Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zanieczyszczenie związkami per- i polifluoroalkilowymi (PFAS) wód naturalnych oraz wody przeznaczonej do picia

100%

Kryłów M.

Instal

|

2022

|

tom nr 10

51--56

PL

Dyrektywa UE 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia wprowadza limity stężeń substancji organicznych, które nie są uwzględnione w obecnie obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Zdrowia (poz. 2294 z dnia 7 grudnia 2017 r.) w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia. Nowymi substancjami, które zostały uwzględnione w Dyrektywie są między inni związki per- i polifluoroalkilowe (PFAS). Związki te charakteryzują się wysoką toksycznością, immunosupresyjnością oraz są rozpowszechnione w środowisku naturalnym. W pracy przedstawiono przegląd obecnej wiedzy dotyczącej zawartości PFAS w wodach powierzchniowych i podziemnych. Kwas perfluorooktanosulfonowy (PFOS) i kwas perfluorooktanowy (PFOA) zostały zamieszczone w załączniku B Konwencji Sztokholmskiej, w wyniku czego została ograniczona ich produkcja oraz ich zastosowanie. W produktach przemysłowych zaczęto wykorzystywać krótkołańcuchowe PFAS, takie jak kwas perfluorobutanowy (PFBA) i kwas perfluorobutanosulfonowy (PFBS). Podobną zmianę zauważono w profilu wykrywanych w środowisku wodnym PFAS. W artykule zamieszczono krótki przegląd efektywności usuwania tych związków w procesach stosowanych w uzdatnianiu wody na cele wody przeznaczonej do spożycia.

EN

EU 2020/2184 Directive of December 16, 2020 on the quality of water intended for drinking introduces limits on concentrations of organic substances, which are not included in the current Ordinance of the Minister of Health (item 2294 of December 7, 2017) on the quality of water intended for drinking. The new substances included in the Directive are per- and polyfluoroalkyl compounds (PFAS). These compounds are highly toxic, immunosuppressive and widespread in the natural environment. The paper presents an overview of the current knowledge on the PFAS content in surface and ground waters. Perfluoro-octanesulfonic acid (PFOS) and perfluorooctanoic acid (PFOA) have been included in Annex B of the Stockholm Convention, which has resulted in a restriction of their production and use. Short-chain PFASs such as perfluorobutanoic acid (PFBA) and perfluorobutanesulfonic acid (PFBS) have begun to be used in industrial products. A similar change was noticed in the profile of PFAS detected in the aquatic environment. The article presents also a brief review of these compounds removal effectiveness in water treatment processes for drinking waters.

2

Impact of Street Sweeping and Washing on the PM10 and PM2.5 Concentrations in Cracow (Poland)

63%

Kryłów M. , Generowicz A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

tom Tom 21, cz. 1

691--711

EN

Road traffic is one of the most important factors triggering an increase of suspended dust air pollution in urban areas, especially during the summer. This phenomenon is caused not only by emissions from vehicle combustion engines, but mainly by the formation of dust during road use (tire abrasion, and resuspension of accumulated dust). Sweeping and street washing are the main methods used to remove dust deposited on road surfaces. This article presents the effectiveness of the PM10 and PM2.5 reduction as a result of sweeping, and then intensive street washing in one of the most polluted cities in Europe (Cracow, Poland). The study was carried out in three locations: i) on one of the city’s busiest streets; ii) the industrial zone; and iii) at a residential area. The combination of intensive sweeping and roadway cleaning led to the reduction of the suspended dust concentration by 14-20.4% PM10 and 20.8%-33.3% for PM2.5. The greatest impact of this activity was observed in the area where the vehicle traffic was the main source of air pollution. In other places, the obtained effect was reduced by meteorological conditions or emissions from industry.

