W niniejszym artykule podano podstawowe informacje o sposobie nanoszenia warstwy stopującej, technologii i parametrach przetopienia laserowego oraz efektach uzyskanych po tej obróbce. Zmiany właściwości, które zaszły w warstwie wierzchniej w stosunku do materiału podłoża, określono na podstawie badań metalograficznych i pomiarów mikrotwardości.
EN
Essential information concerning stopping layer spraying methods, laser remelting technique and parameters, and the effect achieves in result of that machining, are presented in this paper. Changes in properties, which arised in the surface layer compared to properties of the substrate material have been determined, basing on metallographic examinations and microhardness measurements.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Prezentowany artykuł przedstawia sposób postępowania i nadzór nad wyposażeniem kontrolno-pomiarowym w Katedrze Technologii Maszyn i Organizacji Produkcji (KTMiOP) Politechniki Rzeszowskiej. Omówiono w nim wybrane treści z procedur i instrukcji stanowiskowych, przykłady oznaczeń stanowisk badawczo-pomiarowych i sposób określania właściwego statusu wyposażenia laboratoriów.
EN
The paper presents the method and supervision under control-measuring equipment in Department of Manufacturing Technology and Production Organisation of Rzeszów University Technology. The selected procedures and instructions, examples of designation of control- measuring stands as well as the method of determination of proper statute of laboratory equipment were described.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W opracowaniu przedstawiono metodykę wyznaczania charakterystyki obróbkowej wspomagającej proces impulsowego nagniatania elektromagnetycznego. Charakterystyka ta ułatwia właściwy dobór kinematycznych parametrów tej obróbki, takich jak: energia uderzenia i promień elementu nagniatającego. Stwarza tym samym możliwość sterowania procesem pozwalając uzyskać określoną geometrię warstwy wierzchniej, tzn. rozmiar, kształt i układ wgłębień śladów poobróbkowych.
EN
In this study was presented the methodology of delimitation the machining characteristic aiding the process of impulse electromagnetic burnishing. This characteristic facilitates the appropriate selection of kinematic parameters of processing, so as: the energy of blow and the radius of burnishing element. It creates the possibility of process control (before burnishing) permissive to obtain the specified geometry of surface layer, namely: the size, the shape and the arrangement of cavities (after working traces).
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Poszukiwanie optymalnego kształtu i rozmieszczenia wgłębień (reliefu) na powierzchni pary trącej czop-panewka wymaga zastosowania urządzenia o jak największych możliwościach obróbkowych, to jest pozwalających na zmianę kształtu odcisków i ich wzajemnego układu na powierzchni obrabianej oraz zmianę energii impulsu elementu nagniatającego. W artykule przedstawiono nową, oryginalną metodę nagniatania impulsowego, pozwalającą na łatwe kształtowanie elementów roboczych maszyn o regularnych parametrach geometrycznych powierzchni.
EN
Search for optimum - shape and distributions of depressions (of relief) on surface of pair rubbing peg-pan will demand the uses of device about the greatest possibilities of processing i.e. permitting the chang of shape of the imprint, their mutual arrangement on the processed surface, as well as change of energy of impulse of the pressing element. In this work a new original method of impulsive pressing permitting on easy formation of surface for the elements working machines in a regular microgeometry.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wyniki badań chropowatości powierzchni przed wykonaniem i po wykonaniu krążkowania naporowego tocznego na urządzeniu skonstruowanym i wykonanym w Katedrze Technologii Maszyn i Organizacji Produkcji Politechniki Rzeszowskiej. Na podstawie uzyskanych wyników, wykorzystując plan statyczny determinowany kompletny 23 z przekształcaniem badanych czynników, wyprowadzono zależności opisujące wpływ wcisku (dodatkowo chropowatości przed krążkowaniem i krotności odkształcania każdego punktu powierzchni) na uzyskiwaną chropowatość powierzchni po krążkowaniu oraz porównano wybrane parametry chropowatości przed nagniataniem i po nagniataniu.
