Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 16

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
The article discusses the presence of World War I theme in works of Tadeusz Różewicz. For this analysis texts of various genres are used: poems and essays. Reading them allows to reconstruct the writer’s diagnosis of the European catastrophe of the years 1914–18.
PL
W czasie wojny obronnej we wrześniu 1939 roku Uniejów i jego okolice były miejscem zaciętych walk pomiędzy oddziałami polskiej armii „Poznań” i niemieckiej 8 armii. Taktyczne znaczenie Uniejowa związane było ze znajdującą się tutaj przeprawą mostową, której utrzymanie miało kluczowe znaczenie dla wojsk polskich, maszerujących znad granicy w kierunku Warszawy. Pierwsza faza walk miała miejsce w dniach 6–7 września, gdy polski 60 pp z 25 DP uniemożliwił oddziałom 30 DP z 8 armii zdobycie i zniszczenie mostu w Uniejowie, a tym samym zapewnił bezpieczeństwo przeprawy oddziałom macierzystej armii. Uniejów był miejscem starcia wrogich sobie sił także nocą i rankiem 10 września. Oddziały kawalerii, podporządkowane armii „Poznań” i osłaniające rozpoczynającą się polską ofensywę (bitwa nad Bzurą), pod Uniejowem powstrzymały idące z odsieczą pod Łęczycę dalsze oddziały Wehrmachtu. Ułani 6 puł pokonali znajdujący się w Uniejowie oddział rozpoznawczy niemieckiej 221 DP. Intensywne walki w rejonie Uniejowa przyniosły znaczne straty wśród ludności cywilnej, zarówno mieszkańców miasta i okolicznych wsi, jak i uciekinierów w zachodnich części Polski. Niemieccy żołnierze dokonali kilku zbrodni wojennych. Autor zidentyfikował oddziały Wehrmachtu, odpowiedzialne za dokonane zbrodnie.
EN
During the defensive war in September 1939 Uniejów and its region were the site of fierce combat between the troops of Polish army „Poznań” and German 8th army. The tactical importance of Uniejów was connected with a bridge crossing through the river, which was of key significance for Polish armed forces marching from the state border towards Warsaw. The first phase of fights took place on 7–8 September, when Polish troops prevented the 8th army from capturing and destroying the bridge, thus ensuring a safe crossing for Polish army. Fighting continued on 10th September. The cavalry troops belonging to army „Poznań”, covering the Polish offensive which was just being launched (the Bzura River battle), managed to stop Wermacht forces hastening with relief towards Łęczyca. Intensive fights brought heavy casualties among the population, both residents of Uniejów and the nearby villages, and refugees from the western part of Poland. German soldiers committed a number of war crimes. The author has identified Wermacht troops responsible for these crimes.
|
|
nr 1
230-232
EN
The review discusses Pierre Piotr Bilos’ book on the experience of exile established in the pieces by Witold Gombrowicz, Gustaw Herling-Grudziński, and Czesław Miłosz. The author treats this experience as a figure of modernity, which allows to formulate a thesis about the universality of the considered literary works that gives them a European (global) dimension.
|
|
nr 14
2 -10
EN
The output of Old Masters reveals wide fields of Polish literary tradition. It opens wide horizons of European lyric poetry and allows to recognize the most important changes taking place in contemporary literature. It enables a deep recognition of history of the past century.
EN
The title of the article is a quote from a poem by Jarosław Iwaszkiewicz, Do Pawła Valéry (To Paul Valéry), set in the context of other works by the Young Poland author. The paper investigates the two writers’ dialogue as regards the concept of “pure poetry”. Interpreting the poem allows for a reading in the context of the confrontation between two cultural paradigms: Polish and French.
6
Content available Nic Juliana Tuwima (dwie wykładnie)
100%
EN
The article discusses fragments of poems by Julian Tuwim from the volume Rzecz Czarnoleska: poem Fryzjerzy [Barbers] and prose poem Skrzydlaty złoczyńca [Winged Criminal]. Based on these poems, different meanings of the concept of “nothing” are considered: modern (social, urban, twentieth-century) and universal (philosophical, ontological, metaphysical). Analysis of these meanings reveals in Tuwim’s poetry a melancholic vision of the city and a concept of existence close to existentialism.
