprop types and also their each installation has to be taken into account. Events caused by the technical condition of aircraft, especially engines, are the most common cause of accidents in general aviation. The aim of the article is to improve risk awareness and, ultimately, reduce the number of the aviation events associated with exploitation of the piston engines. Particularly significant impact on reducing the number of accidents in general aviation can be achieved by the implementation of modern technical solutions to control the technical condition of the engines and reduce their operating costs, while operators are fully aware of the risks resulting from the possibility of extending engine time on wing. In conclusion: reversing the dangerous trend of piston engine failures causing aviation safety hazards requires, above all, changes in the way these engines are operated.

17

ICAO aviation occurrence categories significantly affecting aviation safety in Poland from 2008 to 2015

63%

Głowacki P. , Balicki W.

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2017

|

tom z. 94

47--56

EN

Poland, as a member of the EU, is represented within the ICAO, by the European Aviation Safety Agency. However, this does not relieve our country from the responsibility of developing a state safety programme (SSP). The need to set up such a programme, which has to be specific to every country involved in aviation operation, was introduced by the ICAO’s Annex 19. One of the important points in Annex 19 is: “5.2.1 Each State shall establish and maintain a safety database to facilitate the effective analysis of information on actual or potential safety deficiencies obtained, including that from its incident reporting systems, and to determine any actions required for the enhancement of safety”. The Polish Civil Aviation Authority, along with other databases, manages the European Coordination Centre for Aviation Incident Reporting Systems (ECCAIRS). The authors (who are specialists dealing with exploitation processes in aviation) have conducted a laborious processing of the data contained in the ECCAIRS database, analysing them based on various criteria: aviation occurrence categories (as defined by the ICAO), phases of flight for different airports in Poland etc. Aircraft with an maximum take-off mass (MTOM) 5,700 kg (commercial aviation) were considered separately. It was found that the most events are those that relate to power plant (SCF-PP) airframes and related system (SCF-NP) failures, followed by collisions with birds (BIRD), events related to airports (ADRM) and events related to the required separation of aircraft (MAC). For lighter aircraft, the dominant categories are ARC, CTOL, GTOW and LOC-I events. The article presents a proposed method for predicting the number of events, determining the alert levels for the next years and assuming a normal distribution (Gaussian). It is one of the first attempts to use actual data contained in the database of events on airports in Poland. The results of this analysis may support the decisions of supervisory authorities in the areas where security threats are most important.

18

Causes of the powerplants failures installed on Polish civil aviation aircraft

63%

Balicki W. , Głowacki P.

Combustion Engines

|

2017

|

tom R. 56, nr 1

110--121

EN

Currently in Poland about 2,500 different engine types are installed on the aircraft. In the years 2008-2016 powerplants failures caused nearly 600 aviation events. Aborted flight or emergency landing, especially in the case of aircraft powered by a single piston engine occurred. The objective of the article was to determine the failure causes and assessment of their impact on the flight safety. Engine faults were assigned to particular types of powerplants, for example turboshaft, piston, etc. Causes of the failures were examined, assigning ATA chapter to each of them. Also human factor was taken into account. According to the ICAO methodology, aviation safety engine systems essential for flight safety and theirs impact on the safety risk was determined. The results of the analyzes presented in this article are useful for managing the national aviation safety and supervising SMS in aviation organizations. The article shows that preventive measures to raise the level of aviation safety should be taken. This is the first comprehensive analysis of the powerplants failure causes and an evaluation of their influence on the level of aviation safety in Poland.

19

Bilans energetyczny wirników dwuprzepływowych silników odrzutowych

51%

Balicki W. , Głowacki P. , Szczeciński S. , Kozakiewicz A.

Prace Instytutu Lotnictwa

|

2016

|

tom Nr 3 (244)

321--328

PL

W artykule przybliżono problematykę bilansowania procesów energetycznych turbinowych silników odrzutowych pracujących w lotniczych zespołach napędowych dla potrzeb analizy i oceny podstawowych parametrów pracy. Przedstawiono - rzadko podejmowany w literaturze specjalistycznej w i programach nauczania - problem ogromnych energii niezbędnych do napędu wentylatorów i sprężarek największych współczesnych dwuprzepływowych turbinowych silników odrzutowych wykorzystywanych powszechnie w lotnictwie dalekiego zasięgu. Na podstawie prostego modelu obliczeniowego oceniono wartości przenoszonych mocy oraz wpływ parametrów przepływowych i cech konstrukcyjnych silników na ich osiągi i sprawność efektywną. Moce potrzebne do napędu wentylatorów najwiekszych obecnie używanych silników sięgają 70 MW, a momenty przenoszone przez wary łaczące turbiny z wentylatorami mogą - w warunkach startowych - sięgać 70 000 Nm.

EN

The article presents problems of energy balancing processes in the turbine jet engines that work in aircraft propulsion units and its influence on analysis and evaluation of basic operating parameters. The paper describes the problem - which is rarely discussed in the specialist literature and in school curricula - of huge amounts of energy required to drive the fan and compressor of huge modern turbofan jet engines which are widely used in long-range aviation. On the basis of a simple calculation model, the value of transmitted power as well as the influence of flow parameters and the design characteristics of engines on their performance and efficiency have been estimated. Powers needed for propulsion of the fans at the biggest engines that are currently in use are up to 70 MW, while torques on shafts connecting turbines with fans can reach up to 70,000 Nm at take-off conditions.

20

Methods of counting aircraft turbine engines operating cycles

51%

Chachurski R. , Głowacki P. , Szczeciński S.

Prace Instytutu Lotnictwa

|

2011

|

tom Nr 8 (217)

5-13

EN

The issue of low-cycle fatigue is very important in terms of operational safety of aircraft turbine engines. This paper discusses methods, which are used in US aviation industry to determine boundary cycle counts, as well as methods of counting turbine engine operating cycles allowing to determine the residual safe operation time (hard time), expressed in cycles. Methods are discussed, which are used for both older types of engines as well as for present-day ones. In the paper titled „Zmęczenie niskocyklowe konstrukcji i jego minimalizacja” (Low-cycle structural fatigue and its minimization), published in volume no. 199/2009 of Prace Instytutu Lotnictwa (Proceedings of the Institute of Aviation) contains a schematic presentation of loads acting on components in the „hot section” of an aircraft turbine engine, as well as loads’ operational dependencies on engines’ operating conditions and operating ranges affecting their lowcycle structural fatigue. The paper pointed out that findings related to this type of loads had caused engine safe operation times to be expressed both in hours as well as in cycles. Methods for determining the number of cycles „utilized” by main engine modules and their important parts affecting operational safety, as well as maximum limits of operational cycle which if exceeded should require replacement of respective modules or individual parts had been imposed on operators by engine manufacturers. They are initially determined basing on fatigue tests performed on standard specimens of structural material and then based on fatigue tests of production parts and tests of complete engines. This paper is a further development of these previously discussed topics.

PL

Zagadnienie zmęczenia niskocyklowego jest bardzo istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa eksploatacji lotniczych silników turbinowych. W artykule przedstawiono sposoby wyznaczania granicznej liczby cykli stosowane w lotnictwie USA, a także metody zliczania cykli pracy silnika turbinowego w celu określenia pozostałości czasu jego bezpiecznej eksploatacji (resursu) wyrażonego w cyklach. Opisano metody wykorzystywane podczas użytkowania zarówno silników starszych typów, jak i współczesnych.