Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa. Studium prawno-porównawcze

100%

Sitek B.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2017

|

tom 60

|

nr 3

221-232

EN

The Act of 15th December 2016 on the General Counsel to the Republic of Poland (Journal of Laws of 2016, item. 2261) has established the new institution in the place of the current General Counsel of the State Treasury. This Act also expanded significantly the scope of competence of this new office also on the administrative and criminal matters, in which there is the interest of the State Treasury. Such a wide legal representation of the rights and interests of the State Treasury is a fairly rare option, at least in Europe. This is a reference to the arrangements being in force during the Second Polish Republic of the twentieth century. These changes are forcing to assess current solutions related to the legal representation of the State Treasury in relation to the solutions found in other European countries. In addition to the legal and comparative approach to the problem, the study will also include a reference to the solutions found in ancient Rome, where the first of this kind office, which was advocatus fisci, was established. The legal and historical research will allow to keep the distance to the current solutions. Thanks to this, it will be possible to identify the optimum model of the State Treasury legal representation.

PL

Ustawą z dnia 15 grudnia 2016 o Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U z 2016 poz. 2261) powołano do życia nową instytucję w miejsce dotychczasowej Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Tą ustawą poszerzono również w sposób znaczący zakres kompetencji tej nowej instytucji również na sprawy administracyjne i karne, w których występuje interes Skarbu Państwa. Tak szeroka reprezentacja praw i interesów Skarbu Państwa jest dość rzadko spotykanym rozwiązaniem przynajmniej w Europie. Jest to nawiązanie do rozwiązań obowiązujących w okresie II Rzeczpospolitej Polskiej XX wieku. Te zmiany zmuszają do pewnej oceny obecnych rozwiązań związanych z zastępstwem procesowym Skarbu Państwa w odniesieniu do rozwiązań występujących w innych krajach europejskich. Oprócz prawno-porównawczego podejścia do problemu, w pracy znajdzie się również odniesienie do rozwiązań występujących w antycznym Rzymie, gdzie powołano do życia pierwszy tego rodzaju urząd jakim był advocatus fisci. Badania prawno-historyczne pozwolą na zdystansowanie się od obecnych rozwiązań. Dzięki temu można będzie wskazać na optymalny model zastępstwa procesowego Skarbu Państwa.

2

Servus publicus and servus privatus in Ancient Rome: Legal Status and Social Status

100%

Sitek B.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2021

|

tom 30

|

nr 1

EN

Public slaves were a special group of slaves. As a rule, their legal situation was analogous to private slaves. Hence, there are relatively few preserved sources of law regarding this slave group. There are relatively few Romanist studies regarding the legal situation of public slaves. A larger number of these studies appeared only in the second half of the 20th century. The subject of this study is to compare the legal and social status of both groups of slaves. The purpose is to show a different application of legal provisions depending on their suitability for public matters and the education of public slaves.

PL

Szczególną grupą niewolników byli niewolnicy publiczni. Co do zasady ich sytuacja prawna była analogiczna do niewolników prywatnych. Stąd też jest stosunkowo mało zachowanych źródeł prawa dotyczących tej grupy niewolniczej. Niewiele jest opracowań romanistycznych dotyczących sytuacji prawnej niewolników publicznych. Więcej tych opracowań pojawiło się dopiero w drugiej połowie XX w. Przedmiotem niniejszego opracowania jest porównanie statusu prawnego i społecznego obu grup niewolników. Celem jest ukazanie odmiennego stosowania przepisów prawa w uzależnieniu od przydatności dla spraw publicznych oraz wykształcenia niewolników publicznych.

3

Servi publici. Ways of Acquiring Qualified Cheap Labour Force in Public Administration

100%

Sitek B.

