Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ocena jednorodności struktury zolu krzemionkowego

100%

Baliński A.

|

tom Vol. 56, no. 2

113--122

PL

Omówiono zagadnienia związane z charakterystyką i wytwarzaniem zoli krzemionkowych. Określono wpływ charakterystycznych parametrów struktury zoli krzemionkowych o różnej zawartości SiO2, Na2O oraz wartości modułu krzemionkowego na gęstość i lepkość dynamiczną ich wodnych roztworów. Przedstawiono wyniki badań rozkładu i wielkości rozkładu cząstek występujących w badanych zolach krzemionkowych. W badanich tych zastosowano metodę spektroskopii z korelacją fotonową PCS (Photon Correlation Spectroscopy). Uzyskane w wyniku badań wartości charakterystycznych parametrów struktury badanych zoli krzemionkowych umożliwiły obliczenie wartości ich wskaźnika jednorodności struktury WB. Wskazano na wpływ charakterystycznych parametrów struktury badanych zoli krzemionkowych na ich jednorodność (homogeniczność).

EN

Issues related to the characteristics and production of silica sols are discussed. The impact of characteristic parameters of the structure of silica sols with different participation of SiO2, Na2O and the values of silica modulus on density and dynamic viscosity of their aqueous solutions have been determined. In the paper are presented research results of the distribution and the size of particles distribution in particular silica sols. Photon Correlation Spectroscopy was applied for the research. Values of characteristic parameters of the structure of examined silica sols,achieved as a result of the research, enabled the calculation of the value of their WB structure uniformity index. This pointed to the influence of characteristic parameters of the structure of silica gels tested for their uniformity (homogeneity).

2

Nowe możliwości wykorzystania odpadowych popiołów lotnych w odlewnictwie

63%

Baliński A. , Sobczak J.

|

tom R. 5, nr 5

8-17

PL

W artykule przedstawiono ogólne dane dotyczące problematyki związanej z powstawaniem, składowaniem na wysypiskach i utylizacją przemysłowych materiałów odpadowych, ze szczególnym uwzględnieniem popiołów lotnych powstających podczas spalania węgla kamiennego i brunatnego. Opisano rodzaje popiołów lotnych w aspekcie ich morfologii oraz składu chemicznego. Przedstawiono wyniki badań zastosowania popiołów lotnych jako osnowy ziarnowej mas formierskich z lepiszczem bentonitowym oraz z uwodnionym krzemianem sodu utwardzanym ciekłym estrem. Popioły lotne o odpowiednim składzie chemicznym mogą zastąpić w około 40% lepiszcze bentonitowe bez wyraźnego pogorszenia podstawowych właściwości technologicznych mas formierskich. W przypadku mas z uwodnionym krzemianem sodu, udział popiołu lotnego w osnowie ziarnowej wynoszący około 40% nie pogarsza ich właściwości wytrzymałościowych, ale w znacznym stopniu pogarsza ich przepuszczalność. Stwierdzono, że istnieją realne możliwości opracowania technologii nowej generacji wytwarzania mas formierskich z zastosowaniem odpowiedniej jakości modyfikowanych odpadowych popiołów lotnych.

EN

The article describes general problems connected with formation, storage on dumping grounds and utilization of industrial waste-materials, with special regard of fly ashes arising during combustions of pit-coal and brown coal. The kinds of fly ashes in aspect of their morphology and chemical composition were described. Results of investigations of use fly ashes as a grain warp of moulding sands with bentonite and soluble sodium silicate hardened by liquid ester were discussed. Fly ashes with suitable chemical composition can take place in about 40% of bentonite without distinct decrease basic technological proprieties of the moulding sands. In moulding sands with soluble sodium silicate, participation of fly ash in the grain warp carrying out about 40%, does not make worse their strength properties, but considerably reduces their permability. It was ascertained that real possibilities exist to work-out moulding sand technology of new generation with suitable qualities of modified fly ashes.

3

Wpływ gęstości uwodnionego krzemianu sodu, o module krzemionkowym równoważnym modułowi szkliwa krzemianowo-sodowego, na rozkład koloidalny cząstek frakcji głównej i rozproszonej

63%

Korzeniowska M. , Baliński A.

|

tom R. 5, nr 4

3-8

PL

Oceniono wpływ gęstości uwodnionego krzemianu sodu o ustalonym module krzemionkowym na rozkład koloidalny cząstek frakcji głównej i rozproszonej. Do analizy wielkości i rozkładu wielkości cząstek uwodnionego krzemianu sodu zastosowano metodę spektroskopii fotonowej korelacji (PCS). W celu przeprowadzenia interpretacji wyników badań struktury, obliczono i sporządzono kumulanty procentowe liczby cząstek w zależności od wielkości ich średnic. Określono zależności wynikające z przebiegu tych kumulant, czyli wartości średniej średnicy cząstek frakcji głównej dG, półzakresu ich rozkładu dsG oraz zakresu rozkładu cząstek frakcji rozproszonej dsR. Do oceny jednorodności struktury badanych roztworów uwodnionego krzemianu sodu obliczono wskaźnik struktury WB i DWB.

