Artykuł porusza zagadnienie ekspansji męskożywotnej końcówki -a w bierniku liczby pojedynczej w grupie rzeczowników nieżywotnych. Część tego typu form jest zgodna z normą wzorcową, np.: forda, pokera, golfa, borowika, inne natomiast występują wyłącznie w języku potocznym, np.: zęba, paznokcia, gwoździa. Niekiedy trudno jest rozstrzygnąć, która forma jest prawidłowa, np.: zamówić kotlet czy zamówić kotleta. Artykuł przynosi ponadto propozycje rozwiązań glottodydaktycznych oraz przedstawia dylematy dotyczące wskazanych kwestii.
EN
The paper discusses the issue of the expansion of the masculine animate ending – a onto the group of inanimate nouns. Some of such forms are in agreement with the paradigmatic norm, others, on the other hand, appear only in colloquial language. It is at times difficult to establish which form is the correct one. The paper also puts forth proposals of methods of their teaching and presents some dilemmas concerning the abovementioned questions.
Przedmiotem artykułu jest korelacja pomiędzy postacią bezokolicznika a odmianą czasownika w czasie przeszłym. W badaniach uwzględniono ok. 25 000 czasowników zarejestrowanych w słownikach współczesnego języka polskiego. Z badań wynika, że ponad 99% czasowników wykazuje korelację pomiędzy postacią bezokolicznika a formą czasu przeszłego. Jedynie ok. 80 czasowników (a także ich derywatów prefiksalnych) ma uwarunkowane historycznie formy czasu przeszłego. Grupę tę tworzą głównie czasowniki typu piec, strzec, iść, znaleźć, a także niewielka część czasowników zakończonych na -nąć, np.: kwitnąć, pęknąć.
EN
The subject of this article is the correlation between the infinitive form and the conjugation of a verb in the past tense. Research has shown that approximately 25 000 verbs are listed in contemporary Polish language dictionaries. In addition, further research has demonstrated that more than 99% of Polish verbs present the aforementioned correlation between the infinitive and past tense. Only approximately 80 verbs (and their derivative forms) have irregular past tense forms, e. g. piec ‘to bake’, strzec ‘to protect’, iść ‘to go’, znaleźć ‘to find’. To a lesser extent, verbs ending in -nąć (for example kwitnąć ‘to flourish’, pęknąć ‘to burst’) may be included in this group. The origin of the past forms of these verbs depends on historic factors and therefore, there is no correlation with contemporary verbs.
In contemporary Polish linguistics, there are two approaches to determining grammatical gender classes: the traditional and the contemporar formal. According to the traditional concept, derived from the classical school, the nominative case is the basis for the division into gender classes. In modern Polish language, the traditional approach distinguishes the following classes: masculine, feminine, and neutral and in the plural form there is also the masculine‑personal and non‑masculine‑personal. On the other hand, in the contemporary approach the basis for division into gender classes is the accusative case, and less frequently, the genitive case. In didactic practice however, and especially in teaching Polish as a foreign language, the traditional approach is applied as it is the most transparent, understandable and accessible to learners.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.