Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 30

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
W artykule zaprezentowano metodyczne podejście do odbudowy terenów podmokłych, które zostało opracowane przez Institute for Inland Water Management and West Water Treatment RIZA. Przedstawiona metodyka została zaadoptowana do warunków polskich dla dolnego odcinka rzeki Smortawy. Dolny bieg rzeki Smortawy położony jest w pradolinie Odry wchodzący w skład projektowanego Parku Krajobrazowego „Dolina Odry II". Odcinek ten jest częściowo uregulowany z licznymi budowlami hydrotechnicznymi. Regulacja rzeki spowodowała przesuszenie terenów zalewowych. Dla badanego obszaru zidentyfikowano główne problemy oraz jego przyczyny, wartości ekologiczne i socjo-ekonomiczne oraz została przeprowadzona analiza użytkowników. Na podstawie zgromadzonych informacji sformułowano wizję i koncepcję odbudowy terenów podmokłych. Zaprezentowana metodyka pozwoli jasno oszacować wartości terenów podmokłych zgodnie z wymogami RDW oraz zapoznać się z interesami różnych użytkowników uczestniczących w odbudowie terenów podmokłych.
EN
Article presents a methodical attempt to wetland restoration, which has been designed by the Institute for Inland Water Management and West Water Treatment RIZA. Presented methodology was adapted to Polish conditions for the lower part of Smortawa river valley. The lower course of Smortawa river is localized in Odra valley marginal stream and included to being designed landscape park „The Odra Valley II". This stretch was partially regulated with numerous hydrotechnical structures. Regulation of the riverbed caused an overdrying of wetland. Main problems and their reasons were identified for surveyed area as well as the ecological and socioeconomic indices: analysis of the stakeholders was carried out too. On the basis of gathered information a vision and conception of wetland restoration were formulated. Presented methodology gave a possibility to assess the wetland value according to the Framework Water Directive and to get acquainted with the interest of different stakeholders participating in wetland restoration.
PL
Obecnie jednym z najważniejszych zadań gospodarki wodnej zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW) jest przeciwdziałanie pogarszaniu się stanu części wód i osiągnięcia dobrego stanu wszystkich wód do końca roku 2015. Dla wód powierzchniowych „dobry stan” jest wyznaczony przez „dobry stan ekologiczny”. Stan ekologiczny zgodnie z RDW wyznaczają biologiczne elementy jakości, wspomagane przez hydromorfologiczne i fizyczno-chemiczne elementy jakości. Aby w pełni sprostać wymogom RDW do oceny jakości wód powierzchniowych należy wprowadzić ocenę hydromorfologiczną. W wielu krajach europejskich, w tym również w Polsce, wypracowano wiele metod uwzględniających zintegrowane metody oceny jakości rzek. Metody te obok komponentu biologicznego i fizykochemicznego uwzględniają strukturalne cechy wód powierzchniowych w tym m.in.: reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki, warunki morfologiczne. W artykule zostanie przedstawione porównanie metod stosowanych w krajach Unii Europejskiej z metodami stosowanymi w Polsce w świetle zaleceń RDW i norm CEN.
EN
At present one of the most important problems of water management in accordance with requirements of Water Frame Directive (WFD) is counteract of worsen on water bodies condition and to end of year 2015 achievement good conditions all waters. For surface water “good state” be appointed by “the good ecological state”. Ecological conditions accordance with FWD determined biological quality elements, helped by hydromorphological and physics – chemical quality elements. It to it fully match the requirements the FWD to assessment of quality of surfers waters was one should introduce hydromorphological assessment. It in many European countries, in this also in Poland, the row of methods was has worked out was taking into account the integrated methods of assessment of quality rivers. Methods these by biological component and phisics – chemical the structural features of surface waters take into account in this: hydrological regime, continuity of river, morphological conditions. In article will be introduced applied in countries of European Union the comparison of methods with applied in Poland in the light of recommendations the FWD and standards of CEN.
PL
Kompensacja przyrodnicza rozumiana jest jako zespół działań. Działania te powinny doprowadzić do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównania szkód dokonanych w środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych (art. 3 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska). Obejmują one w szczególności roboty budowlane, roboty ziemne, rekultywacje gleby, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności. Kompensacja przyrodnicza jest szczególnie wskazana jako działanie mające na celu naprawienie wyrządzonych szkód w przypadku, gdy w związku z realizacją konkretnej inwestycji ochrona elementów przyrodniczych nie jest możliwa. Wymagany zakres kompensacji przyrodniczej w przypadku przedsięwzięć, dla których przeprowadzone było postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko określany jest decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 75 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska). W artykule zaprezentowano przegląd działań kompensacyjnych, pozwalających na zmniejszenie negatywnego oddziaływania budowli hydrotechnicznych na ekosystem rzeczny.
