Jak słusznie wskazują autorzy reprezentujący odmienne orientacje badawcze, współczesna teoria filmu stawia w centralnym punkcie swoich refleksji zagadnienia widza. Różnice, jakie w tej kwestii zachodzą pomiędzy różnymi tradycjami, związane są z odrębnymi sposobami rozumienia podmiotowości. Jest to problem wykraczający poza grunt czysto filmoznawczy i odsyłający do bogatych kontekstów filozofii, psychologii, biologii, socjologii. W prezentowanym tekście skupiam się na sporze o podmiotowość widza toczącym się pomiędzy kognitywizmem a post-strukturalizmem. W pierwszej części zarysowuję podstawowe różnice, występujące pomiędzy powyższymi podejściami w interesującej mnie kwestii. Następnie podejmuję próbę wykazania, że pomiędzy kognitywizmem a post-strukturalizmem nie istnieje absolutna przepaść i tradycje te mogą się owocnie przenikać. Pogląd taki ufundowany został na wizji podmiotowości rozchwianej, której wyczerpujące ujęcie wymaga łączenia ze sobą różnych optyk.
EN
As the authors of different research orientations rightly point out, contemporary film theory puts the viewer in the centre of its reflections. Differences that occur between different traditions in this matter are related to different ways of understanding subjectivity. It is a problem that goes beyond the purely cinematographic ground and refers to the rich contexts of philosophy, psychology, biology, and sociology. In the text presented, the author focuses on the dispute about the subjectivity of the viewer, which takes place between cognitivism and post-structuralism. In the first part, Wyczyński outlines the basic differences between these approaches. Then he attempts to show that there is no absolute gap between cognitivism and post-structuralism and that these traditions can permeate each other with good results. Such a view was founded on a vision of unstable subjectivity, the understanding of which requires joining of various optics.
Na gruncie języka potocznego, pojęcia „film” i „kino” bardzo często traktowane są jako synonimy. Jednak w ramach refleksji filmoznawczej, wytyczenie wyraźnej granicy pomiędzy powyższymi pojęciami, stanowi istotne zadanie techniczne, bez podjęcia którego utrudniony będzie rzetelna analiza badanej rzeczywistości. W prezentowanym artykule proponuję szkic modelu teoretycznego, pozwalającego na wyeksponowanie poziomów różnicy pomiędzy filmem i kinem. Film rozumieć tutaj będę jako ciąg ruchomych dźwiękoobrazów dostępnych za pośrednictwem ekranów, kino zaś, jako zespół elementów techniczno-technologicznych, kulturowych i społecznych, wykorzystywanych do produkcji, dystrybucji, projekcji, promocji filmów. Oba wskazane obszary stanowią fenomeny historycznie zmienne oraz przenikające się z innymi sferami rzeczywistości społecznej. W kolejnych rozdziałach tekstu, interesująca mnie różnica pojęciowa będzie stopniowo rozwijana, aby ukazać jej złożony oraz dynamiczny charakter.
EN
In colloquial language the terms ‘film’ and ‘cinema’ are very often treated as synonyms. But within fi lm studies delimitation of this two terms is an important technical task – without undertaking this task, solid research work will be made rather diffi cult. In the presented article I want to propose the sketch of a theoretical model which displays the levels of difference between fi lm and cinema. Film will be understood here as a string of moving sound pictures that are available via screens. Cinema will be proposed as an aggregate of technological, cultural and social elements used to produce, distribute, project and promote films. These two areas are historical phenomena – they not only change with time but also intersect with other social areas. Throughout succeeding chapters of this text the conceptual difference ‘fi lm’ - ‘cinema’ will be gradually developed to show its complex and dynamic nature.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.