EN

The paper presents the results of investigations of influence density of hydrated sodium silicate with fixed modulus, on the colloidal decay of the particles of main and diffuse fraction. Photon correlation spectroscopy (PCS) was used to analysis of the size and decay of the size colloidal particles in hydrated sodium silicate. Interpretation of the structure of investigated hydrated sodium silicate was effected by analysis of percentage cumulants of the number of particles vs particles diameters. Qualified values of the average particles diameter of the main fraction (dG), width of the half-decay particles of the main fraction (dsG), and width of the decay of the particles of the disperse fraction (dsR). Structure of the investigated hydrated sodium silicate was characterized by structure coefficients WB and DWB.

4

Proces wymierania i odradzania się faun ramienionogowych a kryzys na granicy fran-famen

63%

Baliński A. , Racki G.

|

tom Vol. 47, nr 4

373-378

PL

Dobrze poznana sukcesja zespołów ramienionogów w późnym dewonie antykliny Dębnika (południowa Polska) umożliwia szczegółowe prześledzenie zjawiska wielkiego kryzysu biotycznego, jakie miało miejsce na granicy fran-famen. Największe zróżnicowanie taksonomiczne frańskich ramienionogów na tym obszarze obserwuje się w poziomach P. punctata–P. hassi (20 gatunków). W młodszych poziomach franu zróżnicowanie taksonomiczne ramienionogów stopniowo maleje aby osiągnąć minimum przy granicy fran-famen. Zespół ramienionogów po wielkim wymieraniu zdominowany jest przez zaledwie dwa zdrobniałe gatunki reprezentujące rynchonellidy i spiriferidy. Począwszy od poziomu P. crepida zaznacza się intensywny proces odbudowy fauny ramienionogów, zdominowanej przez cyrtospiriferidy, atyrididy i produktellidy. W młodszym famenie obserwuje się jednak ponowny spadek zróżnicowania, w miarę nasilania się procesów regresywnych. Podobną dynamikę ewolucyjną ramienionogów w pobliżu granicy fran-famen, a zwłaszcza procesu repopulacji i redywersyfikacji, obserwuje się w Górach Świętokrzyskich. W poziomach P. crepida-P. rhomboidea ramienionogi osiągają największe zróżnicowanie taksonomiczne dla famenu. Ogólny skład pionierskich zespołów pokryzysowych z wczesnego famenu południowej Polski sugeruje pokrewieństwo z płytkowodnymi frańskimi faunami wewnętrznych szelfów węglanowych i środowisk deltowych oraz częściowo - z głębokowodnej biofacji rynchonellidowej.

5

Wpływ morfoaktywnych modyfikatorów uwodnionego krzemianu sodu na przemiany temperaturowe zachodzące w masach formierskich z tym spoiwem

63%

Baliński A. , Izdebska-Szanda I.

|

tom Vol. 24, nr 1 sp

19-30

PL

Dodatek organofunkcyjny zwiększa właściwości wytrzymalościowe masy formierskiej i jej przepuszczalność w porównaniu z wytrzymałością i przepuszczalnością mas formierskich z nie-modyfikowanym chemicznie, uwodnionym krzemianem sodu. Możliwe jest zmniejszenie o około 30% udziału układu wiążącego w porównaniu z ilością układu wiążącego z niemodyfikowanym chemicznie, uwodnionym krzemianem sodu. Zmniejszenie o 30% dodatku modyfikowanego chemicznie, uwodnionego krzemianu sodu w masie formierskiej wpływa na zmniejszenie wytrzymałości resztkowej próbek masy formierskiej (w porównaniu z wytrzymałością resztkową próbek masy formierskiej z niemodyfikowanym chemicznie, uwodnionym krzemianem sodu) w całym zakresie temperatury ich wygrzewania - od około 17% w temperaturze 500°C do około 89% w temperaturze 700°C.

EN

The organofunctional additives make possible to improve the strenght proprieties and permeability of the moulding sands, comparatively to analogous values obtained for moulding sands executed with not chemically modified soluble sodium silicate. It is possible to decrease, about 30 percent, the participation of the binding arrangement comparing to the quantity of the binding arrangement with unmodified chemically soluble sodium silicate. It makes possible to decrease of the reminder strenght of the samples of moulding sands, comparing to the reminder strenght of the samples of moulding sands with chemically unmodified soluble sodium silicate, in the all range of the temperature of their warming - from about 17% in the temperature 500°C to about 89% in the temperature 700°C.

