Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ocena potrzeb i efektow deszczowania pszenicy jarej na podstawie wieloletniego doswiadczenia polowego

100%

Zarski J. , Dudek S.

|

nr 21

217-223

2

Wplyw deszczowania i startowej dawki azotu na plonowanie mieszanki koniczyny bialej z zycica trwala

100%

Dudek S. , Zarski J.

|

2000

|

tom 73

41-47

3

Plonowanie jeczmienia jarego w zaleznosci od stopnia pokrycia potrzeb wodnych

100%

Zarski J. , Dudek S.

|

nr 16

63-68

4

The current development level of liquid natural gas LNG drives in the world

100%

Rudkowski M. , Dudek S.

|

tom Vol. 10, No. 3-4

293-302

EN

The paper presents current development level LNG drives in the world. Current trends in LNG engine fuel systems have been presented. All groups of LNG vehicle applications and refueling LNG/LCNG stations are shown. The paper includes information about possibilities to develop LNG market in Poland too. The summary ends all considerations about LNG state of the art.

PL

Referat prezentuje obecny, światowy poziom rozwoju napędów zasilanych LNG. Zaprezentowano aktualne trendy w systemach LNG. Pokazano wszystkie grupy zastosowań pojazdów zasilanych LNG oraz stacje paliwowe LNG/LCNG. Referat zawiera również informacje o możliwościach rozwoju rynku LNG w Polsce. Podsumowanie zamyka wszystkie rozważania na temat LNG.

5

Rozklad przestrzenny opadow atmosferycznych w gminach wojewodztwa bydgoskiego

100%

Zarski J. , Dudek S.

|

tom 43

43-51

6

Reakcja kukurydzy na nawadnianie w świetle wyników wieloletniego eksperymentu polowego

80%

Dudek S. , Zarski J. , Kusmierek-Tomaszewska R.

|

nr 03

PL

W latach 2000–2008 przeprowadzono w Stacji Badawczej Wydziału Rolniczego UTP w Mochełku pod Bydgoszczą dwuczynnikowe doświadczenie z nawadnianiem kukurydzy odmiany ‘Cedro’ o liczbie FAO 230 na glebie płowej typowej, zaliczanej do klasy IVa. W badaniu zastosowano dwa poziomy nawożenia azotem (90 i 150 kg.ha-1). Wody dostarczano roślinom za pomocą linii kroplującej z wtopionymi emiterami firmy NAAN, rozłożoną wzdłuż rzędów roślin. Średnio, w latach badań, zadysponowano 112 mm wody (28 mm w czerwcu, 49 mm w lipcu, 28 mm w sierpniu i 7 mm we wrześniu), a w poszczególnych sezonach ilość dodatkowej wody wahała się od 25 mm (w roku 2007) do 215 mm w 2008. Zastosowanie nawadniania spowodowało wzrost plonu suchego ziarna kukurydzy z poziomu 5,62 t.ha-1 do 8,53 t.ha-1, a więc o 2,91 t.ha-1(52%). Wielkość przyrostu plonu w latach badań wahała się od 0,46 t.ha-1 w roku 2000, poprzez 0,60 (w chłodnym 2004) do 8,47 (w 2006 z bardzo gorącym i suchym lipcem) i 6,26 w 2008 r. (z małymi opadami V–VII). Uzyskane w doświadczeniu efekty stosowania uzupełniającego niedobory opadów nawadniania zależały w największym stopniu od sumy opadów atmosferycznych lipca, im te opady mniejsze, tym przyrosty plonu ziarna większe. Drugi czynnik – nawozowy – także spowodował istotne zwiększenie produkcji ziarna, ale w porównaniu do nawadniania, znacznie mniejsze, bo wynoszące zaledwie 0,25 t.ha-1. Czynniki doświadczenia niejednakowo zróżnicowały wybrane elementy plonu. Zastosowanie nawadniania korzystnie wpłynęło na podniesienie udziału kolb w plonie ogólnym, udział ziarna w kolbie i dorodność ziarna, a nieznacznie obniżyło zawartość białka. Zwiększona dawka azotu wyraźnie podniosła MTZ oraz niewiele zwiększyła ilość białka. Pozostałe cechy plonu, w tym wilgotność ziarna podczas zbioru, nie zostały zróżnicowane czynnikami doświadczenia.

