Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 35

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Badania stosunków izotopów tlenu i węgla w kopalnych osadach zbiornikowych kompleksu augustowskiego, w stanowiskach Sucha Wieś i Czarnucha w północno-wschodniej Polsce, pokazują złożony obraz zmian klimatu, w którym występują przynajmniej dwa ocieplenia. Detrytyczny kalcyt występujący w obrębie kopalnych osadów jeziornych utrudnia interpretację stosunków izotopowych. Zaznaczający się w osadach wzrost zawartości kalcytu pochodzenia morskiego, ze starszych formacji, jest charakterystyczny dla zimnych okresów interglacjału augustowskiego, w którym następowało rozrzedzenie pokrywy roślinnej ułatwiające spłukiwanie osadów, co jest wyrażone w postaci wysokich wartości δ. Tam, gdzie przeważa kalcyt autochtoniczny powstały w zbiorniku czwartorzędowym, wartości δ maleją. Stwierdzenie obecności okrzemek słonawowodnych we wszystkich profilach osadów może wskazywać na okresowe przesuszenia jezior. W takich warunkach dochodziło do koncentracji izotopów cięższych, co objawia się wysokimi wartościami δ.
EN
Investigations of the O/C ratio in ancient deposits of the Augustovian complex of the Sucha Wieś and Czarnucha sites, northern Poland, indicate a complicated image of climate changes with at least two warmings. Detrital calcite, found in the ancient lacustrine deposits, makes it difficult to interpret the isotope ratio. An increase in content of marine calcite derived from older formations is characteristic of cool periods of the Augustovian when the vegetation was sparse, favouring washout of the particles, as evidenced by high δ values. If there is apredominance of autochthonous calcite deposited in the Quaternary basin, then the δ values are lower. The presence of saline-water diatoms in all the sections can indicate a periodic drying up of the lakes when heavier isotopes were being concentrated resulting in high δ values.
EN
Sediments of palaeolakes located in eastern Poland representing the Mazovian Interglacial (Holsteinian) and the initialpart of the succeeding Middle-Polish glaciation (Saalian) are unique in Europe. These sediments are very thick (up to 55 m) and homogeneous, composed of lake marl and calcareous gyttja. They are thoroughly interpreted in terms of geological and palaeobiological studies (palynology, macrofossils, diatoms and malacofauna) and represent continuous deposition. Analysis of stable oxygen and carbon isotopes in these deposits and of the shells of the malacofauna enables interpretation of the changes in the palaeoclimate and sedimentary environment that occurred in lake basins during this part of the Pleistocene. Maximum [delta]^18O (-3,6 promille) and minimum values of [delta]^13C (-6,4 promile) correspond to the first part of the interglacial optimum, while minimum delta^18O values (-10,1 promile) and maximum delta^13C values (10,0 promile) correspond to the coldest period, directly preceding the following glaciation. Climatic changes are well ducumented by isotopic curves correlated with the result of pollen analysis. The isotopic curves indicate relatively cool climatic conditions at the climaticoptimum of the Mazovian Interglacial. This may have been caused by increased atmospheric precipitation that led to deepening of the lakes and/or by influx of ground waters enriched in light isotopes. In the upper part of the successions,coresponding to the initial stage of the following glaciation, the concentration of 18^O and 13^C increases, which was probably associated with the lake shallowing and with enrichment in heavy isotopes through evaporation under conditions of a cool steppe climate and/or with the redeposition of "warm" interglacial deposits from shore areas exposed as the result of lake shallowing. The isotopic curves clearly illustrate changes in the relative influence of maritime and continental air circulation during the Mazovian Interglacial. The studied lakes were oligo- or mesotropic with dominant influence of continental air circulation before the interglacial climatic optimum. Maritime air circulation prevailed during the interglacial climatic optimum and the lakes became eutrophic. Cyclic climatic cooling during the post-interglacial period is recorded in oxygen isotopic curves trending towards their lower values. The carbon isotopic curves reach higher values, which is related to climatic cooling and shallowing of the lakes, caused by their infilling with deposits.
