Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Działalność szkoły brackiej w Mohylewie od II połowy XVI wieku do XVIII wieku

100%

Mironowicz M. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

W II połowie XVI wieku w Wielkim Księstwie Litewskim zaczęły powstawać bractwa cerkiewne. Jednym z kierunków ich działalności było szerzenie oświaty wśród prawosławnych. Ważną rolę w tym temacie odegrało bractwo prawosławne w Mohylewie. Artykuł opisuje działalność bractwa prawosławnego w Mohylewie koncentrując się głównie na jego działalności oświatowej: historii szkoły brackiej, jej statucie, nauczycielach, wykładanych przedmiotach, zapisach mieszczan na rzecz szkoły.

2

Związki kulturowe monasteru supraskiego z kulturą serbską w XVI wieku

100%

Mironowicz A. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Monaster supraski, w XVI wieku był drugim po Ławrze Kijowsko-Peczerskiej prawosławnych ośrodków zakonnych na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Monaster supraski zajmuje niekwestionowane miejsce w historii Kościoła prawosławnego, regionu i kultury wielu narodów. Ten najbardziej wysunięty na zachód prawosławny ośrodek klasztorny przekształcił się w drugiej połowie XVI w. w centrum kulturowe o znaczeniu ogólnosłowiańskim. Trudno bowiem wskazać inny ośrodek, w którym w takim zakresie skoncentrowane zostały najlepsze osiągnięcia różnych dziedzin kultury i w którym tak intensywnie przejawiały się kontakty z kulturą innych narodów słowiańskich, a najgłębsze i stare tradycje weszły organicznie w życie następnych wieków. Bezpośrednie związki Supraśla z kulturą serbską znajdują potwierdzenie w wystroju wnętrza cerkwi Zwiastowania NMP. Najważniejszą inwestycją klasztorną była wspomniana wyżej cerkiew Zwiastowania NMP. Wystrój wewnętrzny świątyni wskazuje na silne wpływy kulturowe bizantyjsko-ruskie na zachodnie obszary Wielkiego Księstwa Litewskiego. Za archimandrii Sergiusza Kimbara grupa malarzy podkierunkiem „Serbina Nektarego malarza” ozdobiła wnętrze świątyni freskami. Ławrę supraską odwiedzało wielu mnichów i dostojników z Bałkan w tym powracający z Moskwy patriarcha carogrodzki Jeremiasz II i patriarcha Serbski i Bułgarski Gabriel. Bliskie relacje monasteru z Kijowem, Słuckiem, Wilnem, Moskwą, Serbią, Wołoszczyzną, Bułgarią i ze św. Górą Athos pozwoliły na skoncentrowanie w nim dorobku kulturowego wielu narodów słowiańskich. Oddziaływanie kultur narodów wschodniosłowiańskichi bałkańskich uwidoczniło się na terenie monasteru w architekturze i malarstwie ikonograficznym, wystroju i wyposażeniu świątyńoraz w zbiorach biblioteki klasztornej.

3

Sztuka modlitwy w doświadczeniu filokalistycznym Emiliana (Vafeidisa) Simonopetrity

