Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 24

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Artykuł na przykładzie kopalni "Polkowice" przedstawia problemy, z jakimi spotkało się polskie górnictwo w fazie projektowania i budowy zagłębia miedziowego na Dolnym Śląsku. Dotyczyły one głębokiego mrożenia górotworu, drążenia szybów, nowych metod budowy wież szybowych i nadszybi oraz wprowadzenia nie stosowanych w Polsce wysoko wydajnych komorowo-filarowych systemów eksploatacji.
EN
On the example of "Polkowice" mine the paper presents problems, encountered by Polish mining industry during designing and constructs the copper basin in Lower Silesia. The problems were connected with rock-mass freezing, shafts sinking, new methods of headgears an surface facilities construction as well as introducing new, high efficient, room-and-pillar mining methods, which had not been used in Polan before.
PL
Artykuł ten jest wspomnieniem o doktorze Zastawniku i moich refleksjach z okresu krótkiej współpracy, kiedy był dyrektorem Cuprum, a także z późniejszych kontaktów. Jest skromnym wyrazem pamięci, szacunku i podziwu jaki żywię do śp. Tadeusza Zastawnika.
EN
This article is the remembrance of Dr. Zastawnik and my reflections about a short period of cooperation, when he was a director of Cuprum, and further contacts. It is a humble expression of memory, respect and admiration I have for the late Tadeusz Zastawnik.
PL
Artykuł poddaje pod dyskusję zagadnienie wpływu warstwy reołogicznej na warunki eksploatacji złoża pokładowego na dużej głębokości. Podano założenia dotyczące stosownego w tym przypadku modelu obliczeniowego wykorzystującego metody MES i MRS.
EN
The paper discusses the problem of the effect of a rheological layer on the conditions of mining of bedded ore deposit located at a great depth. The assumptions concerning a prospective numerical model employing the finite element method and the finite difference method and the approach for model parameters estimation were also presented.
PL
W obszarze złoża rud miedzi występują bardzo zróżnicowane warunki prowadzenia robót górniczych wynikające z właściwości masywu skalnego. Nowym zjawiskiem jest obecność wód zasolonych o stężeniu wzrastającym wraz z głębokością zalegania złoża. W artykule przedstawiono wyniki badań nad wpływem zmineralizowanych wód kopalnianych na podstawowe właściwości wytrzymałościowe i odkształceniowe wybranych odmian piaskowców i skał węlanowych.
EN
There are different mining conditions resulting from the properties of rock-mass in the copper deposit. The new feature is the presence of brines with salt content increasing with the depth of ore. The paper presents the results of investigations on the impact of mine brines on basic strength and properties of select varieties of sandstones and carbonate rocks.
PL
W zagospodarowaniu odkrytego w 1957 r. złoża rud miedzi Sieroszowice-Lubin brała udział od 1960 r. liczna grupa geologów. Zatrudnieni byli początkowo w Kombinacie Górniczo-Hutniczym Miedzi w Lubinie, a następnie w budowanych kopalniach "Lubin" i "Polkowice" i w zapleczu techniczno-badawczym oraz projektowym tworzącego się przemysłu miedziowego. Tej generacji, rozpoczynającej pracę w LGOM w latach 1960-1968 poświęcony jest artykuł. Przedstawiamy w nim sylwetki organizatorów i pracowników służby geologicznej dając wyraz pamięci i szacunku dla ich trudu w pionierskim etapie budowy Polskiej Miedzi.
EN
Sińce 1960 numerous group of geologist took part in development of Sieroszowice-Lubin copper deposit discovered in 1957. At first the were employed by Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi w Lubinie, and then in "Lubin" i "Polkowice" mines as well as in institutes or design companies specially formed to serve the copper industry. The paper is devoted to this generation starting its job in LGOM form 1960 to 1968. We present there the silhouettes of people organizing the geological service for mines, giving the respect and memory to their efforts during the early stage of Polish Copper construction.