EN
The traditional approach in photogrammetric studies relies mainly on the analysis of topographic maps, supported by geological and geomorphological field mapping. This paper presents an application of the modern method of three-dimensional earth imaging – Airborne Laser Scanning. The major advantage of this method is the filtering procedure, which allows to removing vegetation and other objects from the analysed surface, resulting in more precise terrain model. We used aerial photographs for preparation of two photogrammetric digital terrain models (DTMs), which were subsequently compared to evaluate dynamic properties of landslide areas. The difference between gratings within digital models was used to determine horizontal shifts in the area of landslide. The discrepancy presented observed in the shaded relief image characterises positive elevations (erosion) shown in reddish colour, and negative ones (accumulation) displayed in bluish. The maximum scarp retreat driven by landsliding processes reached 17 m during the last 53 years, with ca. 562 m3 of accumulated colluvium.
EN
Palaeoclimatic conditions in the Polish part of the High Tatra Mountains during the Last Glacial Maximum (LGM) were reconstructed based on the former glacial topography with the use of two independent glacier-climate models. The extent of the palaeoglaciers was determined using the glacial-geomorphological record of terminal and lateral moraines as well as trimlines. Two north-faced prominent glaciers were reconstructed (Sucha Woda/Pańszczyca and Biała Woda) with their surface areas as 15.2 and 40.3 km2, respectively. The equilibrium line altitudes (ELA) of these glaciers were determined at the level of 1460 and 1480 m a.s.l. Modelled palaeoclimatic parameters show a mean summer temperature of about 0.3°C and mean annual precipitation of around 580 mm at the equilibrium line altitude of the former glaciers. This means that the summer temperature was lower by 10°C and precipitation was lower by about 60% in relation to the modern conditions. The mean annual temperature was lower by at least 12°C. On the basis of palaeoclimatic data the modern snowline altitude was established at the level of 2450-2550 m a.s.l. This indicates an ELA depression of 1000-1100 metres. Reconstructed climatic parameters at the ELA and ablation gradients indicate that both glaciers were similar to the modern glaciers in Canadian Arctic. Such climatic conditions in Central Europe indicate a cold and dry climate characteristic of the subarctic zone.
EN
The occurrence of Pteridium spores - the common fire-adapted plant - was observed in Poland's Pleistocene (three interglacials and numerous interstadials) and Holocene pollen sequences. Until the onset of the middle Holocene, bracken was recorded relatively rarely. This marks climatic conditions with sporadic wildfires, followed by quick removal of the clones (or maintenance of the clones in a suppressed state) in the subsequent, post fire successional stages. In each interglacial we can also identify short periods (most often synchronous) of somewhat higher frequency of Pteridium, indicating a possible increase in natural fires as an effect of stormy conditions. These short periods are placed mainly within phases dominated by coniferous woodlands. The very high content of bracken found from a reanalysis of the long Saalian sequence at Ossówka as three regular culminations just above three non-tree phases, eastern Poland is the unique exception. To explain this we found the close modern analogue of the above phenomenon in the Alaskan region, at the boundary between the tundra and the boreal zone where in a very narrow forest zone, especially with the continental signature, lightning-initiated fires are very frequent (the edge effect). Pleistocene records of bracken during forest periods might indicate that thunderstorms and lightning strikes were responsible for its higher content. This is not to exclude the possibility that interglacial fires were set by Palaeolithic humans. However, it is more likely that the wildfires were utilized and to some extent controlled, especially at Ossówka, where the palaeolake existed for a long time after the interglacial; and this surely attracted the attention of game and humans. Our investigations show that rare, more abundant Pteridium in the Pleistocene sequences can be traced throughout the corresponding periods even at distant sites. This might be indirect evidence of a climatic pattern that promote stormy conditions and fires at that time. In the Holocene, different factors seem to be responsible for the long-term dynamics in Pteridium clones. Both in Poland and in adjacent areas bracken peaked in the middle Holocene from 8000 to 5000 BP, when this territory was occupied by deciduous woodlands. There is agreement that this is due to burning of forests by the hunter-gatherer societies of the Late Mesolithic. However, in spite of increased clearings in the subsequent phases bracken substantially decreased in abundance. This means first of all that fires rather than clearings were responsible for the rise in Pteridium spores in the Holocene pollen sequences.
