System klasyfikacji wiekowej jest jednym ze sposobów ochrony małoletnich widzów przed nieadekwatnymi do ich wieku treściami, ale bardzo często przekłada się też na wyniki frekwencyjne filmów. Autor zwraca uwagę na ten drugi aspekt, a co za tym idzie – stara się odpowiedzieć na pytanie, czy klasyfikacja wiekowa wpływała na wyniki frekwencyjne w kinach w ostatniej dekadzie PRL. W pierwszej części artykułu opisuje problemy metodologiczne związane z badaniami frekwencji i kategorii wiekowych, a następnie wskazuje najważniejsze zależności między kategoriami wiekowymi a liczbą widzów kinowych. Uwagi te zostają uzupełnione o analizę jakościową, opartą na rozmaitych paratekstach (np. anonse reklamowe, plakaty, listy do redakcji czasopism oraz skargi do instytucji zajmujących się rozpowszechnianiem) odnoszących się do filmów takich jak: Wejście Smoka (Enter the Dragon, reż. Robert Clouse, 1973), Czułe miejsca (reż. Piotr Andrejew, 1980), Małżeństwo Marii Braun (Die Ehe der Maria Braun, reż. Rainer Werner Fassbinder, 1979), Alabama (reż. Ryszard Rydzewski, 1984), Karate po polsku (reż. Wojciech Wójcik, 1983), Magiczne ognie (reż. Janusz Kidawa, 1983) czy Betty Blue (37°2 le matin, reż. Jean-Jacques Beineix, 1986).
EN
The age rating system is one of the ways of protecting under-age viewers from content that is inappropriate for their age, but it also very often translates into attendance results of films. The author draws attention to the latter aspect, and thus tries to answer the question whether the age classification influenced the turnout results in cinemas in the last decade of the Polish People’s Republic. In the first part of the article, he describes methodological problems related to the study of attendance and age categories, and then indicates the most important relationships between age categories and the number of cinema viewers. These comments are supplemented with a qualitative analysis based on various para-texts (e.g. advertising announcements, posters, letters to magazine editors and complaints to institutions dealing with dissemination) relating to films such as: Enter the Dragon, (dir. Robert Clouse, 1973), Czułe miejsca, (Tender Spots, dir. Piotr Andrejew, 1980), Die Ehe der Maria Braun (The Marriage of Maria Braun, dir. Rainer Werner Fassbinder, 1979), Alabama (dir. Ryszard Rydzewski, 1984), Karate po polsku (Karate Polish style, dir. Wojciech Wójcik, 1983), Magiczne ognie (Magic Flames, dir. Janusz Kidawa, 1983), or 37°2 le matin (Betty Blue, dir. JeanJacques Beineix, 1986).
Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego zostało założone przez grupę młodych filmowców w 1981 r. w celu produkowania debiutów filmowych. Choć instytucja ta była wpisana w ramy oficjalnych struktur kinematografii, w zasadzie funkcjonowała poza nimi. Podlegała bezpośrednio Ministerstwu Kultury i Sztuki, ale jej władze (wybierana demokratycznie Rada Artystyczna składająca się z pięciu młodych twórców) mogły samodzielnie podejmować decyzje dotyczące produkcji filmowej. Dlatego też polityka Studia mogła być bardziej niezależna niż np. zespołów filmowych. W 1984 r. zmieniła się struktura organizacyjna Studia; w latach 1985-1989 utraciło ono znaczące przywileje, przez co przestało się właściwie różnić od zespołów filmowych. Miało to wpływ na działalność producencką Studia w tym okresie. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jak decyzje personalne, polityczne i instytucjonalne wpłynęły na organizację i politykę programową Studia w latach 1981-1989.
EN
The Karol Irzykowski Film Studio was founded by a group of young filmmakers in 1981 to produce film debuts. It functioned within the framework of official state structures, yet at the same time it was situated outside them. It was directly subordinate to the Ministry of Culture and Arts, but it could make independent decisions concerning the production of film scripts and acceptance of the final versions of films. The studio was managed by an artistic council, democratically elected by its members; it was formed by five young filmmakers who had a final say in the decisions concerning film production. Therefore, the policy of the Karol Irzykowski Film Studio was far more independent than, for example, in the case of state-controlled film companies known as “film units”. During martial law, Mieczysław Waśkowski, a film director who had won the trust of state authorities, became the studio’s commissioner, and as early as 1984 its organizational structure changed. In 1985-1989, the studio lost several of its initial privileges and therefore in terms of functioning no longer differed from other film units. This obviously influenced its activity in terms of film production. The aim of the article to address the following question: How did personal, political, and institutional decisions influence the organization and thematic content policy of the Karol Irzykowski Film Studio?
Artykuł ma na celu przybliżenie kontekstów produkcyjnych tzw. amerykańskich filmów polskich. Szczególna uwaga została poświęcona – odgrywającej znaczącą rolę w finansowaniu tego typu obrazów – Agencji Produkcji Filmowej (APF). Autor – na podstawie materiałów archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Akt Nowych i Archiwum Państwowym Dokumentacji Płacowej i Osobowej w Milanówku – dokonuje analizy systemu oceny eksperckiej APF. W analizie tej odwołuje się do projektów autorstwa Władysława Pasikowskiego z pierwszej połowy lat 90., a więc z okresu, gdy nie był on szeroko rozpoznawalny (karty ocen filmu „Psy”), a także momentu, gdy przylgnęła do niego łatka skandalisty i twórcy kasowych filmów (karty ocen filmu „Psy 2. Ostatnia krew” oraz „Glock 17”).
EN
The article aims to show the production contexts of the so-called American Polish films. Particular attention has been paid to the Film Production Agency (APF – Agencja Produkcji Filmowej), playing a significant role in financing such films. The author – using archival materials gathered in the Archives of New Files and State Archives of Employee Records in Milanówek – performs analysis of the APF expert evaluation system. In this analysis, he refers to projects by Władysław Pasikowski from the first half of the 1990s, that is from the period when he was not widely recognized (evaluation cards for the film „Pigs”), as well as the moment, when a label of a scandalist and box office filmmaker clung to him (Rating cards for „Pigs 2. Last Blood” and „Glock 17”).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.