Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

2 2002

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Rola cieków powierzchniowych w zasilaniu i drenażu czwartorzędowego piętra wodonośnego na obszarze Żuław Wiślanych

100%

Haładus A. , Kulma R. , Kreczko M.

tom T. 18, z. 3

95-108

Zasoby wód podziemnych na Żuławach Wiślanych kształtują się pod wpływem wielu różnorodnych czynników. Delta Wisły stanowi regionalną bazę drenażu. Zasadnicze znaczenie ma lateralny dopływ z wysoczyzn pojeziernych oraz ascenzja wód z głębszych struktur (kredowych i kenozoicznych). Infiltracja opadowa, z uwagi na znaczne powierzchniowo przykrycie warstw wodonośnych utworami słaboprzepuszczalnymi oraz sposób odwadniania delty, odgrywa mniejszą rolę. Dopływ lateralny stanowi od około 60% sumy bilansowej w odtworzonych warunkach "naturalnych" do 65% przy wymuszonej wielkości poboru wody. Średnia wielkość zasilania infiltracyjnego wynosi około 1% rocznej wysokości opadu. Obliczenia symulacyjne wykonane na modelu hydrogeologicznym przy wykorzystaniu programu Processing Modflow (PM5) wskazują na znaczenie, jakie w odtworzonych warunkach pierwotnych miał system odwadniający. Oprócz naturalnego odpływu do Zatoki Gdańskiej, cieki naturalne i sztuczne były głównymi odbieralnikami wody w piętrze czwartorzędowym z natężeniem przepływu około 62 300 m3/d (57,5% sumy bilansowej). Szczególną rolę w zakresie drenażu wód podziemnych spełniał system melioracyjny osiągający wydajność 42 500 m3/d (39,2%). Obecna sytuacja hydrodynamiczna spowodowała ograniczenie roli rzek oraz kanałów i rowów melioracyjnych. Ogólna ilość wody odbieranej przez ten system zmniejszyła się dwukrotnie i aktualnie kształtuje się na poziomie 30 400 m3/d (27,3%), przy czym istotne znaczenie zachował drenaż w obrębie polderów (21 500 m3/d, tj. 19,3).

The groundwater resources in the Żuławy Wiślane area are controlled by several factors. The Vistula River delta provides a regional drainage base but crucial role is played by the lateral groundwater flow from lake district upland and ascension from deeper (Cretaceous and Cainozie) structures. Infiltration of meteoric waters is less important due to extended low-permeable cover and delta drainage. The lateral inflow constitutes about 60% of total water balance under reconstructed "natural" conditions and even 65% under forced groundwater withdrawal. Average infiltrational recharge is about 1% of annual precipitation. Simulation carried on for hydrogeological model with the Processing Modflow (PM5) software points to the importance of drainage system under the reconstructed primary conditions. Apart from natural flow towards the Gdańsk Bay, the main drainage routes of Quaternary horizon are surface flows, both natural and man-made, of flow rate about 62,300 m3/24h (57,3% of total waterbalance). Particulary important for groundwater drainage is the melioration system of flow rate 42,500 m3/24h (39,2%). The recent hydrodynamic pattern results in a limited role of rivers and melioration trenches. Total flow rate in this system decreased twice, to 30,400 m3/24h (27,3%) but drainage from polders remained important (21,500 m3/24h, i.e. 19,3%).

Groundwaters recharge and drainage in the Żuławy Elbląskie area

100%

Kulma R. , Haładus A. , Kreczko M. , Kordalski Z.

tom T. 18, z. 4

97-115

The Żuławy Elbląskie area is located in the eastern part of the Vistula River delta. The area is a partly depressed flat, alluvial plain. The monotonous relief of the delta is contrasted by elevations of the Iława Lake District and the Elbląg Upland. From the west the area is bordered by Nogat arm which, along with its Cieplicówka arm and with the Elbląg River constitute the principal part of hydrographic system of the Żuławy. The aquatic system is also strongly influenced by the Drużno Lake. The most part of the Żuławy Elbląskie area must be subjected to the land drainage. Two groundwater horizons are important for water supply: Pleistocene-Holocene (Quaternary sands) and multiage (oldest Pleistocene units, Tertiary sands and Upper Cretaceous carbonates and siliceous sediments). The Żuławy Elbląskie area is recharged laterally from the surronding uplands. The infiltration of meteoric waters is less important due to impermeable cover and intensive drainage through the system of collector trenches, canals and pump stations. Utilization of groundwaters is highly limited by their quality, which deteriorates with the distance from the uplands due to increasing concentration of chloride ion (up to 600 mg Cl/dm3. Another deteriorating factor is the excess of Fe and Mn as well as the increased concentrations of ammonia. The groundwater balance and the assessment of groundwater resources were based upon the modelling studies. Three model variants were considered: Variant 0 - reconstruction of natural position of groundwater table (unexploited groundwaters), Variant 1 - reconstruction of hydrodynamic conditions for 1999 (model revision) and Variant 2 - hydrodynamic prognosis at the optimum exploitation of groundwater intakes. Simulation allowed to determine the total amount of grounwaters involved in recharge and drainage of the Żuławy Elbląskie horizons. Total amount of groundwaters in the Pleistocene-Holocene horizon is 21,090 m3/24 h under natural conditions (Step 0) and 35,040 m3/24 h at maximum exploitation (Step 2). For the multiage horizon the amount of groundwaters under natural conditions (Step 0) is 8,440 m3/24 h and increases 5 times at maximum exploitation (up to 43,900 m3/24 h, Stage 2). The disposable resources obtained from modelling are: 24,000 m3/24 h for Pleistocene-Holocene horizon and 38,400 m3/24 h for multiage horizon.

Żuławy Elbląskie położone są we wschodniej części delty Wisły. Jest to płaska, aluwialna równina, w znacznej części zdepresjonowana. Spływ wód powierzchniowych odbywa się w kierunku północnym do Zalewu Wiślanego. Przestrzeń Żuław Elbląskich w znacznej części utrzymywana jest dzięki zabiegom wodno-melioracyjnym. Użytkowe znaczenie dla zaopatrzenia w wodę pitną i na potrzeby gospodarcze mają dwa poziomy wodonośne: plejstoceńsko-holoceński - w piaszczystych utworach czwartorzędu i różnowiekowy - obejmujący najstarsze ogniwa plejstocenu, piaszczyste osady trzeciorzędu i węglanowo-krzemionkowe utwory kredy górnej. Żuławy Elbląskie są zasilane przede wszystkim poprzez dopływ boczny z otaczających je wysoczyzn. Czynnikiem w znacznym stopniu ograniczającym zasoby wód podziemnych jest ich jakość. Wielkość zasobów dyspozycyjnych, ustalona na podstawie badań modelowych, wynosi: dla poziomu plejstoceńsko-holoceńskiego 24 000 m3/d i dla poziomu różnowiekowego 38 400 m3/d.