Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dokumenty Biura Odbudowy Stolicy jako podstawowe źródło wiedzy na temat architektury, konstrukcji i wyposażenia niezachowanych kamienic warszawskich projektu Henryka Stifelmana i Stanisława Weissa oraz Wacława Heppena i Józefa Napoleona Czerwińskiego

100%

Kilanowski P.

Ochrona Zabytków

|

2015

|

nr 1

195-211

EN

As a result of the destructions in the period 1939-1945, as well as dismantlements, modifications and reconstructions in the following years, little of the Warsaw tenement buildings from early 20th century has survived until the present. Moreover, the tenements which have survived have been subject to significant modifications. Another serious difficulty in the research and examination of Warsaw architecture from the turn of the 19th and 20th centuries are the limitations in the scope of both quality and availability of original design files, as well as illustrative materials from the period before 1939. In this context, the files from the Capital City Reconstruction Office are the only source of information on certain non-existing tenement houses. An important role in creating Warsaw tenement architecture at the beginning of the 20th century was played primarily by young architects, graduates of foreign technical schools of higher education, prepared excellently for changes in the profession as well as in the investment process. The most renowned architects from the point of view of the number and sizes of erected tenement houses, the quality of their architecture, as well as the number of modern construction and technical solutions employed were Henryk Stifelman (working together with Stanisław Weiss), as well as Wacław Heppen (working together with Józef Napoleon Czerwiński). In spite of employing modern technical solutions, some of the tenement houses erected by the two partnerships were destroyed in the years 1939-1945 and other were modified significantly in the following years. In many cases, the architecture and technical solutions of either non-existing or substantially modified tenement houses designed by the partnerships of Stifelman-Weiss and Heppen-Czerwiński had not been properly documented before 1939. An important and, in many cases, the only source of knowledge about non-existing tenement houses are documents collected in the Archives of the Capital City Reconstruction Office, as well as in the Archives Department of the Administrative Bureau of the Municipal Office of the Capital City of Warsaw. The documents collected in the files of the Capital City Reconstruction Office consist of the general part, containing maps, diagrams and basic information on the state of preservation of individual buildings, as well as the detailed one, in many cases containing the measurements of the preserved structure, correspondence, letters, photographs, cost estimates, orders and other, more detailed information. In many cases, the detailed part makes it possible to learn about the architecture of the tenement houses, their supporting structure, certain systems used in the interior, sizes and shapes of individual building elements, like, among others, cornices, bays, balconies, walls or openings, as well as determining formal reasons for dismantling or modification. In consideration of the total destruction of the original design documentation, lack of detailed examination of the buildings from the early 20th century before 1939, as well as a limited number and scope of the available illustrative material, the documentation forming the archives of the Capital City Reconstruction Office is, in many cases, considered to be a fundamental or the most important source of information about the unpreserved Warsaw tenement houses, including the tenement houses designed by the architectural and building partnerships of Henryk Stifelman with Stanisław Weiss and of Wacław Heppen with Józef Napoleon Czerwiński.

2

Kamienica przy ulicy Marszałkowskiej 81 w Warszawie

100%

Kilanowski P.

|

2017

|

nr 1

49-75

PL

Dom czynszowy przy ul. Marszałkowskiej 81 stanowi obecnie jedyny relikt przedwojennej zabudowy zachodniej pierzei północnego odcinka tej ulicy. Pierwotnie była to jedna z nielicznych warszawskich kamienic wzniesionych z pełnym zastosowaniem stylistyki secesyjnej na podstawie projektu uznanego architekta, Ludwika Panczakiewicza. Niniejszy artykuł przedstawia historię powstania budynku, sylwetkę projektanta, architekturę kamienicy, uwzględniając przy tym aspekty konstrukcyjne i funkcjonalne, jej wystrój oraz wyposażenie, a także późniejsze dzieje obiektu w kontekście prowadzonej po 1945 r. przebudowy i odbudowy zniszczonej stolicy.

