Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Charakterystyka mineralizacji kruszcowej na tle przeobrażeń termiczno-metasomatycznych skał w rejonie Żarek-Kotowic

100%

Markowiak M.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

tom T. 203

5--74

PL

Celem opracowania jest podsumowanie i usystematyzowanie danych uzyskanych w trakcie wieloletnich badań zjawisk pomagmowych, których ślady rozpoznano w profilach 20 otworów wiertniczych w rejonie Żarek-Kotowic, zwłaszcza z uwzględnieniem nowego i stosunkowo głębokiego otworu ZW-1 (800,3 m). Scharakteryzowano przejawy mineralizacji kruszcowej i odniesiono je do strefowości przeobrażeń termiczno-metasomatycznych, stwierdzonych w tym rejonie na podstawie wyników badań mikroskopowych w świetle odbitym, jak również szczegółowych badań w mikroobszarze. Z wykorzystaniem tych wyników i danych z innych otworów wiertniczych po raz pierwszy opracowano sukcesję mineralną w rejonie Żarek-Kotowic oraz porównano asocjację mineralną tego rejonu z asocjacjami innych obszarów. W rejonie Żarek-Kotowic dotychczas nie nawiercono intruzji granitoidowej, jednak jej obecność na większej głębokości – zarówno ze względu na występowanie typowej strefowości przeobrażeń metasomatycznych, jak i ze względu na wysokotemperaturowe okruszcowanie skał – nie ulega wątpliwości. Pod względem geochemicznym nawiercone skały są najbardziej zbliżone do skał występujących w strefie peryferycznej hipotetycznego złoża porfirowego rud Mo-Cu(-W). Na podstawie modelu złoża Myszków takiego złoża należałoby poszukiwać w odległości co najmniej 750 m od otworu wiertniczego ZW-1, przypuszczalnie w kierunku południowo-wschodnim. W jego lokalizacji powinny pomóc wyniki szczegółowych badań geofizycznych.

EN

The purpose of this study was to summarize and systematize the data collected during the long-term studies of postmagmatic phenomena in 20 boreholes drilled in the Żarki-Kotowice area, particularly taking into account the new and relatively deep borehole ZW-1 (800.3 m). The description of the manifestations of ore mineralization was presented against the background of the zonation of thermal-metasomatic alterations observed in this area, based on microscopic investigations and detailed studies in the electron microprobe. The results of these studies along with data from other boreholes enabled the first recognition of the mineral succession in the Żarki-Kotowice area, and comparison of the mineral association of this area with the others. In the Żarki-Kotowice area, the granitic intrusion has not been documented yet, but its presence at a large the depth is likely, due to the occurrence of typical zonation of metasomatic alteration and high-temperature ore mineralization of rocks. In terms of geochemistry, the documented rocks best correspond to the marginal zone of the hypothetical Mo-Cu(-W) porphyry deposit. Based on the model of the Myszków deposit, in order to find a high concentration of ore, the area located probably south east of the ZW-1 borehole should be explored, at a minimum distance of 750 m. Detailed geophysical investigations should be helpful for the detection and delineation of this prospective area.

2

Przejawy mineralizacji kruszcowej w skałach nawierconych otworami Trojanowice 2 i Cianowice 2

100%

Markowiak M.

|

tom nr 459

83--91

PL

Okruszcowanie w skałach ediakaru w otworze wiertniczym Cianowice 2 jest bardzo ubogie. Dość bogaty jest jednak zespół mineralny reprezentowany przez: chalkopiryt, piryt, piryt framboidalny, bornit, minerały szeregu galena–clausthalit, minerały szeregu tennantyt– tetraedryt, kowelin, chalkozyn, wittichenit, markasyt, sfaleryt, anglezyt oraz minerały ziem rzadkich (calcioancylite-(Ce), bastnäsyt). Stwierdzona mineralizacja ma wyraźnie charakter hydrotermalny, niskotemperaturowy, a w okruszcowaniu znaczącą rolę odgrywa piryt framboidalny. Natomiast w utworach kambru w otworze Trojanowice 2 występuje okruszcowanie o charakterze śladowym. Stwierdzono tu ubogi zespół minerałów kruszcowych reprezentowany przez piryt (głównie framboidalny) i chalkopiryt. To okruszcowanie jest prawdopodobnie również w znacznej części epigenetyczne. W młodszych utworach obydwu otworów wiertniczych (dewon dolny i środkowy, jura dolna i środkowa) dominują siarczki żelaza – piryt i markasyt, lokalnie występuje wtórny getyt i limonit. We wszystkich osadach klastycznych powszechnie występują tlenki tytanu i tytanit. W otworze Trojanowice 2 w skałach węglanowych jury górnej zaobserwowano niewielkiej miąższości brekcje tektoniczne z pirytem i markasytem w spoiwie oraz z impregnacjami skały otaczającej drobnokrystalicznym pirytem.

