Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 10

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
|
|
tom Nr 47
10--18
PL
Celem badań było rozpoznanie litologicznych warunków występowania pierwszego poziomu wód gruntowych w rejonie wsi Haćki na Równinie Bielskiej. W trakcie badań wykonano pomiary poziomu wody w studniach kopanych, sondowania świdrem ręcznym do głębokości 5 m, pobrano próbki utworów wodonośnych i zbadano ich uziarnienie. W oparciu o wyniki analiz uziarnienia obliczono współczynnik filtracji. W budowie geologicznej obszaru dominują utwory pyłowe różnego pochodzenia. Takie wykształcenie utworów bezpośrednio wpływa na warunki filtracji i głębokość zwierciadła wód. W pobliżu wsi Haćki na Równinie Bielskiej wody gruntowe zalegają na głębokości od kilkudziesięciu centymetrów do 2 m w obniżeniach terenowych i maksymalnie nieco ponad 5 m na powierzchniach wyżej położonych. Na wzniesieniach stwierdzono obecność wód zawieszonych, zaobserwowano okresowe wysięki u podnóży wzniesień i skarp i jedno okresowe źródło. Utwory wodonośne stanowią piaski średnioziarniste, piaski drobnoziarniste i piaski drobnoziarniste zaglinione lub z pyłem. Skutkiem tego współczynnik filtracji ma niskie i bardzo niskie wartości. Zawierają się one w przedziale od poniżej 0,001 m· d-1 do 3,8 m·d-1. Powszechna obecność utworów pyłowych na badanym obszarze wpływa na ograniczoną wydajność pierwszego poziomu wód gruntowych.
EN
The aim of the study was to examine lithological conditions of the water table in the area of Haćki village located in the Bielska Plain. The study involved the measurements of water level in dug wells, hand drill probing to a depth of 5 m, acquiring the samples of water-bearing deposits and analysing their granulation. The results of analyses allowed to calculate the permeability coefficient. The geological structure of the area is dominated by dusty deposits of various origins. Such deposits’ formation directly affects the conditions of filtration and depth of the water table. Groundwater logging near Haćki village in the Bielska Plain appears at a depth of several tens of centimeters to 2 meters in the depressions field and up a little over 5 meters in the case of higher ground surfaces. The presence of perched water was revealed on the hills, periodic leachates at the foot of the hills and scarps and one periodic spring. Water-bearing deposits are medium sands, fine sands and loamy fine sands or fine sands with silt. Consequently, the permeability coefficient is low or even very low. Its values range from 0,001 m·d-1 to 3,8 m d-1 (d – 24 hours). The widespread presence of dusty deposits in the area affects the limited efficiency of the water table.
EN
The Kamienna River valley is situated in the Sokólskie Hills region and flows into the Upper Biebrza Basin. Three parts of various origins were distinguished in the valley. The upper part was originated as the denudation valley. In the middle part, the river flows through a melt-out depresion. The lower part of the studied valley is an overspilling ravine. There is a visible difference in the distribution and the types of bottom deposits in the individual parts of the valley. Deluvia predominate in the upper part of the valley and the middle part is filled up with deluvia, muck-peat soils-and locally peat. The lower part of the valley is filled up with alluvial and peat deposits. Similar regularities in bottom deposits distribution can be found in other small river valleys in the studied region, e.g. in the Upper Biebrza River valley and in the Olszanka River valley. The bottom deposits of the Kamienna River valley were originated mainly in the Holocene.
