Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Promocja wiernych świeckich do posługi słowa w Kościele

100%

Sławiński H.

|

nr 3

53-74

EN

Since apostolic times, lay people have cooperated in various ways with representatives of the hierarchy in different forms of preaching. Since the fifth century, there has been a clear reservation of preaching for ordained ministers. From the beginning of the nineteenth century, clergy encouraged lay people to participate in the lay apostolate. Now, especially after the Second Vatican Council, lay people are encouraged to undertake autonomous ministries in the Church: lector, acolyte and catechist. Paul VI encouraged the restoration of this noble Tradition in the contemporary Church. Until Francis, these ministries were reserved only to men. Currently, women are also admitted to them. The ministry of a catechist differs from teaching religion at school and from the apostolate of the laity. The task of catechists is “the first proclamation”, the preparation of believers to receive the sacraments, catechetical preaching and the ongoing formation of believers. Lay people cannot preach the homily at Mass, but may collaborate with the ordained in their pastoral work. The proper place of their ministry is the parish.

PL

Od czasów apostolskich świeccy w różny sposób współpracowali z przedstawicielami hierarchii kościelnej w posłudze słowa. Od V wieku obserwuje się wyraźnie rezerwowanie przepowiadania dla osób wyświęconych. Od początku XIX wieku duchowni zachęcali osoby świeckie do apostolatu świeckiego. Obecnie, zwłaszcza po Soborze Watykańskim II, świeccy zachęcani są do podejmowania autonomicznych posług w Kościele: lektora, akolity i katechisty. Paweł VI zachęcał do przywrócenia we współczesnym Kościele tej zagubionej z czasem szlachetnej Tradycji. Aż do pontyfikatu Franciszka posługi te były zastrzeżone tylko dla mężczyzn. Obecnie są do nich dopuszczone także kobiety. Posługa katechisty różni się od nauczania religii w szkole i od apostolatu świeckich. Zadaniem katechistów jest „pierwsze głoszenie”, przygotowanie wierzących do przyjęcia sakramentów, przepowiadanie katechetyczne orazformacja stała wierzących. Świeccy nie mogą głosić homilii podczas mszy świętej, ale poza tym mogą współpracować z wyświęconymi w podejmowaniu zadań duszpasterskich. Właściwym miejscem ich posługi jest parafia.

2

Ecumenism and Preaching the Word of God

100%

Sławiński H.

|

nr 18

43-55

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie obiecujących badań w homiletyce oraz w praktyce przepowiadania, gdzie możliwa jest współpraca między wyznawcami Chrystusa należącymi do różnych wyznań. Obejmuje to pola prawdziwej współpracy między kaznodziejami różnych wspólnot kościelnych, ale także przypomnienie, że ekumeniczne nauczanie i prawdziwa duszpasterska opieka nie mogą opierać się na rezygnacji lub zaprzeczaniu własnej tożsamości konfesjonalnej. Tym, co wspólne dla chrześcijańskich wyznań, są męczennicy - świadkowie Dobrej Nowiny Jezusa Chrystusa. Innym wspólnym dziedzictwem wszystkich wyznań chrześcijańskich jest Biblia jako źródło przepowiadania i nauczania. Niektóre z denominacji chrześcijańskich korzystają ze wspólnego lub analogicznego lekcjonarza z czytaniami liturgicznymi. Głoszony jest jednak Jezus Chrystus jako Pan, a nie Biblia. Oprócz chrystocentrycznej treści ważny jest języka przepowiadania, który powinien być językiem dialogu, dobrej woli, a nie dystansu, dominacji, nienawiści lub konfrontacji.

EN

The purpose of this paper is to present the promising fi elds in homiletics and in pastoralpraxis of preaching where interdenominational cooperation is possible. This includes the fi elds of real collaboration among preachers of diff erent ecclesial communities, but also the reminder that ecumenical preaching and true pastoral care cannot be based on resignation or declining of one’s own confessional identity. What is common for Christian denominations are the martyrs – the witnesses of the Good News of Jesus Christ. Another common heritage of all Christian denominations is the Bible as a Source of Preaching. Some of the denominations share the lectionary as a gift and challenge. But it is not the Bible, which is being preached but Jesus Christ as the Lord. Besides Christocentrism in preaching, the language of preaching is important, which should be a language of dialogue and goodwill, not one of division, dominance, hate, or confrontation.