6

Szkło wodne jako spoiwo w odlewnictwie. Część II. Struktura

51%

Różycka D. , Stechman M. , Wilkosz B. , Baliński A.

|

tom Nr 8

215-219

PL

Na podstawie Informacji literaturowych i badań własnych omówiono typ i strukturę anionów krzemianowych w roztworach krzemianu sodu (szkle wodnym), a także ich koloidalny charakter. Przedstawiono proponowane modele koloidalne oraz wyniki badań różnych autorów nad wielkością cząstek koloidalnych i rozkładem ich wielkości, uzyskane przy użyciu różnych technik pomiarowych.

EN

Based on the literature information and the own investigations, the type and structure of silicate anions in sodium silicate solutions (water glass) as well as their colloidal nature are discussed. The colloidal models proposed are presented as well as the findings of different authors concerning the size and distribution of colloidal particles measured by means of different techniques.

7

Zastosowanie spektroskopii FTIR w badaniach struktury szkła wodnego oraz procesu jego utwardzania ciekłym estrem

51%

Holtzer M. , Bilska M. , Baliński A.

|

tom R. 6, nr 2

15-25

PL

Z zastosowaniem fourierowskiej metody spektroskopii w podczernieni (FTIR) w zakresie liczb falowych 650-4000 cm-1, przeprowadzono badania czystego szkła wodnego oraz szkła wodnego utwardzonego dioctanem glikolu etylenowego. Próbki szklą wodnego zastosowane w badaniach posiadały różną gęstość i stały moduł M = 2,1. Zostały wykonane ze szkliw krzemianowo-sodowych o module M = 2,1 i M = 3,3. Dla badanych próbek określono charakterystyczne pasma występujące przy pewnych wartościach liczb falowych. Stwierdzono występowanie różnic w liczbach falowych pasm charakterystycznych dla danego rodzaju szklą wodnego w zależności od jego gęstości i struktury, powstałej w wyniku procesu chemicznego utwardzania szkła wodnego. Stwierdzono, że metoda FTIR w połączeniu z innymi metodami spektroskopowymi (np. spektroskopią Romana) lub metodą rezonansu jądrowego Si29NMR może być bardzo pomocna w wyjaśnieniu skomplikowanej struktury szklą wodnego, zarówno niemodyfikowanego, jak i modyfikowanego chemicznie oraz mechanizmu jego utwardzania.

EN

Using the Fourier method of the spectroscopy in the infra-red radiation (FTIR) in the range of wave-numbers 650-4000 cmr1 the purge water-glass and the water-glass hardened by diacetate ethylene glycol were investigated. Samples of the water-glass used m research had the different density and the fixed modulus M = 2.1. They were made from silica-sodium glazes with the modulus M = 21 and M = 3.3. For investigated samples characteristic strands occurring at certain values of wave-numbers were qualified. The occurance of differences in the wave-numbers of the characteristic strands for the given kind of the water-glass dependignon its density and the resultant structure was ascertained. It was stated, that the FTIR method jointly with the other spectroscopic methods (e.g. with the Raman spectroscopy) or with the method of the nuclear magnetic resonance Si29NMR can be very helpful in explaining the complicated structure and the hardening mechanism of both not modified, and chemically modified water glass.

8

Szkło wodne jako spoiwo w odlewnictwie. Cz. I. Mechanizm działania i właściwości użytkowe

45%

Stechman M. , Różycka D. , Nowak M. , Wilkosz B. , Baliński A.

|

tom Nr 7

194-197

PL

W I części artykułu omówiono właściwości i mechanizm działania szkła wodnego sodowego, stosowanego jako spoiwo w odlewnictwie. Przedstawiono również wyniki badania wytrzymałości utwardzonej masy formierskiej przygotowanej z użyciem próbek szkła wodnego o różnym module krzemianowym (w zakresie 1,9-1- 2,3) i różnej gęstości (1400 + 1500 g/dm3), wytworzonych dwoma sposobami: przez roztwarzanie szkliwa o zadanym module lub szkliwa o module 3,3 z korektą modułu za pomocą NaOH. Stwierdzono zależność wytrzymałości od zawartości wolnej wody w roztworach krzemianu sodu.

EN

In the first part of the article, properties and working mechanism of sodium water glass used as binder in the foundry are discussed. Besides findings of strength of a hardened mold mix are presented. They were prepared by using water glass samples of different densities (1400 + 1500 g/dm3) and silicate ratio values (in the range of 1,9+ 2,3) by two methods: pressure dissolving of glass of a given molar ratio or of glass of molar ratio 3,3 with its correction by means of NaOH. The dependence of strength characteristics from free water content in sodium silicate solutions was found.