Teka Komisji Prawniczej

|

2019

|

tom 12

|

nr 2

305-314

PL

Przedmiotem opracowania jest analiza źródeł pod kątem sposobów pozyskiwania fachowej i taniej siły roboczej do pracy w administracji publicznej antycznego Rzymu. W wielu opracowaniach dotyczących organizacji i funkcjonowania tejże administracji uwidacznia się zjawisko wykorzystywania niewolników o wysokich kwalifikacjach. Jednym z ważniejszych zagadnień w tym obszarze problemowym są sposoby pozyskiwania niewolników publicznych. Celem opracowania jest skonfrontowanie dotychczasowych koncepcji przyjętych w literaturze romanistycznej z tym co wynika z analizy źródeł. Wnioski końcowe zawierają pewną korektę dotychczasowej koncepcji. Efektem tego opracowania jest również pokazanie ponadczasowych mechanizmów poszukiwania taniej i wysoko kwalifikowanej siły roboczej do pracy w administracji publicznej.

EN

The subject of this paper is the analysis of sources regarding the ways of acquiring qualified cheap labour force to work for public administration in Ancient Rome. In many papers about organization and functioning of that administration occurs the phenomenon of exploiting the highly qualified slavers. One of more important issues within this problematic area are the ways of public slavers acquiring. The purpose of this paper is to confront existing conceptions, accepted in Romanistic literature, with the results of sources analysis. Final conclusions include a kind of correction of existing conceptions. The result of this paper is also presentation of timeless mechanisms of searching cheap highly qualified labour force for public administration work.

4

Austriacka Prokuratoria. Cz. II: Kompetencje organu i jego pracownicy

100%

Sitek B.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2016

|

tom 26

|

nr 3

175-193

PL

Austria przyjęła scentralizowany model pomocy prawnej udzielanej organom federalnym oraz instytucjom wskazanym w ustawie o Prokuratorii z 2008 r. Zakres kompetencji tego organu jest dość szeroki. Podstawową zasadą jest, że Prokuratoria występuje zawsze tam, gdzie jest interes publiczny, a zatem nie tylko podejmuje się prawno-cywilnej obrony organów federalnych, ale również stowarzyszeń i funduszy publicznych, a nawet landów czy gmin. Prokuratoria zajmuje się zastępstwem procesowym, przygotowuje opinie prawne i legislacyjne, a także uczestniczy w zawieraniu ugód czy prowadzeniu mediacji. Podstawę prawną do podjęcia działania przez Prokuratorię stanowi umowa zlecenia. Adwokaci Prokuratorii stanowią najważniejszą grupę pracowników tego urzędu. Ze względu na wysokie kwalifikacje, cieszą się oni dużym szacunkiem wśród zawodów prawniczych. Aplikacja adwokacka trwa osiem lat, a aplikant musi zdać egzamin adwokaci i wewnętrzny prokuratoryjny oraz odbyć trzyletnią praktykę.

EN

Austria has adopted a centralized model of the legal assistance provided to the federal authorities and institutions specified in the Act on Office of State General Solicitors of 2008. The scope of competence of this body is quite broad. The basic principle is that the Office of State General Solicitors is present in any case where there is a public interest, and therefore the Office does not only take the legal and civil defence of federal agencies, but also of the associations and the public funds, and even the federal states or municipalities. The Office of State General Solicitors deals with legal representation, prepares legal and legislative opinions and participates in settlements or mediation. The legal basis to take action by the Office of State General Solicitors is a the service contract. Attorneys of the Office of State General Solicitors are the most important group of employees of this office. Due to their high qualifications, they enjoy great respect among the legal profession. The attorney application lasts eight years and the applicant must pass the attorney exam and the internal office exam and take a three-year practice.

5

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ‘AGRIMENSORES’ A ODPOWIEDZIALNOŚĆ GEODETÓW

100%

Sitek B.