3

Tematyczne programowanie przepowiadania homilijnego

100%

Sławiński H.

|

nr 12: Homiletyka

77-91

EN

Article deals with the issue of thematic programming of preaching during the Holy Mass in the course of the liturgical year. At first the reason is indicated, why such programming should be taken into consideration. The reason is the need for homilies rich in biblical, liturgical as well as catechetical content. The bishops participating in both the synod on the Eucharist and the synod on the Word of God, and then popes Benedict XVI and Francis called for such an enrichment of the homilies preached by the bishops, priests and deacons. The article discusses the recent history of the thematic programming of liturgical preaching, going out from the renewal of the sources of ecclesiastical preaching by the Second Vatican Council. The suggestions of thematic programming of the homily preaching were already reported during the works of the last council. The examples of such programming can be found in both the United States and in Poland. They are however very different. Then the subject of programming the liturgical preaching is developed as discussed in the last Homiletic Directory. What one can find there, is the emphasis on the liturgical nature of the homily, and on the paschal mystery of Christ as the primary goal and hermeneutical criterion for the homily, as well as on the liturgical year as the fundament for such thematic programming of the homilies preached during the liturgical year. So the programming of the homilies is possible and even beneficial, provided that it respects the liturgical nature of homilies and shall be based not on the catechism, but on the mystery celebrated in the liturgical year, taking into account the audience.

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie tematycznego programowania przepowiadania podczas Mszy św. w ciągu roku liturgicznego. Najpierw wskazany jest powód takich propozycji, a jest nim zapo-trzebowanie na homilie jednotematyczne, bogate w treści zarówno biblijne, jak i liturgiczne oraz katechetyczne, co postulowali biskupi podczas synodu o Eucharystii i synodu o słowie Bożym, a potem papieże Benedykt XVI i Franciszek. Następnie omówiona została historia zagadnienia (soborowa odnowa źródeł kościelnego przepowiadania, sugestie tematycznego programowania homilii, zgłaszane już podczas prac soborowych, oraz odmienne przykłady tematycznego programowania przepowiadania homilijnego), a także treści Dyrektorium homiletycznego związane z tym zagadnieniem: Misterium paschalne Chrystusa jako podstawowy cel i kryterium hermeneutyczne dla homilii oraz tematyczne programowanie przepowiadania homilijnego na kanwie roku liturgicznego. Uzasadniono, że programowanie jest możliwe, a nawet korzystne, pod warunkiem że respektuje liturgiczną naturę homilii i dokonuje się na podstawie misterium celebrowanego w roku liturgicznym przy uwzględnieniu słuchaczy, a nie na bazie katechizmu.

4

„Homilie to często klęska”. Konieczność poprawy jakości homilii

100%

Sławiński H.

|

nr 3

79-104

EN

This article deals with the newest history of the Church’s efforts to improve the quality of homilies. The source material is the texts contained in documents from various synods in the 21st century dealing with the issue of homilies and documents from various stages of the synod on synodality, as well as the published results of research conducted by theologians in Poland on some given homilies. The conducted analyzes allows for the conclusion that the participants of the Holy Mass greatly appreciate listening to homilies and expect them, even on weekdays. A critical assessment of the quality of the homily concerns the poverty of doctrinal content, poor grounding in the celebrated mystery, and the lack of coherence of moral indications with the proclaimed message. In a short summary, some suggestions to improve the quality of homilies are proposed.

PL

Artykuł podejmuje najnowszą historię zabiegów Kościoła o poprawę jakości homilii. Materiałem źródłowym są teksty zawarte w dokumentach z różnych synodów w XXI wieku podejmujących kwestię homilii oraz dokumenty z różnych etapów synodu o synodalności, a także opublikowane owoce badań przeprowadzonych przez teologów w Polsce nad realnie wygłoszonymi homiliami. Przeprowadzone analizy pozwoliły stwierdzić, że uczestnicy Mszy Świętej bardzo sobie cenią słuchanie homilii i oczekują ich, nawet w dni powszednie. Krytyczna ocena jakości homilii dotyczy ubóstwa treści doktrynalnych, słabego osadzenia w celebrowanym misterium, braku spójności wskazań moralnych z proklamowanym orędziem. W krótkim podsumowaniu zaproponowana jest propozycja poprawy jakości homilii.