EN

The paper presents results of a field experiment with maize varietas ‘Cedro’ (FAO230) irrigated on a light soil, carried out in years 2000-2008 in Mochełek (near Bydgoszcz. A combination of 90 and 150 kg of nitrogen per hectar was applied. Water was supplied by a drip irrigation system using the NAAN emitters. The layout of drip laterals placed in beetwen plants’ rows provided a moisture to the soil in a root zone. In the years of the study an average dose of water of 112 mm was used for irrigation (28 mm in June, 49 mm in July, 28 mm in August and 7 mm in September), but in separate seasons the dose varried from 25 mm (year 2007) to 215 mm (year 2008). Irrigation have increased the yield of corn from 5,62 t.ha-1 to 8,53 t.ha-1, which is 2,91 t.ha-1(52%). The increase of the yield of corn in separate years varied from 0,46 t.ha-1 (year 2000) and 0,60 t.ha-1 (in a cold year 2004) to 8,47 t.ha-1(in year 2006 when the art temperature in July was very high) and 6,26 t.ha-1(in year 2008 when was a rainfall shortage in months V-VII). The results of the studies have shown that the effects of the suplementary irrigation have subordinated from the rainfall in July. The lowest was the rainfall in the month , the highest was the corn yield increase. Also the nitrogen fertilization have influenced positively the effects of the yield, but in the comparison with the irrigation effects, the increase was less and equalled of 0,25 t.ha-1. Both elements, water and nitrogen have influenced the constituents of yield but in a different way. Irrigation have increased the quota of corncobs in the total yield, the quota of corn in a cob and quality of corn, but slightly decreased a quantity of protein. The highest dose of nitrogen (150 kg.ha-1) has significantly increased the DM grain of maize and has slightly increased quantity of protein. Other constituents of yield i.e. a moisture of corn haven been influenced by the elements applied.

7

Ocena potrzeb i przewidywanych efektów deszczowania zbóż jarych w regionie Kujawsko-Pomorskim

80%

Zarski J. , Dudek S. , Kusmierek-Tomaszewska R. , Januszewska-Klapa K.

|

nr 1/II

PL

Badania przeprowadzono w celu określenia częstotliwości występowania susz w okresie wzmożonych potrzeb wodnych zbóż jarych oraz oceny potrzeb i przewidywanych efektów produkcyjnych deszczowania tych roślin w regionie kujawsko-pomorskim, na podstawie zmienności czasowej wskaźnika standaryzowanego opadu SPI. Materiał stanowiły wyniki standardowych pomiarów opadów atmosferycznych w okresie od 1 maja do 30 czerwca w wieloleciu 1981-2010. Dane opadowe pozyskano z placówek COBORU w Chrząstowie, Głębokim i Głodowie oraz ze Stacji Badawczej UTP w Mochełku. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że częstotliwość wystąpienia warunków posusznych w okresie wzmożonego zapotrzebowania na wodę przez zboża jare wynosiła w regionie 23,3-30,0%, zależnie od miejscowości. Susze ekstremalne wystąpiły w latach 2000 i 2008, silna w 1983, umiarkowana w 1989, a słabe w latach 1992, 2003 i 2006. Bardzo duże i duże potrzeby deszczowania zbóż jarych, odpowiadające okresom suszy ekstremalnej, silnej i umiarkowanej (SPI ≤ -1,0) zidentyfikowano w 4 latach na 30 analizowanych. Przewidywana zwyżka plonu ziarna zbóż jarych uprawianych na glebach lekkich pod wpływem deszczowania kształtuje się na poziomie wyższym od 1,8 t.ha-1. W kolejnych 8 latach stwierdzono średnie potrzeby deszczowania, odpowiadające wielkościom SPI w okresie maj-czerwiec od 0 do -1,0.