EN
A relatively undisturbed pollen sequence from the Late Saalian–Eemian–Early Vistulian interval has been discovered in Dziewule in the Podlasie region, eastern Poland. Geological and palynological investigations are used to illustrate the evolution of Eemian climate, which, at this site, shows no large-scale and abrupt oscillations. Almost full interglacial conditions are already present from the early part of the sequence (the end of the boreal Betula–Pinus Zone). Thermophilous indicator plants (e.g. Viburnum lantana, Cornus mas, Cotinus coggygria—newly found in the Eemian of Poland) show their maximum occurrence in the second half of the Quercus Zone and in the Corylus Zone, marking the climatic optimum of the interglacial. We found no signs of substantial climate fluctuations in the Carpinus Zone suggested by some authors.
EN
The paper presents the environmental conditions of the location of a multicultural settlement functioning from the Palaeolithic to the modern times in an area of an alleged settlement void. The location of the settlement was evaluated in terms of transport and communication possibilities at the regional scale and local environmental conditions. Field research was conducted, as well as the analysis of the hydrogeological and geomorphological conditions in the context of water supply and soil conditions for the development of agriculture. The detailed analysis applied an ALS (Airbone Laser Scanning) image and geological-soil coring. The study area is located on the crossing of prehistoric transport routes the course of which depends on the variability of the natural environment at the regional scale. At the local scale, settlement was favoured by abiotic parameters of the natural environment: easily arable soils, beneficial microclimate, and hydrogeological conditions providing for the presence of water in the plateau area.
PL
Prezentowana metoda polega na pomiarze zawartości izotopu 36Cl, powstałego w przypowierzchniowej warstwie skały pod wpływem promieniowania kosmicznego. Przy określonym tempie produkcji ilość akumulowanego w pobranej próbce izotopu zależy od czasu ekspozycji i stałej rozpadu. Dzięki długiemu czasowi połowicznego rozpadu (301000 lat) izotopem 36Cl można datować formy powierzchni ziemi, powstałe w przedziale wiekowym od kilku tysięcy do kilkuset tysięcy lat. Wyniki datowania 37 próbek i form rzeźby lodowcowej w Tatrach metodą 36Cl zostały przedstawione na szerszym tle paleogeograficznym. Otrzymano daty z przedziału czasowego od 21 do 6,5 tysięcy lat. Według dat "chlorowych" najstarsze są moreny w okolicach Brzezin (21-15,3 ka), a najmłodsze z okolic Morskiego Oka (9,9-7,3 ka). Wyniki datowania za pomocą 36Cl stanowią istotny głos w dyskusji nad chronologią glacjalną Tatr.
EN
Geomorphological and geological data collected over many years suggest at least eight episodes during which the Tatra Mts. were glaciated during the Quaternary. Evidence of glaciers can be found both in the Slovakian and Polish parts of the mountains as glaciofluvial deposits located at different altitudes, and in some cases also as terminal and lateral moraines. There are no moraines for the three oldest glaciations, Biber, Donau and Günz, maybe as a result of less intense development of glaciers. During the Mindel (Sanian 2) Glaciation the glaciers occuped a larger area in the High Tatra Mts. in comparison to the Western Tatra Mts., whereas during the succeeding younger pre-Riss (Liviecian) Glaciation their development was more restricted. A greater extent of the Tatra Mts. glaciers occurred again during the Riss I (Odranian) Glaciation, while they were less extensive during the Riss II (Wartanian) Glaciation. During the Würm (Vistulian) Glaciation the glaciers were surprisingly large. This might have resulted from many factors, including changes in atmospheric circulation responsible for the distribution of precipitation, as well as changes in the position of the permanent snow limit due to climatic changes and/or neotectonic movements. Glaciers finally retreated from the Tatra Mts. by the end of the pre-optimal part of the Holocene.
EN
Subject and purpose of work: This article is a continuation of ongoing research; whose primary aim was to show ceramic waste as a full-value substrate for the production of mineral-asphalt mixtures. The authors, basing on the examined characteristics of aggregate obtained in the process of crushing the socalled “ceramic cullet”, present the thesis that this material can be a full-fledged aggregate for concretes used in road construction. The authors emphasize ecological advantages of such a solution. The purpose of this research was to analyse whether such measures as those described above are economically justifiable. Materials and methods: In the article, based on business data, the costs were estimated and compared to the prices of the aggregates used by companies producing asphalt mixtures. Results: Economic comparisons have shown that the costs of described recycling were not satisfactory. Conclusions: Taking into account the ecological effect, it is recommended that ceramic waste is recycled by using it for the production of mineral-asphalt mixes for general use.