EN
The paper presents the laboratory equipment used in triaxial tests carried out at the Rock Mechanics Laboratory of the Mining Department, the KGHM CUPRUM Ltd Research & Development Centre. The equipment for triaxial tests at confining pressures of up to 250 MPa which allows for the determination of the strength and deformational properties of rocks is described. Using the results of the tests, the criteria for rock failure under compression, shear, tension and bending were determined. An attempt to monitor the propagation of cracks in rocks under hydrostatic pressure up to 60 MPa was also undertaken.
PL
W artykule przedstawiono wyposażenie pomiarowo-badawcze stosowane w trójosiowych badaniach skał prowadzonych w Pracowni Mechaniki Skał, Laboratorium Górnictwa i Mechaniki Górotworu KGHM CUPRUM. Badania te rozpoczęto w 1970 roku dla potrzeb budowy kopalń rud miedzi w nowo odkrytym złożu w obszarze monokliny przedsudeckiej. Badania są wykonywane w pełnym profilu górniczym, obejmującym skały złożowe i skały w najbliższym otoczeniu złoża (strop, spąg). Zakres prowadzonych badań w warunkach trójosiowego stanu naprężeń obejmował: określenie wytrzymałościowych i odkształceniowych własności skał przy ściskaniu, ścinaniu, rozciąganiu i zginaniu w warunkach wszechstronnego ciśnienia; wyznaczenie charakterystyk mechanicznych skał i określenie stałych sprężystości; określenie wytrzymałości skał w złożonym stanie naprężenia, w którym składowe tego stanu mają różne wartości i znaki; opracowanie, na podstawie wyników badań trójosiowych, warunków kruchego zniszczenia skał; badania nad rozprzestrzenianiem się szczelin w materiale skalnym poddanym działaniu wszechstronnego ciśnienia. Badania wytrzymałości i deformacji skał w warunkach trójosiowego stanu naprężenia realizowane są według dwóch wariantów: I. [...] (wg tzw. schematu Karmana), tj. warunek, w którym na jednoosiowy stan naprężenia nakłada się hydrostatyczny stan ciśnień. 2. [...]- warunek złożonego stanu naprężeń, w którym składowe tego stanu mają różne wartości i znaki. Dla realizacji przyjętego programu skonstruowano stanowisko badawcze, z prototypową aparaturą i urządzeniami, składające się z następujących elementów: układu hydraulicznego zasilającego komory ciśnieniowe; układu obciążającego z maszynami wytrzymałościowymi; aparatury z wyposażeniem pomiarowym i rejestrującym; zestawu komór badawczych (ciśnieniowych) o zróżnicowanych konstrukcjach stosownie do rodzaju prowadzonych badań. Badania skał w trójosiowym stanie naprężenia polegały na określeniu wytrzymałości badanej próbki skalnej przy minimum trzech różnych poziomach ciśnień okólnych, zależnych od wytrzymałości i zwięzłości skały. Uwzględniając zmienne właściwości skał występujących w profilu górniczym złoża rud miedzi LOOM badania prowadzone są przy następujących ciśnieniach okólnych: 5, 10, 15, i 10; 20; 30 MPa - dla skał słabych, o niskiej zwięzłości; 20, 40, 60 MPa - dla skał mocnych, zwięzłych i silnie zwięzłych. Do badań próbek skalnych przy ściskaniu służą trzy typy komór ciśnieniowych: I. komora typu M-23 własnej konstrukcji do ciśnień w zakresie 0+60 MPa (rys. 3.1); 2. komora tłoczkowa typu M-25 własnej konstrukcji do ciśnień w zakresie 0+ 120 MPa (rys. 3.2); 3. komora firmy Walter+Bai produkcji szwajcarskiej do ciśnień w zakresie 0+250 MPa (rys. 3.3). Wyniki badań wytrzymałościowych i odkształceniowych właściwości skał w trójosiowym stanie naprężeń są wykorzystywane w obliczeniach inżynierskich, przy projektowaniu obiektów górniczych oraz w modelowaniu procesów deformacji górotworu podczas prowadzenia eksploatacji złoża rud miedzi w kopalniach LGOM.