5

Troska Kościoła o poprawę jakości homilii: od synodu o Eucharystii i „Sacramentum Caritatis” do synodu o słowie Bożym i „Verbum Domini”

100%

Sławiński H.

|

nr 1

37-62

EN

The church is realized in a constantly changing environment. He tries to update their teaching to suit the needs of the people, which caters. Frequently the issue is not about radical changes in teaching, but with a distribution of accents. Noteworthy is also the fact that the teaching persisted in the documents of the Holy See has its history in the theological debates and in speeches by participants in synods convened by the pope. This article is discussed in terms of diachronic concern about the quality of homilies of the Church and the latest trends in approach to homilies disclosed in the period from the Synod on the Eucharist and the aftermath of the Exhortation Sacramentum Caritatis to the synod on the word of God and his fruit in a Post Synodal Exhortation Verbum Domini. First shown reservations representatives of the Church in the quality of homilies, and then proposing ways to improve the quality reported by the participants in these synods, with special attention to the proposals of Pope Benedict XVI made in his Pastoral exhortations. One of the suggestions is to improve the substantive content of the homily by the closer union of systematic teaching of the Church contained in the Catechism of the Catholic Church. It shall be done in such a way as not to undermine the nature of the liturgical homily. Therefore, any proposals to discuss theological issues expected to take in the homilies must respect the specific periods of the liturgical year. Structured content of the catechism is to be regarded not as a substitute, but as a corollary of the Mass lectionary. Directory assistance is to be homiletic, the development of which the Pope has recommended its colleagues. Another called for improving the quality of the homily is their Christocentrism. An important requirement is also of concern for participants in the liturgy and their everyday lives: the homily should help students to overcome the separation between their religious faith and their lives. Substantial assistance to the implementation of these demands can provide reliable formation heralds the homily.

6

Głoszenie uzdrowień w imię Jezusa i w mocy Ducha Świętego – przepowiadanie terapeutyczne

100%

Sławiński H.

|

tom 14

|

nr 1(25)

271-285

PL

W wielu krajach, również w Polsce, są głosiciele słowa Bożego, identyfikujący się głównie z ruchem Odnowy w Duchu Świętym, którzy akcentują uzdrawiającą moc Jezusa. Takie głoszenie ma podstawy biblijne w uzdrowieniach dokonywanych przez Jezusa z Nazaretu, a także w uzdrowieniach dokonywanych mocą Ducha Świętego „w imię Jezusa”. Współczesne przepowiadanie terapeutyczne, którego treścią jest uzdrawiające działanie Jezusa, powinno uwzględniać prymat uzdrowienia wewnętrznego przed uzdrowieniem fizycznym, a także obejmować głoszenie sensu cierpienia, którego Jezus nie usunął, ale sam je podjął, aż po śmierć na Krzyżu. Ponadto autentyczne głoszenie uzdrowień w imię Jezusa dokonuje się zawsze w mocy Ducha Świętego, z pokorą i poddaniem woli Bożej. To nie głosiciel słowa decyduje, czy, kiedy i w jaki sposób dokonuje się uzdrowienie, ale Bóg, który jest wszechmocny i suwerenny w swoim działaniu.

7

Kontekstualne uwarunkowanie głoszenia katechez do młodzieży

100%

Sławiński H. , Karcz B. , Tyrała R. , Zając A. , Delimat W. , Janicki J. J. , Malik J. , Sterczewska L. , UPJPII i. , Pasek W. , Karcz B. , Malik J. , Sterczewska L. , UPJPII i. , Pasek W.

|

tom 13

EN

The catechesis to the youth is always delivered in the given context. This article explains first of all the etymology of the name “catechesis” and it’s meaning as seen through the lens of the theology of the word of God. The core of the catechetical message remains unchanged through the ages and organically identical with the salvific message of Jesus and his Apostles. What plays an important role in the sharing of faith is the vivid community of faith. Another important factor of the catechesis is the authority of the person, who preaches the word of God. One has authority, when that person lives according to the proclaimed message. The saints are the people who have authority and are still fascinating for the youth. It is right then - in the context of the approaching World Youth Day in Krakow 2016, based on the words “Blessed are the merciful” - to point out at so many saints, who used their energy to express their love to God through the merciful service to the people in need. As being merciful is so divers, so different are saints, who practiced mercy. What remains after the catechesis is not so much the subject, but the whole context, the experience of the community and participation in a meaningful event.