PL
Przedmiot i cel pracy: Artykuł jest kontynuacją prowadzonych prac badawczych, których celem nadrzędnym było ukazanie odpadów ceramicznych jako pełnowartościowego substratu do produkcji mieszanek mineralno-asfaltowych. Autorzy opierając się na zbadanych cechach powstałego z rozkruszenia tzw. „stłuczki ceramicznej” kruszywa prezentują tezę, że materia ta może być pełnowartościowym kruszywem do betonów używanych w drogownictwie. Autorzy podkreślają ekologiczne zalety takiego rozwiązania. Celem niniejszej pracy było przeprowadzenie analizy czy wymienione działania są uzasadnione ekonomicznie. Materiały i metody: W artykule na podstawie danych z przedsiębiorstw oszacowano wymienione koszty oraz porównano je z cenami kruszyw, które wykorzystywane są przez firmy produkujące mieszanki asfaltowe. Wyniki: Porównania ekonomiczne udowodniły, że koszty opisanego recyklingu nie były na satysfakcjonującym poziomie. Wnioski: Biorąc pod uwagę efekt ekologiczny zarekomendowano recykling odpadów ceramicznych przez ich wykorzystanie do produkcji mieszanek mineralno-asfaltowych do ogólnego użycia.
PL
Opracowano nowy sposób wytwarzania kompozytu żywicznego, który zawiera w swym składzie stłuczkę szklaną. Do wytworzenia recyklingowego kruszywa wykorzystano wyeksploatowane boczne szyby samochodowe. Odpady poddano procesowi kruszenia. Powstałe kruszywo dozowano do betonu w ilości 20, 50 i 100% mas. jako substytut kruszywa tradycyjnego. Substancją wiążącą była o-ftalowa żywica poliestrowa. Do utwardzenia żywicy zastosowano inicjator w postaci wodoronadtlenku metyloetyloketonu. Jako kompozyty porównawcze służyły betony o tym samym składzie ale zawierające piaskowe lub żwirowe kruszywo tradycyjne. Dla wszystkich kompozytów przeprowadzono podstawowe testy, jakie wykonuje się standardowo dla betonów stosowanych w konstrukcjach budowlanych. Zbadano gęstość utwardzonego betonu, nasiąkliwość, oraz wykonano podstawowe testy wytrzymałości na zginanie i ściskanie. Szczególną uwagę zwrócono na nietypowy wygląd powstałych kompozytów. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że odpadowe boczne szyby samochodowe mogą być rekomendowane jako napełniacze do betonów żywicznych. Kompozyt żywiczny wykonany z ich udziałem spełnia wymagania stawiane materiałom konstrukcyjnym stosowanym w budownictwie. Interesujący wygląd wyrobów może sprawić, że będzie on alternatywą dla dotychczas produkowanych kompozytów.
EN
Waste car side windows were crushed to grain size 4-8 mm and used as fillers (76.28% by mass) in polyester resin-matrix composites (polymeric concretes). The composites were cured with (MeEtCOOH)2O2 and studied for d., water absorbability and permeability as well as for bending and compressive strengths. The composites showed higher quality than the analogous composites filled with sand or gravel.
PL
Wykonano mieszankę mineralno-asfaltową, w której jako substytutu kruszywa tradycyjnego użyto odpadów ceramicznych powstałych w wyniku dwuetapowego procesu kruszenia wyrobów ceramiki sanitarnej posiadających uszkodzenia i nierówności powierzchni. Zbadano podstawowe parametry tak uzyskanego kruszywa i na ich podstawie zaprojektowano mieszankę mineralno-asfaltową zawierającą ok. 20% objętości kruszywa recyklingowego. Zbadano zawartość lepiszcza rozpuszczalnego w przygotowanej mieszance, gęstość objętościową próbek, zawartość wolnych przestrzeni oraz zawartość przestrzeni wypełnionych lepiszczem. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że kruszywo ceramiczne może być substytutem kruszyw tradycyjnych stosowanym do wyrobu mieszanek mineralno-asfaltowych.