EN

Today, the tenement at 81 Marszałkowska st. is the only surviving relic of the group of pre-war buildings which had once formed the western frontage of the north section of the street. Back in its day, it used to be one of the few tenement houses in Warsaw whose design relied fully on the stylistic features of the Art Nouveau style, applied masterfully by the renowned architect, Ludwik Panczakiewicz. This article presents the history of the building’s origins, the profile of its designer, the architecture of the building itself – including the structural and functional aspects and its décor, fixtures and fittings – as well as the subsequent fate of the tenement in the context of the post-war reconstruction and redevelopment efforts.

3

Józef Napoleon Czerwiński (1870-1940) i Wacław Heppen (1866-1939) – sylwetki twórcze, indywidualna działalność oraz współpraca architektoniczno-budowlana w latach 1909-1914

100%

Kilanowski P.

|

nr 1

9-50

PL

Niniejszy artykuł poświęcono życiorysom i działalności zawodowej war-szawskich architektów Józefa N. Czerwińskiego (1870-1940) i Wacława Heppena (1866-1939), a w szczególności ich współpracy architektoniczno-budowlanej w latach od około 1909 do 1914. Zarówno indywidualne, jak i wspólne dokonania zawodowe wspomnianych architektów nie zostały dotychczas szerzej omówione. W ramach artykułu przybliżono dzieje i aktywność zawodową, a także niektóre wątki dotyczące życia prywatnego obydwu architektów. Ich wspólna działalność zawodowa wiązała się z powstaniem w Warszawie kilkudziesięciu znaczących kamienic czynszowych w latach bezpośrednio poprzedzających wybuch pierwszej wojny światowej. Kamienice projektowane przez Czerwińskiego i Heppena utrzymane były w stylistyce wczesnomodernistycznej z przewagą motywów neobarokowych i późnosecesyjnych. Budynki te odznaczały się nie tylko znaczącą wysokością, ale również przestudiowanymi proporcjami oraz znakomitej jakości wystrojem architektonicznym i wyposażeniem stałym. Większość wspólnych realizacji Czerwińskiego i Heppena zaczęto uznawać po latach za wybitne przykłady warszawskiej architektury wczesnego modernizmu sprzed 1914 roku. Niektóre ze wspomnianych kamienic przetrwały do czasów współczesnych w stanie bliskim pierwotnemu, inne natomiast uległy niestety zniszczeniu bądź znaczącemu okaleczeniu.

EN

This article is devoted to the biographies and professional activities of two Warsaw architects Józef N. Czerwiński (1870-1940) and Wacław Heppen (1866-1939), and in particular their architectural and construction cooperation in the years from around 1909 to 1914. Both the individual and joint professional achievements of these architects have not yet been discussed in detail. The article takes a closer look at the history and professional activities as well as some topics related to the private life of both architects. Their joint professional activity was associated with the construction of several dozen significant tenement houses in Warsaw in the years immediately preceding the outbreak of World War I. The tenement houses designed by Czerwiński and Heppen were in the style of the early modern architecture with the dominance of neo-Baroque and late Art Nouveau motifs. These buildings were characterised not only by their considerable height but also by their studied proportions and excellent architectural design and fixed furnishings. Years later, most of Czerwiński’s and Heppen’s joint projects came to be regarded as outstanding examples of Warsaw’s pre-1914 early modern architecture. Some of these buildings have survived to the present day in a condition close to the original one, while others have unfortunately been destroyed or badly damaged.

4

Arthur E. Gurney – brytyjski architekt czynny w Warszawie i na dawnych ziemiach Rzeczypospolitej od 1899 do 1915 roku

100%

Kilanowski P.