PL
W artykule omówiono warunki występowania siarkowodoru w stropowych warstwach złoża rud miedzi. Gaz ten związany jest z poziomem dolnej części anhydrytów (A1d) cechsztyńskich cyklotemu pierwszego (Z1), a jego ślady stwierdzane były organoleptycznie w rdzeniach wiertniczych podczas prac związanych z poszukiwaniem i dokumentowaniem złóż rud miedzi i gazu ziemnego. Od września 2010 r obecność H2S datuje się w wierceniach badawczych wykonywanych w OG „Sieroszowice”, a także w zrobach górniczych. Siarkowodór występujący w anhydrytach ma właściwości gazu zamkniętego (tight gas), związany jest ze skałami o bardzo niskiej przepuszczalności. Występowanie siarkowodoru w zrobach w OG „Sieroszowice” związana jest z pionowym zasięgiem spękań eksploatacyjnych, które obejmują zalegające w stropie skały węglanowe (Ca1) i część anhydrytów dolnych (A1d). W perspektywie obecności H2S spodziewana jest także w północno zachodniej części OG „Rudna” oraz w OG „Głogów Głęboki Przemysłowy”. W KGHM Polska Miedź SA prowadzone są obecnie poszukiwania metod oraz środków rozpoznawania i likwidacji zagrożenia związanego z obecnością związków siarkowych i zapewnienia załodze górniczej pełnego bezpieczeństwa.
EN
The article discusses the conditions for the occurrence of hydrogen sulfide in the roof layers of copper ores deposits. This gas is bound to the level of the lower part of Zechstein anhydrites (Aid) of the first cyclothem (Zl) and its presence was organoleptically confirmed in the drill cores during the works relates to prospecting and documenting the deposits of metal ores and natural gas. It was not, however, until September 2010 that the presence of hydrogen sulfide was analytically confirmed at the depth of ca. 23 m above the level of copper-bearing slates in the Ra5 C-36 exploratory borehole in the „Sieroszowice" mining area. Further confirmation was given by the emanations of this gas from roof drill holes in G-62 and G-63 departments, however without measurable values of pressure and flow. The hydrogen sulfide escaping the drill holes is characterised by a laminar, „emanative„ flow and its occurrence could only be verified close to the drill hole by its peculiar smell. The hydrogen sulfide present in anhydrites has the qualities of a tight gas, it is bound to the rocks of Iow permeability and increased activity can only be expected locally, in the more porous areas with cracks. The registered occurrence of hydrogen sulfide in the abandoned works in the „Sieroszowice" mining area is related to the vertical rangę of mining cracks which are present in the carbonate rocks (Cal) and part of the lower anydrites (Aid) found in the roof with maximum thickness of over 20 m. The area of secondary mining cracks may result in fissuring of the floor section of lower anhydrites, even to the level of rock salt, and release of hydrogen sulfide. This is applicable mostly to the „Sieroszowice" mining area by also other mining areas, such as the Western part of „Rudna" and, in futurę, „Głogów Głęboki-Przemysłowy". The determination of the origin of the hydrogen sulfide and its source is in the initial phase of research, but due to the severity of the hazard, remains an urgent task for mine management and services. Since the first spotting of H2S, there is an ongoing search for new methods of spotting and mitigating this hazard and providing maximum safety to the mining personnel.
PL
Artykuł poddaje pod dyskusję zagadnienie wpływu soli kamiennej jako warstwy reologicznej na warunki eksploatacji złoża pokładowego na dużej głębokości. Podano założenia dotyczące stosownego w tym przypadku modelu obliczeniowego wykorzystującego metody MES i MRS.
EN
The paper discusses the problem of the effect of a rheological layer on the conditions of mining of bedded ore deposit located at a great depth. The assumptions concerning a prospective numerical model employing the finite element method and the finite difference method and the approach for model parameters estimation were also presented.
PL
Przedstawiono uogólnioną metodykę ataków na sieci TCP/IP, w tym na sieć Internet. Zaprezentowano ewolucję zabezpieczeń w sieciach TCP/IP, uwzględniając dwie równolegle rozwijające się klasy metod: systemy ochrony informacji oraz protokoły zabezpieczeń i rozszerzenia aplikacji. Omówiono stan obecny i przyszłość ścian przeciwogniowych (firewalls) oraz systemów wykrywania intruzów. Zaprezentowano metody ochrony informacji stosowane w poszczególnych warstwach sieci TCP/IP (w tym IPv6/IPsec, TLS/SSL, rozszerzenia aplikacji).