EN

Ore mineralization in Ediacaran rocks from the Cianowice 2 borehole is very poor, but despite that, the mineral association is quite variable and represented by framboidal pyrite, chalcopyrite, pyrite, bornite, galena-clausthalite, tennantite-tetrahedrite, covellite, chalcocite, wittichenite, marcasite, sphalerite, anglesite and two rare earth elements minerals (calcioancylite-(Ce), bastnäsite). The mineralization is of low temperature and hydrothermal nature. Cambrian sediments in the Trojanowice 2 borehole contain only traces of mineralization. The poor assemblage of ore minerals is represented by pyrite (mainly framboids) and chalcopyrite. Most of this mineralization is probably epigenetic in origin. In the younger sediments drilled by both boreholes (Lower and Mid-Devonian, Lower and Mid-Jurassic) iron sulphides (pyrite and marcasite) predominate, and locally secondary goethite and limonite can be found. In all the clastic sediments titanium oxides and titanite are common. In the Trojanowice 2 borehole in the Upper Jurassic carbonates contain thin tectonic breccias with pyrite and marcasite in the cement as well as fine-grained pyrite impregnation in the hosting rocks.

3

Przejawy mineralizacji kruszcowej w utworach ediakaru nawierconych w otworze Cianowice 2

100%

Markowiak M.

|

2012

|

tom nr 448 (2)

345--358

PL

Otwór Cianowice 2 został odwiercony w miejscowości Grębynice, kilkanaście kilometrów na północny zachód od Krakowa. Bezpośrednio pod osadami jury, na głębokości 265,3–600,0 m nawiercono tu drobnoklastyczne osady ediakaru, generalnie o barwie czerwonobrązowej, jedynie lokalnie szarozielonej. Okruszcowanie w skałach ediakaru w profilu tego otworu jest bardzo ubogie; dość bogaty jest jednak zespół mineralny reprezentowany przez chalkopiryt, piryt, bornit, minerały szeregu galena–clausthalit, minerały szeregu tennantyt–tetraedryt, kowelin, chalkozyn, wittichenit, markasyt, sfaleryt, anglezyt oraz dwa minerały ziem rzadkich. Stwierdzona mineralizacja ma wyraźnie charakter hydrotermalny, niskotemperaturowy, a w okruszcowaniu znaczącą rolę odgrywa piryt framboidalny. Przez analogię do modelu złoża Myszków można wysunąć hipotezę, że w bliskim otoczeniu otworu Cianowice 2 (w odległości około 1,5 km, maksymalnie do 2,0 km) znajduje się źródło roztworów hydrotermalnych w postaci kwaśnej intruzji magmowej.

EN

The Cianowice 2 borehole was drilled in a village of the Grębynice, a few kilometers to the NW of Cracow. Immediately under the Jurassic rocks, at depth of 265.3–600.0 m, there are fine-grained. Ediacaran deposits are mainly red and brown, locally grey and green. Ore mineralisation in the Ediacaran rocks is very poor, but the rich mineral association is represented by framboidal pyrite, chalcopyrite, pyrite, bornite, galenite–claussthalite, tennantite–tetrahedrite minerals, covellite, chalcocite, marcasite, sphalerite, anglesite and two minerals of rare earth elements. The mineralisation is of a hydrothermal and low-temperature nature. There is a possibility of occurrence of an acid igneous intrusion in a close vicinity to the Cianowice 2 borehole (approximately 1.5–2.0 km away), which could be a source of the hydrothermal solutions.

4

Polymetallic mineralization in Ediacaran sediments in the Żarki-Kotowice area, Poland

63%

Karwowski Ł. , Markowiak M.

Mineralogia

|

2012

|

tom Vol. 43, iss. 3/4

199--212

EN

In one small mineral vein in core from borehole 144-Ż in the Żarki-Kotowice area, almost all of the ore minerals known from related deposits in the vicinity occur. Some of the minerals in the vein described in this paper, namely, nickeline, hessite, native silver and minerals of the cobaltite-gersdorffite group, have not previously been reported from elsewhere in the Kraków-Lubliniec tectonic zone. The identified minerals are chalcopyrite, pyrite, marcasite, sphalerite, Co-rich pyrite, tennantite, tetrahedrite, bornite, galena, magnetite, hematite, cassiterite, pyrrhotite, wolframite (ferberite), scheelite, molybdenite, nickeline, minerals of the cobaltitegersdorffite group, carrollite, hessite and native silver. Moreover, native bismuth, bismuthinite, a Cu- and Ag-rich sulfosalt of Bi (cuprobismutite) and Ni-rich pyrite also occur in the vein. We suggest that, the ore mineralization from the borehole probably reflects post-magmatic hydrothermal activity related to an unseen granitic intrusion located under the Mesozoic sediments in the Żarki-Pilica area.

