The structure of most porous materials is quite complex. In the last two decades the characterisation of the structure of these materials made a milestone progress owing to the use of fractal geometry. At present it is generally accepted that the fractal models of pore structure describe the real structure better than the classical models which assume the existence of macro-, meso- and micropores of simple geometry. Pores are essential in materials applied as catalysts, filters, membranes, adsorbents. Thus the knowledge of the specific surface area, pore size and roughness of pore-solid interface is the prime importance. These parameters in the length scale 5-1000 angstrom can be estimated by the small-angle X-ray scattering (SAXS) method. The SAXS studies were performed on different porous silica materials, zirconia aerogels and metal foils electrodeposited in galvanostatic conditions. The fractal concept was applied to facilitate the interpretation of SAXS results.
Struktura większości materiałów porowatych jest złożona. Porowatość materiałów (część objętości materiałów zajęta przez pory) zmienia się w szerokim zakresie - od poniżej 1% aż do ponad 99%, jak np. w aerożelach. W ostatnim dwudziestoleciu w związku z zastosowaniem geometrii fraktalnej uczyniono znaczny postęp w opisie struktury materiałów porowatych. Modele fraktalne opisują lepiej rzeczywistą strukturę porów niż modele klasyczne, dla których przyjęto istnienie makro-, mezo- i mikroporów o prostych kształtach. Metoda małokątowego rozpraszania promieni rentgenowskich jest szczególnie użuteczna w badaniu struktury materiałów porowatych w skali 10-1000 A. Umożliwia uzyskanie informacji, które są trudno osiągalne, albo w ogóle niedostępne innymi metodami. Możliwości badania materiałów porowatych o strukturze fraktalnej za pomocą metody SAXS przedstawiono na przykładzie aerożeli krzemionkowych i folii miedzianych otrzymanych elektrolitycznie.
EN
The structure of most porous materials is quite complex. The porosity of materials (total volume fraction of material occupied by pores) can vary in a very broad range, from much less than 1% up to more than 99%, in the case of aerogels. In the last two decades the characterization of the structure of porous materials has made a milestone progress owing to the use of fractal geometry. At present it is generally accepted that the fractal models of pore structure describe the real morphology better than the classical models which assume the existence of macro-, meso- and micropores of simple geometry. The SAXS method is specially useful in the studies of porous material in the length scale 10-1000 A. It gives information which is difficult to obtain or even not available by use of other methods. The SAXS studies were performed on silica aerogels and copper foils electrodeposited in galvanostatic conditions. The fractal concept was applied in the interpretation of SAXS results.
Struktura większości materiałów porowatych jest zazwyczaj złożona. Porowatość materiałów (część objętości materiału zajmowana przez pory) może się zmieniać w szerokim zakresie, osiągając w aerożelach nawet wielkość powyżej 99%. W ostatnim dwudziestoleciu osiągnięto znaczący postep w opisie złożonych, nieuporządkowanych struktur materiałów porowatych poprzez wprowadzenie geometrii fraktalnej. Obecnie przyjmuje się, że modele fraktalne struktury por lepiej opisują rzeczywistą strukturę aniżeli klasyczne, proste modele. Metoda małokątowego rozpraszania promieni rentgenowskich (SAXS) jest szczególnie użyteczna w badaniach materiałów porowatych, niejednorodnych w skali 10-1000 angstremów. Badania struktury wybranych materiałów porowatych wykonano dla aerożeli o szkielecie zbudowanym z SiO2 i ZrO2, żelu krzemionkowego, krzemionki pirogenicznej, szkła porowatego, elektroosadzanego metalu i różnych materiałów węglowych. Natężenie małokątowego rozpraszania analizowano głównie na podstawie prawa potęgowego rozpraszania. Podano przykłady materiałów porowatych o strukturze typu fraktali masowych, powierzchniowych i porowych. Wyznaczono odpowiednio wartości masowych, powierzchniowych i porowych (Dm, Ds i Dp) wymiarów fraktalnych.
EN
The structure of most porous materials is quite complex. The porosity of materials (total volume fraction of material occupied by pores) can vary in a very broad range, from much less than 1% up to more than 99% in the case of aerogels. In the last two decades the characterisation of the complex, disordered structure of porous materials has made a milestone progress owing to the use of fractal geometry. At present it is generally accepted that the fractal models of pore structure describe the real structure better than the classical models which assume the existence of macro-, meso- and micropores of simple geometry. The small-angle X-ray scattering (SAXS) method is specially useful in the studies of porous materials in the length scale 10-1000 angstroms. The SAXS studies were performed on dry, porous materials like silica and zirconia aerogels, conventional silica gel, fumed silica, porous glass, electrodeposited metal and different carbonaceous materials. The scattering intensities I(q) were tested mainly in terms of power-law equation . The examples of porous materials with mass, surface and pore fractal morphology are given. Mass surface and pore fractal dimensions (Dm, Ds and Dp) were estimated, respectively.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.