9

Popioły lotne jako składnik osnowy ziarnowej nowej generacji mas formierskich i rdzeniowych (FASANDS)

38%

Purgert R. , Sobczak J. , Baliński A. , Darłak P. , Szolc M. , Sobczak N.

|

tom R. 6, nr 6

4-19

PL

Popioły lotne, zwane także pyłami, kominowymi (z ang. fly ash), stanowią jeden z produktów spalania węgla głównie w przemyśle energetycznym (w elektrociepłowniach węglowych). Ich pozyskiwanie, składowanie i wykorzystanie stanowi istotny problem w racjonalnym gospodarowaniu surowcami odpadowymi nie tylko w kraju, ale również na całym świecie. Ilości składowanych i ciągle wytwarzanych popiołów lotnych SĄ olbrzymie. Tylko w USA od 1996 roku "wyprodukowano" ponad 100 min ton, a w Polsce z przyrostem rocznym 23 min ton składuje się już 200 min ton tych odpadów. Corocznie zajmują one krajowe tereny o powierzchni około 1,2-1,4 km2. Znalezienie rozsądnych i efektywnych sposobów rozwiązania problemu utylizacji popiołów lotnych, ograniczenie a docelowo nawet wyeliminowanie ich niekorzystnego oddziaływania na środowisko naturalne, stanowi więc problem ogólnej, globalnej wagi. W artykule przedstawiono wyniki pracy badawczej wykonanej w Instytucie Odlewnictwa we współpracy z Energy Industries of Ohio z USA, dotyczącej próby zastosowania popiołów lotnych jako składnika osnowy mas formierskich i rdzeniowych. Wybrane popioły lotne zostały poddane badaniom mającym na celu określenie podstawowych parametrów określających ich przydatność jako materiałów formierskich, tzn. analizie sitowej, pomiarom gęstości, wyznaczeniu charakterystyk temperaturowych oraz współczynnika pH, jak również badaniom parametrów technologicznych, tj. wytrzymałości na ściskanie, wytrzymałości na rozciąganie, przepuszczalności i zagęszczalności. Wstępne badania wskazują na możliwość wykorzystania popiołu lotnego w całkowicie nowym obszarze zastosowań, jako osnowy ziarnowej mas formierskich nowej generacji. Popiół lotny z powodzeniem może zastąpić dotychczas stosowane materiały ziarnowe stosowane do wykonywania form na odlewy stopów żelaza (częściowo), Cu, Al i Zn. Dodatkowo, wyniki badań potwierdziły możliwość zastosowania w 100% popiołu lotnego uzyskanego z Dayton Power & Light (USA) jako składnika mas formierskich z lepiszczem bentonitowym. Perspektywa szerszego stosowania pyłów kominowych wymaga jeszcze przeprowadzenia szeregu doświadczeń, mających na celu zoptymalizowanie charakterystyki ich składu ziarnowego, składu chemicznego oraz ilości spoiwa bądź lepiszcza, wpływających szczególnie na przepuszczalność mas formierskich oraz zdolność usuwania odlewów z form i rdzeni z odlewów.

EN

Fly ash materials as a waste by-product, are produced during combustion of coal by thermal power plants and present a serious ecological problem associated with their storage and disposal. Therefore, the development of suitable scientific, technical and economic solutions of fly ash utilization is very pressing and important. Because of the complex physical and mechanical properties with respect to low price and low density, fly ash can be an extremely attractive material applicable for the synthesis of composites. This very unique and inexpensive powder resource, unlike those synthetically produced in a favourable spherical form with wide ranges of size and density, may be suitable in various light weight structural applications (ALuminum - Fly Ash (ALFA composites)). Another promising application of fly ash can be its use as replacement for foundry sand in mould and core production (FASANDS). This paper summarizes the work clone at the Foundry Research Institute (Poland) in collaboration with the Energy Indus-tries o f Ohio on an attempt to yisualize the effect of fly ash (DP&L, First Energy and LEG - Poland) as an additive to green sand and as a filler for chemically bonded sand. The physical properties such as dimensions (screen distribution), density, characteristic temperatures and chemical properties (pH value) as well as technological parameters (compression strength, tensile strength, permeability, friability and compatibility) for wide range of FASANDS have been investigated. It was concluded that the fly ash can be utilized as a replacement and filler in foundry sands used for moulds and cores production. The moulds made from such foundry sands can be successfully poured by many metals and Fe-, Cu-, Al- and Zn-based alloys. Additionally, the results of investigations have confirmed the possibility of using 100% DP&L fly ash as sand grains for the production of chemically bonded moulds and cores. For wide-scale applications the chemical composition and amount of binder should be optimized, especially to reduce the friability and permeability of chemically bonded sands.