PL

Ruch drogowy jest jednym z najważniejszych czynników, który powoduje wzrost zanieczyszczenia powietrza zawieszonym pyłem na obszarach miejskich, zwłaszcza w okresie letnim. Zjawisko to jest spowodowane nie tylko przez emisje z silników spalinowych pojazdów, ale głównie przez tworzenie się pyłu w czasie użytkowania drogi (ścieranie opon i ponowne zawieszanie nagromadzonego pyłu). Zamiatanie i mycie ulic to główne metody usuwania kurzu leżącego na nawierzchniach dróg. W artykule przedstawiono skuteczność redukcji PM10 i PM2,5 w wyniku zamiatania, a następnie intensywnego mycia ulic w jednym z najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie (Kraków, Polska). Badanie przeprowadzono w trzech lokalizacjach: i) na jednej z najbardziej ruchliwych ulic w mieście; ii) strefie przemysłowej; oraz iii) w dzielnicy mieszkalnej. Połączenie intensywnego zamiatania i mycia jezdni doprowadziło do zmniejszenia stężenia pyłu zawieszonego o 14-20,4% PM10 i 20,8-33,3% w przypadku PM2,5. Największy wpływ tej aktywności zaobserwowano na obszarze, gdzie ruch pojazdów był głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza. W innych miejscach uzyskany efekt został zmniejszony przez warunki meteorologiczne lub emisje z zakładów przemysłowych.

3

Skład jakościowy odpadów z czyszczenia ulic na przykładzie badań prowadzonych w Krakowie

51%

Generowicz A. , Wassilkowska A. , Kryłów M.

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

tom T. 99, nr 9

1312--1314

PL

Metodą SEM/EDS określono skład jakościowy odpadów pochodzących z oczyszczania ulic Krakowa. Odpady analizowano pod kątem frakcji organicznej i mineralnej oraz metali ciężkich. Stwierdzono obecność Zn, Mg, Cu, Ni, Cd, Pb i Cr.

EN

Street cleaning waste was analyzed for org. and mineral fractions and for heavy metals by SEM/EDS methods. The presence of Zn, Mg, Cu, Ni, Cd, Pb and Cr was evidenced.

4

Wpływ wód deszczowych na zanieczyszczenie wybranych rzek Południowej Polski wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi i ich nitrowymi pochodnymi

51%

Kryłów M. , Kwaśny J. , Balcerzak W.

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

tom T. 98, nr 9

1423--1426

PL

Określono zanieczyszczenia WWA i NWWA w dwóch rzekach województwa Małopolskiego i ich spływach ulicznych. Efekty porównano z analizą zanieczyszczenia wód deszczowych rejonu Alei Trzech Wieszczów w Krakowie. Pochodzenie oznaczonych zanieczyszczeń skonfrontowano ze wskaźnikami źródeł WWA i NWWA.

EN

Contents of pollutants in 2 Polish rivers as well as in rainwaters collected in the vicinity of a large city were detd. chromatog. by using external stds. Most of the pollutants had a pyrogenic origin (burning fossil fuels and diesel oils). A relationship between the content of the pollutants in rainwaters and in river waters was established.

5

The potential impact of land use changes on heavy metal contamination in the drinking water reservoir catchment (Dobczyce Reservoir, south Poland)

51%

Zemełka G. , Kryłów M. , Szalińska van Overdijk E.

Archives of Environmental Protection

|

2019

|

tom Vol. 45, no. 2

3--11

EN

To investigate and assess the effects of land use and its changes on concentrations of heavy metals (Pb, Zn, Cd, Cu, Mn, Ni, Fe) in the tributary of drinking water reservoir catchment, soils of different land use types (forest, arable land, meadows and pastures, residential areas), suspended sediment and bottom sediment were collected. Heavy metals were analyzed using atomic absorption spectrophotometry (AAS). The metal distribution pattern was observed, where Zn and Cd could be considered as main metal contaminants. The variation in the concentration level of Zn and Cd in studied soils showed the impact of pollution from anthropogenic activities. Also some seasonal variations were visible among the suspended sediment and bottom sediment samples which could be associated with land agricultural practices or meteorological conditions. The sediment fingerprints approach used for determining sources of the suspension in the catchment showed (Kruskal-Wallis H test, p˂0.05), that only Mn and Ni were not able to be distinguished among the potential sediment sources. A multiple linear regression model described the relationship between suspended sediment and 4 types of soil samples. The results related suspended composition mostly to the samples from the residential land use. Considering the contemporary trend of observed changes in land use resulting in conversion of agricultural areas into residential and service structures these changes can be essential for the contamination of aquatic environment. This situation is a warning sign due to the rapid industrialization, urbanization and intensive agriculture in this region what can significantly affect the drinking water quality.