EN
Environmental compensation is a set of actions. These actions should take to restore natural balance on the given area, compensating the damage to the environment through undertaking the action plans and maintaining the landscape amenities (Article 3 of the Environmental Protection Law). They including hydrotechnical constructions, groundworks, soil reclamation, afforestation, tree planting or developing vegetation concentration sites, that are leading. Environmental compensation is highly recommended to repair the harm to the environment especially when realization of an investment disabled the protection of the environmental elements. The required range of environmental compensation is issued by the decision of the environmental conditioning for the investments with the environmental impact assessment already made (Article 75 of the Environmental Protection Low). The paper presents an inventory of the compensation actions that allow for reducing the negative impact of hydrotechnical constructions on the ecosystem of rivers.
5
Content available remote Koncepcja odbudowy terenów podmokłych w dolinie Smortawy
100%
6
Content available Flood risk of lower silesia voivodship
63%
EN
Floods are natural events of a random nature that cause damage in property, agriculture, and industry. Floods in the upper and middle Odra basin, particularly on a large scale, are characterized by their specificity of arising and shaping. Analyses of historical material prove that the largest floods are during the summer season, especially in July and August. Those events are caused by wide and intensive precipitation lasting 2-3 days. Moreover spatial ranges in the Odra basin and runoff sequence are also the important reasons. Other important factors for the flood risk scale in a region is knowledge of the flood risk index established on the basis of observed floods or that of Maximum Probability Flood. In this paper flood risk in the territory of Lower Silesia Province was evaluated on the basis of chosen indices of flood risk.
PL
Powodzie to naturalne i losowe wydarzenia powodujące liczne szkody w rolnictwie, przemyśle i mieniu ludzkim. Analiza materiałów historycznych wskazuje, że największe powodzie w województwie dolnośląskim wystąpiły w sezonie letnim, najczęściej w lipcu i sierpniu. Wydarzenia te są najczęściej spowodowane przez rozległe i intensywne opady w obszarze górnego biegu Odry i jej lewostronnych dopływów (Nysa Kłodzka, Bóbr). W skali określania zagrożenia powodziowego w regionie ważna jest znajomość wskaźnika potencjału powodziowego, wskaźnika zagrożenia powodziowego i wskaźnika potencjalnej powodziogenności. W artykule podano informacje o tworzeniu stref zagrożenia powodziowego, w tym tworzonych w ramach projektu ISOK.
PL
W pracy przedstawiono wynik badań odpływu ze zlewni rolniczej antropogenicznie przekształconej na przykładzie rzeki Smortawy. Ponadto scharakteryzowano w przekroju badawczym km 74 + 105 przebieg stanów wody oraz obliczono bilans wodny dla roku suchego (2003), normalnego (2005) i wilgotnego (2006).
EN
The paper presents some results of runoff from agriculture basin with anthropogenic changes on the example of Smortawa basin. Furthermore, daily hydrographs of water level in the river section km 7 + 105 were characterized and additionally water balance for drought (2003), normal (2005) and wet (2006) year was calculated.
EN
The article presents a brief description of the lignite mines within Lusatian Neisse basin, whose activities affect the groundwater resources on both sides of the border state together with the characteristics of the kind and extent of the impact of these investments.
PL
W artykule przedstawiono krótki opis kopalń węgla brunatnego w zlewni Nysy Łużyckiej, których działalność wpływa na zasoby wód podziemnych po obu stronach granicy państwowej wraz z charakterystyką rodzaju i stopnia oddziaływania tych inwestycji.
EN
River and floodplains form one of the most valuable elements of the surrounding landscape. Over the centuries, anthropogenic impacts have led to numerous transformations of river ecosystem. Following this study, river beds noted the need for corrective action and renaturalisation. Therefore, there was a need to assess the current state of watercourses. This assessment is designed to identify transformed and degraded sections on which appropriate corrective action should be taken. Such studies were conducted in the area of quarries PGE KWB Turow. The studies included an assessment of hydromorphological state of the following rivers: The Lusatian Neisse to the mouth of the Miedzianka and Miedzianka river.