5

Perspektywy odkrycia ciała rudnego w rejonie Żarki-Kotowice w świetle badań petrograficzno-geochemicznych

63%

Lasoń K. , Markowiak M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

tom nr 430

65-78

PL

Rejon Żarki-Kotowice jest położony w zachodniej części bloku małopolskiego, w pobliżu strefy tektonicznej Kraków-Lubliniec. Badania petrograficzne i geochemiczne skał ediakaru z tego rejonu wykazały obecność przejawów mineralizacji Mo, W, Cu z Ag, As, Pb, Zn i Bi oraz anomalnych zawartości K, Ba i Mn. Mineralizacja ta wykazuje podobieństwo do mineralizacji stwierdzonej w peryferycznych partiach niskofluorowego, porfirowego złoża Mo-W-Cu Myszków. Centralna część omawianego ciała rudnego znajduje się prawdopodobnie pomiędzy otworami wiertniczymi 133-Ż a 45-BN i na południowy wschód od tego otworu, na głębokości ok. 950-1350 m.

EN

The Żarki-Kotowice region is located in western part of the Małopolska Block, close to the Kraków-Lubliniec tectonic zone. Petrographical and geochemical studies of Ediacaran rocks from this region revealed Mo, W, Cu mineralization with trace amounts of Ag, As, Pb, Zn and Bi. Ore elements are accompanied by K, Ba, and Mn anomalies. This mineralization shows many features similar to those identified in peripheral parts of the low-fluorine Myszków Mo-W-Cu porphyry deposit. The central part of undiscovered ore body can be expected between the boreholes 133-Ż and 45-BN, and to the southwest at the depth of about 950-1350 m.

6

Mineralizacja kruszcowa na tle wieloetapowych intruzji porfirowych w rejonie Myszkowa

63%

Badera J. , Markowiak M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

tom nr 429

7-12

PL

Do badań wytypowano cztery otwory wiertnicze, zlokalizowane na obszarze złoża rud Myszków. Wyróżniono w nich trzy główne typy porfirów, różniące się pod względem litologii i czasu powstania. W wytypowanych intruzjach przeanalizowano zawartości miedzi, molibdenu, wolframu i ołowiu. W większości przypadków wyróżnione typy (generacje) porfirów, a w pewnym zakresie także poszczególne intruzje w obrębie jednego typu, różnią się istotnie pod względem zmienności okruszcowania. Główna część mineralizacji rudnej w złożu Myszków tworzyła się prawdopodobnie w czasie intensywnego i wieloetapowego rozwoju intruzji porfirowych. Głównym kolektorem okruszcowania stała się jednak starsza, silnie stektonizowana intruzja granitoidowa.

EN

The three main types of porphyries, differing in lithology and sequence, have been distinguished on the basis of data from four neighbouring boreholes located in the area of the Myszków Mo-W-Cu deposit. The age of the oldest type is close to that of the main granitoid stock, the others are younger. All the porphyry types and individual intrusions have been analyzed in terms of variability of metal contents (Mo, W, Cu and Pb additionally). Because of considerable variability of ore mineralization, statistically distinct differences are observed among them. As regards multiphase development of hydrothermal mineralization in the Myszków deposit, it is clear that the majority of porphyry intrusions are older than the main ore-bearing stages (Mo-W mineralization). Only quartz-free porphyries contain no quartz-feldspar veinlets with molybdenite and scheelite, but they include disseminated chalcopyrite (younger Cu mineralization). Thus, the ores were formed at the time of intense and multi-stage development of porphyry intrusions. However, the older strongly fractured (a magmo-tectonic joint) granitoid stock with immediate wall-rocks was the main collector of ore solutions.

7

Występowanie i zasoby perspektywiczne rud molibdenu i wolframu w Polsce

51%

Mikulski S. Z. , Oszczepalski S. , Markowiak M.

|

2012

|

tom nr 448 (2)

297--313

PL

Złoże Myszków występujące w strefie kontaktu bloku małopolskiego z blokiem górnośląskim jest jedynym udokumentowanym porfirowym złożem Mo-Cu-W w Polsce. Zasoby bilansowe rud siarczkowo-tlenkowych wynoszą tu około 0,3 mln Mg molibdenu, 0,24 mln Mg wolframu i 0,8 mln Mg miedzi. W strefie tej zostały wydzielone obszary perspektywiczne dla złożowych koncentracji nie tylko Mo-Cu-W typu porfirowego, ale również złóż typu skarnowo-metasomatycznego czy żyłowego. Złoża te są związane z górnokarbońskimi postkolizyjnymi wapniowo-alkalicznymi granitoidami i porfirami, które intrudowały w prekambryjsko-paleozoiczne utwory występujące w strefie kontaktu bloków małopolskiego i górnośląskiego wzdłuż strefy tektonicznej Hamburg–Kraków. Najbardziej perspektywicznym rejonem występowania złoża porfirowego typu Mo-Cu-W jest obszar Nowa Wieś Żarecka–Myszków–Mrzygłód, usytuowany w bezpośrednim otoczeniu porfirowego złoża Mo-Cu-W Myszków. Jednak obszar ten, podobnie jak i pozostałe wydzielone obszary perspektywiczne w tym regionie (Żarki–Kotowice, Zawiercie, Pilica, Dolina Będkowska i Mysłów), wymagają dodatkowych prac poszukiwawczych w celu udokumentowania nowych złóż Mo-Cu-W. Wraz z dokumentowaniem nowych zasobów cechsztyńskich rud Cu-Ag na monoklinie przedsudeckiej należy również oczekiwać przyrostu zasobów molibdenu, jako pierwiastka współwystępującego w tych złożach. Jednak molibden nie jest obecnie odzyskiwany w procesie przeróbki rud Cu-Ag. Liczne przejawy mineralizacji molibdenowej i wolframowej stwierdzone w Sudetach zostały zaliczone do kategorii zasobów hipotetycznych. Mają one obecnie jedynie znaczenie wskaźnikowe dla ewentualnych poszukiwań rud Mo i/lub W typu kontaktowo-metasomatycznego, porfirowego lub żyłowego.