EN

The work was carried out in order to determine the frequency of droughts in the period of increased water needs of spring cereals. In addition, based on the time variation of the standardized precipitation index SPI assessed the needs and the expected production results of the plants irrigated in the Kujawsko-Pomorskie region. Data consisted of the results of standard measurements of rainfall from 1 May to 30 June in the period 1981-2010. Rainfall data were obtained from the branches COBORU in Chrząstowo, Głębokie and Głodowo and also from the Research Station of University and Technology and Life Science in Mochełek. Based on the results of the study, it was found that, during the period of high demand for water of spring cereals, the frequency of drought conditions in the region accounted of 23,3-30,0%, depending on the locality. Extreme droughts occurred in years 2000 and 2008, strong in 1983, moderate in 1989 and weak in 1992, 2003 and 2006. Among the analyzed 30 years, in 4 years were identified very high- and high-level requirements of irrigation in spring cereals corresponding to periods of extreme, strong and moderate droughts (SPI ≤ -1.0). The expected increase in grain yield of spring cereals cultivated on light soils under irrigation is assessed at the level higher than 1.8 t·ha-1. In the subsequent 8 years, occurred medium-level irrigation needs, which in the period of May-June corresponded to the values of the SPI at the level between 0.0 and -1.0.

8

Wplyw deszczowania i nawozenia azotem na plonowanie mieszanek zbozowo-straczkowych na glebie bardzo lekkiej

80%

Dudek S. , Zarski J. , Rolbiecki S.

|

tom 66

47-53

9

Mikrostruktura pokryć barierowych TBC w stanie wyjściowymi po natryskiwaniu oraz ocena ich odporności na zmęczenie cieplne

80%

Gancarczyk T. , Dudek S. , Sieniawski J.

Inżynieria Materiałowa

|

2006

|

tom Vol. 27, nr 5

955-958

PL

Praca dotyczy charakterystyki proszków w stanie wyjściowym przeznaczonych do natryskiwania międzywarstwy oraz warstwy ceramicznej (TBC). W badaniach stosowano proszek międzywarstwy AMDRY 962 i proszek warstwy YSZ - METCO 204B-NS. Wykonano mikroanalizę składu chemicznego oraz analizę składu fazowego w stanie wyjściowym i po natryskiwaniu plazmowym. W proszku międzywarstwy stwierdzono występowanie faz: Ni(Cr) - ok.71%, NiAl - 25,5% oraz Ni5Y - 3,5%. Badania rentgenograficzne proszku tlenkowego wykazały obecność różnych odmian krystalicznych tlenku cyrkonu Z1O2 - jednoskośnej, tetragonalnej i regularnej - o objętości względnej odpowiednio 7,5%, 37% i 55%. Zawartość odmiany o strukturze jednoskośnej po natryskiwaniu wynosi ok. 10%. Badania po 100 cyklach cieplnych w temperaturze 1100°C wykazały natomiast obecność tylko fazy regularnej. W warunkach cyklicznych zmian temperatury w badanej powłoce TBC złuszczenie występuje na granicy miedzywarstwa-warstwa wierzchnia. Jest to charakterystyczne dla powłok uzyskiwanych metodami plazmowymi.

EN

Characterization of powders used for spraying of sublayer and ceramic layer in TBC coating was performed. The sublayer powder grade AMDRY 962 and YSZ layer powder METCO 204B-NS were examined. Microanalysis of chemical and phase composition of the powders in initial state and after plasma spraying was carried out. In initial state sublayer powder was composed of following phases Ni(Cr) - about 71%, NiAl - 25.5% and Ni5Y - 3.5%. In YSZ powder various crystallographic forms of Zr02 were found, namely monoclinic - 7.5%, tetragonal - 37% and cubic - 55%. After spraying the content of monoclinic phase reached 10%. However after 100 thermal cycles at 1100°C only cubic phase was found. Thermal cycling resulted in spalling of the coating along the sublayer-surface layer interface, what is characteristic for plasma sprayed coatings.