PL
Rzeki wraz z obszarami zalewowymi tworzą jeden z najcenniejszych elementów otaczającego nas krajobrazu. Na przestrzeni wieków antropogeniczne oddziaływania doprowadziły do licznych przekształceń ekosystemu rzecznego. W wyniku przeprowadzonych badań koryt rzecznych zauważono konieczność przeprowadzenia działań naprawczych i renatryzacyjnych. Zaistniała zatem potrzeba oceny aktualnego stanu cieków. Ocena ta ma na celu wskazanie odcinków przekształconych i zdegradowanych, na których należy podjąć odpowiednie działania naprawcze. Takie badania przeprowadzono w rejonie kopalni odkrywkowej PGE KWB Turów, które obejmowały ocenę stanu hydromorfolicznego następujących rzek: Nysa Łużycka do ujścia Miedzianki i Miedziankę.
PL
W ramach badań przeprowadzonych w 2010 r. w Parku Narodowym Gór Stołowych (PNGS) oceniono stan hydromorfologiczny głównych cieków. Ocena hydromorfologiczna jest elementem wspierającym ocenę stanu ekologicznego wód, wymaganego przez Ramową Dyrektywę Wodną (RDW). Przeprowadzona ocena hydromorfologiczna (według metodyki IMGW PIB OWr) obejmowała ocenę trzech stref, tj.: koryta rzecznego, strefy przybrzeżnej i doliny cieku. Ocena hydro­morfologiczna polegała na zgromadzeniu niezbędnych danych, dotyczących wielu elementów, w tym: geometrii koryta, substratu dna, ciągłości cieku i występowania barier, struktury brzegów, typu roślinności, użytkowania doliny cieku, itp. Na pod­stawie przeprowadzonej wizji terenowej oceniono cztery cieki: Czerwoną Wodę, Pośną (Posna), Dańczówkę i Czeremnicę. Zebrane podczas monitoringu hydromorfologicznego dane, dotyczące powyższych głównych cieków Gór Stołowych wskazują, iż należą one w większości do klasy III - co pozwala określić ich stan jako umiarkowany o średnim stopniu przeobrażenia. Dodatkowo wyznaczono dla analizowanych cieków wskaźnik jakości ekolo­gicznej (WJE). Wskaźnik jakości ekologicznej obliczono ze stosunku wartości ob­serwowanej do wartości referencyjnej badanego parametru. Na podstawie WJE dokonano również oceny stopnia przeobrażenia dolin rzecznych. Przeprowadzona analiza zmienności WJE dla analizowanych cieków zlokalizowanych w PNGS poz­woliła na ocenę stanu przeobrażenia dolin rzecznych w stosunku do stanu referen­cyjnego (potencjalnego). Badany obszar charakteryzuje się małym stopniem prze­obrażenia (WJE = 0,67). Przeprowadzona ocena stanu hydromorfologicznego wraz z oceną WJE poz­woliła na określenie stopnia przeobrażenia cieków PNGS oraz ocenę natężenia antropopresji. Stworzone materiały przeglądowe w postaci map stworzyły podstawę do dalszych działań planistycznych i naprawczych, szczególnie dla odcinków rzek ze stanem hydromorfologicznym umiarkowanym i złym.
EN
The research carried oat in 2010 in the Stołowe Mountains National Park aimed at assessing the hydromorphological state of the main watercourses. According to the Water Framework Directive, the hydromorphological assessment is a part of supporting the assessment of the water ecological state. The performed hydromorphological evaluation (according to the method by the IMGW PIB OWr)included the assessment of three zones, i.e. the river bed, the offshore zone and the watercourse valley. The hydromorphological evaluation consisted in collecting the necessary data concerning many elements including the river bed geometry, the river bed substrate, the continuity of the watercourse and the appearance of the barriers, slope structures, type of vegetation, management of the watercourse valley, ect. On the basis of the performed site inspection, four watercourses were assessed: Czerwona Woda, Posna, Dańczówka and Czerenvnica. The data collected during the hydromorphological monitoring concerning the above mentioned main watercourses of the Stołowe Mountains show that they mostly belong to the third class - which allows the determination of their state as moderate with a medium degree of transformation. Additionally, the Ecological Quality Index was determined for the analysed watercourses. The EQI was calculated from the ratio of the observed value to the reference value of the examined parameter. On the basis of EQI the assessment of the river valley transformation was also performed. The investigated EQI variabil­ity for the examined watercourses located in the Stołowe Mountains National Park allowd the assessment of the state of transformation of the river valleys in relation to the reference state. The investigated area is characterized by a low degree of transformation (EQI = 0.67). The performed assessment of the hydromorphological state together with the EQI evaluation allowed the determination of the transformation degree of the watercourses in the Stołowe Mountains National Park and the assessment of the anthropopression intensity. The prepared survey materials in the form of maps formed the basis for further planning and repair activities, especially for the river segments with the moderate and bad hydromorphological state.