EN
Results of the surface roughness researches before and after pressure surface rolling using device, which was done in Department of Manufacturing Process and Production Organization Technical University of Rzeszow was shown in the article. On the base of the wrested results, using the static plan 23 with transfiguration tested factors, deduced relationships which are describing pressure's influence on the surface roughness after surface rolling and compared chosen roughness parameters before and after burnishing.
Celem badań było ustalenie wpływu, jaki wywierają kieszenie smarowe przy obustronnym teksturowaniu powierzchni trących z wykorzystaniem metody strumieniowo ściernej na opory tarcia. Badania wykonano przy użyciu testera typu trzpień-tarcza, gdzie siła docisku próbek wynosiła 20 N. Doświadczenia przeprowadzono przy zadanej prędkości ślizgania oraz z wyznaczoną ilością oleju w miejscu współpracy. Prędkość ślizgania wynosiła 0.4 m/s, a zastosowana ilość oleju to jedna kropla (około 0.08 ml). Badania przeprowadzono w styku rozłożonym przy jednokierunkowym ślizganiu. Testowane tarcze ze stali 42CrMo4 o twardości 50HRC były polerowane, a następnie teksturowane za pomocą obróbki strumieniowo-ściernej. Uzyskano na nich kieszenie smarowe o średnicy 300 μm i głębokości 10 μm, o stopniu pokrycia 5%. Kieszenie smarowe były wykonane w czterech szykach regularnych i jednym nieregularnym. Tarcze współpracowały z teksturowaną przeciwpróbką wykonana z tego samego materiału o twardości 40HRC. Na przeciwpróbce wykonano kieszenie smarowe o średnicy 500 μm, głębokości 5 μm, stopień pokrycia wynosił 20%. Kieszenie smarowe były ułożone w szyku prostokątnym równomiernym. Stwierdzono, że obecność kieszeni smarowych na obu współpracujących powierzchniach spowodowała znaczny wzrost siły tarcia. Natomiast w przypadku teksturowania jedynie jednego współpracującego elementu obecność wgłębień na powierzchni stacjonarnej lub ruchomej wydaje się nie mieć znaczenia.
EN
The aim of the study was to determine the tribological effects of texturing both surfaces of a friction pair. Oil pockets were made with the use of abrasive jet machining. Tests were carried out using a pin-on-disc machine in unidirectional sliding, the normal force was 20 N, and the sliding speed was 0.4 m/s. Before each test, one drop of lubricant (about 0.08 ml) was supplied to the inlet side of the contact zone. Tested discs made from 42CrMo4 steel of 50 HRC hardness were polished and textured by abrasive jet machining. Oil pockets had a diameter 300 μm and a depth of 10 μm, with a 5% area ratio. Dimples were positioned in one irregular and four regular arrays. Discs co-acted with smaller textured disc (counter-specimen) from the same material, with a hardness of 40 HRC. The oil pockets on the counter-specimen surface, arranged evenly in a rectangular array, had a diameter of 500 μm, a depth of 5 μm, and a pit-area ratio of 20%. The study indicated the negative effect of texturing both surfaces, which cause an increase in friction. Surface texturing of only one surface, stationary or moving, can be beneficial to the tribological performance of sliding pairs, causing a decrease in friction force.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W referacie zamieszczono przegląd literatury z zakresu wpływu kieszeni smarowych na poprawę właściwości eksploatacyjnych części maszyn. Przedstawiono też wyniki badań własnych przeprowadzonych w ostatnich latach przez pracowników Katedry Technologii Maszyn i Organizacji Produkcji Politechniki Rzeszowskiej.
EN
The literature review about the effects of oil pockets on machine elements functional improvement is presented. The results of investigation realised in Department of Manufacturing Processes and Production Organisation of Rzeszów University of Technology are also mentioned.
Experiments were carried out using pin-on-disc tester in conformal lubricated contact conditions for different normal loads. Surface texturing was done using abrasive jet machining with the application of laser cut mask. In order to eliminate the effect of different input variables in all the experiments, pit-area ratio and sizes of oil pockets were very similar. Five types of oil pocket arrays were tested: radial, concentric, spiral, of a square arrangement, and of a random arrangement for 5% and 17% of pit-area ratio. Different dimple diameters caused various oil pocket densities. The experiments were also made for untextured polished discs. During tests, the friction force was monitored as a function of time. Before and after tests, disc surface topography was measured using a white light interferometer Talysurf CCI Lite. The beneficial effect of surface texturing was obtained for spiral arrays of dimples on disc surface. The presence of a radial array of oil pockets resulted in the worst tribological properties of tribological assemblies containing textured discs.