EN
The article presents a taxonomy of attacks on TCP/IP networks, including the Internet. It describes the evolution of information security in TCP/IP networks, taking into account two parallel lines of development: information security systems and security protocols, as well as security extensions to existing protocols and applications. The current state and future of firewalls and intrusion detection systems is outlined. Security mechanisms adopted in the different layers of the TCP/IP protocol stack are also presented (including IPv6/IPsec, TLS/SSL, application extensions).
11
63%
PL
Na podstawie wykonanych badań wykazano możliwość diagnozowania stanu węzła naprawczego z wykorzystaniem czujników odkształceń. Stwierdzono także, że: - Całkowite odklejenie wkładki metalowej (wykorzystywanej jako element składowy węzła naprawczego) powoduje istotne zmiany odkształceń czujników montowanych na nakładce kompozytowej w strefie metalowej wkładki (montowanych zarówno w postaci rozety, jak pojedynczych czujników). - Odklejenia występujące na końcach nakładki kompozytowej łatwiej jest zdiagnozować, niż odklejenia występujące w jej części środkowej (występują większe różnice odkształceń pomiędzy strefą z uszkodzeniem i bez uszkodzenia). - Można zoptymalizować liczbę czujników odkształceń tak, aby diagnozować wszystkie przypadki uszkodzeń węzła naprawczego (wydaje się, że np. można zrezygnować z montażu rozety tensometrycznej na środku nakładki kompozytowej). Odklejenia występujące pod nakładką kompozytową, w jej środkowej części, mają mniejszy wpływ na rozwój odklejenia (a przez to i na trwałość całego węzła naprawczego), niż odklejenia o podobnej geometrii występujące przy krawędzi nakładki kompozytowej. - Naprawa uszkodzonej płyty za pomocą nakładki kompozytowej (w której wykorzystano tkaninę szklaną) powoduje, że charakter odkształceń płyty w strefie nakładki kompozytowej jest sprężysty, aż do momentu zniszczenia połączenia klejowego pomiędzy nakładką kompozytową i pozostałymi elementami węzła (co jest równoznaczne także z całkowitym zniszczeniem węzła). W przypadku obciążania płyty nieuszkodzonej występowała strefa trwałych odkształceń plastycznych (charakterystyczna "fala" po utracie stateczności płyty). - Istotnym ograniczeniem przedstawionej metody diagnozowania jest możliwość wykrywania uszkodzeń dopiero po obciążeniu węzła naprawczego.
EN
The results of experimental investigations in which attempts to diagnostic testing of repair point using strain gauges stick on the composite patch. In the investigations used a specimen in the form of sheets made of aluminum alloy 2024 T3, which were repaired after damage by a metal insert and composite patch. The sheets has supported articulated on four edges and has sheared uniformly load q. The patch was formed by vacuum bag technique. The experimental testing was subjected to various cases of damage: as a bond lift-off in zone at the edge of single strap or on boundary the edge of the damage and the metal insert and a complete bond lift-off of the metal insert. It was found that it is possible to diagnose the state of a repair point in some cases of damage and that the defects found in the central part of the repair point does not significant influence on the durability of the repair.
PL
Zagospodarowanie złoża rud miedzi było przedsięwzięciem niezwykle ważnym dla gospodarki. Wymagało jednak rozwiązania wielu problemów nieznanych dotychczas w polskim górnictwie rud. Dotyczyły one zakresu projektowania dużych jednostek wydobywczych i zakładów wzbogacania, mrożenia górotworu, opracowania wysokowydajnych systemów eksploatacji oraz projektowania i budowy infrastruktury w nowym okręgu górniczym. Pierwsze prace projektowe prowadzone były od 1960 r. przez Dzieł Nowej Miedzi BPPMN "Bipromet" w Katowicach. Jednak skala zagadnień projektowych oraz badawczych, związanych z podjęciem eksploatacji wymagała utworzenia specjalistycznej jednostki o szerokim zakresie działania. Zakłady Badawcze i Projektowe Miedzi "Cuprum" powstałe w styczniu 1968 r. stanowią zaplecze naukowo-badawcze i projektowe Polskiej Miedzi.