Zeszyty Prawnicze

|

2014

|

tom 14

|

nr 2

123-148

PL

THE LIABILITY OF THE ‘AGRIMENSORES’ AND SURVEYORS’ LIABILITY Summary The agrimensores played an important role in the society of ancien Rome. They were highly respected for their technical skills and knowledge of mathematics. The grounds for the liability of the agrimensores were material damage caused intentionally by surveyor (dolus) and intent to deceive (fallere). An agrimensor was not liable for damage caused as a result of lack of knowledge or experience (imperitia). If several agrimensores onducted the surveying activities they were jointly liable (in solidum), regardless of their individual contribution to the damage. This type of liability could not be used when it was not possible to assign blame to one of the agrimensores. An agrimensor who had a slave to do the measuring held the liability and could not resort to noxal responsibility. Noxal responsibility could be applied if the shoddy work had been performed by a slave; in such cases the party suffering the damage could obtain dominion over the slave who had caused it or receive full compensation from the slave’s owner. The injured party could seek compensation on the grounds of a praetorian actio in factum. The injured party and his heirs had the right to submit a claim, which was subsidiary and therefore penal in nature, which meant it could not be brought against the heirs of the perpetrators. Actio in factum was used as an actio utilis and actio ad exemplum in other similar cases in surveying activities, such as when measuring wine or grain. Nowadays a surveyor’s liability is civil, criminal, administrative or disciplinary. The first two types are important when a specific injury or offence occurs. In such cases only a surveyor who carried out the surveying or cartographic activities on his own is liable. The study shows that, despite some similarities, there are differences between the liabilities of Roman agrimensores and of modern surveyors. Roman law used a system of praetorian civil liability which was penal in character, while today we have a stratified system of liability of up to four separate levels, where the injured party may use only one or submit a cumulative claim, seeking civil damages, and claiming punishment for the perpetrators under criminal law and/or disciplinary proceedings.

6

Pestis Antonini. Reakcja Marka Antoniusza na globalną starożytną epidemię

100%

Sitek B.

|

tom 13

|

nr 1

389-399

EN

The subject of this study is the Antonine plague which took place in the years 165–180. It was one of the biggest epidemics in ancient Rome. The plague severely violated the economic and political foundations of the powerful Empire. The aim of the study is to show the causes of this epidemic, its prevalence and effects. The most important, however, is to show the reaction of the public authorities to the phenomenon of global epidemics. As a consequence, the legal regulations were introduced regarding the burial of the deceased and providing assistance to the poorest. In the work, the author limited the analysis of literary and typically legal sources, excluding papyrus inscriptions. The result of this work is the claim that the public authorities responded in a manner appropriate for them and consistent with the medical knowledge.

PL

Przedmiotem opracowania jest plaga Antonińska, jaka miała miejsce w latach 165–180. Była to jedna z największych epidemii, jaka nawiedziła antyczny Rzym. Poważnie naruszyła fundamenty ekonomiczne i polityczne potężnego Imperium. Celem opracowania jest wskazanie przyczyn tej epidemii, rozmiaru jej rozpowszechnienia oraz skutków. Najważniejsze jest jednak ukazanie reakcji ówczesnych władz publicznych na zjawisko globalnej epidemii. W konsekwencji zostały wprowadzone regulacje prawne dotyczące pochówku zmarłych oraz udzielenia pomocy najbiedniejszym. W pracy autor ograniczył się do analizy źródeł literackich i typowo prawniczych z pominięciem inskrypcji i papirusów. Efektem tej pracy jest twierdzenie, że ówczesne władze publiczne reagowały w sposób dla nich odpowiedni i zgodny z ówczesną wiedzą medyczną.

7

The Teaching of the Church in a Changing Cultural and Social Setting

100%

Sitek B.

