Problematyka relacji Kościół–Państwo zawsze należała do delikatnych i skomplikowanych grup zagadnień. Na ich rangę i złożoność wskazuje chociażby fakt, że podczas pogłębiania i rozwijania współczesnej doktryny o społeczności kościelnej i wspólnocie politycznej przez Sobór Watykański II, pierwotnie nie przewidywano oddzielnego dokumentu regulującego to zagadnienie. Jednakże w efekcie umiejscowiono je w dwóch: deklaracji o wolności religijnej Dignitatis humanae i w konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes. W artykule przedstawiony został wkład biskupów bloku państw komunistycznych w nauczanie Vaticanum II na temat relacji Kościół–Państwo. Ograniczenie wypracowywania zasad tych relacji przez Sobór Watykański II do wystąpień i pisemnych uwag (animadversiones) jedynie biskupów-przedstawicieli z bloku Państw komunistycznych jest dla badanego zagadnienia celowe i istotne. W Państwach, w których panował ustrój oparty na reżimie totalitarnym, eliminowano jakiekolwiek pierwiastki religijne z życia społecznego, a walka z Kościołem stanowiła program władz państwowych. Dlatego biskupi na co dzień pełniący posługę kościelną w Państwach komunistycznych, dzięki własnemu doświadczeniu, mieli obowiązek unaocznić pozostałym biskupom świata rzeczywiste problemy, z jakimi Kościół powinien się zmierzyć. Swoim zaangażowaniem i głosem wpisali się w założenia Soboru realizowane pod hasłem aggiornamento, wskazując na uwspółcześnienie, odnowienie i dostosowanie działalności Kościoła do zmian, jakie dokonały się we współczesnym świecie. Efektem pracy biskupów z bloku Państw komunistycznych stało się m.in.: wyakcentowanie godności osoby ludzkiej, jako źródła wolności religijnej i przysługiwania wolności religijnej każdemu człowiekowi; określenie, że wolność ta oznacza również wolność człowieka od przymusu do działań sprzecznych z jego sumieniem; podkreślenie prawa rodziców do wychowywania dzieci w wierze; dostrzeżenie pluralizmu światopoglądowego i społeczności pluralistycznej, dla której należy stworzyć model relacji z Kościołem; uwzględnienie wzajemnej niezależności Kościoła i wspólnoty politycznej oraz konieczności ich współdziałania; wskazanie, że chrześcijanie mają swoje obowiązki jako członkowie Kościoła i obywatele Państwa.
EN
The relations between the Church and the State have always been a delicate and complex issue. Its importance and complexity is reflected by the fact that while the Vatican II was improving and developing its modern doctrine on the ecclesiastical and the political community, no separate document to address this issue was being projected. However, ultimately two such documents were created: the Declaration on Religious Freedom Dignitatis Humanae and the Pastoral Constitution on the Church in the Modern World Gaudium et spes. The article presents the contribution of bishops from the Communist Bloc states to the teaching of Vatican II regarding Church–State relations. When addressing these relations, the Council limited itself to having speeches and written remarks (animadversiones) delivered only by the bishopsrepresentatives of the Communist Bloc, and this perspective has relevance for the presented study. In those states where a system based on a totalitarian regime was in use, any traces of religious life would be eliminated from social life, and combating the Church was a priory for the state authorities. For this reason, the bishops who exercised their daily ministry in communist countries, were supposed to show to make other bishops aware of the real problems facing the Church, using their own experience. Their involvement and voice were consistent with the assumptions of the Council, which were realised as part of aggiornamento, highlighting the modernisation, revival and adjustment of the Church’s activity to changes taking place in the modern world. The outcomes of these bishops’ efforts were, among others: the affirmation of human dignity as the source of religious freedom, which was reserved to every human being, the observation that this freedom is our freedom from coercion to do things contrary with our conscience, the highlighting of parents’ right to educate their children in the faith, the recognition of the pluralism of world views as well as pluralistic society, which requires a model of its relations with the Church, the consideration of mutual independence of the Church and the political community and the need for cooperation, and the observation that Christians have duties both as Church members and citizens of the State.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The problem connected with the issue of the participation of the Christian faithful in the liturgy of the Holy Mass has always been and still is the subject of many Church documents published by the Popes or the Roman Curia. In particular, term of the participation is identified with Pius X who his concern for an active, full and conscious participation expressed in motu proprio Tra le sollecitudini from 1903. This issue was also undertaken by his successors and subsequently by the Second Vatican Council. The legislator included the issue concerning the liturgy in canons: 835 § 4; 837; 899 § 2; 1247 of the Code of Canon Law of 1983. The analysis of the law shows that the participation in the liturgy is the realization of the office of sanctifying in the Church. All Christian faithful are obliged to this participation: bishops, presbyters, deacons, and the lays Christian faithful, particularly catholic parents. The participation in the liturgy is a consequence of belonging to Jesus Christ and the Church. Misunderstanding of participatio actuosa reduces it only to an external aspect of necessity of the general involvement and inclusion in the liturgy the greatest number of people, as often as possible and in front of the others. Meanwhile, the term ‘participation’ indicates an action, in which everyone should take part. Participatio actuosa in the liturgy is a main aim of the liturgical action and allows for the inclusion in celebrating liturgical action of God and the Church. In order to proper participating in the liturgy, the Church gives specific requirements to the Christian faithful, decided that they should not only participate in the liturgy actively but also consciously, in a full way, piously and fruitfully.
