Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Selected economic relationships on the fruit and vegetable market in Poland (1994–2013)

100%

Andrzej C. , Dariusz C.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2016

|

nr 4(42)

511–519

EN

The article presents the development of selected variables and relationships describing the fruit and vegetable market in Poland during the ten years before and after accession to the EU. Hence, most of the comparisons are shown from the perspective of the two sub-periods: 1994–2003 and 2004–2013. Price fl uctuations of the fruit and vegetable purchase market were discussed, including infl ationary changes and the level of the price index for agricultural production. Determinants of the size of the harvest of fruits and vegetables in Poland and the size of their purchase are also specifi ed. In addition, results of research on the economic situation of selected farms, taking into account the value of production, costs, and revenues are presented. Based on the estimated models they established that the form of household income has indeed been statistically determined through the production value. Among the most important observations, it’s indicated that in the period after Polish accession to the European Union procurement prices showed a positive development for producers in relation to those of 2004, which certainly had an impact on export growth. In the period 2004– 2013, compared to 1994–2003, the size of the harvest of fruits increased while that of vegetables fell slightly. It should also be noted that the volatility index of purchase prices in the post-accession period fell for fruit, while in the case of vegetables it rose.

PL

W artykule przedstawiono kształtowanie się wybranych zmiennych i zależności opisujących rynek owoców i warzyw w Polsce w okresie dziesięciu lat przed akcesją i po niej. Większość porównań ukazano zatem z perspektywy dwóch podokresów: 1994–2003 oraz 2004–2013. Przybliżono wahania cen skupu owoców i warzyw z uwzględnieniem zmian infl acyjnych oraz poziomu wskaźnika cen towarowej produkcji rolniczej. Określono również determinanty wielkości zbiorów owoców i warzyw w Polsce oraz wielkości ich skupu. Ponadto zaprezentowano wyniki badań dotyczących sytuacji ekonomicznej wybranych gospodarstw rolnych z uwzględnieniem wartości produkcji, kosztów i dochodów. Na podstawie oszacowanych modeli ustalono, że kształtowanie dochodów gospodarstw było statystycznie istotnie determinowane poprzez wartość produkcji. Zaobserwowano również, że w okresie po wejściu Polski do Unii Europejskiej ceny skupu kształtowały się korzystnie dla producentów w stosunku do tych z roku 2004, na co z pewnością miał wpływ wzrost eksportu. W latach 2004–2013, w stosunku do lat 1994–2003, wzrosła również wielkość zbiorów owoców, a warzyw nieznacznie spadła. Warto też odnotować, iż wskaźnik zmienności cen skupu w okresie poakcesyjnym spadł dla owoców, a wzrósł w przypadku warzyw.

2

Agricultural production factors structures in selected EU-15 countries and Poland. Similarities and differences

100%

Andrzej C. , Jakub S.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2017

|

nr 2(44)

295-304

EN

Aim of the study is to identify, among the EU-15, countries whose agricultural sector is the most competitive in comparison with Polish, and comparing the use of labor and land factor, to indicate the desired path of evolution of production factors structures in Poland. In the study Eurostat data collected in the Farm Structure Survey has been used. Using a statistical analysis of the production structure, Germany, France and Denmark were selected, for comparison with the Polish. Comparative analysis of the concentration of production factors, carried out by Lorenz curves and positional measures of central tendency, leads to the conclusion that within the agrarian structure exist small relative divergence, larger in absolute terms. This means that the agrarian structure in Poland is a representation of the structures of compared countries in correspondingly smaller scale. Much larger discrepancies occur in the case of labor factor, which leads to the much smaller labor productivity in Poland than in compared countries.

PL

Cel badania stanowi wskazanie wśród krajów UE-15 państw, których sektor rolny jest najbardziej konkurencyjny względem rolnictwa polskiego oraz porównanie sposobu wykorzystania czynników pracy i ziemi dla wskazania pożądanej ścieżki ewolucji struktur czynników wytwórczych w Polsce. W badaniu wykorzystano dane Eurostat pozyskane w ramach Badania Struktury Gospodarstw Rolnych. Za pomocą statystycznej analizy struktury produkcyjnej, do porównań z Polską wytypowano Niemcy, Francję i Danię. Analiza porównawcza koncentracji czynników wytwórczych, przeprowadzona za pomocą krzywych Lorenza i pozycyjnych miar średnich prowadzi do wniosków, że w obrębie struktury agrarnej występuje relatywnie niewielka rozbieżność względną, przy zdecydowanie większej bezwzględnej. Oznacza to, że struktura agrarna Polski stanowi odwzorowanie struktur porównywanych państw w odpowiednio mniejszej skali. Dużo większe rozbieżności występują w przypadku czynnika pracy, co rzutuje również na jego dużo mniejszą produktywność w Polsce niż w porównywanych państwach.