Kościół i Prawo

|

2023

|

tom 12

|

nr 2

117-126

PL

Przedmiotem opracowania jest wykazanie powiązania form głoszenia przekazu ewangelicznego w kontekście zachodzących zmian kulturowych, społecznych i politycznych. Już w samych początkach chrześcijaństwa przekaz ewangeliczny był dostosowywany do zmieniającego się otoczenia. Współcześnie procesami powodującymi te zmiany to globalizacja i cyfryzacja. Powstaje społeczeństwo informacyjne, które główne swoje aktywności, w tym komunikowanie się, przenosi do cyberprzestrzeni. Z tego też powodu należy podać działania zmierzające do dostawiania współczesnego przekazu ewangelicznego do nowej sytuacji. Potrzeba jest zmiany języka i terminologii. Konieczne jest też wykorzystanie najnowszych urządzeń IT do ewangelizacji, która swoją główną aktywność winna przenieść do wirtualnej rzeczywistości, w której funkcjonuje już większa część ludzkości. Wówczas będzie możliwa realizacja Chrystusowego przesłania o potrzebie głoszenia Dobrej Nowiny wszystkim narodom.

EN

The subject of this paper is to demonstrate the connection between the forms of preaching the Gospel in the context of today’s cultural, social, and political changes. Since the early days of Christianity, the Gospel message has been adapted to the changing environment. Currently, globalization and digitization are behind these changes. Information society is emerging, its main activities, including communication, being transferred to cyberspace. For this reason, actions aimed at adapting contemporary evangelical communication to this new situation need to be identified. There is a need for change in language and terminology. It is also necessary to utilize the latest IT solutions for evangelization. They should primarily operate in virtual reality, in which a significant number of people are already active. By doing so, it will be possible to follow Christ’s instruction to proclaim the Good News to all nations.

8

Wykaz inwentarza. Nowe zasady dziedziczenia na tle rozporządzenia PE i Rady UE nr 650/2012. Studium prawno-porównawcze

100%

Sitek B.

Themis Polska Nova

|

2015

|

nr 1(8)

112-123

EN

Freedom of movement within the European Union raises many problems in the area of inheritance law. Until now, the inheriting has been conducted in several EU countries – in the places where there were the fragmented assets of the testator. In an effort to standardize the law of succession, the European Parliament and the EU Council adopted Regulation No. 650/2012 which unified rules of inheritance proceedings in the European Union. The regulation was implemented by Polish legislator with the Act of 20th March 2015 and with the connected regulations. The most important change was the introduction of the inventory list and the change of the succession rule of inheritance debts from the unlimited responsibility to the responsibility limited to the value of the list or inventory.

9

Bezpieczeństwo imprez masowych w antycznym Rzymie na tle współczesnych rozwiązań

100%

Sitek B.

Studia Ełckie

|

2011

|

tom 13

331-341

EN

From time immemorial the society has had the need of mass entertainment, defined nowadays as the mass events. The example of this can be the organization of the Roman society, where, after analyzing the source materials, we can indicate some numerous examples of the mass events, religious, sports, or political ones. In the Roman legislation we can find a series legal regulations concerning the rules of organizing such events, chiefly, if it is about the public security. In each city, also in Rome, there was the calendar of mass events, which was completed all the time. The bodies responsible for organizing the mass events in Rome were the consuls and ediles, while, in municipalities the duumvirs and ediles. They had to provide the appropriate measures to organize the events and to guarantee the security. In case of the political events, organized during the election, the responsibility lay with the organizers. The security of the participants, particularly at the amphitheatres, was guaranteed through the legislative regulation of the principles of taking the seats at the audience. Breaking the rules was punished by the high fine. The security of the mass events in the Ancient Rome maybe was not so clearly defined as it is nowadays, but it was the matter of the Roman legislators and the public bodies. Hence, during the frequent sports events or the other entertainments organized at the huge buildings, as for example at Circus Maximus, which could contain even about 300,000 spectators, the construction disasters or public riots were the rareness.

10

PERSPEKTYWA BADAŃ NAD PRAWEM RZYMSKIM W KONTEKŚCIE PRAWA MUNICYPALNEGO

100%

Sitek B.