EN
The mineral-asphalt mix was used, where as a substitute for traditional aggregates waste ceramic was used. Having damage and surface irregularities of sanitary ceramic ware products were two-stage crushing process. The basic parameters of the obtained aggregate were studied and based on them a mineral-asphalt mix was prepared containing about 20% of the aggregate in its volume. The prepared mixture was examined: the content of soluble binder, bulk density of the samples the content of free space and the content of space filled with binder. Based on the analyzes, it was found that ceramic aggregates could potentially replace traditional aggregates used in the manufacture of asphalt mixtures.
20
Content available remote Rodzaje metod sekwestracji CO2
51%
PL
Z pojęciem ochrony środowiska wiąże się bardzo szeroko w ostatnim czasie omawiane zagadnienie dotyczące ograniczenia emisji CO2. Konsekwencją globalnych zmian klimatu wywołanego przez ludzi jest wzrost stężenia atmosferycznego gazów cieplarnianych, które powodują nasilający się efekt cieplarniany. Wzrasta na świecie liczba ludności, a co za tym idzie wzrasta konsumpcja na jednego mieszkańca, szczególnie w krajach szeroko rozwiniętych gospodarczo. Protokół z Kioto ściśle określa działania jakie należy podjąć w celu zmniejszenia stężenia dwutlenku węgla w atmosferze. Pomimo maksymalnej optymalizacji procesu spalania paliw kopalnianych wykorzystywanych do produkcji energii, zastosowania odnawialnych źródeł energii zmiana klimatu jest nieunikniona i konsekwentnie będzie postępować przez kolejne dekady. Prognozuje się, że duże znaczenie odegra nowoczesna technologia, która ma za zadanie wychwycenie CO2 a następnie składowanie go w odpowiednio wybranych formacjach geologicznych (CCS- Carbon Capture and Storage). Eksperci są zgodni, że ta technologia w niedalekiej przyszłości stanie się rozwiązaniem pozwalającym ograniczyć ogromną ilość emisji CO2 pochodzącą z procesów wytwarzania energii z paliw kopalnych. Z analiz Raportu IPCC wynika, iż technologia CSS może się przyczynić do ok. 20% redukcji emisji dwutlenku węgla przewidzianej do 2050 roku [3]. Zastosowanie jej napotyka na wiele barier, nie tylko technologicznych i ekonomicznych, ale także społecznych. Inną metodą dającą ujemne źródło emisji CO2 jest możliwość wykorzystania obszarów leśnych o odpowiedniej strukturze drzewostanu. Środkiem do tego celu, oprócz ograniczenia zużycia emisjogennych paliw kopalnych (przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju) może być intensyfikacja zalesień. Zwiększanie lesistości i prawidłowa gospodarka leśna należy do najbardziej efektywnych sposobów kompensowania antropogenicznej emisji CO2. W pracy omówiono najważniejsze metody sekwestracji CO2 i przedstawiono krótką charakterystykę.
EN
The concept of environmental protection involves very widely discussed issue concerning the reduction of CO2 emissions. The consequence of global climate change caused by humans is an increase of atmospheric concentrations of greenhouse gases which cause the intensifying greenhouse effect. The world population is increasing , and hence the consumption per capita i salso increasing, especially in economically developed countries. The Kyoto Protocol sets out strict measures to be taken to reduce the concentration of carbon dioxide in the atmosphere. Despite maximum optimization of combustion of fossil fuels used for energy production, the use of renewable energy, the climate change is inevitable and consequently will proceed over the next decades. It is predicted that the modern technology which aims to capture CO2 and store it in wellselected geological formations (CCS- Carbon Capture and Storage) will play an important role. Experts agree that in the near future this technology will become a solution to reduce the enormous amount of CO2 emissions coming from energy production from fossil fuels. The analyses of the IPCC report show that the CSS technology can contribute to approximately 20% reduction in emissions of carbon dioxide by 2050 [3]. Its application faces obstacles, not only technological and economic, but also social. Another method of giving a negative source of CO2 emissions is the ability to use forest areas with suitable structure stand. The means to reach the aim, in addition to limited consumption of emission-generating fossil fuels (while maintaining the principles of sustainable development) may be the intensification of afforestation. Increasing afforestation and proper management of forests is one of the most effective ways to compensate of anthropogenic CO2 emissions. The paper discusses the main methods of CO2 sequestration and presents a short overview.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.