10

Efekty nawadniania kroplowego kukurydzy na ziarno

80%

Zarski J. , Dudek S. , Grzelak B. , Kusmierek R.

|

tom 66

357-362

11

Warunki opadowe produkcji ziemniaka sredniowczesnego na glebie bardzo lekkiej

80%

Zarski J. , Dudek S. , Peszek J.

|

1997

|

tom 110

129-135

12

Porównanie średniej dobowej temperatury powietrza obliczonej na podstawie różnych procedur pomiarowych

80%

Kusmierek-Tomaszewska R. , Zarski J. , Dudek S.

|

nr 1/II

PL

W artykule przedstawiono wyniki porównania wartości średniej dobowej temperatury powietrza obliczonej w oparciu o różne procedury pomiarowe. Dane do badań pochodziły z pomiarów automatyczną stacją meteorologiczną zlokalizowaną w Stacji Badawczej Uniwersytetu Technologiczno – Przyrodniczego w odległości ok. 20 km od Bydgoszczy. Serie danych obejmowały dziesięć lat z okresu 2000-2012 z wyłączeniem roku 2005, 2006 i 2010, z uwagi na niepełne serie pomiarowe spowodowane serwisowaniem sensorów. Automatyczna stacja meteorologiczna zaprogramowana została na próbkowanie w odstępach 5-cio minutowych, następnie dane zapisywane były w pamięci loggera, jako wielkości średnie z godziny. Cogodzinne wartości temperatury powietrza oraz wartości temperatury maksymalnej i minimalnej były podstawą do obliczenia średniej dobowej temperatury powietrza wybranymi metodami. Celem pracy jest ocena wybranych metod obliczania temperatury średniej dobowej w stosunku do metody, która zgodnie z zaleceniami WMO najlepiej szacuje wartość średnią (obliczana z 24 obserwacji terminowych), oraz określenie pośrednio, czy zmiana metody może wpłynąć na bieżącą ocenę potrzeb wodnych roślin. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że średnie dobowe wartości temperatury powietrza wyznaczone w oparciu o różne formuły matematyczne różnią się od wartości średniej rzeczywistej. Stosowanie danych godzinowych ze stacji automatycznych do szacowania wskaźników zużycia wody powinno być poprzedzone analizą określającą, w jaki sposób różnice te mogą wpływać na ustalanie terminów nawadniania.

EN

This paper presents the results of a comparison of the average daily air temperature calculated based on different measurement procedures. Data for the research came from measurements of automatic weather station located at the Research Center of the Faculty of Agriculture and Biotechnology, University of Technology and Life Sciences at approximately 20 km from Bydgoszcz. Series included data from of the period 2000-2012 with the exception of 2005, 2006 and 2010, due to incomplete series caused by technical service of measuring sensors. Automatic weather station has been programmed for 5-minute sampling intervals, and then the data were stored in the logger memory, as the average of an hour. Hourly air temperature values and the values of maximum and minimum temperatures were used to calculate the average daily air temperature with selected methods. The aim of this study is the evaluation of selected methods for computing average daily temperature in relation to the method that according to the WMO best estimates the daily average (calculated from 24 observation term). Furthermore indirectly determine whether a change in the method may affect the assessment of the current water needs of plants. The research found that the average daily air temperature values calculated on the basis of various mathematical formulas differ from the value of the 24- hour average. The use of hourly data from automated stations to estimate the rates of water consumption should be preceded by an analysis that indicates how these differences may affect the determination of terms of irrigation.

13

Efekty deszczowania i intensywnego nawozenia azotowego kupkowki pospolitej na glebie bardzo lekkiej

80%

Zarski J. , Dudek S. , Rolbiecki S.

|

tom 41

51-57

14

Historia natryskiwania cieplnego w WSK PZL - Rzeszów S.A.

80%

Dudek S. , Gancarczyk T. , Sosnowy P.

|

2009

|

tom R. 81, nr 9

18-22

PL

W artykule omówiono początki i rozwój technologii natryskiwania cieplnego w WSK PZL-Rzeszów. Opisano pierwsze urządzenia zastosowane w Zakładzie i podano zarys pierwszych stosowanych technologii i materiałów. Następnie omówiono rozwój produkcji oraz stosowane coraz bardziej nowoczesne urządzenia. Podano krótki zarys prowadzonych procesów i rodzaje natryskiwanych powłok wykonywanych według norm firmy Pratt & Whitney.