EN
The copper ore deposit management was very important issue for the Polish economy. It required, however, solving many problems unknown previously in the Polish ore mining. They concerned designing the big mining facilities and treatment plants, rock mass freezing, developing high-effective mining systems, as well as designing and building the infrastructure in the new mining region. First design works were carried out by the New Copper Department of BPPMN "Bipromet" in Katowice since 1960. However the scope of design and research problems regarding the mining activity required establishing the special entity with the wide scope of activity. ZBiPM Cuprum which came into being in January 1968 is till nowadays the research and design base for the Polish Copper.
PL
W artykule przedstawiono wyposażenie pomiarowo-badawcze stosowane w trójosiowych badaniach skał prowadzonych w Pracowni Mechaniki Skał Laboratorium Górnictwa i Mechaniki Górotworu KGHM CUPRUM. Opisano aparaturę stosowaną w badaniach trójosiowych, do ciśnienia bocznego do 250 MPa, umożliwiającą określenie własności wytrzymałościowych i odkształceniowych skał. Na podstawie przeprowadzonych badań wypracowano kryteria pękania skał przy ściskaniu, rozciąganiu, ścinaniu i zginaniu. Podjęto również próbę prześledzenia propagacji szczeliny w skałach poddanych warunkom wszechstronnego ciśnienia do 60 MPa.
EN
The paper presents the laboratory equipment used in thriaxial stress tests carried out in Rock Mechanics Laboratory of Mining Department KGHM Cuprum. The equipment for thriaxial tests, for the side pressure of up to 250 MPa, enabling determination of strength and deformation properties of rocks is described. Using the results of the tests, the criteria for rocks breaking under stress, shear, tension and bending, were determined. It was also undertaken the trial of monitoring the propagation of cracks in rocks under the universal stress up to 60 MPa.
PL
W artykule przeprowadzono wstępną analizę pola geotermicznego obszaru miedzionośnego monokliny przedsudeckiej w powiązaniu z ziemskim polem cieplnym Polski oraz układem jednostek geotektonicznych. Wykazano istnienie związku między rozkładem pola cieplnego a tektonicznymi założeniami obszaru LGOM. Zwrócono uwagę, że szczegółowa analiza tego zagadnienia w ujęciu regionalnym pozwoli wydzielić lokalne anomalie geotermiczne w poziomie miedzionośnym co będzie miało istotne znaczenie w przewidywaniu zagrożeń górniczych przyszłej eksploatacji głębokiego złoża.
EN
Initial analysis of geothermal field of the foresudetic monocline copper-bearing area in connection with Polish earth heat field and geotectonic units layout was carried out in the paper. Connection between heat field distribution and LGOM area tectonics is proven. In authors opinion, detailed analysis of this problem from the regional point of view will allow to separate local geothermal anomalies in the copper bearing bed, which will be essential while predicting mine hazards during the future deep deposit mining.
15
Content available remote Głębinowe zatłaczanie technologicznych wód i ścieków
63%
PL
W artykule przedstawiono próby techniczne głębinowego zatłaczania wód technologicznych do wyeksploatowanego złoża gazu kopalni "Borzęcin". Omówiono metodykę prac studialnych, a także wyniki przeprowadzonych doświadczeń.
EN
The article shows technical tests of deep re-injection of technological waters into the exploited gas deposit at "Borzęcin" mine. It discusses the methodology of study works and the results of conducted investigations.
16
63%
PL
Złoże rud miedzi w obszarze monokliny przedsudeckiej zawiera oprócz miedzi i srebra szerokie spektrum składników mineralnych. Jednym z nich jest węgiel organiczny (TOC), skupiony głównie w poziomie rudy łupkowej.W rudzie węglanowej, a zwłaszcza piaskowcowej następuje wydatne obniżenie jego zawartości. Skład macerałów węgla jest zróżnicowany, wśród nich dominuje liptynit, a w jego obrębie bituminit. Zawartość TOC w urobku przeznaczonym do wzbogacania i w koncentracie miedzi, a zwłaszcza często występujące jej krótkookresowe wahania, ma znaczenie dla przebiegu procesów hutniczych i ich efektywności. W starszej technologii pieca szybowego (HM Legnica i HM Głogów I) węgiel organiczny nie stanowi problemu, a jego obecność jest nawet korzystna ze względów energetycznych. Natomiast w technologii pieca zawiesinowego (HM Głogów II) zawartość TOC na poziomie przekraczającym 8% zaburza bilans cieplny przetopu koncentratu. Wszechstronne rozpoznanie geologicznych aspektów obecności węgla organicznego w rudach miedzi jest niezbędne dla optymalizacji procesów technologicznych.