14
63%
EN
Riverbanks play a very important role within river valleys. These stripes determine creation of buffer zones which protect river waters against polluting agents. They also form very valuable breeding places for amphibians, reptiles and other animals. Riverbank vegetation shows great diversity, which results in biodiversity of the area. The width of riverbanks is a controversial issue nowadays and their different designs depend on the way they are used. However, they should be included in spatial management plans or river restoration projects not only because of their natural assets, but also regarding their environmental importance. Riverbanks design alongside the riverbed will allow an increase in tourist capacity as well as protection of riverine areas, and will influence their landscape values improvement through increas;p.ing the habitat mosaic.
18
Content available remote Zmienność odpływu w zlewni rolniczej antropogenicznie przekształconej
63%
19
Content available remote Response of riverine ecosystem after a flood event in the Smortawa valley
63%
EN
This paper presents results on the response of riverine ecosystems after flooding on two river sections in the Smortawa valley. One of the sections is so-called improved and the other one is natural. The Smortawa River (39 km), the right-hand sided tributary of the Odra River, is a typical lowland river (A = 455 km²). In the lower and upper course the river is improved and in the middle course it has kept its natural character. The lower part of the basin is located in an area of the designed landscape park called "The Odra valley II". In the lower river course (length 4 km) a series of hydro-technical investments (2 weirs, 1 drop and regulation of riverbed) were carried out, that caused many undesirable changes in the natural environment. After a flood in 1997 in the Smortawa valley we observed changes in the riverine ecosystems. Estimated flood damages were smaller on the natural section of the river than on the improved. Changes were observed mainly in water quality, river bed and in quantity and quality of aquatic and riparian plant species. Changes of water quality were determined on the basis of chemical analysis which included 23 physico-chemical parameters. The technical state of the river bed was evaluated using probing in characteristic cross sections of the river. The quality - quantity changes of plant species were evaluated on the basis of an eco-morphological analysis and assessment of the Smortawa River. The objective of eco-morphological assessment was to quality anthropogenic transformations and to localize segments requiring protection or renaturalization. The presented method is based on characteristics deciding about the ecological values of the river-bed and the valley: river-bed morphology, hydrology of water course, water vegetation, river-bed afforestation, shape of the riverside zone, land use of the valley.
PL
W artykule opisano zmiany ekosystemu rzecznego po zalewie na dwóch odcinkach rzeki - uregulowanym i naturalnym w dolinie Smortawy. Rzeka Smortawa (39 km), prawobrzeżny dopływ Odry, jest typową rzeką nizinną (A = 455 km²). W górnym i dolnym biegu jest uregulowana, natomiast w środkowym zachowała naturalny charakter. Dolna część zlewni położona jest na obszarze projektowanego parku krajobrazowego "Dolina Odry II". W ostatnich latach na dolnym 4-km odcinku wykonano szereg inwestycji hydrotechnicznych (dwa jazy piętrzące, stopień wodny, regulacje koryta), które wywołały niekorzystne zmiany w środowisku przyrodniczym. Po przejściu fali powodziowej w 1997 r. w dolinie Smortawy zaobserwowano zmiany w ekosystemie rzecznym. Szkody powodziowe na odcinku nieuregulowanym były mniejsze niż na odcinku uregulowanym. Zaobserwowano głównie zmiany jakości wód, morfometrii koryta rzeki oraz jakościowo-ilościowe w występowaniu gatunków roślinności wodnej i przybrzeżnej. Zmiany jakości wód określono na podstawie analizy jakościowej wód Smortawy (23 parametry fizykochemiczne). Stan techniczny koryta na badanym odcinku oceniono metodą sondowań w charakterystycznych przekrojach poprzecznych rzeki. Zmiany ilościowo-jakościowe roślinności przybrzeżnej i wodnej oszacowano na podstawie ekomorfologicznej waloryzacji rzeki.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.