EN

Beginnings and development of thermal spraying technology in WSK PZL-Rzeszów were described. Start devices used in the Works were described and outline of first technologies and materials used were shown. Next, progress of production and more and more modern equipment was discussed. Broad outline of processes used and types of sprayed coatings carried out according to the Pratt&Whitney's standards were shown.

15

Trends of changes in climate risk of grain maize cultivation in the Bydgoszcz region

80%

Żarski J. , Kuśmierek-Tomaszewska R. , Dudek S.

|

2016

|

tom nr III/1

725--735

EN

This paper analysed the direction and the degree of significance of changes in selected indicators of climate risk for grain maize in the long-term period of 1985-2014 for the Bydgoszcz region. On the basis of meteorological data originating from the Research Station of the Bydgoszcz University of Science and Technology in Mochełek, the following unfavourable weather factors for maize cultivation were determined: a shortened period of plant active growth, the occurrence of late spring ground frosts, meteorological droughts and agricultural droughts. On the basis of the research conducted, a high temporal variability was found for weather conditions that are unfavourable for maize cultivation, as such conditions occurred with varied frequency, depending on the type of the adverse factor and the assumed criterion for its determination. No significant trends were found regarding the changes in the examined climate risk indicators for production of maize grain over the period between 1985 and 2014, apart from an increase in the number of moderate and strong late spring frosts. The research demonstrated an increase in temporal variability of the length of the plant active growth period and the occurrence of moderate and strong late spring frosts, as well as a clear decrease in temporal variability of maize water supply in 2000-2014 as compared to the previous 15-year period of 1984-1999.

16

Tendencje zmian termicznych okresów rolniczych w rejonie Bydgoszczy

80%

Zarski J. , Kusmierek-Tomaszewska R. , Dudek S.

|

nr 3/I

PL

Badania wykonano w celu oceny kierunku, zakresu i stopnia istotności zmian wskaźników charakteryzujących termiczne okresy rolnicze w rejonie Bydgoszczy. W badaniach wykorzystano wyniki pomiarów temperatury powietrza, prowadzonych w sposób standardowy, w Stacji Badawczej Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii UTP Bydgoszcz w Mochełku, położonej około 20 km od Bydgoszczy. Badaniami objęto 30-letni okres normalny 1981-2010. Uwzględniono następujące termiczne okresy rolnicze: gospodarczy, wegetacyjny, aktywnego wzrostu roślin, dojrzewania oraz zimowego spoczynku roślin. W wyniku przeprowadzonych badań nie stwierdzono istotnych trendów zmian wszystkich 15 badanych wskaźników charakteryzujących termiczne okresy rolnicze rejonu Bydgoszczy wraz z upływem lat od 1981 do 2010 roku. W niektórych przypadkach (5 na analizowanych 15) stwierdzono natomiast poszerzenie ich zmienności czasowej w latach 1996-2010, w stosunku do poprzedniego okresu 15-letniego 1981-1995, które ewentualnie można traktować, jako symptom obserwowanych zmian klimatycznych. Średnie wieloletnie w okresie 1981-2010 wartości badanych wskaźników termicznych okresów rolniczych są zgodne z normatywnymi dla rejonu Bydgoszczy, podawanymi w publikacjach charakteryzujących klimat i agroklimat Polski, co świadczy o reprezentatywności punktu pomiarowego w Mochełku. Badania potwierdziły bardzo dużą niestabilność czasową termicznych okresów rolniczych w rejonie Bydgoszczy, charakterystyczną dla umiarkowanego i przejściowego klimatu Polski.