100%

Borkowski A. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Starzec Emilian określa modlitwę charyzmą, niebiańskim radosnym spotkaniem i komunią Boga z człowiekiem. Sztuka modlitwy w doświadczeniu filokalistycznym starca jest uzależniona od stanu naszego umysłu, który powinien być czysty, pozbawiony wszelkiej obcej treści w oczekiwaniu przyjścia Boga. Prawdziwa modlitwa odrzuca wszelki smutek i małoduszność, zaś ramki prawa w których może zaistnieć są określane przez pokój, ciszę, spokój ducha, absolutne wyciszenie i milczenie. W rzeczywistości modlitwa nie jest czymś, co czyni sam człowiek, jedynie to rozpoczyna, tego pragnie, ale wypełnia ją Duch Święty. Modlitwa jestnaszą powszednią powinnością życiową. O sukcesie podczas modlitwy możemy mówić wówczas, gdy stanie się naszym miejscem schronienia. W swym nauczaniu starzec rozróżnia czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, które mają wpływ na modlitwę. Do pierwszych zalicza stan naszego ducha i jego związek z Bogiem, zaś modlitwę określa mianem homilii umysłu, oddechem ducha, pokłonem oddawanym Bogu. Do drugich zalicza wiedzę o różnych sposobach modlitwy, niezbędną do mistycznego natchnienia przez Ducha Świętego. Takimi są uczestnictwo w liturgii Bożej, modlitwa nieustanna, jezusowa i własna, reguła modlitewna, rozważania w skupieniui wyciszeniu. Modlitwa nie izoluje się sama w sobie, ale pozostaje w ścisłym związku z uczestnictwem w nabożeństwach, dziękczynieniem, czuwaniem, w celu pokonania cielesnych namiętności. Starzec przestrzega przy tym, aby modlitwa nie stała się powodem odizolowania, ponieważ wówczas stanie się kłamliwą i nieszczerą. Modlitwa nie jest pracą umysłową która męczy, ale jest pełnią dynamizmu nakierowanego na Boga.

4

O liczbie cyrylickich starych druków tetraewangelii ze Lwowa

100%

Ostapczuk J. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Artykuł został poświęcony cyrylickim starym drukom tetraewangelii drukowanym we Lwowie. Głównym jego celem było uściślenie liczby wydań zawierających wyłącznie tekst Ewangelii (bez pozostałych ksiąg Pisma Świętego). Informacje zawarte w katalogach i publikacjach naukowych wskazały, że do 1800 roku cyrylickie tetraewangelie drukowano około 120 razy, w tym jedenaście razy we Lwowie. Weryfikacja tych informacji umożliwiła uściślić dokładną liczbę liturgicznych Ewangelii wydanych we Lwowie: siedem w oficynie Bractwa Stauropigialnego pw. Zaśnięcia Bogurodzicy i jedna w zakładzie Michała Ślozki.

5

Nauczanie staroobrzędowców pomorskich w kwestiach odnoszących się do śpiewu cerkiewnego

100%

Sawicki D. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

W artykule omówiono nauczanie staroobrzędowców pomorskich w kwestiach odnoszących się do śpiewu cerkiewnego, w szczególności jego form praktykowanych przez tą wspólnotę. Autor podejmuje się próby wskazania istoty niechęci staroobrzędowców wobec nowych melodii cerkiewnych. W tym celu przeprowadza analizę krytyczną dostępnych źródeł historycznych, w szczególności fragmentów odnoszących się do śpiewu liturgicznego zawartych w powstałym w 1723 r. na Wygu traktacie teologicznym pt. Pomorskie Otvety. Autor wskazuje na zmiany, jakie w XVII wieku dokonały się w śpiewie jako jedną z przyczyn rozłamu w łonie Cerkwi moskiewskiej.

6

Żeby ośmielić się tworzyć trzeba mieć odwagę myślenia. Czyli ikonografia prof. Jerzego Nowosielskiego jako wyraz świadomości religijnej

100%

Tarasiuk T. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Praca ta, to synteza treści, które trafnie i prosto ujawnią nam zawartość obrazu sakralnego powszechnie nazywanego dziś ikoną. Treści te wypływają bezpośrednio z Tradycji Kościoła prawosławnego i żywego doświadczenia religijnego, a profesor tłumaczy je nam współczesnym, jakże zrozumiałym językiem. Tekst pokazuje, że nowość w sztuce ikonograficznej nie jest jedynieowocem kontemplacji oraz twórczo uzasadnionej wizji artystycznej, sprawą alegoryzmu lub rzemiosła, ale również połączeniem religijnego oświecenia oraz artystycznego natchnienia. Dowodzi, że kanon w ikonie nie jest rozumiany jako zewnętrzne ramy, ale jako rdzeń, dzięki któremu ikona istnieje jako dzieło sztuki – tekst wiary Kościoła ukazany na glebie osobistego doświadczenia mistycznego i talentu ikonografia.