EN

The Myszków deposit located in the contact zone of the Małopolska and Upper Silesian blocks is the only one documented Mo-Cu-W porphyry type deposit in Poland. Inferred resources of sulfide-oxide ores are ca. 0.3 million Mg molybdenum, ca. 0.24 million Mg tungsten and ca. 0.8 million Mg copper. In this region the prospective areas were recognized for not only Mo-Cu-W porphyry type deposits but also for skarns, contact-metasomatic and vein type deposits. The prospective areas for ore mineralization of porphyry Mo-Cu-W type and skarn-contact metasomatic type may be related to Ediacaran-Paleozoic sediments intruded by Upper Carboniferous post-collisional calc-alkaline granitoids and porphyries, located in the contact zone of the Małopolska and Upper Silesian blocks along the Hamburg–Kraków tectonic zone. The most prospective area for the occurrence of the porphyry-type Mo-Cu-W deposit is the region between Nowa Wieś Żarecka, Myszków and Mrzygłód, which surrounds the Myszków Mo-Cu-W porphyry deposit. However, this area like the other selected prospective areas (Żarki–Kotowice, Zawiercie, Pilica, Dolina Będkowska and Mysłów), requires additional prospecting for the new targets. As a result of new documentation work of the copper and silver resources hosted by Zechstein sediments in the Fore-Sudetic Monocline, an increase in molybdenum resources (coexisting element in the Kupferschiefer deposits) should be expected. However, molybdenum is not extracted during processing of the Cu-Ag sulphide ores. Numerous occurrences of molybdenum and tungsten mineralization recognized in the Sudetes are classified into the hypothetical resources. These sites are strong indicators, which may be valuable in direct prospecting for Mo and/or W deposits of the contact-metasomatic, porphyry and vein types.

8

Złoto w żyłach kwarcowo-siarczkowych z wiercenia DB-4 (rejon Doliny Będkowskiej, Południowa Polska)

51%

Mikulski S. Z. , Markowiak M. , Oszczepalski S.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

tom nr 429

99-111

PL

W wyniku aktualnie przeprowadzonych przez Państwowy Instytut Geologiczny badań materiału rdzeniowego z archiwalnego wiercenia DB-4 z rejonu Doliny Będkowskiej (południowa część bloku małopolskiego) udokumentowano występowanie złota w szarozielonych i brunatnych metasedymentach ediakaru. Podwyższone zawartości złota (maks. do 15 ppm) stwierdzono w próbkach punktowych kilku interwałów głębokościowych, przede wszystkim z głębokości 253,0 i 584,5 m. W strefach tych występują liczne żyłki kwarcowe (grubości do 10 cm), kwarcowo-kruszcowe oraz węglanowe. Złotonośna mineralizacja kruszcowa związana jest z żyłkowo-impregnacyjnymi wystąpieniami pirytu i sfalerytu, którym towarzyszy galena, chalkopiryt oraz podrzędnie arsenopiryt. Złoto i elektrum występująw postaci wrostków w pirycie, żyłek sfalerytowo-galenowych (tnących piryt), jak również w formie drobnoziarnistych wydzieleń (<0,1 mm średnicy) w kwarcu. Elektrum cechuje zmienna zawartość srebra, od 19,7 do 46,9% wag. W profilu otworu wyraźnie zaznacza się pozytywna korelacja ztota z arsenem, ołowiem i miedzią, a także z wysokimi koncentracjami cynku. W strefach złotonośnych oprócz sylifikacji stwierdzono epidotyzację, chlorytyzację oraz kalcytyzację skał klastycznych. Obecność intruzji granodiorytowej w pobliżu otworu oraz licznych górnokarbońsko-dolnopermskich dajek skał magmowych - dacytów, diabazów i andezytów, przecinających strukturalnie zdeformowane metasedymenty ediakaru, wskazuje na związek mineralizacji złotonośnej z rozwojem późnowaryscyjskich pomagmowych procesów hydrotermalnych w strefach oddziaływania intruzji i aktywności tektonicznej.