7
100%
PL
Przedmiot refleksji stanowi wiersz Tadeusza Różewicza Pomniki. Intertekstualna lektura utworu polega na odczytaniu go w kontekście poezji Leopolda Staffa i Paula Celana. Obecną w wierszu – wspólną dla wymienionych autorów – metaforykę przestrzenną interpretuje się jako formę diagnozy sytuacji duchowej po doświadczeniach ostatniej wojny.
8
Content available Formy tekstowości w grach wideo
100%
EN
Reviewed book: Piotr Kubiński, Gry wideo: Zarys poetyki, Kraków: Universitas 2016, ISBN: 97883-242-2788-4
PL
W czasie wojny obronnej we wrześniu 1939 roku Uniejów i jego okolice były miejscem zaciętych walk pomiędzy oddziałami polskiej armii „Poznań” i niemieckiej 8 armii. Taktyczne znaczenie Uniejowa związane było ze znajdującą się tutaj przeprawą przez rzekę Wartę, której utrzymanie miało kluczowe znaczenie dla wojsk polskich, maszerujących znad granicy w kierunku Warszawy. Wrogie sobie oddziały stoczyły w tym rejonie walkę o utrzymanie przeprawy mostowej (Polacy), bądź jej zdobycie (Niemcy). Bitwa miała miejsce w dniach 6–7 września, gdy polski Oddział Wydzielony ppłk. Mariana Frydrycha, dowódcy 60 Pułku Piechoty Wielkopolskiej z 25 Dywizji Piechoty, uniemożliwił oddziałom 30 Dywizji Piechoty z 8 armii Wehrmachtu zdobycie i zniszczenie mostu w Uniejowie, a tym samym zapewnił bezpieczeństwo przeprawy oddziałom macierzystej armii. Bitwa miała dwie fazy, pierwszą była zasadzka 2 batalionu 60 pp pod Balinem w dn. 6 września wieczorem. Drugą był kontratak sił niemieckich, rozpoczęty następnego dnia rano. Bitwa pod Uniejowem była wstępem do walk tych samych oddziałów pod Łęczycą (I faza bitwy nad Bzurą). Autorzy po raz pierwszy w polskiej historiografii wykorzystują dokumenty dywizyjne z archiwów niemieckich, identyfikując wojska Wehrmachtu, biorące udział w tych walkach, do szczebla pododdziałów oraz prezentując obraz walk z perspektywy wojsk agresora. Udało się także jednoznacznie wyjaśnić nierozstrzygniętą dotąd w piśmiennictwie kwestię rozbicia przez Niemców 1 batalionu 29 Pułku Strzelców Kaniowskich pod Uniejowem 7 września wieczorem.
EN
During the defensive war in September 1939, Uniejów and its region were the site of fierce fighting between the troops of the Polish Army “Poznań” and German 8th Army. The tactical significance of Uniejów was due to the bridge across the river Warta, which was of key importance for Polish troops marching from the state border to Warsaw. The fights took place on 6–7 September. The Detachment of Marian Frydrych, commanding officer of 60th Regiment of Wielkopolska Infantry of 25th Infantry Division prevented German troops of 30th Infantry Division from seizing and destroying the bridge, which meant safe crossing for Polish soldiers. The authors are the first in Polish historiography to make use of documents from German military archives and to present the fights from the German army perspective. It also was possible to clear up the question of defeating 1st Battalion of 29th Kaniov Rifle Regiment near Uniejów in the evening of 7 September
EN
The investigations of trait variability in Arum alpinum were conducted in 2016-2017 in two Dentario glandulosae-Fagetum patches (Chełm Mountain Reserve, Western Carpathians). Patch I (510 m a.s.l.) was located on a sharp steep slope and dominated by plant species with oblong leaves, whereas Patch II (400 m a.s.l.) was situated at the bottom of a wide ravine densely overgrown by species forming broad leaves. The height of plants growing in vicinity of A. alpinum in both study sites was rather similar, whereas the soil reaction and humidity were much higher in Patch II. Despite the different habitat conditions, the abundance of both A. alpinum populations was similar. The length of leaf petioles, dimensions of leaf blades, as well as the number of leaves per rosette were significantly greater in Patch I. The dimensions of leaves and flowering stems of individuals growing in Patch I were greater in 2016 than in 2017. The length of infructescences and number of fruits in both populations did not show either spatial or temporal variability. Moreover, the positive correlations between length of the highest leaf petiole and the dimensions of leaf blade, as well as between the height of the flowering stems and number of fruits and length of infructescence were noticed. Our results providing interesting data about of the spatio-temporal variability in A. alpinum traits in Dentario glandulosae-Fagetum patches reveal the need for this type of research in other plant communities.