7

Kulturowe i duchowe dziedzictwo narodów bałkańskich w kontekście dokumentów UNESCO ze szczególnym uwzględnieniem serbskiej slavy

100%

Ickiewicz-Sawicka M. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Artykuł pt. składa się z trzech zasadniczych części. Pierwsza z nich zawiera opis dziedzictwa kulturowego ludzkości w świetle dokumentów międzynarodowych oraz prezentuje wybrane koncepcje teoretyczne dotyczące poruszanej w nim tematyki. Druga część odnosi się do spuścizny kulturowej wybranych narodów bałkańskich, trzecia zaś prezentuje serbską slavę jako przykład niematerialnego dziedzictwa ludzkości narodów południowych Słowian. Tekst opatrzony jest wstępem i wnioskami końcowymi.

8

Cisza w nabożeństwie prawosławnym

100%

Ławreszuk M. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Analizując współczesną prawosławną tradycję liturgiczną z trudem odnajdziemy w niej ciszę. Niniejszy artykuł ma za zadanie ukazać, że element ten nie jest w prawosławnej liturgice obcy oraz że posiada w niej swoje miejsce i celowość.

9

„Nie dawajcie miejsca diabłu!” (Ef 4,27) Walka duchowa w ascetycznym doświadczeniu pierwszych mnichów ruskich na podstawie Pateryka Kijowsko-Pieczerskiego

100%

Saszko I. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Pateryk Kijowsko-Pieczerski jest zabytkiem piśmiennictwa Rusi Kijowskiej. To zbiór hagiograficznych opowiadań, dotyczących świętych starców monasteru Kijowsko-Pieczerskiego, który został założony w XI w. Przewodnim tematem Pateryka jest nieustanna duchowa walka ascetów o osiąganie i trwanie w świętości życia, rozumianego jako wspólnota (gr. koinonia) z Bogiem. Artykuł jest gruntowną analizą demonologii Pateryka Kijowsko-Pieczerskiego. Przedstawione w nim zostały różnego rodzaju sposoby walki mnichów pieczerskich z demonicznymi pokusami i atakami złych duchów. Wskazane zostały również istotne elementy metody hezychastycznej, z których korzystali święci starcy Rusi Kijowskiej w życiu duchowym.

10

Technologiczne aspekty rekonstrukcji wnętrza cerkwi Zwiastowania NMP w Supraślu

100%

Musiuk A. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Praca w oparciu o wiedzę historyczną oraz współczesne rozwiązania techniczne jest próbą wskazania technologii wykonania tynku podczas rekonstrukcji pochodzących z XVI wieku fresków cerkwi Zwiastowania NMP w Supraślu. Jest to pierwsze podjęcie tematu technologii koniecznej do zastosowania przy rekonstrukcji. Wcześniejsze badania naukowców głównie skupiały się na ustaleniu autora fresków oraz analizie programu fresków bez próby odniesienia się do współczesnej rekonstrukcji.

11

Rodzina, duchowny i ich miejsce przy umierającym człowieku

100%

Ławreszuk M. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Artykuł podejmuje zagadnienia związane z duszpasterską opieką nad umierającym człowiekiem. Prawosławia wskazując na bezwarunkowe przykazanie miłości uczy, że miłość i wiara buduje więzi, których nawet śmierć nie jest w stanie przerwać. Cierpienia umierającego człowieka muszą być kompensowane troską, którą winni przejawiać rodzina, bliscy oraz duchowni. Artykułskupia się na poszukiwaniu praktycznych wskazówek związanych z kontaktem i opieką nad osobą umierającą. Przedstawione wnioski, wynikające z pasterskiego doświadczenia teologów oraz cerkiewnej praktyki modlitewnej, jednoznacznie potwierdzają konieczność zaangażowania duchownych i bliskich w pomoc i wsparcie osoby umierającej.