3

Farmers’ and rural households’ income, symptoms of material deprivation in Poland’s countryside

100%

Andrzej C. , Łukasz K.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2017

|

nr 2(44)

285-294

EN

The main goal of the article was to assess the level and changes of income in the urban and rural as well as farmers and other socio-economic groups households in the context of material deprivation phenomenon. The second aim was an identification of convergence process between variables describing the income situation of the surveyed groups of households. Additionally, income inequality problems in different types of household as well as multidimensionality of the deprivation concept were also mentioned. All data including average monthly disposable income and the Gini index were provided by Central Statistical Office of Poland. The convergence process was evaluated using an sigma-convergence index. The results showed that in real terms farmers and rural household income has increased, however one may not observed the sigma-convergence process between farmers and other socio-economic groups households, as well as rural and urban households. It was possible to observe a significant level of income inequality among farmers and rural households, which was furthermore increasing in the analyzed period.

PL

Celem opracowania była ocena poziomu i zmian dochodów gospodarstw domowych w układzie miasto-wieś oraz rolnicy-pozostałe grupy społeczno-ekonomiczne w kontekście zjawiska deprywacji materialnej oraz identyfikacja ewentualnego procesu konwergencji między zmiennymi opisującymi sytuację dochodową badanych grup podmiotów. Dodatkowo wskazano na problem nierówności dochodowych w poszczególnych typach gospodarstw oraz przedstawiono wielowymiarowość pojęcia deprywacji. Wykorzystano dane GUS w zakresie przeciętnych miesięcznych dochodów rozporządzalnych oraz wskaźnika nierówności Giniego. Proces konwergencji oceniano za pomocą wskaźnika sigma-konwergencji. Wyniki badań wskazują, że w ujęciu realnym wzrastały dochody rolniczych i wiejskich gospodarstw domowych jednak nie obserwuje się procesu sigma-konwergencji między dochodami gospodarstw domowych rolników i innych grup społeczno-ekonomicznych, jak też gospodarstw domowych na wsi i w miastach. Na obszarach wiejskich i wśród gospodarstw domowych rolników obserwuje się znaczny poziom nierówności dochodowych, które w badanym okresie wykazywał tendencję wzrostową.

4

Economic aspects of the implementation of the Rural Development Programme 2014–2020. Reminiscences and projection

100%

Sebastian S. , Andrzej C.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2016

|

nr 4(42)

651–658

EN

The second pillar of the Common Agricultural Policy is an important element of support for Polish rural areas, due to the need to improve the competitiveness of agricultural producers, to transform the employment structure, to boost infrastructure development and to implement tasks related to the protection of the environment. Thus, the size of the funds of the Rural Development Programme (RDP) for 2014–2020 and their allocation to different tasks is essential for the future of rural areas. The aim of the article was to evaluate the RDP for 2014–2020 from the point of view of the potential economic consequences of its implementation. This rating was made in two areas: the budget, and the construction of selected activities. Data on the budget and the allocation of funds in the new financial period indicate that the RDP limits expenditures on some of the objectives, primarily related to infrastructure and entrepreneurship. The priority actions are, however, pro-investment and modernization, and improving the position of farmers in the food chain. There are also programs of a social nature, aimed at small farms and activities with low added value (e.g. less favored areas, or LFA). Reducing the budget of the RDP forced implementation of some solutions, e.g. degressive payments and limits on the area and economic size of farms; thereby both the smallest and larger farms could be excluded from part of the support

PL

II filar wspólnej polityki rolnej jest ważnym elementem wsparcia polskich obszarów wiejskich, ze względu na konieczność podniesienia konkurencyjności producentów rolnych, przekształcenia struktury zatrudnienia, potrzeb w zakresie rozwoju infrastruktury oraz realizacji zadań związanych z ochroną środowiska naturalnego. Tym samym wielkość funduszy PROW 2014–2020 i ich alokacja na poszczególne zadania jest kluczowa dla przyszłości wsi. Celem artykułu była ocena Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 z punktu widzenia ekonomicznych aspektów jego realizacji. Ocena ta została dokonana w dwóch obszarach: możliwości budżetowych oraz konstrukcji wybranych działań. Dane dotyczące budżetu i alokacji środków pieniężnych w nowym okresie finansowym wskazują, iż w PROW kurczą się wydatki na niektóre cele, przede wszystkim związane z budową infrastruktury i przedsiębiorczością. Priorytetem stają się natomiast działania proinwestycyjne i modernizacyjne oraz poprawiające pozycję rolnika w łańcuchu dostaw żywności. Są także programy o charakterze socjalnym, skierowane do małych gospodarstw oraz działania o niskiej wartości dodanej (np. ONW). Redukcja budżetu PROW wymusiła ponadto wprowadzenie pewnych rozwiązań, np. degresywności płatności lub limitów powierzchni i wielkości ekonomicznej gospodarstwa, przez co wykluczone z części wsparcia zostały zarówno gospodarstwa najmniejsze, jak i wielkotowarowe.