PL

Głoszenie katechez do młodych dokonuje się zawsze w określonym kontekście. Artykuł omawia najpierw katechezę z perspektywy teologii słowa Bożego, następnie wyjaśnia interesującą etymologię terminu „katecheza”, przypomina niezmienną istotę treści katechez oraz podkreśla, że na jej skuteczny przekaz wpływa doświadczenie wspólnoty wiary, wzajemnego wsłuchiwania się i dzielenia interpretacją życia przez pryzmat słowa Bożego. W artykule omówiona jest także ważna rola autorytetu wpływającego na młodzież. Może nim być głosiciel katechez, o ile zachowuje spójność sposobu życia z nauczaniem. Fascynującymi autorytetami, wciąż atrakcyjnymi dla młodzieży, są święci. W kontekście Światowych Dni Młodzieży 2016 skoncentrowanych wokół słów „błogosławieni miłosierni” warto przypomnieć sylwetki młodych świętych czyniących miłosierdzie. Wśród nich jest ich wielu, którzy byli związani z Krakowem. Jak wieloaspektowe jest pojęcie miłosierdzia, tak różnorodni są święci, którzy je praktykowali. Tym, co najbardziej zostaje w pamięci, jest nie tylko treść, co doświadczenie wspólnoty i współuczestnictwa w ważnym wydarzeniu.

8

A Few Remarks about the Lectionary after Fifty Years of Existence

100%

Sławiński H.

|

tom 40

|

nr 4

977-988

EN

The aim of the paper is to present briefly first of all the history of the development of the Lectionary for the use in the Holy Mass, then to summarize the principal of the present lectionary and it’s ecumenical meaning, and more specifically it’s influence on the protestant lectionary. Based on these historical facts and the recent documents of the Holy See, the proposal of the partial renewal of the Sunday Lectionary will be discussed. The main method used in the study is the analysis of the historical sources, documents of the Holy See and theological studies. The critical analysis, and then comparative method will lead to synthetical presentation of postulates of the partial renewal of the present lectionary after fifty years of usage in the liturgy. The conclusion of the analysis provides the suggestions for the enrichment of the lectionary first of all, with the passages from the Old Testament read in their whole context, not only according to the harmonization with the text of the Gospel; secondly, with the thematic selection of the second reading compatible with the first reading, and the Gospel reading; thirdly, with the texts pointing out the role of women in the history of salvation.

9

Kultura lokalna jako kontekst przepowiadania globalnego orędzia

100%

Sławiński H.

|

nr 12: Homiletyka

95-106

PL

Głoszenie słowa Bożego dokonuje się zawsze w określonym kontekście kulturowym. Kultura zaś jest systemem znaczeń wyrażanych w symbolach. Jest ona dziełem człowieka, który jako istota symboliczna tworzy i interpretuje symbole. Człowiek jest też istotą społeczną, wraz z innymi tworzy społeczność lokalną. W niej przeżywa swoją codzienność, na którą składają się także nabożeństwa religijne i słuchanie słowa Bożego. Jednym ze współczłonków społeczności lokalnej jest kaznodzieja – duszpasterz. Aby jak najlepiej dostosować Dobrą Nowinę do swych słuchaczy powinien poznawać ich kulturę. Pomocą w tym przedsięwzięciu służą kaznodziei takie teksty kulturowe, jak: lokalne opowiadania; materiały archiwalne; dane demograficzne; architektura i sztuka wizualna; rytuały; wydarzenia i aktywności typowe dla wspólnoty; a także rozmowy z osobami uznawanymi za autorytety. Analiza i interpretacja tych tekstów kulturowych może pomóc kaznodziei w inkulturacji Ewangelii.

EN

The proclamation of God's word always takes place in a specific cultural context. Culture is a system of meanings expressed in symbols. It is the work of a man who, as a symbolic being, creates and interprets symbols. Man is also a social being, together with others he creates a local community. In it, he experiences his everyday life, which also includes religious services and listening to the word of God. One of the members of the local community is a preacher − a priest. In order to best adapt the Good News to the listeners, he should learn about their culture. The preachers are helped by such cultural texts as: local stories; archival materials; demographic data; architecture and visual art; rituals; events and activities typical of the community; as well as conversations with people considered to be authorities. Analyzing and interpreting these cultural texts can help the preacher to inculturate the Gospel.