PL

Celem pracy była ocena wpływu użytkowania gruntów i ich zmian na stężenia metali ciężkich (Pb, Zn, Cd, Cu, Mn, Ni, Fe) w dopływie zlewni zbiornika wody pitnej. Do badań pobrano próbki gleb z różnych typów użytkowania gruntów (las, grunty orne, łąki i pastwiska, tereny zabudowane), rumowiska unoszonego oraz osadów dennych. Metale ciężkie oznaczono za pomocą Atomowej Spektroskopii Absorpcyjnej (ASA). W badanych próbkach zaobserwowano zmienność stężeń metali w zależności od sposobu użytkowania gruntów. Otrzymane wyniki świadczą również, że główne zanieczyszczenie metaliczne w zlewni stanowią Zn i Cd. Wśród próbek rumowiska unoszonego oraz osadów dennych widoczne były pewne wahania sezonowe, które mogły być związane z działalnością rolniczą lub warunkami meteorologicznymi. Zastosowana do określania źródeł zawiesiny w zlewni metoda sediment fingerprints (test Kruskal-Wallis H test, p˂0.05), ) wykazała, że spośród badanych metali jedynie Mn i Ni nie umożliwiają rozróżnienia potencjalnych źródeł pochodzenia rumowiska unoszonego. Pozostałe metale zostały zatem wykorzystane do opisania zależności między rumowiskiem a 4 typami próbek gleb za pomocą modelu regresji wielokrotnej. Model ten wykazał związek zanieczyszczenia próbek rumowiska metalami z zanieczyszczeniem gleb z terenów zabudowanych. Biorąc pod uwagę zaobserwowany współczesny trend zmian w użytkowaniu gruntów, prowadzący do przekształcania obszarów rolniczych w obszary mieszkalne i usługowe, może on istotnie wpływać na zanieczyszczenie środowiska wodnego i jakość wody pitnej. Taka sytuacja jest znakiem ostrzegawczym ze względu na szybkie uprzemysłowienie, urbanizację i intensywną gospodarkę rolną w tym regionie.

6

Wpływ modyfikacji bentonitu na jego właściwości adsorpcyjne

45%

Kwaśny J. , Balcerzak W. , Kryłów M. , Wassilkowska A. , Ruggiero-Mikołajczyk M.

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

tom T. 99, nr 9

1335--1338

PL

Przeprowadzono kwaśną aktywację bentonitu za pomocą kwasu solnego, uzyskując wzrost powierzchni właściwej BET adsorbentu o 228 p.p. Zmianie uległy również inne parametry powierzchniowe, takie jak średnica i objętość porów, a także powierzchnia i objętość mikroporów. Impregnacja bentonitu nanometrycznym tlenkiem cyrkonu(IV) nie przyniosła zamierzonych efektów i przyczyniła się do pogorszenia właściwości adsorpcyjnych bentonitu. Efektywność adsorpcji określano, przeprowadzając testy adsorpcji siarkowodoru w warunkach beztlenowych. Skuteczność impregnacji bentonitu oceniano na podstawie obrazów powierzchni adsorbentów, wykonanych za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM).

EN

Com. bentonite was activated with HCl soln. to increase its sp. surface area by 228 percentage points (p.p.). Changes of diam., pore volume, as well as area and volume of micropores were also obsd. The impregnation of bentonite with nanometric ZrO₂ resulted in deterioration of the adsorption capacity of bentonite. The bentonite adsorbents were used for removal of H₂S from biogas under anaerobic conditions. The ZrO₂ modified bentonite was less efficient than the HCl-activated one, where 99% removal H₂S from N₂ stream was achieved.