PL
Dane geologiczne rejestrowane od 1948 r. w rejonie olkuskiego wydobycia rud cynku i ołowiu pozwoliły przedstawić w artykule ewolucję leja depresji wokół kolejno powstających kopalń: „Bolesław”, „Olkusz” i „Pomorzany” oraz ujęcia głębinowego w Łazach Błędowskich. Kształt leja depresji zdefiniowany został głównie poprzez budowę geologiczną górotworu, ze szczególną rolą tektoniki i wzajemnego oddziaływania poszczególnych ośrodków drenażu. Zasięg drenażu osiągnął na początku lat 90. XX w. swoje maksimum (ok. 400 km2), przyjmując formę eliptyczną rozciągniętą w kierunku NW-SE. Ograniczenie funkcjonowania ujęcia wód w Łazach Błędowskich było pierwszym krokiem zmierzającym do zmniejszenia zasięgu leja depresji. Planowane wyłączenie pomp likwidowanej kopalni „Olkusz-Pomorzany” proces ten zakończy, w wyniku czego w rejonie Olkusza przywrócone zostaną stosunki wodne zbliżone do naturalnych.
EN
Geological data recorded since 1948 in the Olkusz area where zinc and lead ores are mined was used to develop the evolution of the depression crater around the gradually opened mines: „Bolesław", „Olkusz" and „Pomorzany", and in the vicinity of the deep-water intake in Łazy Błędowskie. The shape of this depression crater was primarily defined by the geological form of the rock mass, with particular emphasis on tectonics and and the mutual interactions among individual drainage centers. At the beginning of the 1990s, the drainage center reached its maximum (ca. 400 km2), taking on an elliptic form stretched to the NW-SE. Restricted functioning of the water intake in Łazy Błędowskie was the first step towards reducing the range of the depression crater. The planned decommissioning of the pumps in the liquidated „Olkusz-Pomorzany" mine is close to completion. This will restore near-natural water conditions in the Olkusz area.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań składu chemicznego wód z wycieków wody w wyrobiskach górniczych w strefie kontaktu tektonicznego zlepieńce permskie – złożonośne węglanowe skały triasowe w rejonie złoża Olkusz-Podpoziom. W profilu zlepieńców permskich występuje pionowa strefowość hydrochemiczna, od słodkich wód – w stropie tych skał, do słonych – w ich części spągowej. W wyżej zalegających skałach triasowych występują wody słodkie, których skład chemiczny w warunkach naturalnych zależy od litologii skał otaczających (dolomitów, wapieni). Wpływ na chemizm wód w utworach triasu i permu w strefach kontaktu sedymentacyjnego ma głównie proces dyfuzji, a w strefach tektonicznych – także konwekcja.