Zeszyty Prawnicze

|

2019

|

tom 19

|

nr 1

117-134

EN

Progress in technology is having more and more of an impact on law studies. More and more young lawyers are working on legal problems using the comparative legal method, but they are also using diﬀerent interdisciplinary methods. Interdisciplinary research is being done on subjects involving combinations of economics, psychology, biology or computer science. In this respect historical studies are being marginalized more and more, as can be seen, for example, by the tendency of law schools to reduce the number of teaching hours for the history of law, including Roman law. So we should be looking for problems which the positivists could use to build up their arguments. Municipal law, which can be an inspiration for contemporary solutions, such as theintroduction of the term of ofce for local government bodies, oﬀers a promising area of study in this respect.

PL

Rozwój techniki i technologii wywiera coraz większy wpływ na nauki prawne. Młodzi prawnicy coraz częściej zajmują się problemami prawnymi z zastosowaniem metody prawnoporównawczej, ale też sięgają do interdyscyplinarności, czego rezultatem są opracowania z pogranicza ekonomii, psychologii, biologii czy informatyki. W tej optyce nauki historyczne coraz bardziej są marginalizowane, co widać chociażby po tendencji zmniejszania liczby godzin dydaktycznych dla historii prawa, w tym dla prawa rzymskiego. Konieczne jest zatem poszukiwanie takich problemów, które mogą być potencjalnym elementem w budowaniu argumentacji przez pozytywistów. Niewątpliwie takim obszarem jest prawo municypalne, które może być inspiracją dla współczesnych rozwiązań, jak chociażby wprowadzenie kadencyjności organów samorządowych.

11

Synergy of the Law Systems as Foundation for the Future of Europe

100%

Sitek B.

Teka Komisji Prawniczej

|

2017

|

tom 10

185-197

PL

Referendum majowe z 2016 r. w Wielkiej Brytanii oraz wzmocnienie siły grupy eurosceptyków i narodowców w wielu państwach europejskich rodzi pytanie o przyszłość Europy i Unii Europejskiej. Jednym z obszarów integracji europejskiej jest prawo. Już od lat 70-tych XX w. podejmowana była dyskusja nad tym, czy ma to być unifikacja czy tylko synergia istniejących systemów prawnych. Ostatecznie zwyciężyła ta druga koncepcja. Niewątpliwy wpływ na to ma historia prawa, zwłaszcza prawa rzymskiego i średniowiecznego ius commune. Wówczas to stworzone zostały systemy prawne w oparciu o wielokulturowość prawa. Obecnie duże znaczenie mają badania prowadzone przez komparatystów opracowujących poszczególne problemy prawne. Zmierzają tym samym do zbudowania fundamentów pod proces synergii prawa europejskiego.

EN

The referendum of May 2016 in the UK and the strengthening of a group of eurosceptics and nationalists in many European countries raises questions about the future of Europe and the European Union. The law is one of the areas of European integration. Already since the 70s of the twentieth century, the discussion about whether it should be unification or just the synergy of existing legal systems was undertaken. Eventually, the second concept won. The undoubted influence on this was made by the history of law, particularly the Roman law and medieval ius commune. At that time, the legal systems based on multiculturalism of law were created. Currently, there is the importance of a study conducted by comparative scholars developing various legal problems. They tend to build the foundations for the process of synergy of European law.

12

Ewolucja systemu prawnej ochrony praw i interesów Stanów Zjednoczonych. Urząd Prokuratora Generalnego

100%

Sitek B.

Teka Komisji Prawniczej

|

2018

|

tom 11

|

nr 2

387-398

EN

The subject of this studies is to show the development of the legal institution of protection of the rights and interests of the United States. The institution of the United States Attorney (Attorney General) is derived from a similar solution previously found in England. However, the historical analysis shows that despite the common origin, the Attorney General in the United States has its own history. The aim of the study, and at the same time the research hypothesis, is to show the respect of American politics to the stability of solutions and evolutionary changes, sometimes lasting decades. As a result, a system was created that focuses on the Justice Department, headed by Attorney General. It is the largest law firm in the world, very structurally developed, which protects the rights and interests of the United States extremely effectively