EN

Recent Polish Geological Institute investigations of the DB-4 drillhole cores from Będkowska Valley (southern part of Małopolska block) documented occurrence of gold in grey-greenish and brown Ediacaran metasedimentary rocks. Elevated concentrations of gold (up to 15 ppm) have been revealed in isolated samples from several intervals, mostly at depths of 253.0 and 584.5 m. Numerous quartz veinlets (up to 10 cm thick), quartz-sulphide and carbonate veinlets occur within those intervals. Gold-bearing mineralization coexists with pyrite and sphalerite veinings and impregnations in association with galena, chalcopyrite and minor arsenopyrite. Gold and electrum occur in a form of inclusions in pyrite, sphalerite-galena veinlets (which crosscut pyrite), and as fine-grained exsolutions(<0.1 mm in size) in quartz. Electrum is characterized by variable contents of silver, in a range from 19.7 to 46.9 wt %. In DB-4 profile, gold shows a positive correlation with arsenic, lead, copper, and zinc. Gold-hosted rocks display silification, epidotization, chloritization and calcitization. Granodiorite intrusion in the vicinity of drillhole and numerous intrusion-related Upper Carboniferous-Lower Permian dacite, diabase and andesite dikes which cut across the Ediacaran structurally-deformed metasediments implies that the formation of gold-bearing mineralization may relate to evolution of late-Variscan postmagmatic hydrothermal processes in zones affected by magmatic and tectonic activity.

9

Mineralizacja kruszcowa w obrębie zmetasomatyzowanej intruzji magmowej w rejonie Koziegłów (blok górnośląski)

51%

Pańczyk M. , Markowiak M. , Zieliński G. , Giro L.

|

2012

|

tom nr 448 (2)

359--370

PL

Głównym celem pracy była identyfikacja minerałów kruszcowych obserwowanych w obrębie intensywnie przeobrażonych zasobnych w krzemionkę skał subwulkanicznych występujących w rejonie Koziegłów. Badane skały występują w północno-wschodniej części bloku górnośląskiego w bezpośrednim sąsiedztwie strefy uskokowej Kraków–Lubliniec. Szczegółowe badania obejmowały zarówno analizy mikroskopowe, jak i oznaczenia składu chemicznego w mikroobszarze.

EN

The main aim of this study is to determine and identify ore minerals observed within the intensely altered silica-rich subvolcanic rocks located near Koziegłowy. The rocks occur in the northeastern part of the Upper Silesian Block, close to the Kraków–Lubliniec Fault Zone. The research work was performed in two main steps including both complete microscopic investigations and detailed electron microprobe chemical analysis.

10

Nowe dane o mineralizacji tellurowo-bizmutowej z rejonu Myszkowa i Mysłowa, strefa kontaktu bloku małopolskiego z blokiem górnośląskim

51%

Mikulski S. Z. , Markowiak M. , Zieliński G. , Giro L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

tom nr 465

99--122

PL

W wyniku przeprowadzonych prac na mikroskopie polaryzacyjnym, skaningowym mikroskopie elektronowym (SEM) oraz mikrosondzie elektronowej (EPMA) CAMECA-SX-100 rozpoznano szereg minerałów Te i Bi i występujących z nimi siarkosoli Bi, Ag, Pb, Cu i Ni w próbkach utworów prekambryjsko-paleozoicznych pobranych ze strefy granicznej pomiędzy blokiem małopolskim i górnośląskim. Minerały Te i Bi stwierdzono w trzech archiwalnych otworach z dwóch obszarów perspektywicznych: Myszków (wiercenia: Pz-40 i 82-Ż) oraz Mysłów (wiercenie 25-WB). Wśród rozpoznanych rzadkich minerałów dominują minerały Te-Bi-(Se + S) reprezentowane przez minerały z grupy tetradymitu (tetradymit, kawazulit i sulfotsumoit), tellurki Bi z szeregu hedleyit–tellurobismutyt (pilsenit, tsumoit i rucklidgeit) oraz siarczki bizmutu (bismutynit, newskit i paraguanajuatyt). W otworze Pz-40 stwierdzono również hessyt, empressyt i matildyt. Ponadto stwierdzono wystąpienia siarkosoli Bi, Te, Pb, Se, Cu, (np. paděrait, heyrovskýit, gustavit, aleksyt, pavonit i in.). Mineralizacja tellurowa w paragenezie z mineralizacją bizmutową wraz z różnymi siarkosolami (Ag-Bi-Te-Pb-Cu-Au-Se-S) występuje w asocjacji z siarczkami metali podstawowych (galena, chalkopiryt, piryt i sfaleryt) w strefach brzeżnych wokół waryscyjskiej mineralizacji porfirowej typu Mo-Cu(-W) związanej z intruzjami granitoidowymi i ich dajkami o teksturze porfirowej.

