Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Chloroform : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

100%

Jakubowski M. , Gromadzińska J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2001

|

tom Nr 3 (29)

49--72

PL

Chloroform (CHCl3) jest lotnym bezbarwnym płynem o charakterystycznym duszącosłodkim zapachu. 98% wyprodukowanego CHCl3 wykorzystuje się do syntezy dichlorofluorometanu − substancji chłodzącej stosowanej we wszystkich typach urządzeń chłodniczych. Stosowany jest także jako rozpuszczalnik oraz odczynnik chemiczny w różnego rodzaju procesach technologicznych oraz w laboratoriach analitycznych. W przeszłości był stosowany jako środek anestetyczny przy zabiegach chirurgicznych. Pracownicy narażeni w miejscu pracy na działanie CHCl3 o stężeniu 114 ÷ 382 mg/m³ skarżyli się na skrajne zmęczenie, kłopoty z koncentracją, a ponadto na dolegliwości ze strony układu pokarmowego (wzdęcia, zgaga, mdłości). Przy narażeniu na związek o stężeniu powyżej 924 mg/m³ opisano wzrost przypadków powiększenia wątroby u badanych pacjentów. W grupie pracowników narażanych na 400 ppm (1985 mg/m³) opisywano częstsze przypadki toksycznego zapalenia wątroby niż w porównywalnej populacji osób nie narażanych. Na podstawie wyników badań epidemiologicznych wykazano, że iloraz szans urodzenia dziecka z hypotrofią wewnątrzmaciczną jest proporcjonalny do stężenia chloroformu w wodzie pitnej. Na podstawie wyników badań toksyczności ostrej na zwierzętach wykazano, że narządem docelowym jest wątroba. U myszy obserwowano zależne od dawki zmiany martwicze w wątrobie. W narażeniach przewlekłych na działanie związku o stężeniach większych niż 10 mg/m³ przez 6 miesięcy powodowało zmiany histopatologiczne w wątrobie i nerkach myszy, szczurów, świnek morskich oraz królików. U myszy B6C3F1 narażanych na chloroform o stężeniach 5 ÷ 1500 mg/m³ przez 90 dni obserwowano zależny od dawki wzrost uszkodzeń hepatocytów wątroby oraz wzrost liczby uszkodzeń małżowiny sitowej nosa szczurów F344 narażanych na związek o stężeniach 5 ÷ 1500 mg/m³ CHCl3. Skutki działania chloroformu na potomstwo myszy i szczurów obserwowano po narażeniu ciężarnych samic odpowiednio na chloroform o stężeniu 500 mg/m³ oraz 1500 mg/m³. CHCl3 działa toksycznie na wątrobę i nerki wielu gatunków zwierząt. Mechanizm jego działania toksycznego zależny jest od produktów metabolizmu, głównie fosgenu. Chloroform jest wchłaniany przez skórę, stosunek szybkości przenikania przez skórę do krytycznej szybkości przenikania przez skórę F1/Fl wynosi 0,03. Na podstawie publikowanych w latach 1994-1996 wyników badań toksyczności inhalacyjnej CHCl3 u szczurów narażanych przez 90 dni, można przyjąć, że wartość NOAEL wynosi 50 mg/m³, natomiast wartość LOAEL 150 mg/m.

EN

Chloroform (CHCI3) is a colourless liquid with high vapor pressure, characteristic odour and a slightly sweet taste. CHCI3 is used in the chemical industry for synthesis of fluorocar- bons and it is still used as an industrial solvent. It has been used as an anesthetic, but that use has been discontinued because it is hepatotoxic and nephrotoxic, and may cause cardiac ar- rythmias leading to death. Workers exposed to chloroform at concentrations of 114 4- 382 mg/m3 complained of lassitude, mental dullness and digestive disturbances. Hepatomegaly was observed in workers exposed to concentrations of about 900 mg/m . Chloroform is absorbed from the respiratory tract and through intact skin. The reactive intermediates of chloroform metabolism, mainly phosgene, are responsible for cellular damage within the liver and other organs. The liver can be recognised as an critical organ in laboratory animals. Inhalation exposure of rats, guinea pigs, mice and rabbits at concentrations higher than 10 mg/m3 caused histopatological changes in the liver and kidneys. In inhalatory experiments (90 days, 5 -f 1500 mg/m3) time and dose dependent necrosis of liver and regenerative liver cell proliferation was observed in mice. On the basis of these data NOAEL and LOAEL values of 50 and 150 mg/m3 respectively were proposed. MAC value of 8 mg/m3 and skin notation (Sk) are recommended.