PL

Przedmiotem opracowania jest przedstawienie powstania i rozwoju instytucji odpowiedzialnej za prawną ochronę praw i interesów Stanów Zjednoczonych. Instytucja Prokuratora Stanów Zjednoczonych (Attorney General) wywodzi się z analogicznego rozwiązania istniejącego wcześniej w Anglii. Analiza historyczna pokazuje jednak, że pomimo wspólnego pochodzenia, Attorney General w Stanach Zjednoczonych posiada własną historię. Celem opracowania, a jednocześnie hipotezą badawczą jest ukazanie respektu amerykańskiej polityki do stałości rozwiązań i ewolucyjnych zmian, niekiedy trwających dziesiątki lat. W efekcie został stworzony system skupiający się w Departamencie Sprawiedliwości, na czele którego stoi Attorney General. Jest to największa kancelaria na świecie, bardzo rozbudowana strukturalnie, która niezwykle skutecznie chroni praw i interesów Stanów Zjednoczonych.

13

Najem mieszkań w czasach Plauta

100%

Sitek B.

|

nr 1-2

181-188

PL

Il fenomeno dell’affitto delle case a Roma risale al III secolo a. C. La più remota menzione proviene dal Plauto. Pur usando la lingua quotidiana, compresibile per i ascoltatori, le sue testi sono preziossisimi fonti da punto di vista giuridicostorico. Di qui sappiamo, che l’affïtto delle case si nasce nel periodo dei grandi transformazioni sociali, politici e demografici. Dal suo inizio e un contratto consensuale. Pero il grande svillippo dell’affitto delle case si incomincia dal I secolo a. C. e poi. D’allora, con questa istituzione non si impeniava soltanto il pretore ma sopratutto i prudentes.

14

Citizenship and the Role of the Catholic Church in the Modern World

100%

Sitek B.

Teka Komisji Prawniczej

|

2019

|

tom 12

|

nr 1

249-259

PL

Przedmiotem opracowania jest rola chrześcijaństwa we społeczeństwie wielokulturowym. Uzasadnieniem dla tego rodzaju rozważania jest tocząca się szeroko dyskusja nad związkiem chrześcijaństwa, zwłaszcza katolicyzmu w Polsce, w kulturę narodową. Konieczne jest rozdzielenie funkcji tzw. Kościoła instytucjonalnego, którego zadaniem jest realizacji misji zbawienia, niezależnie od narodowości czy państwa. To chrześcijanie winni brać udział w szeroko rozumianym życiu publicznym, wdrażając swoim życiem i decyzjami wartości chrześcijańskie w praktyce. Gwarantują to im prawa człowieka. Zaangażowanie Kościoła instytucjonalnego w życie publiczne stanowi zagrożenie dla niego samego. Kościół z natury swej jest powszechny i jako taki nie jest związany z żadnym systemem państwowym. Takie rozumienie chrześcijaństwa, pozwoliło na szybki jego rozwój w antycznym Rzymie.

EN

The subject of the study is the role of Christianity in a multicultural society. The ongoing discussion on the relationship of Christianity, especially Catholicism in Poland, and national culture, is the justification for this kind of reflection. It is necessary to separate the functions of institutional Church whose task is to accomplish the mission of salvation, regardless of nationality or state. These are Christians who shall participate in broadly understood public life by implementing Christian values in their lives and decisions. This is guaranteed to them by the human rights. The involvement of the institutional Church in public life constitutes a threat for the Church. The Church is universal in nature and, as such, it is not related to any state system. Such understanding of Christianity allowed for its rapid development in ancient Rome.

15

Senatus consultum ultimum. Ochrona interesu państwa w sytuacji wewnętrznego zagrożenia na przykładzie procesu Katyliny

100%

Sitek B.