The subject of the article is analysis of the uprising and evolutions principle of cooperation in particular constitution projects until to the final formulation in art. 25 par. 3 currently valid basic law in Poland. For shape of this principle, characteristic are stages of work on the entire Constitution, namely years 1989-1991, 1992-1993 and 1993-1997. Rationale of this is located in political events in Poland and change legislative process. Among all reported projects only in one case submitted by Polish Confederation of Independent and Center Aliance was not reference to principle of cooperation. The proper functioning of this principle is not possible without guarantee of respect others principles of mutual Church-State relations. Therefore, as a consequence, the principle of cooperation is justified only in normative context with principles of religious freedom, respect for the autonomy and independency of Church and State, and also forms of regulation of relations between them.
PL
Przedmiotem artykułu jest analiza powstańczej i ewolucyjnej zasady współdziałania w poszczególnych projektach konstytucyjnych aż do ostatecznego sformułowania w art. 25 ust. 3 aktualnie obowiązującej w Polsce ustawy zasadniczej. Dla kształtu tej zasady charakterystyczne są etapy prac nad całą Konstytucją, a mianowicie lata 1989-1991, 1992-1993 i 1993-1997. Uzasadnienie tego znajduje się w wydarzeniach politycznych w Polsce i zmianie procesu legislacyjnego. Spośród wszystkich zgłoszonych projektów tylko w jednym przypadku zgłoszonym przez Konfederację Polski Niepodległej i Porozumienie Centrum nie było odniesienia do zasady współpracy. Właściwe funkcjonowanie tej zasady nie jest możliwe bez zagwarantowania poszanowania innych zasad wzajemnych relacji Kościół-Państwo. Dlatego w konsekwencji zasada współdziałania jest uzasadniona tylko w kontekście normatywnym zasad wolności religijnej, poszanowania autonomii i niezależności Kościoła i Państwa, a także form regulacji relacji między nimi.
Issues concerning the principles of cooperation of Church and State was reflected in the teaching of the Second Vatican Council. For its object has been adopted a common good. However, it could not be secured, and thus the principle of cooperation would be ineffective without an additional warranty. Therefore, the Council, addicted the existence and the implementation of this principle from the others principles. Recognized as the basis for relations, the principle of respect a pluralistic society, without which, there could not be proclaimed next principles: freedom of religion and autonomy and mutual independence of the Church and State. Only respect for these principles enables the existence and the justifies of the raison d'etre of healthy cooperation between Church and State.
PL
Zagadnienia dotyczące zasad współpracy Kościoła z państwem znalazły odzwierciedlenie w nauczaniu Soboru Watykańskiego II. Za jego przedmiot przyjęto dobro wspólne. Nie dało się go jednak zabezpieczyć, a tym samym zasada współpracy byłaby nieskuteczna bez dodatkowej gwarancji. Dlatego Sobór uzależnił istnienie i realizację tej zasady od innych zasad. Za podstawę stosunków uznano zasadę poszanowania pluralistycznego społeczeństwa, bez której nie można było proklamować kolejnych zasad: wolności wyznania i autonomii oraz wzajemnej niezależności Kościoła i Państwa. Tylko poszanowanie tych zasad umożliwia istnienie i uzasadnia raison d'etre zdrowej współpracy między Kościołem a państwem.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.