EN

The research was performed to assess the direction, scope and significance of changes of thermal indices in agricultural seasons in the region of Bydgoszcz. Measurements of air temperature were carried out in a standard way, at the’ Mochełek’ Research Centre of the Faculty of Agriculture and Biotechnology UTP Bydgoszcz, located about 20 km from Bydgoszcz. The study included the normal period of years 1981-2010. The following agricultural seasons were taken into consideration: farming, growing, intensive plant growth, plant maturity and plant dormancy. The results of the research showed no significant trends among all 15 indicators characterizing the thermal agricultural seasons in the vicinity of Bydgoszcz over the years 1981- 2010. In some cases (5 of the 15) was confirmed a broadening of their temporal variability in the years 1996-2010, compared to the previous 15-year period 1981-1995. This may possibly be regarded as a symptom of the observed climate change. Long-term average values of the thermal indices in agricultural seasons examined during the period 1981-2010 were consistent with normative values for the region of Bydgoszcz quoted in publications, which characterize the Polish climate and agroclimate. It confirms the representativeness of the measurement point in Mochełek. The research confirmed a very high temporal instability of the thermal agricultural seasons in the region of Bydgoszcz which is characteristic for the moderate and transitory climate in Poland.

17

Potrzeby deszczowania jęczmienia browarnego w zależności od rodzaju gleby

80%

Zarski J. , Dudek S. , Kusmierek-Tomaszewska R.

|

nr 05

PL

W pracy oszacowano potrzeby interwencyjnego deszczowania jęczmienia jarego browarnego i zobrazowano ich dużą zmienność czasową. Zastosowano oryginalną metodę badawczą, bazującą na wynikach wieloletnich ścisłych do-świadczeń polowych. Doświadczenia te prowadzono na obszarze szczególnie deficytowym w wodę (rejon Bydgoszczy) na dwóch rodzajach gleb: bardzo lekkiej na podłożu przepuszczalnym oraz lekkiej na podłożu zwięzłym. Łącznie przeprowadzono 17 eksperymentów jednorocznych, w trzech cyklach wieloletnich, obejmujących 13 sezonów wegetacyjnych. Wykazano istotną zależność wysokości plonów ziarna na stanowiskach nie deszczowanych oraz przyrostów plonów ziarna pod wpływem deszczowania od wysokości opadów atmosferycznych w okresie wzmożonych potrzeb wodnych jęczmienia, obejmującym miesiące maj i czerwiec. Na podstawie analizy tych zależności oraz sum opadów maja i czerwca w latach 1971-2010 stwierdzono, że duże potrzeby deszczowania jęczmienia, wymagające zastosowania co najmniej 5 dawek nawodnieniowych (sumarycznie co najmniej 100-120 mm wody), występują w rejonie Bydgoszczy na glebie bardzo lekkiej w 30%, a na lekkiej w 12,5% lat. Zastosowanie deszczowania prowadzi w tych latach do znaczącego wzrostu plonów ziarna jęczmienia, wynoszącego co najmniej 2,50 t.ha-1. W aktualnych uwarunkowaniach ekonomicznych, wartość nawet tak wysokich efektów produkcyjnych deszczowania nie zapewnia opłacalności stosowania tego zabiegu. Argument przemawiający za celowością wprowadzenia deszczowania do technologii uprawy jęczmienia browarnego mogą stanowić korzystne zmiany jakości ziarna. W doświadczeniach wykazano, że deszczowanie spowodowało nie tylko wzrost i stabilizację wysokości plonu ziarna, ale przede wszystkim przyczyniło się do po-zyskiwania surowca spełniającego kryteria przydatności browarnej, niezależnie od występujących w sezonie wegetacyjnym niedoborów opadów atmosferycznych.