12

Szesnastowieczne pobizantyńskie freski z Supraśla w świetle dokumentacji konserwatorskiej – historia zniszczeń

100%

Stawecka K. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Artykuł poświęcony jest historii unikatowych, szesnastowiecznych pobizantyńskich fresków supraskich. Znajdziemy w nim próbę określenia czasu powstania dekoracji malarskiej cerkwi Zwiastowania Bogarodzicy w Supraślu, głównej świątyni zgromadzenia monastycznego, a także jej autorów. Zasadnicza część tekstu zawiera opisy kolejnych etapów degradacji polichromii, poczynając od uszkadzających ją nowych elementów wyposażenia wnętrza, pojawiających się w siedemnastym wieku (ikonostas,ołtarze boczne), poprzez zakrycie malowideł w XVIII w. tabulaturą i całkowitą zmianę wystroju architektoniczno-malarskiego prezbiterium,skończywszy na niemal doszczętnym zniszczeniu fresków w czasie II wojny światowej. W części tej znalazły się również odniesienia do zabiegów restauratorskich prowadzonych nad tym zabytkiem od końca XIX w. Omówienie działań ratujących ocalałe fragmenty malowideł, prowadzonych w powojennej rzeczywistości oraz dokumentacja prac konserwatorskich jakie miały miejsce w latach 1964–1965(66), jak również w 2012 i 2014 r., zamyka to opracowanie.

13

Działalność oświatowa biskupa Laurencjusza (Gorki) na Wiackiej ziemi

100%

Сахаров В. , Сахарова Л. , Помелов В. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

RU

W artykule skupiono się nad edukacyjną działalnością biskupa Laurencjusza Gorki, twórcy pierwszej szkoły na Wiackiej ziemi. Opracowanie ukazuje również społeczno-polityczne uwarunkowania, w których odbywał się początkowy etap edukacji.

14

Zjawisko dobroczynności w Rosji: cechy charakterystyczne

100%

Yarema R. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

EN

Historia rosyjskiej dobroczynności pełna jest zadziwiających i jaskrawych przykładów, a także perspektyw odróżniających ją od analogicznych zjawisk na Zachodzie. Autor ukazał cechy charakterystyczne zjawiska dobroczynności, co pomoże w dogłębniejszym jego zrozumieniu. Jedna z jego fundamentalnych podstaw została określona jako głębokie i wszechstronne powiązania z prawosławiem, a także tradycjami miłosierdzia ukształtowanymi już w przedchrześcijańskim okresie rosyjskiej historii, które następnie przybrały postać zorganizowanego społecznego systemu pomocy potrzebującym. Autor rozpatrzył jako oddzielny aspekt rosyjskiej dobroczynności jej powiązania z przedsiębiorczością, które pozostawiły w historii unikatowe zjawisko „złotego wieku rosyjskiego mecenatu” na przełomie XIX-XX ww.

15

Sąd cerkiewny nad Stefanem Zyzanią w kontekście stosunków wiernych i hierarchii prawosławnej w Rzeczypospolitej u schyłku XVI wieku

100%

Harkovich N. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

W artykule rozpatrywany jest, z punktu widzenia prawa cerkiewnego, konflikt pomiędzy Stefanem Zyzanią a władzą duchowną w kontekście przygotowania przez „ruskich” hierarchów Rzeczypospolitej lokalnej unii 1596 roku z Kościołem katolickim. Na podstawie analizy dokumentów dotyczących wskazanego okresu autorka dochodzi do wniosku, że zachowanie i działanie Zyzanii uwarunkowane było normami kanonicznymi Kościoła prawosławnego metropolii kijowskiej.