Ochrona Zabytków

|

2019

|

nr 2

147-188

PL

Artykuł prezentuje sylwetkę i twórczość Arthura Edwarda Gurneya (1875-1947), brytyjskiego architekta i budowniczego czynnego w Warszawie na początku XX w., którego dokonania nie doczekały się do tej pory pogłębionych badań. Przedstawiono pochodzenie i wykształcenie architekta, jego działalność społeczną i publicystyczną, a przede wszystkim zawodową. Gurney miał udział w powstaniu ważnych obiektów w Warszawie i na dawnych ziemiach Rzeczypospolitej pod zaborem rosyjskim. Wśród najważniejszych inwestycji można wymienić wieżowiec firmy „Cedergren” w Warszawie, Bibliotekę Publiczną w Warszawie czy kolonię domków dla służby folwarcznej w Fabiankach. Gurney był zaprzyjaźniony i związany zawodowo z Bronisławem Brochwicz-Rogóyskim; charakterystyczne dla jego twórczości było wykorzystanie motywów zaczerpniętych ze średniowiecznej architektury warowno-obronnej, znajdował się też pod wpływem ruchu Arts and Crafts. Działalność publicystyczna Gurneya przyczyniła się do popularyzacji wiedzy o polskiej historii i kulturze za granicą.

EN

The article presents the profile and work of Arthur Edward Gurney (1875-1947), a British architect and constructor active in Warsaw in the beginning of the 20th century whose achievements have not been subject to any deepened research so far. The article presents the origin and educational background of this architect, his social and journalistic activity, and most of all, the professional one. Gurney contributed to creation of many important buildings in Warsaw and on the former territory of the Polish Republic under Russian rule. Among the most im¬portant investments, we can name the skyscraper of “Cedergren” company in Warsaw, the Public Library in Warsaw or the colony of houses for farm servants in Fabianki. Gurney was befriended with and professionally associated with Bronisław Brochwicz-Rogóyski; a distinctive feature of his work was the use of motifs inspired by medieval stronghold and defence architecture, he was also under influence of Arts and Crafts movement. The journalistic activity of Gurney contributed to popularisation of knowledge on Polish history and culture abroad.

5

Rekonstrukcje wystroju architektonicznego i projekty nowych fasad w praktyce projektowej pracowni architektoniczno-konserwatorskiej „proart a. rostkowska” (1994-2022)

100%

Kilanowski P.

Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce

|

2022

|

tom nr 5

157--199

PL

Opracowania obejmujące rekonstrukcję wystroju i wyposażenia stałego fasad historycznych oraz projekty nowych fasad inspirowanych architekturą historyczną stanowią zagadnienie stosunkowo niszowe w twórczości czynnych obecnie architektów i budowniczych. Wynika to zarówno z ograniczonego zapotrzebowania na opracowania tego typu, jak również ich dyskusyjnego charakteru. Na przestrzeni ostatnich trzech dekad opracowanie projektów tego typu najczęściej powierzano pracowniom architektoniczno-konserwatorskim specjalizujących się w projektach związanych z obiektami historycznymi i zabytkowymi. Z racji znaczącego dorobku, wśród firm tego typu na uwagę zasługuje m.in. warszawska pracownia architektoniczno-konserwatorską „Proart A. Rostkowska”. Podstawowy przedmiot jej działalności stanowią projekty remontów, modernizacje, a także przebudowy, nadbudowy i rozbudowy istniejących obiektów objętych ochroną konserwatorską. Wśród tematów uzupełniających wymienić należy mniej liczne projekty zupełnie nowych obiektów, a także samodzielne lub stanowiące element większych opracowań projekty rekonstrukcji wystroju i wyposażenia stałego fasad oraz projekty nowych elewacji. Obiekty stanowiące przedmiot podejmowanych w pracowni projektów rekonstrukcji fasad podzielić można na dwie grupy, mianowicie budynki z częściowo lub szczątkowo zachowanym wystrojem oraz takie których wystrój uległ uprzednio całkowitemu zniszczeniu. W przypadku tych pierwszych sporządzenie projektów rekonstrukcji zazwyczaj poprzedza inwentaryzacja i analiza zachowanych elementów in-situ, uzupełnione badaniami stratygraficznymi oraz rozpoznaniem dostępnych materiałów ikonograficznych i bibliograficznych. Obiekty z drugiej grupy wymagają szeroko zakrojonej kwerendy archiwalnej a następnie wnikliwego przestudiowania odnalezionych materiałów ikonograficznych. W większości przypadków pozwala to na określenie pierwotnych rozwiązań kompozycyjnych fasady, jak też zasad rozmieszczenia wystroju, jego układu i oblicza stylistycznego. Szczegółowe rozpoznanie zastosowanych wzorów i motywów, a w tym ich tektoniki i modelunku z reguły wymaga również pogłębionych badań i analiz rozwiązań charakterystycznych dla chwili powstania obiektu. Wśród zrealizowanych z udziałem pracowni „Proart” projektów rekonstrukcji historycznego wystroju i wyposażenia fasad wymienić należy m.in. zlokalizowane w Warszawie obiekty pod adresami: Floriańska 8, Foksal 13 i 15, Górnośląska 7A czy Jagiellońska 27. Projekty nowych fasad wymagają z kolei nie tylko przestudiowania pod kątem oblicza stylistycznego i modelunku wystroju, ale również relacji do otaczającego kontekstu. Wśród projektów tego typu zrealizowanych z udziałem pracowni „Proart” wymienić należy m.in. fasady przy ul. Hożej 50, Jagiellońskiej 22, Koszykowej 49A, czy Targowej 17. Przywołane przykłady wskazują, że przy odpowiednim zapleczu finansowym popartym rzetelną podbudową merytoryczno-warsztatową projektantów i wykonawców, projekty rekonstrukcji wystroju i wyposażenia historycznych fasad oraz projekty nowych elewacji w duchu tradycyjnym mogą zakończyć się powodzeniem.