|
|
tom T. 14, z. 1
53--66
PL
Badania przeprowadzono w dolinie rzeki Czarna, w środkowej części Wysoczyzny Białostockiej. Celem badań było rozpoznanie budowy geologicznej i rzeźby oraz genezy obniżenia dolinnego. W trakcie badań przeprowadzono kartowanie geomorfologiczne. W odsłonięciach badano strukturę i teksturę utworów, wykonano analizy uziarnienia osadów dolinnych. Badania pozwoliły odtworzyć warunki sedymentacji i wnioskować o genezie doliny Czarnej. Obniżenie to zostało wykształcone w utworach plejstoceńskich stadiału górnego zlodowacenia warty. Głębokość obniżenia nie przekracza 20 m, a jego dno na przeważającej części wyściełają żwiry gliniaste i piaski żwirowo-pylaste. Współczesna dolina Czarnej nosi ślady przekształceń peryglacjalnych (pokrywy deluwialne u podnóży zboczy), działania procesów fluwialnych (mady, piaski i żwiry aluwialne) i akumulacji biogenicznej (obecność torfów). Działalność rzeki zaznacza się tylko w najbliższym sąsiedztwie jej koryta. Brak śladów erozji rzecznej oraz aluwiów w częściach obniżenia oddalonych bardziej od rzeki jest dowodem wytopiskowej genezy całej formy. W bezpośrednim otoczeniu występują formy typowe dla deglacjacji arealnej, kemy, tarasy kemowe oraz moreny martwego lodu. Ich obecność pośrednio dowodzi wytopiskowej genezy obniżenia. W świetle przedstawionych wyników należy uznać obniżenie dolinne rzeki Czarna za formę wytopiskową.
EN
The study conducted in the Czarna River valley in middle part of Białostocka Upland was aimed at recognizing the genesis of valley depression based on analyses of geological structure, surface deposits and relief. Geomorphological mapping was performed within the study. The structure and texture of deposits in outcrops was studied and granulation analyses of the valley sediments were executed. The Czarna River depression was shaped in Pleistocene deposits of an upper stadium of the Warta Glaciation. The depression isn’t deep, and its bottom is covered with clayey gravels and gravellysilty sands of a melt-out origin. The contemporary Czarna River valley bears the traces of periglacial changes (deluvial covers at the feet of slopes), the influence of fluvial processes (sands and alluvial gravels) and of biogenic accumulation (the presence of peat). The river’s activity is marked only in the closest surrounding of its channel. A lack of traces of alluvial erosion and alluviums in the parts of depression more distant from the river is a proof of dead ice origin of the whole form. Forms typical for the areal deglaciation: kames, kame terraces, and the dead-ice moraines can be found in the direct surrounding. Their presence indirectly proves a dead ice origin of the lowering. In view of presented results, the depression of the Czarna River valley should be considered a dead ice form.
|
|
tom nr 446 (2)
483--492
PL
Celem badań przeprowadzonych w południowej i środkowej części Wzgórz Sokólskich było zinwentaryzowanie i scharakteryzowanie zmian rzeźby spowodowanych wydobyciem kruszywa naturalnego. W trakcie badań przeprowadzono szczegółowe kartowanie form antropogenicznych na mapach w skali 1:25 000 i 1:10 000. Badaniami objęto 167 wyrobisk eksploatacyjnych o powierzchni powyżej 0,1 ha. Opracowano kartogram przestrzennego natężenia przekształceń rzeźby w rejonie Sokółki. Największe rozpoznane złoża kruszywa znajdują się w okolicy wsi Kamionka Stara–Drahle oraz Starowlany i Zadworzany. Złoża są efektem działalności lodowców i wód roztopowych zlodowacenia warty. Są to złoża piasków i piasków ze żwirem moren czołowych, równin wodnolodowcowych i ozów. Bezpośrednim następstwem eksploatacji kruszywa naturalnego są formy antropogeniczne, takie jak: wyrobiska i hałdy, powierzchnie zniwelowane, sztuczne zbiorniki wodne, strome skarpy oraz ściany eksploatacyjne. Całkowita powierzchnia terenów przekształconych wynosi obecnie ponad 550 ha. Największą koncentrację form poeksploatacyjnych stwierdzono na wschód i południowy wschód od Sokółki. Przewidywany jest dalszy, intensywny rozwój eksploatacji kruszywa i powstawanie form antropogenicznych w okolicach Sokółki. Zmianami objęta może być powierzchnia do1000 ha. Pomimo rekultywacji terenów pokopalnianych, rzeźba południowej i środkowej części Wzgórz Sokólskich pozostanie silnie przekształcona przez człowieka.