16

Mistyczne znaczenie ognia

100%

Gocko P. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Ogień jest jednym z żywiołów i zjawisk otaczającego świata, poprzez który Bóg objawia człowiekowi Swą moc. We wszystkich kulturach i religiach stanowi ważne zjawisko, które jest przedmiotem kultu i mistycznego kontaktu z Bogiem. W sposób szczególny przejawia się w chrześcijaństwie i posiada wiele symboli, na co przykłady znajdujemy w licznych cytatach z Pisma Świętego. Jego obecność i znaczenie w chrześcijaństwie podkreśla coroczne zstąpienie Świętego Ognia w Grobie Pańskim w Jerozolimie, które jest symbolem Bożej łaski i życia w Duchu Świętym. Ogień będzie obecny także w czasach ostatecznych, jako przedmiot zagładyświata i potępienia grzeszników. Niewątpliwie ogień jest zatem obecny w każdej rzeczywistości i jako symbol życia i śmierci jest dla człowieka znakiem ostrzegawczym o jego przyszłości i relacjach z Bogiem. Ogień jest mistycznym znakiem kontaktu i jedności człowieka z Bogiem.

17

Restytucja patriarchatu na Soborze Lokalnym Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (1917-1918)

100%

Szczur J. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Początek XX wieku był okresem przełomowym dla życia Kościoła prawosławnego w Rosji. Głównym wydarzeniem, które zmieniło sytuację zewnętrzną i wewnętrzną Kościoła był Lokalny Sobór Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w latach 1917-1918. Najważniejszą decyzją soborowych obrad była restytucja patriarchatu, zlikwidowanego rezolucjami cara Piotra I w XVIII wieku. Zainicjowana dyskusja wokół tego procesu była źródłem wielu interesujących wypowiedzi i kierunków dialektyki. W niniejszym artykule prezentowana jest pozytywna argumentacja w celu restytucji patriarchatu w oparciu o publikacje S.N. Bułgakowa, N.I. Troickiego i A.W. Wasiljewa, które były dodatkiem do prac soboru. Szczególnie ważne jest ich odniesienie do przymiotów Kościoła: jedności, apostolskości i soborowości.

18

Przegląd niekanonicznych prawosławnych jurysdykcji regionu nowosybirskiego

100%

Бочков П. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

RU

W artykule przedstawione zostały niekanoniczne organizacje wierzących, wspólnoty i diecezje, działających na terytorium Nowosybirskiej Metropolii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, położone w granicach regionu Nowosybirsku w Rosji. Pomimo odrzucenia legalnej struktury kościelnej, wspólnoty te nie są w stanie przyciągnąć uwagi do swoich działań lokalnej społeczności prawosławnych regionu Nowosybirska.

19

Teologiczna ocena gospodarki lub Ekonomika oczami prawosławnego teologa

100%

Иванов С. , Рахимов Д. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

RU

Zrozumienie prawdziwego celu ekonomiki. Obfitość i sytości prowadzi do śmierci.

20

Spory o patriarchat symbolem zakończenia epoki synodalnej w dziejach Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej początków XX wieku

100%

Pawełczyk-Dura K. , p. , Ławreszuk M. , Kostiuczuk J. , Ignatiuk K. , p. , Ławreszuk M. , Ignatiuk K.

|

nr 19

PL

Odejście od patriarchatu nastąpiło w Rosji na początkach XVII wieku. Decyzja cara Piotra I o powołaniu kolegialnego Świątobliwego Synodu Rządzącego na czele z oberprokuratorem stała się przedmiotem sporów między zwolennikami i przeciwnikami patriarchatu. Dyskusje o roli i miejscu patriarchy w strukturze rosyjskiego zarządu cerkiewnego wybrzmiały najpełniej podczas posiedzeń Komisji Przedsoborowej (1906-107) i Soboru Lokalnego (1917-1918), przywracającego godność pierwszego biskupa i stanowiącego symboliczne zakończenie polemik podejmowanych w tym temacie. Niniejszy artykuł stanowi próbę przybliżenia przeciwstawnych stanowisk. Poprzez analizę wystąpień aktywnych uczestników tych zgromadzeń pokazano różnorodność przywoływanych argumentów historycznych i kanonicznych oraz współczesnych potrzeb wspólnoty.