2

Tetrafluorek siarki. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

100%

Rydzyński K. , Gromadzińska J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2005

|

tom Nr 1 (43)

129--138

PL

Tetrafluorek siarki (SF4) jest bezbarwnym, niepalnym gazem o zapachu podobnym do ditlenku siarki, aktywnym i żrącym. Gwałtownie reaguje z wodą, hydrolizując do kwasu fluorowodorowego i fluorku tionylu. Używany jest do produkcji materiałów wodoodpornych, smarów oraz niektórych pestycydów. Tetrafluorek siarki może powstawać w wyniku rozkładu termicznego heksafluorku siarki – związku wchodzącego w skład materiałów izolacyjnych stosowanych w kondensatorach, transformatorach, kablach i wyłącznikach. Tetrafluorek siarki jest gazem silnie trującym, którego toksyczność jest porównywana z działaniem fosgenu. Ostre narażenie szczurów na SF4 o stężeniu 17,6 mg/m3 powodowało zaburzenia czynnościowe układu oddechowego, duszności oraz pojawienie się wydzieliny z nosa i apatię. Tetrafluorek siarki został zaklasyfikowany jako substancja o działaniu silnie drażniącym układ oddechowy. Wykazano związek między zawodowym narażeniem na fluorki i fluorowodór a występowaniem objawów podobnych do astmatycznych. U 8,1% badanej populacji narażonych na fluorki i fluorowodór występowały duszności i świszczący oddech, ustępujące w czasie wolnym od pracy. Wyliczone ryzyko wystąpienia objawów podobnych do astmatycznych, wynikające z nadwrażliwości oskrzeli na drażniące działanie fluorków w grupach o narażeniu 0,41 - 0,80 mg/m3 i > 0,80 mg/m3, wynosiło odpowiednio 3,4 i 5,2. Narażenie na tetrafluorek siarki o średnim stężeniu wynoszącym 1,16 mg/m3 (0,70 - 1,64 mg/m3) pięciu ochotników przez 10 - 50 dni (6 h/dzień, 5 dni/tydzień) nie wywoływało żadnych zauważalnych objawów. Narażenie na związek o większych stężeniach – średnio: 2,12; 2,23; 2,78; 3,46 i 3,89 mg/m3, powodowało objawy łagodnego podrażnienia skóry twarzy i oczu oraz błony śluzowej nosa. Nie odnotowano nigdy podrażnienia dolnych dróg oddechowych. Aktywny fluorowodór w środowisku wodnym tworzy kwas fluorowodorowy i w konsekwencji fluorki. Istnieje wobec tego potencjalne niebezpieczeństwo, że przy długotrwałym narażeniu na SF4 mogą wystąpić zmiany w układzie kostnym, charakterystyczne dla fluorozy. Podsumowując przedstawione wyniki badań, proponujemy przyjąć wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) tetrafluorku siarki równą 0,5 mg/m3. Ze względu na drażniące właściwości kwasu fluorowodorowego proponuje się wprowadzenie dla tetrafluorku siarki wartości NDSCh równej 1 mg/m3. Wydaje się, że zaproponowane wartości powinny zabezpieczyć ludzi przed wystąpieniem objawów nadwrażliwości oskrzeli na fluorowodór, jak i przed działaniem drażniącym związku na skórę i błony śluzowe.

EN

Sulphur tetrafluoride (SF4) is a colorless, nonflamable gas, very active and corrosive with a sulphur-dioxide-like odor. SF4 is used in many technological processes. It is a degradation product of sulphur hexafluoride: a substance used as an isolation material in condensers, cables, transformers etc. SF4 causes irritation of the respiratory tract. The TLV value of 0.5 mg/m3 and the STEL value of 1.0 mg/m3 are proposed.

3

Chlorodifluorometan. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

100%

Rydzyński K. , Gromadzińska J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2004

|

tom Nr 1 (39)

19--35

PL

Chlorodifluorometan (freon 22, CF22) jest bezbarwnym, bezwonnym, niepalnym gazem. Stosowany jest jako czynnik chłodzący w urządzeniach i systemach chłodniczych (np. w lodówkach, chłodniach i klimatyzatorach). Chlorodifluorometan powstaje w reakcji chloroformu i fluorowodoru w obecności katalizatorów. Jest gazem o małej toksyczności zarówno przy ostrych, jak i przewlekłych narażeniach. Chlorodifluorometan o dużych stężeniach, powyżej 177 g/m3 (50 000 ppm), może powodować lekkie bóle i zawroty głowy oraz zadyszkę. CF22 nie wykazuje działania mutagennego, rakotwórczego ani teratogennego. W dużej liczbie prac wskazano na możliwość wystąpienia zaburzeń rytmu serca u ludzi w wyniku narażenia na CF22. Niemniej jednak przedstawione zależności między występowaniem arytmii a wielkością narażenia nie były jednoznaczne. Zespół Ekspertów zaproponował, podczas ustalania wartości NDS chlorodifluorometanu oprzeć się na wynikach przewlekłego inhalacyjnego badania na zwierzętach. U szczurów narażonych na CF22 o stężeniach 3,54 i 35,4 g/m3 5 h dziennie, 5 dni tygodniowo przez 118 tygodni (samice) i 131 tygodni (samce) nie stwierdzono żadnych skutków narażenia. Natomiast narażenie na związek o wyższym stężeniu 177 g/m3 spowodowało u samic istotny wzrost masy nerek, nadnerczy i przysadki. Według EPA stężenie 35,4 g/m3 chlorodifluorometanu przyjęto za wartość NOAEL działania układowego tego freonu. Proponuje się przyjąć wartość NDS CF22 na poziomie 3000 mg/m3. Wartość ta powinna jednocześnie zabezpieczyć pracowników przed potencjalnymi skutkami działania kardiotoksycznego. Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości NDSCh chlorodifluorometanu.