EN

Projects encompassing the reconstruction of the permanent décor and elements of historic façades as well as designs of new façades inspired by historic architecture are a relatively niche question in the creativity of currently active architects and builders. Over the space of the most recent three decades, the development of designs of such type are most often commissioned to architectural–heritage protection studios specializing in designs involving heritage and historical structures. Among such companies, most certainly worth highlighting in terms of achievements, is the Warsaw–based Proart A. Rostkowska architectural–heritage protection studio. The prime subject of its activities involves designs for renovation and modernization as well as the remodeling, adding levels, and expansion of existing structures encompassed by heritage protection. Among supplemental topics, it is also important to mention less numerous designs for completely new facilities as well as independent and component parts of larger design projects involving the reconstruction of the décor and permanent fixtures of façades and designs for new elevations. Structures that were included in designs taken up by the studio for the reconstruction of façades may be subdivided into two groups —buildings with incompletely or partially preserved décor and those whose décor was subject to complete destruction. In the first case, developing reconstruction designs was usually preceded by survey measurements and an analysis of the elements preserved in–situ. These were supplemented by stratigraphic studies and the identification of available iconographic and bibliographic materials. Facilities in the second group necessitated wide–ranging archival research followed by in–depth studies of identified iconographic materials. In most cases this makes possible the defining of original composition solutions for the façade as well as principles of placement of decorative elements, their layout, and their stylistic face. The detailed identification of applied patterns and motifs, including their tectonics and modeling, usually also requires in–depth studies and analyses of solutions characteristic of the moment the structure was erected. Among designs for the reconstruction of historical décor and elements as developed by Proart, it is a must to name facilities found in Warsaw at the following addresses: No. 8 Floriańska, Nos. 13 and 15 Foksal, No. 7A Górnośląska, and No. 27 Jagiellońska streets. For their part, designs for new façades require not only studies in terms of the stylistic face of the décor and its modeling, but also the relationship with the surrounding context. Among such designs as developed with the participation of Proart are the façades of No. 50 Hoża, No. 22 Jagiellońska, No. 49A Koszykowa, and No. 17 Targowa streets. A look at these examples shows that with appropriate financial funding supported by solid substantive and technical foundations on the part of the designers and builders, designs for the reconstruction of the décor and elements of historical façades as well as designs for new elevations in a traditional spirit can be successful.