EN

A number of tellurium and bismuth minerals and Bi, Ag, Pb, Cu and Ni sulphosalts have been identified as a result of work carried out on the polarizing microscope, scanning electron microscope (SEM) and electron microprobe (EPMA) CAMECA SX-100. They are hosted by Ediacaran-Paleozoic rocks from the contact zone of the Małopolska Block with the Upper Silesia Block. These minerals havebeen found in three boreholes drilled in two prospective areas of Myszków (Pz-40 and 82-Ż boreholes) and Mysłów (25-WB borehole). The rare minerals are dominated by those with the Te-Bi-(Se + S) system. They are represented by minerals of the tetradymite Group (tetradimite, kawazulite and sulphotsumoite), Bi tellurides from the hedleyite-tellurobismuthite group (pilsenite, tsumoite and rucklidgeite) and bismuth sulphides (bismuthinite, nevskite and paraguanajuatite). In the Pz-40 borehole, Ag tellurides (hessite and empressite) and Ag, Bi sulphosalts (matildite) were also found. In addition, there are sulphosalts of Bi, Ag, Au, Pb, Se and Cu of variable compositions (e.g. paděraite,heyrovskýite, gustavite, aleksite, pavonite and others). The tellurium and bismuth mineralization occur together with the sulphosalts in close association with basic metal sulphides (galena, chalcopyrite, pyrite and sphalerite). They form a veinlet-impregnation mineralization type in the marginal zones around Variscan Mo-Cu(-W) porphyry mineralization related to the granitoid intrusions and theirdykes with porphyritic textures.

11

Pilotażowe badania pierwiastków ziem rzadkich w strefie kontaktu bloku małopolskiego z blokiem górnośląskim

45%

Mikulski S. Z. , Markowiak M. , Sadłowska K. , Chmielewski A. , Zieliński G.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

tom nr 465

77--98

PL

W artykule przedstawiono wyniki pilotażowych badań prospekcyjnych przeprowadzonych za pomocą przenośnego spektrometru XRF Delta 50 Premium firmy Olympus na rdzeniach wiertniczych ze strefy kontaktu bloku małopolskiego z blokiem górnośląskim. Wykonano kilkaset pomiarów koncentracji La, Ce i innych pierwiastków śladowych w wytypowanych archiwalnych otworach ze stref perspektywicznych dla wystąpień mineralizacji Mo–Cu–W. Maksymalne pomierzone spektrometrem terenowym zawartości dla La i Ce stwierdzono w otworze Ko-4 (interwał głęb. 450–550 m), wyniosły one odpowiednio ok. 400 i ok. 600 ppm. W innych otworach wiertniczych (Pz-36, RK-2 i Cianowice-2) w interwałach głębokości (ok. 400–1300 m) pomierzone maksymalne zawartości dla La i Ce były ok. dwukrotnie niższe niż w otworze Ko-4. W przeprowadzonych pracach analitycznych stwierdzono lokalnie współzależność w występowaniu LREE z Ba, Sr, Y, czy Th. Najciekawsze pod tym względem próbki zbadano metodą ICP-MS oraz przy użyciu mikrosondy elektronowej CAMECA SX-100. Suma REE (ICP-MS) dla czterech najbardziej wzbogaconych w te pierwiastki próbek wyniosła od ok. 0,02 do ok. 0,1%. Sumy REE dla zbadanych próbek znormalizowane do zawartości w górnej skorupie kontynentalnej są niskie (zakres 1–10). Najwyższe koncentracje REE w próbkach brekcji hydrotermalnej z otworu Ko-4 (głęb. ok. 500 m) osiągają dla Ce (305,1 ppm), Nd (266,9 ppm), La (258 ppm) oraz Sm (31,3 ppm). Pozostałe REE mają niskie koncentracje. Jest to wyraźnie widoczne na znormalizowanych wykresach logarytmicznych koncentracji REE w stosunku do zawartości w chondrycie oraz w stosunku do ich zawartości w górnej skorupie kontynentalnej. Charakterystyczny jest brak ujemnej anomalii Eu na przedstawionych w artykule wykresach. W badaniach w mikroobszarze, poza niezidentyfikowanymi minerałami z grupy bezwodnych fosforanów wzbogaconych w REE (głównie Ce, La, Nd) oraz monacyt, zidentyfikowano najprawdopodobniej calcioancylit-(Ce), synchisyt-(Ce) oraz bastnäsyt i cyrkon. Forma oraz skład przejawów mineralizacji REE wskazują wyraźnie na hydrotermalny charakter. REE uległy w procesie hydrotermalnym redepozycji i koncentracji w strefach brekcji i spękań tektonicznych oraz w skałach zmienionych metasomatycznie. Przedstawione w artykule koncentracje REE mają jedynie charakter wskaźnikowy i są znacznie niższe niż najciekawsze, występujące w innych jednostkach geologicznych w Polsce, analizowane w ramach wykonanego projektu badawczego i opisane w osobnych artykułach.

