The analysis of water self-purification process includes headstreams of rivers in the Upper Silesian agglomeration: the Bierawka, the Kłodnica, Bielszowicki creek and the Szotkówka. These are rivers characterized by small natural flows and a significant anthropogenic pollutant load. Results of our own research on the self-purification rate were used. The attention was focused on biodegradable substances. The biodegradation rate coefficient kl and water assimilative capacity were determined. Within the same rivers, their particular parts differ in types of a riverbed and swift currents alternate with slow flows. In the case of Bielszowicki creek and the Szotkówka River impoundments were observed, which results in different self-purification conditions. In all investigated parts the rate of organic substance removal, characterized by i, coefficients, was usually much higher than the literature values for comparable rivers, which usually are below 2.0, rarely exceeding 3.0 The creek impoundments occurring in the watercourse beds do not always have a positive impact on the water quality. The role of the creek impoundments in the river self-purification process and their impact on water ecosystems require separate investigations.
PL
Przeprowadzona ocena samooczyszczania się wód dotyczy górnych odcinków rzek aglomeracji górnośląskiej: Bierawki, Kłodnicy, potoku Bielszowickiego i Szotkówki. Są to rzeki o małych przepływach naturalnych, znacznie obciążone zanieczyszczeniami antropogenicznymi Wykorzystano wyniki własnych badań szybkości przebiegu procesu samooczyszczania się. Skupiono się na zanieczyszczeniach rozkładalnych biochemicznie. Wyznaczono współczynniki szybkości biochemicznego rozkładu kt i zdolność przetwórczą wód. W obrębie tych samych rzek, poszczególne odcinki różnią się charakterem koryta, występują na przemian bystrza i odcinki o spowolnionym przepływie. Na potoku Bielszowickim i Szotkówce istnieją rozlewiska. Efektem tego są odmienne warunki samooczyszczania się wód. Na wszystkich badanych odcinkach szybkość procesu usuwania substancji organicznych, opisywana współczynnikami kp najczęściej była dużo większa od literaturowych, wahających się w granicach poniżej 2,0 rzadko przekraczając wartości 3,0. Rozlewiska występujące w korytach cieków nie zawsze wpływały korzystnie na jakość ich wód. Rola takich rozlewisk w procesie samooczyszczania się rzek oraz wpływ na ekosystemy wodne wymaga odrębnych badań.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
For majority of running waters point pollution sources are the main sources of pollution. Knowing the water self-purification capacity one can modify the quality of waters through proper management of the discharged pollutants. This study focuses on identifying such solutions for pollutant discharge into the Klodnica and Bytomka rivers, which would allow for achieving at least the III class of surface water quality. Simulation of selected wastewater management scenarios was carried out. The best solutions for the water environment were identified. Only environmental effects which resulted in improvement of the water quality were analyzed. The economical aspect of actions, the undertaking of which is indispensable for achieving the assumed goal, was not taken into account. The selection of the best solutions considering the cost effectiveness cannot be made until a feasibility study for particular undertakings has been completed. Salinity and biodegradable pollutants determined by BOD coefficient were taken into consideration. The simulation was carried out using an integrated simulation model IRM (Integrated River Model). In order to protect the river from excessive salinity the optimum solution for the Bytomka River would be desalination, whereas for the Klodnica River - directing salty mining waters outside its catchment. For protection from biodegradable pollutants the only solution would be tightening the effectiveness criteria for municipal wastewater treatment. Meeting the minimum standards for wastewater treatment, currently obligatory in municipal wastewater treatment plants, will not ensure the assumed water purity level in these rivers.
PL
Dla większości wód płynących głównym źródłem zanieczyszczenia są źródła punktowe. Znając zdolności wód do samooczyszczania się można poprzez odpowiednie sterowanie wprowadzanymi zanieczyszczeniami wpływać na jakość wód. W pracy skupiono się na wskazaniu rozwiązań wprowadzania zanieczyszczeń do wód Kłodnicy i Bytomki, które pozwolą na osiągnięcie jakości ich wód przynajmniej w granicach III klasy jakości wód powierzchniowych. Przeprowadzono symulacyjne obliczenia dla różnych scenariuszy gospodarowania ściekami i wskazano rozwiązania korzystne dla środowiska wodnego. Analizowano tylko efekty środowiskowe wyrażające się poprawą jakości wód. Nie brano pod uwagę aspektu ekonomicznego działań niezbędnych do osiągnięcia nakreślonego celu. Wzięto pod uwagę zasolenie związane z wprowadzanymi wodami kopalnianymi oraz zanieczyszczenia biorozkładalne, oznaczane wskaźnikiem BZT5, związane głównie ze ściekami komunalnymi. Symulację wykonano wykorzystując program komputerowy Zintegrowany Model Rzeka - ZMR. Dla ochrony przed ponadnormatywnym zasoleniem rozwiązaniem optymalnym w bezpośredniej zlewni Kłodnicy byłoby skierowanie wód kopalnianych poza jej zlewnię, a dla rzeki Bylomki - ich odsalanie. Dla ochrony przed zanieczyszczeniami biorozktadalnymi jedynym rozwiązaniem byłoby zaostrzenie kryterium efektywności oczyszczania ścieków komunalnych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.