EN

The study estimated the needs of emergency irrigation in malting barley and illustrated their high temporal variability. The original test method, based on the results of many years of field experiments was used. Experiments were carried out in the area of particular deficit in the water (region of Bydgoszcz) on two soil types: very light with a drained subsoil and light with a dense subsoil. A total of 17 annual experiments were carried out, in three multi-year cycles, involving 13 growing seasons. There was a significant correlation between grain yield at a non-irrigated plots, and increases in grain yield under the influence of irrigation and the amount of precipitation during the period of increased water needs of barley, including the months May and June. Based on the analysis of these relationships and the total rainfall in May and June in the years 1971-2010, it was found that the great barley irrigation needs, requiring the use of at least 5 doses of irrigation (in total at least 100-120 mm of water) are found in the region of Bydgoszcz on the very light soil in 30% and on the light soil in 12.5% of the years. The use of irrigation in these years leads to a significant increase in grain yield of barley, of at least 2.50 t.ha-1. In the current economic conditions, the value of even such high-production effects of sprinkler irrigation does not provide a cost-effectiveness of this treatment. An argument for the desirability of the introduction of irrigation for growing malting barley technology can be a beneficial change of grain quality. The experiments showed that irrigation resulted in not only the growth and stability of grain yield, but also contributed to the gathering of raw material that meets the criteria of suitability for brewing, regardless of the existing shortages of precipitation in the growing season.

18

Plonowanie kupkowki pospolitej uprawianej na glebie bardzo lekkiej w warunkach nawadniania

80%

Zarski J. , Dudek S. , Rolbiecki S.

|

tom 414

299-304

PL

W latach 1988 - 1992 w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy przeprowadzono ścisłe doświadczenie polowe nad plonowaniem kupkówki pospolitej uprawianej na glebie bardzo lekkiej w warunkach nawadniania. Stwierdzono, że uprawa kupkówki na glebie bardzo lekkiej bez nawadniania jest możliwa, ale należy liczyć się z dużymi spadkami plonów w latach i okresach posusznych. Nawadnianie kupkówki stabilizowało plony w poszczególnych latach na zbliżonym poziomie, zapewniało rytmiczną podaż paszy, przedłużyło trwałość uprawy, a przede wszystkim spowodowało podwojenie plonów. Elekty produkcyjne nawadniania były odwrotnie proporcjonalne do wysokości opadów atmosferycznych.

EN

During the years 1988-1992 in Kruszyn Krajeński near Bydgoszcz a field experiment to study the yield of orchard grass grown on a very light soil under irrigation was carried out. It was found that cultivation of orchard grass under such conditions was possible but it was necessary to take large decreases of yields into account in dry periods and years. Irrigation of orchard grass stabilized its yield on similar level, secured incessant supply of fodder, extended the durability of utilization of a culture, and first of all doubled production. Irrigation effects were inversely proportional to the amount of rainfall.

19

Effects of agricultural droughts in the province of Kujawsko-Pomorskie and possibilities of minimizing their impact

80%

Żarski J. , Dudek S. , Kuśmierek-Tomaszewska R. , Żarski W.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

tom nr II/2

813--824

EN

The aim of the research was an evaluation of the frequency and intensity of agricultural droughts and their effects in the province of Kujawsko-Pomorskie as well as to indicate ways of increasing productivity in such drought periods by applying irrigation. It was found that the drought periods around Bydgoszcz occurred in 17 vegetation seasons out of 30 analysed. They were differentiated by intensity and duration but were also characterized by high irregularity of their occurrence. In the past 30-year period, droughts were especially intensified in the years 1989-1995. In the years 2001-2005 droughts were rare (36%), as compared with the previous 15-year period of 1986-2000 (64%). Crop production of some selected agricultural cultivations in the province of Kujawsko-Pomorskie depended to a large extent on the degree of precipitation shortages in the periods of intensified water demand. The best correlations and determination coefficients exceeding 80% concerned maize cultivations. The occurrence of droughts, expressed by the degree of atmospheric precipitation shortages in June and July, led to a decrease in grain crops in the province by 13%, on average. In the extremely dry year of 2006, a decrease by 27%, in relation to average crops, was observed. Active methods of minimizing effects of agricultural droughts are connected mainly with the development of irrigation systems. In the experiments conducted in the years 2006-2016, it was shown that the application of irrigation of barley and maize in the drought periods not only prevented 40-45% decrease in crops but also provided higher cropping level (by 33-40%) than the one obtained on average without irrigation.

20

Zaleznosc klimatycznych wskaznikow niedoborow wodnych od opadow atmosferycznych

80%

Grabarczyk S. , Zarski J. , Dudek S.

|

tom 13

15-19