EN

The paper presents the results of a pilot prospecting study on archived drill cores from boreholes in the contact zone of the Małopolska Block with the Upper Silesia Block, with a use of a Portable XRF spectrometer Delta 50 Premium (Olympus). A few hundred measurements of concentrations of La, Ce and other trace elements were made in selected boreholes from the prospective zones for the occurrence of Mo–Cu–W ore mineralization. The maximum content for La (400 ppm) and Ce (600 ppm) measured by the Portable spectrometer has been found in the Ko-4 borehole (depth interval 450–550 m). In the depth interval of ca. 400–1300 in the other boreholes (Pz-36, RK-2 and Cianowice-2), the maximum La and Ce contents were approximately twice lower than in the Ko-4. The study also shows an interdependence of the occurrence of LREE with Sr, Y or Th. The most interesting samples were additionally analyzed by ICP-MS and electron microprobe (CAMECA SX-100). The sum of REE (ICP-MS) in four samples that reveal the highest contents of these elements varied from ca. 0.02 to 0.1%. Total REE contents for samples normalized to the upper continental crust are low (1–10). The highest REE concentrations in samples of hydrothermal breccia were found in the Ko-4 borehole (depth ca. 500 m). They reach for the Ce (305.1 ppm), Nd (266.9 ppm), La (258 ppm) and Sm (31.3 ppm). Other REE occur at low concentrations. This is clearly visible on the standard logarithmic charts of REE concentration in relation to their content in chondrite and in the upper part of the continental crust. Characteristic is the lack of negative Eu anomaly on both charts. In the microprobe study, calcioancylite-(Ce), synchysite-(Ce) as well as bastnäsite and zircon were also detected in addition to the unidentified minerals from the anhydrous phosphate group enriched with REE (mainly Ce, La, and Nd) and monazite. The form and composition of the REE mineralization indicate clearly that it is of hydrothermal nature. During hydrothermal processes, REE underwent redeposition and concentrated within breccia and tectonic zones in the metasomatic changed rocks. The data on REE concentrations, presented in this paper, are only of indicative significance. The REE contents are much lower than the most interesting results obtained within the framework of research projects carried out in other geological units in Poland and published in separate papers.

12

Geopark Góra Św. Anny – "król-tułacz" wrócił na stolicę!

38%

Woźniak P. , Sikora R. , Lasoń K. , Markowiak M. , Haisig J. , Szulc J. , Hagdorn H.

Przegląd Geologiczny

|

2011

|

tom Vol. 59, nr 4

291-291

EN

Due to numerous geological phenomena on a virtually small territory, the St. Anne's Mountain and its areas has an excellent chance to become one of the most significant geotouristic regions in Poland. The designed geopark, apart from its main goal which is to promote the earth education, will also affect the tourism and economy growth within the region. The area will enable us to look into the future of our planet through the prism of processes, which created its environment in the past. Discovering the earth mysteries, acquainting oneself with the contents of drafted plates, and close contact to geology will encourage people, especially the younger generation, to explore the adjacent surroundings and the whole world. The St. Anne's Mountain was given national status by the Ministry of the Environment on the basis of the review, made by the Polish Geological Institute - National Research Institute Upper Silesian Branch in Sosnowiec, entitled: The St. Anne's Mountain Geopark - the documentation and suggestions on its protection. Research along with observation results on the field and laboratory works between 2008 and 2010 were included in the above mentioned review.

13

Porfirowa mineralizacja Mo–Cu–W w utworach prekambryjsko-paleozoicznych – analiza prognostyczna strefy kontaktu bloków górnośląskiego i małopolskiego

38%

Oszczepalski S. , Markowiak M. , Mikulski S. Z. , Lasoń K. , Buła Z. , Habryn R.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

tom nr 439 (2)

339--353

PL

W strefie kontaktu bloków górnośląskiego i małopolskiego mineralizacja porfirowa Mo–Cu–W występuje w obrębie granitoidów i dajek porfirowych oraz w utworach osłony intruzji magmowych, reprezentowanych głównie przez metaiłowce i metamułowce ediakaru, w mniejszym stopniu syluru, a także skały węglanowe i klastyczne ordowiku, syluru i dewonu. Mineralizacja porfirowa jest reprezentowana głównie przez chalkopiryt, molibdenit i scheelit, występujące w formie żyłkowej, impregnacyjnej i rozproszonej. W strefie krawędziowej bloku małopolskiego wydzielono pięć rejonów prognostycznych mineralizacji porfirowej Mo–Cu–W (z wyłączeniem udokumentowanego złoża Myszków): Nowa Wieś Żarecka–Myszków–Mrzygłód, Żarki–Kotowice, Zawiercie, Pilica i Dolina Będkowska, a w strefie brzeżnej bloku górnośląskiego – rejon Mysłowa. Formowanie mineralizacji kruszcowej poprzedziły procesy metamorfizmu kontaktowo-metasomatycznego, głównie biotytyzacja skał klastycznych osłony granitoidów w odległości do ok. 1500 m od intruzji. Okruszcowanie jest związane przestrzennie i genetycznie ze strefami przeobrażeń hydrotermalnych (feldspatyzacja, sylifikacja, epidotyzacja, karbonatyzacja, chlorytyzacja, serycytyzacja), występującymi w obrębie i wokół granitowo-porfirowych intruzji. Relacje między okruszcowaniem, waryscyjskim magmatyzmem, intensywnością i charakterem przeobrażeń oraz wiek molibdenitu (303–295 Ma) oznaczony metodą Re–Os jednoznacznie wskazują na pomagmowe hydrotermalne pochodzenie omawianej mineralizacji. Szanse na odkrycie następnego po Myszkowie złoża można wiązać przede wszystkim z brzeżną częścią bloku małopolskiego oraz fragmentem krawędziowej części bloku górnośląskiego w rejonie Mysłowa.