EN
Copper ore on the Foresudetic Monocline contains not only copper and silver but also a wide range of mineral components. One of them is organic carbon (TOC) occurring only in shale ore. Its volume in carbonate ore is rather low while in sandstone ore it is marginal. Composition of carbon macerals is diversified, but liptinite is dominating, with bituminite as a major component inside this group. TOC content in the feed directed to beneficiation plant and in the concentrate, and especially its short-term fluctuations, is of great importance with regard to smelting processes course and effectiveness. In the older technology of shaft furnace (HM Legnica and HM Głogów I) it is not a problem, and its presence is even useful for energy balance reasons. However, in the flash furnace technology (HM Głogów II), TOC content on the level of 8% disturbs the heat balance of the concentrate melting process. Comprehensive analysis of geological aspects of organic carbon presence in the copper ore is essential for the smelting process optimization.
PL
W artykule przedstawiono na przykładzie renu problematykę związaną z wykorzystaniem pierwiastków towarzyszących w złożu rud miedzi monokliny przedsudeckiej. Ren jest jednym z pierwiastków występujących w złożu, wykazującym najwyższą koncentrację w stosunku do zawartości w skorupie ziemskiej. Odzyskiwany w skali przemysłowej od 2005 roku plasuje KGHM w grupie znaczących producentów tego metalu. Dotychczasowe rozpoznanie wskazuje, że podwyższona zawartość renu w złożu bilansowym, w ilości przekraczającej 1 ppm, a lokalnie 3 ppm, występuje głównie w południowej części złoża, a jego głównym rezerwuarem są łupki miedzionośne. Tymczasem złoża z OG Polkowice i Lubin-Małomice, a także części OG Rudna i OG Sieroszowice wzbogacone w ren, zostały w znacznym stopniu wyeksploatowane. Pozostała, północna część złoża zalegająca na głębokości poniżej 1000 metrów, odznacza się wydatnym zubożeniem w ren, na poziomie poniżej 1 ppm. W efekcie w ostatnich latach zawartość renu w koncentracie systematycznie się obniża, co nie pozostaje bez wpływu na ilość renu wprowadzanego do obiegu technologicznego.
EN
The paper presents, on the example of rhenium, the problem of utilization of accompanying elements occurring in the copper ore deposit on the Foresudetic Monocline. Rhenium is the element having the biggest concentration in relation to its content in the lithosphere. Recovered on the industrial scale since 2005 places KGHM among the significant producers of this metal. The hitherto conducted prospecting showed that increased rhenium content in mineable part of orebody, of ca. 1 ppm, and in some places even of 3 ppm, occurs mainly in the south part of deposit and its major reservoir are copper bearing shale. In the meantime the areas of Polkowice and Lubin-Małomice, as well as part of Rudna and south part of Sieroszowice, were considerably exhausted while the northern much deeper part of the orebody contains significantly less amount of rhenium, i.e. below 1 ppm. This resulted in lowering of rhenium content in the concentrate what in turn influenced the amount of rhenium introduced into the technological circuit.