EN
The aim of the study was to catalogue and characterize the changes of relief caused by excavation of natural aggregate. The research was carried out in southern and middle part of the Sokółka Hills. A detailed survey on anthropogenic landforms was carried out. 167 excavations were investigated. The cartogram of spatial intensity of relief changes in the vicinity of Sokółka town was worked out. The greatest recognized deposits are located in the vicinity of Kamionka Stara, Drahle, Starowlany and Zadworzany villages. The deposits in Sokółka region originate from Pleistocene and are the effect of activity of glaciers and meltwaters of Warta Glaciation. Those are the deposits of sands and sands with gravels of end moraines, outwash plains and eskers.. Natural aggregate exploitation results in anthropogenic forms such as excavations and heaps, leveled surfaces, artificial water bodies, steep scarps and landfill walls. The whole surface area of transformed terrains equals over 550 ha by now. The greatest concentration of post-mining landforms was observed in the eastern and south eastern direction from Sokółka town. The changes are predicted to occur in the range of 1000 ha. Despite reclamation of post-mining areas, the relief of middle and southern part of Sokółka Hills will remain strongly changed.
|
2012
|
tom Nr 29
99-109
PL
W pracy podjęto próbę rozpoznania budowy, określenia zbiorowisk fosylnych i na tej podstawie poznania genezy i rozwoju torfowiska Moskal w północnej części Puszczy Knyszyńskiej. Współczesną powierzchnię torfowiska buduje torf wysoki torfowcowo-kępkowy. Prawiecały obszar porasta sosnowy bór bagienny Vaccinio uliginosi - Pinetum z gatunkami podlegającymi ochronie, takimi jak: bagno zwyczajne (Ledum palustre), rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia). W budowie torfowiska wyróżniono gatunki torfu: turzycowiskowy, torfowcowo-turzycowy, brzezinowy, sosnowo-torfowcowy, wełniankowo-torfowcowy, wełniankowy i torfowcowo-kępowy. Stopień rozkładu torfu wynosi średnio dla torfów niskich 25,8%, przejściowych 43,7%, wysokich 27,2%. Torfowisko Moskal wypełnia południowy fragment rozległego obniżenia wytopiskowego, utworzonego w trakcie deglacjacji lądolodu zlodowacenia warty. Proces tworzenia się złoża torfowiska zainicjowany został ponad 5000 lat temu w schyłkowej fazie okresu atlantyckiego. Początkowe podmoklisko, po zwiększeniu wilgotności w początkach subboreału, przekształciło się w turzycowisko, a następnie w torfowisko przejściowe. Torfy wysokie zaczęły się tworzyć w schyłkowej fazie subboreału. Torfowisko nadal jest w fazie akumulacji.
EN
The purpose of present research was recognition of structure, determination of fossil assemblages and on this basis, study of genesis and development of Moskal peatbog in the northern part of Puszcza Knyszyńska Forest. Contemporary surface of peatbog is made of sphagnum peat. Almost whole area is overgrown with swamp forest (Vaccinio uliginosi - Pinetum) with protected species like Ledum palustre or Drosera rotundifolia. The average peat's thickness was determined as 1,5 m, 3 m in maximum. The deposit is of a layered structure. In the structure, seven sorts of peats have beendefined: one kind of a fen type - Magnocaricetum peat, two of a transitional type - sedge peat and birch peat, and four of raised bog type: pine-sphagnum, cotton-grass - sphagnum, cotton-grassand sphagnum-clump peat. The degree of peat's decay equals averagely: for fens - 25,8%, transition bogs - 43,7%, raised bogs - 27,2%. The Moskal peatbog fills a southern part of a wide melt-out depression, created during the deglaciation of Warta Glaciation's ice-sheet. Process of creation of peatbog's deposit began over 5000 years ago in the declining phase of atlantic period. Existing wetland, after the increase of its humidity in the beginnings of subboreal, transformed into low sedge fen and later into transitional peatland. Raised bogs began to emerge in the ending phase of subboreal and they were formed during the whole Sub-Atlantic period. The peatbog is still in the phase of Sphagnum peat accumulation.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.