EN

Porphyry Mo–Cu–W mineralization is associated with the boundary zone of the Upper Silesia and Małopolska blocks. It is encountered within Ediacarian and Silurian metasediments, as well as in Ordovician, Silurian and Devonian carbonates and siliciclastics, intruded by granitoids and porphyry dikes. Ore mineralization is represented by chalkopyrite, molibdenite and scheelite forming veinlets, impregnations and disseminations. Investigation of 66kmof cores from 284 prospective drill holes (done till 1992) provided new data representing the distribution of mineralization on a regional scale. Based on the contours of metal average contents, fve prospective areas (Nowa Wieś Żarecka–Myszków–Mrzygłód, excluding Myszków deposit, Żarki–Kotowice, Zawiercie, Pilica and Dolina Będkowska) with porphyry Mo–Cu–W mineralization have been delineated on the Małopolska Block and Mysłów area on the Upper Silesia Block. Formation of ore mineralization was preceded by contact-metasomatic metamorphism (predominantly by biotitisation of granitoids cover extending to 1500 m away from intrusion). Ores are spatially and genetically associated with zones of hydrothermal alteration (feldspathization, silification, epidotization, carbonatization, chloritization, sericitization) developing in and around granitoid and porphyry intrusions. Close spatial and genetic association between mineralization (supported by Re–Os 303–295 Ma ages of molibdenite), Variscan magmatism, alteration, and active Cracow–Lubliniec disslocation system clearly indicates postmagmatic, hydrothermal origin of mineralization. New exploration targets can be found at the border zone of Małopolska and Upper Silesia Block.

14

Obszary i zasoby perspektywiczne wystąpień rud metali i surowców chemicznych w Polsce na mapach w skali 1 : 200 000 wraz z ich oceną surowcową oraz ograniczeniami środowiskowymi i zagospodarowania przestrzennego

20%

Mikulski S. Z. , Oszczepalski S. , Czapowski G. , Gąsiewicz A. , Sadłowska K. , Markowiak M. , Sztromwasser E. , Bukowski K. , Giełżecka-Mądry D. , Strzelska-Smakowska B. , Paulo A. , Michniewicz M. , Radwanek-Bąk B. , Chmielewski A. , Mądry S. , Kuć P. , Sikorska-Maykowska M. , Koźma J. , Bliźniuk A. , Piotrowska M. , Kostrz-Sikora P.

|

2016

|

tom Vol. 64, nr 9

657--670

EN

As part of the tasks performed by the Polish Geological Survey (Polish Geological Institute - National Research Institute), 260 prospective maps (MOP) at a scale of 1 : 200,000 have been developed in the period of 2013-2015. These maps were designed for metal ores (Cu-Ag, Zn-Pb, Mo-W, Ni, Sn, Au, Pt, Pd and Zn oxide ore - galmans) and chemical raw materials (rock and potash salts, gypsum, anhydrite and native sulphur), in relation to the assessment of raw materials resources and environmental restrictions and land use planning. The total surface of prospective teritories projected onto the surface area is ~15.25 thousand km2 for metal ores and ca. 52.5 thousand km2 for chemical raw materials. The estimated resources of predicted ore deposits (prognostic and prospective) are approx. 42.2 million Mg of Cu and 75 thousands Mg of Ag (12 prospective areas), ca. 20 million Mg of Zn-Pb ores (in 4 prospective areas), 32 million Mg of Ni ores of weathering type (10 prospective areas), from 9.4 to 21.5 Mg of Au encountered by orogenic vein and metasomatic deposits (7 prospective areas), and ca. 22 million Mg of Sn ores. The estimated prognostic and prospective resources of chemical raw materials (at a depth of not more than 2000 m) are: ca. 4.059 trillion Mg of rock salt (68 prospective areas) and ca. 3638.1 million Mg of potash (12 prospective areas), as well as ca. 575.6 billion Mg of gypsum and anhydrite, and 202 million Mg of native sulphur (prognostic resources). In the assessment of environmental conflicts and land use planning, 125 information data sheets developed environmental conditions for prospective areas (with the exception of rock salts, which are discussed in the regional aspect). Development of the designated prospective areas may be important in the future to ensure the availability of raw material safety, not only for Poland, but also for the European Union, thus contributing positively to economic growth and prosperity of local communities.