Teka Komisji Prawniczej

|

2018

|

tom 11

|

nr 1

343-355

EN

The political struggle is an essential element of every era and every state. An example of such a struggle is the trial against Catiline, which took place in 63 BC. Cicero who had the consul’s office this year was Catiline’s main accuser before the Roman Senate. Cicero led to the adoption of senatus consultum ultimum, by power of which the conspirators led by Catiline were killed. On this occasion, the famous Roman orator delivered four speeches in the Senate. Despite his victory, Cicero was sentenced to exile in 58 BC. He left for Greece, where he spent several months. However, he has never returned to high-level politics.

PL

Walka polityczna jest istotnym elementem każdej epoki i każdego państwa. Przykładem takiej walki jest proces przeciwko Katylinie, który rozegrał się pod koniec 63 r. przed Chr. Głównym jego oskarżycielem przed senatem rzymskim był Cyceron, pełniący w tym roku urząd konsula. Doprowadził on do uchwalenia senatus consultum ultimum, na mocy którego bez wyroku sądowego zgładzeni zostali spiskowcy, na czele których stał Katylina. Z tej okazji słynny rzymski orator wygłosił w senacie cztery mowy. Pomimo zwycięstwa jakie odniósł Cyceron, to już w 58 r. został on skazany na wygnanie za wykonanie wyroku śmierci na obywatelu rzymskim bez wyroku sądowego. W konsekwencji wyjechał do Grecji, gdzie spędził kilkanaście miesięcy. Nigdy jednak nie powrócił już do polityki na wysokim poziomie.

16

Recenzja - Xesús Pérez López, La delegación de Jurisdicción en el derecho Romano

100%

Sitek B.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2012

|

tom LXXXVI (86)

223-226

17

Utilitas publica z perspektywy prawa rzymskiego i polskiego

100%

Sitek B.

Themis Polska Nova

|

2014

|

nr 1(6)

21-35

EN

The concept of „public utility”, used in contemporary language of the law and juridical language, was also used in Roman law as utilitas publica. This concept allows to separate the public sphere from the private sector. However, the boundary between sphere of public sphere and private sector have not always been blurred since ancient times. In ancient Rome, the boundary between what was public and what was private was changing and depended on a type of political system, an understanding of the public good or the boundaries of individual’s autonomy. In contemporary times there is also a debate over how far should the powers of the State reach. There is even a discussion about the redefinition of the State, and even about the need for withdrawing the State from the areas of activities traditionally belonging to its empire. It is assumed that the public utility is a service as well as leading production used to meet the needs of all people in a continuous manner. It is not required, that this availability is truly enjoyed by all.

18

Konstytucyjne podstawy świadczącej funkcji samorządu gminnego/municypalnego. Studium prawno-historyczne

100%

Sitek B.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

nr 4(74)

67-79

PL

Przedmiotem opracowania jest analiza prawnohistoryczna świadczącej rozwoju i zakresu przedmiotowego funkcji samorządu terytorialnego. Zakres prowadzonej analizy został ograniczony do porównania rozwiązań prawnych i instytucjonalnych w Polsce z istniejącymi w antycznym Rzymie. Punktem wyjścia opracowania jest analiza przepisów Konstytucji pod kątem świadczącej funkcji samorządu terytorialnego. W tym celu niezbędne jest omówienie takich kwestii jak: status konstytucji obu państw, ustrój oraz pozycja ustrojowa samorządu gminnego i municypalnego. Obecnie mówi się o ograniczonej autonomii samorządów, zaś w przypadku municypiów należy mówić o niezależności. Miało to znaczenie co do zakresu i formy wykonywania świadczącej funkcji samorządu. We wnioskach końcowych wskazane zostało, że do zakresu świadczącej funkcji municypiów ograniczony był zasadniczo do dostarczenie wody do miasta, zboża oraz organizacji masowej rozrywki. W pracy została wykorzystana przede wszystkim metoda prawnohistoryczna.

