Oprócz słynnej praefatio (maior), czyli autorskiego wprowadzenia do Ab Urbe condita jako całości, w zachowanej części dzieła Liwiusza można znaleźć też cztery prologi wewnętrzne (tu nazywane praefationes minores) . Pojawiają się one na początku księgi II, VI, XXI i XXXI . W niniejszym artykule najpierw krótko przedstawiono funkcję i tematykę prologów, zwłaszcza wewnętrznych, w historiografii grecko-rzymskiej; potem poddano obszerniejszej analizie cztery praefationes minores Liwiusza . Szczególną uwagę zwrócono na elementy łączące wewnętrzne prologi z wstępem do całego dzieła – takie jak pojęcia monumentum i memoria, a także metaforyka patrzenia i postrzegania . Zachowany u Pliniusza Starszego (HN praef . 16) fragment z późniejszej księgi Ab Urbe condita niemal na pewno również pochodzi z wewnętrznego prologu; jest prawdopodobne, że w zaginionych księgach Liwiusza (np . w ks . CXXI) znajdowały się kolejne praefationes minores .
EN
Apart from the famous praefatio (maior), Livy’s introduction to the Ab Urbe Condita as a whole, there are in the extant parts of this work four internal prologues (or praefationes minores), marking the beginnings of, respectively, books 2, 6, 21 and 31 . In the present paper a short overview of prologues, and especially internal prologues, in ancient historiography is followed by a more detailed discussion of the four Livian passages . Particular attention has been paid to those motifs and ideas which connect Livy’s internal prologues with his main praefatio – notably to the notions of monumentum, memoria, and the imagery of looking and perceiving . A fragment from a later book, preserved by Pliny the Elder (HN praef . 16), almost certainly comes from another internal prologue; it is probable that there were more praefationes minores in Livy’s lost books (e .g . in 121) .
The paper provides a (far from exhaustive) overview of references found in Tacitus’ historical works (Annales, Historiae, Agricola) and in Pliny the Younger’s Epistulae to people who may be defined as “intellectuals”, notably to orators, historians and philosophers. The historian Tacitus is, in general terms, somewhat uninterested in those people in their capacity as men of letters; his focus is, rather, on their involvement in Roman politics (but he makes some interesting side-comments on their intellectual activity). Pliny, on the other hand, is more inclined to emphasize their mental pursuits and, also, to praise their achievements. However, a closer reading of passages devoted to such intellectuals in the Epistulae reveals that he uses them to promote his own image as an ideal Roman, devoted not only to studia but also to officia publica and officia amicorum, and an upholder of humanitas.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.