EN

Chlorodifluorometan (CF22) is a colorless, nonflammable gas with very low toxicity. FC22 is used as an aerosol Extremely high vapors concentrations (177 g/m3) may cause headache, nausea and shortness of breath. Some epidemiological reports have shown excess irregular heartbreakin exposed population.Based on the NOAEL value obtained in an experimental study (35400 mg/m3) and appropriate uncertainty factors, a TLV has been calculated and proposed at 3000 mg/m3.

4

Mrówczan etylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

100%

Rydzyński K. , Gromadzińska J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2002

|

tom Nr 2 (32)

139--149

PL

stosowany w przemyśle spożywczym jako polepszacz smaku, jako składnik niektórych środków grzybo- i owadobójczych, a także jako rozpuszczalnik dla niektórych surowców, np. w przemyśle obuwniczym czy włókienniczym. Związek ten jest zaliczany do grupy substancji o umiarkowanej toksyczności dla człowieka. Działa drażniąco na drogi oddechowe i oczy. Nie wykazano jego działania kancerogennego i mutagennego. Przypuszcza się, że działanie drażniące na błony śluzowe jest spowodowane hydrolizą mrówczanu etylu w kontakcie z wodą i uwalnianiem kwasu mrówkowego i alkoholu etylowego. Na podstawie danych z pracy Flury i Zernika (za Grant, 1962), którzy stwierdzili drażniące działania związku na drogi oddechowe, oraz uzasadnień dla standardu higienicznego w innych państwach, proponuje się podnieść najwyższe dopuszczalne stężenie na stanowisku pracy do poziomu zharmonizowanego z wartościami obowiązującymi w innych państwach. Ponieważ pary mrówczanu etylu w stężeniu 990 mg/nr’ mogą wywołać łagodne podrażnienie oczu utrzymujące się przez kilka godzin po przerwaniu narażenia, należy tę wartość uznać za naj-niższe stężenie działające u ludzi (LOEL). W celu ustalenia wartości NDS należy wprowadzić następujące wartości współczynników niepewności: 2 - dla przejścia od dawki LOEL do NOAEL; 2 - dla zabezpieczenia osób szczególnie wrażliwych. Stąd NDS = 990 mg/m3 / 2 . 2 = 247,5 mg/m3. Zaproponowano przyjęcie wartości NDS równej 250 mg/m3. Wartość NDSCh proponuje się ustalić na poziomie 2 - NDS, czyli równą 500 mg/m3.

EN

Ethyl formate is an easily soluble colourless liquid with nice fruity odour. It is used in food industry as a taste improver, as a solvent for some materials in shoe or textile industry and also as a component of some fungicides and insecticides. Ethyl formate is of a moderate toxicity for human. It is irritating to mucous membranes of respiratory tract and eyes. No carcinogenic and mutagenic effects were documented. The irritating effects on the eyes and respiratory tract are probably due to rapid hydrolysis of the ester on contact with water, with the formation of ethanol and formic acid. Based on the Flury and Zemick (cited after Grant, 1962), who reported on the irritating effects of the compound on respiratory tract and occupational exposure standards implemented in other countries, it is proposed to increase the maximum admissible concentration up to the level compatible with the values mandatory in other countries. Considering that the ethyl formate vapour at a concentration of 990 mg/m3 in air causes mild irritation of the eyes which subsides after several hours, this concentration level should be regarded as the lowest observable effect level (LOEL). In order to establish the MAC-TWA the following values of uncertainty factor were proposed: 2 - for transition from the LOEL to NOAEL; 2 - to protect the most sensitive individuals. And thus MAC = 990 mg/m3 / 2 . 2 = 247,5 mg/m3 It is proposed to establish the MAC-TWA equal to 250 mg/nr’ and MAC-STEL equal to 2 MAC-TWA, ie. 500 mg/m3.