EN

The subject of the study is a legal-historical analysis showing the development and objective scope of the function of local government. The scope of the conducted analysis was limited to the comparison of legal and institutional solutions in Poland with those existing in ancient Rome. The starting point of the study is the analysis of the provisions of the Constitution in terms of the supporting function of local government. For this purpose, it is necessary to discuss such issues as: the status of the constitutions of both countries, the system and the systemic position of the commune and municipal Currently, there is talk of limited autonomy of local governments, but in the case of municipalities, one should talk about independence. In the final conclusions, it was indicated that the scope of the providing function of the municipia was basically limited to the supply of water to the city, grain.

19

Austriacka Prokuratoria Skarbu (Finanzprokuratur) cz. I: Historia i struktura Urzędu

100%

Sitek B.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2016

|

tom 26

|

nr 2

177-190

PL

Prawna ochrona praw i interesów skarbu państwa w Austrii swoimi korzeniami sięga XI wieku. Wykształcone wówczas instytucje odpowiedzialne za tę ochronę stały się podwaliną do współcześnie funkcjonujących w Europie, w tym i w Polsce, rozwiązań prawnych i instytucjonalnych prawnej ochrony interesów państwa. Obecnie istniejący urząd Finanzprokuratur funkcjonuje na podstawie ustawy z 2008 r. Na czele tego organu stoi prezes, wspierany w swojej działalności przez prezydium. Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi Prokuratorii Skarbu są wyspecjalizowane departamenty. Zakres kompetencyjny tego organu obejmuje doradztwo prawne i zastępstwo procesowe organów państwa. Na wniosek jednak może wpierać również instytucje wykonujące funkcje publiczne lub dysponujące funduszami budżetowymi, jak np. fundacje.

EN

Roots of legal protection of the rights and interests of the state treasury in Austria are dated back in the eleventh century. Institutions established then and responsible for this protection became a framework for modern, operating nowadays in Europe, including Poland, legal and institutional instruments of protection of legal interests of the state. The existing currently Finanzprokuratur`s office operates under the act from 2008. At the head of this body stands the president, assisted in its operations by the bureau. The basic organizational units of the State Treasury Solicitor`s Office are specialized departments. The main competence of this office include legal counsel and representation of state bodies. At the request it may also support the institutions performing public functions or possessing budgetary funds, for example foundations.

20

Damnum futurum (damnum infectum) – future damage. Comparative law study

100%

Sitek B.

Themis Polska Nova

|

2016

|

nr 1(10)

116-130

EN

W tekstach prawa rzymskiego na oznaczenie szkody przyszłej stosowane są dwa bliskoznaczne pojęcia damnum infectum i damnum futurum. W literaturze romanistycznej dawnej i współczesnej nie znajduje się szersze opracowanie, które udzieliłoby ostatecznej odpowiedzi na przyczynę stosowania dwóch określeń co do szkody przyszłej. Analiza źródeł w przedmiotowym opracowaniu pokazała, że oba pojęcia są bliskoznaczne. Szkoda przyszła została wprowadzona do art. 151 § 2 polskiego kodeksu zobowiązań z 1933 przy okazji uregulowania szkody zagrażającej z wadliwego budynku posadowionego na sąsiednim gruncie. W kodeksie cywilnym z 1964 r. został wprowadzony przepis art. 361 § 2, który pozwalałby rozwinąć konstrukcję szkody przyszłej, jednak judykatura jednoznacznie uznaje istnienie jedynie szkody już powstałej. W § 907 ust. 1 BGB istnieje konstrukcja dogmatyczna damnum infectum, jednak zagrożenie pochodzące z gruntu sąsiedniego jest traktowane jako naruszenie spokojnego posiadania. Stąd przyjęto konstrukcję taką, że właściciel gruntu zagrożonego może w przypadku szkody przyszłej wystąpić z actio negatoria. W doktrynie ekonomicznej analizy prawa szkoda przyszła została zaliczona do prawa deliktowego (Tort Law). Obie strony stosunków sąsiedzkich zobowiązane są do zachowania szczególnej ostrożności i efektywności swojego działania (zasada racjonalnego wyboru).