PL
Badania przeprowadzono z wykorzystaniem testera tribologicznego typu trzpień-tarcza w warunkach styku rozłożonego, a ich celem było wykazanie zmian współczynnika tarcia wynikających z różnego szyku kieszeni smarowych. Węzeł cierny składał się z teksturowanej próbki (tarczy) i nieteksturowanej przeciwpróbki. Przeciwpróbka w celu zapewnienia styku rozłożonego mocowana była wahliwie na ramieniu pomiarowym urządzenia. Badania przeprowadzane były w warunkach ubogiego smarowania z wykorzystaniem typowego oleju maszynowego L-AN-46. Prędkość poślizgu, promień tarcia oraz ilość oleju podawanego w miejscu styku były stałe, zmieniano natomiast obciążenie normalne. Przedmiotem badań były tekstury wykonane w 5 szykach: spiralnym, promieniowym, koncentrycznym, kwadratowym i losowym. Przed i po badaniach mierzono topografię powierzchni próbek przy pomocy interferometru światła białego Talysurf CCI Lite. Wykazano, że szyk kieszeni smarowych przy tym samym stopniu pokrycia i głębokości tekstury ma wpływ na wartości współczynnika tarcia.
W referacie przedstawiono przykładowe powierzchnie cylindryczne z kieszeniami smarowymi wykonane w Katedrze Technologii Maszyn i Organizacji Produkcji Politechniki Rzeszowskiej oraz zaprezentowano możliwości poprawy odporności na zatarcie węzłów ślizgowych typu stal–brąz z wykonanymi mikrozasobnikami smaru. Stwierdzono, że istnieje możliwość zwiększenia drogi tarcia do zatarcia pary ciernej zawierającej próbkę z kieszeniami smarowymi w porównaniu z węzłem posiadającym panewkę gładką (tradycyjną).
EN
The paper shows the examples of cylindrical surfaces with oil pockets created in Rzeszów University of Technology, Department of Manufacturing Processes and Production Organisation. Possibilities of improvement in seizure resistance of the frictional pair, steel-bronze, by creation of oil pockets are also presented. It was found that it is possible to increase the sliding distance to seizure of a frictional pair containing a sample with an oil pocket in comparison to assembly with a smooth (traditional) bearing-sleeve.
Przedstawiono wyniki badań odporności na zużycie ścierne skojarzeń materiałowych z powierzchniami modyfikowanymi metodami wygniatania. Stopień pokrycia powierzchni wgłębieniami mieścił się w zakresie od 10 do 20%. Kształtowane wgłębienia mogą stanowić zarówno zasobniki substancji smarującej oraz miejsca lokowania zanieczyszczeń. Zaprezentowano i porównano rezultaty badań prowadzonych dla dwóch różnych skojarzeń materiałowych: stal–żeliwo sferoidalne oraz stal–brąz. W efekcie prowadzonych badań uzyskano znaczną poprawę odporności na zużycie w przypadku par trących stal–żeliwo, w których na powierzchni stali ukształtowane zostały wgłębienia. W odniesieniu do par tarciowych stal–brąz w zakresie badanych parametrów otrzymano zmniejszenie odporności na zużycie ścierne w porównaniu z wariantami bez wgłębień.
EN
In this paper, the results of abrasive wear resistance tests of assemblies with textured (burnished) surfaces are shown. The area density of oil pockets was in the range of 10 to 20%. The created pits can be both the reservoirs of lubricating oil and the places of wear debris presence. The results of investigations were carried out for two different material assemblies: steel-cast iron and steel-bronze were presented and compared. As an effect of investigations, we obtained the considerable improvement of wear resistance for the textured steel-cast iron pair. The abrasive wear resistance of the sliding steel-textured-bronze pair decreased in comparison to variants without dimples.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.