PL
W artykule opisano 50-letnią historię działalności Zakładu Geologii KGHM CUPRUM w kontekście problemów i wyzwań, jakie pojawiały w trakcie udostępniania i eksploatacji złóż rud miedzi w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. Główny kierunek badań skupiał się na aspektach praktycznych rozpoznawania budowy górotworu i jakości rudy, stanowiących podstawę do planowania produkcji górniczej. Poprzez szczegółowe rozpoznawanie warunków geologicznych i hydrogeologicznych próbowano rozwiązać podstawowe problemy związane z zagrożeniami naturalnymi, a mineralogiczne i petrograficzne badania były i są podstawą do planowania przeróbki wydobytej rudy. Istotnym zagadnieniem jest współwystępowanie w rudach miedzi metali użytecznych, takich jak Ag, Au, Zn, Pb, platynowce, Re, Se, Ni, a także siarki, arsenu i węgla org. Badania i obserwacje strukturalno-tektoniczne, powiązane z wynikami badań wytrzymałościowych, doprowadziły do stworzenia ogólnej klasyfikacji geologiczno-inżynierskiej masywu skalnego w obszarze kopalń. Powiązanie właściwości geomechanicznych masywu skalnego z warunkami prowadzenia eksploatacji wskazywało na potencjalne możliwości wystąpienia zjawisk geodynamicznych. W ostatnich latach jednym z ważniejszych zadań, związanych z postępem eksploatacji, było stworzenie kompleksowego programu badawczego, w celu poszerzenia bazy zasobowej KGHM Polska Miedź S.A. W efekcie, w latach 2007-2014 wykonano wnioski koncesyjne wraz z projektami robót geologicznych na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż: Radwanice, Gaworzyce (udokumentowane już jako jedno złoże rud miedzi Radwanice-Gaworzyce), „Retków-Ścinawa, Głogów, Bytom Odrzański i Kulów-Luboszyce. Skompletowano również wnioski szeregu koncesji na wydobywanie rud miedzi ze złóż na monoklinie przedsudeckiej. W obszarze tzw. Starego Zagłębia programem badań objęto złoże Wartowice (koncesja Synklina Grodziecka) i Niecka Grodziecka (koncesja Konrad). Do tej pory wykonano łącznie 42 głębokie otwory wiertnicze rozpoznawcze i poszukiwawcze. W artykule opisane są najważniejsze współczesne prace badawczo-rozwojowe, realizowane w ramach funduszy unijnych i badawczych KGHM Polska Miedź S.A. Przedstawiono również zaplecze sprzętowo-laboratoryjne i programowe, znajdujące się w posiadaniu Zakładu Geologii.
EN
The paper describes 50-year history of Geology Department in KGHM CUPRUM in the context of problems and challenges that occurred during construction and exploitation of KGHM mines. The main direction of the research activity was focused on practical aspects of ore deposit exploration and its quality evaluation which were the base for mining production planning. Throughout detailed exploration of geological and hydrogeological conditions the primary issues of natural risks were solved. The mineralogical and petrographical surveys are still the most important tests in mineral ore processing. The crucial issue was Cu, Ag and also different less common metals like Au, PGMs, Re, Se, Ni occurrences. Tectonic and structure observations associated with rock durability survey results led to general geological engineering classification of rocks in the ore formation. Geomechanical rocks’ conditions together with ongoing exploitation have shown the potential of geodynamic gas occurrences. In recent years one of the most important issue was the exploration program of polish deposits. In 2007-2014 KGHM Cuprum prepared concession and exploration projects for deposits like: “Radwanice and Gaworzyce”, “Retków-Ścinawa”, “Głogów”, “Bytom Odrzański” and “Kulów-Luboszyce”. Also a few applications of cooper ore extraction concessions from Fore-Sudetic monocline fields have prepared. In the so-called Old Cooper Basin wide exploration program took place on “Wartowice”, “Niecka Grodziecka”. KGHM CUPRUM supervised 42 deep exploration drillholes so far. The paper also presents R&D projects that are realized within EU and KGHM funds. The main laboratory equipment and software were presented at the end of the paper.
PL
Analiza warunków geologicznych masywu skalnego w obszarze miedzionośnym określanym jako złoże głębokie, prowadzi do wniosku, że wykazuje on szereg odrębnych cech w stosunku do tej części, w której obecnie prowadzone są roboty górnicze. Te właściwości górotworu należy uwzględnić przy zagospodarowaniu złoża w fazie głębienia szybów oraz eksploatacji.
EN
The analyse of rock-mass geology in the copper-bearing area described as a deep ore body, lead to the conclusion about many different features in comparison with the area which is currently mined. Those features of the rock-mass should be taken into account during the deposit development i.e. while sinking the shafts and mining operations.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.