EN
The paper presents research results on the chemical composition of inflow waters from mine excavations in the tectonic contact zone between Permian conglomerates and Triassic Zn-Pb-bearing carbonates (Olkusz-Podpoziom deposit). The Permian conglomerate section shows a vertical hydrochemical zonation, from fresh water at the top of these rocks to salty water at their base. The overlying Triassic rocks contain fresh waters whose natural chemical composition depends on the lithology of surrounding rocks (dolomites, limestones). The water chemistry in the Triassic and Permian deposits in the sedimentary contact zones is influenced mainly by the diffusion process, while in the tectonic zones also by convection.
PL
W artykule, na tle opisu budowy geologicznej, przedstawiono warunki hydrogeologiczne rejonu Olkusza, gdzie prowadzona jest eksploatacja złóż rud Zn-Pb. Scharakteryzowano strukturę i natężenie dopływów wód do każdego ze złóż rud, a także sposób ich ujmowania i odwadniania wyrobisk. Celem pracy jest wskazanie czynników kształtujących wielkość całkowitego natężenia dopływu, który w IV kwartale 2017 r. kształtował się na poziomie blisko 230 m3/min, oraz sposobu wyznaczania granic stopni zagrożenia wodnego.
EN
The deposit of lead and zinc ores of the “Olkusz-Pomorzany” Mine is located in the so-called Muschelkalk (the Middle Triassic), which is present on the strata of the Bunter sandstone. The Muschelkalk is locally covered by deposits of the Keuper and the Upper Jurassic, as well as of the Quaternary. The Quaternary, Upper Jurassic, and Triassic multiaquifer formations are connected to form a single water-bearing horizon. A karstic-fissured aquifer system developed in the Triassic multiaquifer formation. Exploitation is carried out under free groundater flow conditions. The intensity of groundwater inflow to excavations (230 m3/min in Q4 2017) depends on the lithology of carbonate rocks and the presence of numerous connected cavities and channels. Such connections allow groundwater beyond deposit borders to flow to excavations laterally and vertically. Operation of a mine under such conditions is based on the recognition of water conditions using underground holes and the monitoring of pressure in piezometers within the rock mass under mining drainage. The distribution of piezometric pressures in each of the multiaquifer formation makes the predicted inflows to be close to the actual inflows. This leads to decisions of the mine management related to the safety of mine operation under water hazard, including the categorisation of water hazard with the use of the groundwater table elevation of the Triassic multiaquifer formation compared to the elevation of the designed excavation. This categorisation method has been used since the mine was established. According to mine authorities, the method is suitable and effective.
14
32%
PL
Dokonano identyfikacji środków chemicznych najczęściej występujących w miejscu zamieszkania, które w wyniku ich wykorzystania oraz ekspozycji niosą ryzyko wystąpienia stanów zagrożenia zdrowotnego i środowiskowego. W sposób szczególny omówiono zasady pierwszej pomocy oraz zabezpieczenia podstawowych funkcji życiowych w ramach medycznych czynności ratunkowych podejmowanych przez zespoły ratownictwa medycznego.
EN
A review, with 58 refs., of the chem. compds. most commonly used in the place of human residence and their use and exposure, risks of health and environmental hazards. The principles of first aid and securing basic life functions as part of med. rescue operations were discussed in particular.
15
Content available remote Metale ciężkie w środowisku i ich wpływ na zdrowie człowieka
32%
PL
Dokonano przeglądu literatury na temat źródeł emisji kadmu, arsenu, ołowiu, rtęci, chromu i kobaltu oraz jej wpływu na zdrowie ludzkie.
EN
A review, with 106 refs., of Cd, As, Pb, Hg, Cr and Co emission sources their impacts on human health.
PL
Przedstawiono zidentyfikowane czynniki chemiczne występujące w środowisku pracy. Na podstawie literatury przedmiotu wykazano negatywny ich wpływ na zdrowie pracowników skutkujący zdiagnozowaniem choroby zawodowej. Przedstawiono istniejący stan prawny dotyczący sposobu postępowania w przypadku podejrzenia choroby zawodowej.
EN
A review, with 87 ref., of negative impacts of chem. substances on human health. The procedure for confirmation of a suspected occupational disease on the base of current legal status was presented.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.