10

Język współczesnego przekazu Ewangelii z uwzględnieniem sugestii papieża Franciszka

100%

Sławiński H.

|

nr 12: Homiletyka

053-071

EN

This article deals with the language of communication of the Gospel. At the first place the reader finds the explanations about the sources from which homiletics—as a part of practical theology as well as a discipline dealing with the language of preaching—takes guidance. They are: God’s revelation transmitted in the Scriptures and in the Tradition of the Church, the indications of the Holy See, the liturgy, and secular disciplines dealing with correctness and the art of speaking such as rhetoric and grammar. Over the centuries homiletics managed to developed the indications concerning the language of communication of the Gospel. They have been enriched recently by numerous suggestions of the Pope Francis. Some of them are analyzed and presented in this paper. Among them: the simplicity of the language and its adaptation to the intelligence and perception of the listeners, the brightness, the warmth and familiarity, imagery and beauty, creativity and conciseness, and—a positive tone. One can not forget that the language expresses the person. The care for the language means in consequence the care for the deep human, intellectual, spiritual, and pastoral formation of the preachers.

PL

Artykuł dotyczy języka przekazu Ewangelii. Zostały w nim omówione najpierw źródła, z których teologia homiletyczna – jako dziedzina teologii praktycznej zajmująca się językiem przepowiadania – czerpie wskazania. Są nimi: Objawienie Boże przekazywane w Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła, wciąż aktualizowane wskazania Stolicy Apostolskiej, liturgia, a także świeckie dyscypliny zajmujące się poprawnością i sztuką przemawiania – retoryka i gramatyka. Wypracowane przez lata wskazania homiletów dotyczące języka przekazu Ewangelii zostały w ostatnim czasie wzbogacone licznymi sugestiami papieża Franciszka, które zostały przeanalizowane i przedstawione w niniejszym opracowaniu. Spośród licznych wskazań papieża z Argentyny omówione zostały: prostota języka i dostosowaniu go do pojętności słuchaczy przy zachowaniu wierności wobec istoty nauczania Pana Jezusa, następnie zaś jasność, serdeczność i familijność, obrazowość i piękno, kreatywność i lapidarność, a także pozytywne brzmienie. Nie można przy tym zapominać, że język zawsze wyraża człowieka. Stąd też troska o język przekazu Ewangelii jest ostatecznie troską o pogłębioną ludzką, intelektualną, duchową i duszpasterskiej formację głosicieli słowa.

11

Przepowiadanie homilijne w Polsce. Analiza aspektów treściowych i formalnych wybranych homilii

51%

Dyk S. , Sławiński H. , Szewczyk L.

|

nr 2

189-225

EN

The aim of the article is a critical analysis of the content and formal aspects of homilies delivered as parts of Holy Masses broadcasted via the Internet between May 9 and June 13, 2021. The study refers to 28 homilies registered in 38 transmissions delivered in twenty Polish dioceses. The analyses allowed to draw specific conclusions about the practice of homily preaching in Poland. The content of the homilies is usually positive and free from doctrinal errors. However, there is a lack of theological depth and solid analysis of biblical texts. It would therefore be necessary to improve their theological, biblical and mystagogical quality. Another serious shortcomings of the analyzed homilies are weak anthropological actualization and deficiencies in existential and moral dimensions. Shortcomings regarding the formal side make it necessary to improve competence of the homilists in the field of using the living word.

PL

Celem artykułu jest krytyczna analiza treściowych i formalnych aspektów homilii wygłoszonych w ramach Mszy Świętych transmitowanych przez Internet od 9 maja do 13 czerwca 2021 r. Ocenie poddano 28 homilii zawartych w 38 transmisjach, zarejestrowanych w dwudziestu polskich diecezjach. Przeprowadzone analizy pozwoliły na wyciagnięcie wniosków dających obraz przepowiadania homilijnego w Polsce. Głoszone treści mają zazwyczaj charakter pozytywny i są wolne od błędów doktrynalnych. Brakuje im jednak pogłębienia teologicznego i solidnych analiz tekstów biblijnych. Należałoby zatem poprawić ich teologiczną, biblijną i mistagogiczną jakość. Poważnym mankamentem badanych homilii jest także niski stopień aktualizacji antropologicznej oraz braki w warstwie egzystencjalnej i moralnej. Niedociągnięcia dotyczące strony formalnej rodzą konieczność poprawienia kompetencji homilistów w zakresie operowania żywym słowem.

12

Sprawozdanie z Sympozjum Stowarzyszenia Homiletów Polskich

51%

Dera M. , Sławiński H.

|

2020

|

tom 15

|

nr 1(27)

265-271