Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Syropy i melasy jako naturalne zamienniki cukru

100%

Świąder K. , Trybuła A. , Średnicka-Tober D. , Hallmann E.

Przemysł Spożywczy

|

2018

|

tom T. 72, nr 1

34--37

PL

Przedstawiono charakterystykę najpopularniejszych naturalnych zamienników cukru spożywczego – sacharozy, takich jak: melasa karobowa, melasa z buraka cukrowego i trzciny cukrowej, syrop daktylowy, syrop z agawy, syrop klonowy, syrop i cukier kokosowy. Opisano i porównano ich właściwości. Wykazano, że poszczególne syropy i melasy charakteryzują się dość zróżnicowaną siłą słodzącą, wartością energetyczną, indeksem glikemicznym oraz właściwościami prozdrowotnymi, a ich znajomość może być pomocna przy właściwym ich wykorzystaniu jako zamienników cukru stołowego, zwłaszcza przez diabetyków – ze względu na ich znacznie niższy indeks glikemiczny w porównaniu z sacharozą. Najbardziej w tej grupie polecane są: melasa karobowa, syrop klonowy, syrop z agawy, syrop i cukier kokosowy.

EN

The characteristics of the most popular natural sugar substitutes such as carob molasses, molasses from sugar beet and sugar cane, a date syrup, agave syrup, maple syrup, coconut sugar and syrup have been described. Their properties have been described and compared. It has been shown that individual syrups and molasses are characterized by varying sweetness, caloric content, glycemic index and pro-health properties, and their knowledge can be helpful when used properly as table sugar alternatives, especially by diabetics. Due to their much lower glycemic index compared to sucrose the most recommended groups are carob molasses, maple syrup, agave syrup, coconut syrup and sugar.

2

Potential anticancer properties of berries from organic production – a review

100%

Kazimierczak R. , Średnicka-Tober D. , Hallmann E. , Rembiałkowska E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

tom Vol. 63, nr 2

106--108

EN

Berries belong to the best dietary sources of bioactive compounds, mainly phenolic compounds (phenolic acids, flavonoids including anthocyanins and flavonols, tannins) and vitamin C (ascorbic acid). These compounds, either individually or combined, are responsible for various health benefits of berries, in that protective effects to lower the risk of various cancers. Over the last 25 years, a significant number of research studies have compared the contents of phenolics and vitamins, nutritionally relevant minerals, toxic metals, pesticide residues and macronutrients in crops from organic and non-organic production systems. The most recent meta-analysis summarizing the results of 343 peer-reviewed studies comparing plant food from organic and conventional production concluded that organic products are, on average, characterized by significantly higher concentrations of various antioxidants (i.e. phenolic compounds) and much lower incidence of pesticide residues than their conventional comparators. This finding suggests that berries from organic production may have a grater health effects than non-organic ones. In this paper research on anticancer properties of berries and their bioactive compounds is reviewed.

PL

Owoce jagodowe należą do najlepszych dietetycznych źródeł związków bioaktywnych, a w szczególności związków fenolowych (kwasów fenolowych, flawonoidów, w tym antocyjanów i flawonoli, garbników) i witaminy C (kwasu askorbinowego). Składniki te, pojedynczo lub współdziałając, są odpowiedzialne za różnorodne korzyści zdrowotne wynikające ze spożywania tych owoców, w tym działanie ochronne mające na celu zmniejszenie ryzyka zachorowań na choroby nowotworowe. W ciągu ostatnich 25 lat w wielu badaniach naukowych porównywano zawartość związków fenolowych i witamin, składników mineralnych, metali toksycznych, pozostałości pestycydów i makroelementów w płodach pochodzących z ekologicznych i konwencjonalnych systemów produkcji. Z najnowszej metaanalizy podsumowującej wyniki 343 recenzowanych prac porównujących żywność pochodzenia roślinnego z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej wynika, że produkty ekologiczne charakteryzują się średnio znacznie wyższymi zawartościami różnych przeciwutleniaczy (np. związków fenolowych) i znacznie niższą częstotliwością występowania pozostałości pestycydów niż ich konwencjonalne odpowiedniki. To odkrycie pozwala przypuszczać, że owoce jagodowe z upraw ekologicznych mogą mieć większy wpływ na zdrowie człowieka niż owoce z upraw konwencjonalnych. W artykule dokonano przeglądu badań dotyczących właściwości przeciwnowotworowych owoców jagodowych i ich składników bioaktywnych.

3

Expectations of the polish stakeholders towards the skills and knowledge of the graduates as regards organic food and farming

100%

Rembiałkowska E. , von Fragstein und Niemsdorff P. , Średnicka-Tober D. , Kazimierczak R.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

tom Vol. 62, nr 4

114--119

EN

The aim of this paper was to analyze the Polish stakeholders from the organic sector in terms of their expectations towards the potential employees and to evaluate what kinds of the professional knowledge and skills are expected by the employers. A survey with stakeholders from the organic food chain was carried out in 2015 in Poland. The investigation has been conducted within a European project “Innovative Education towards the Needs of the Organic Sector” (http://eposproject.net/). A questionnaire with closed-ended questions was created in order to cover a range of different stakeholders. The survey consists of 72 records. Five groups of thematic points were chosen for the publication: (A) Type of graduate for optional employment, (B) Profile of disciplines of graduates, (C) Strategies for recruitment of graduates, (D) Requirements of the job, (E) Innovations in teaching methods. The results indicate that Polish enterprises within organic sector are interested in employing the graduates in organic food and farming studies. There is a need in Poland to create well-constructed university study programs covering organic food and farming. It is necessary to introduce innovative educational methods into the above programs in order to provide the alumni possibilities to acquire skills desired by the employers. Cooperation with enterprises within organic sector is a necessary element of the new created programs as the method to increase practical skills of the graduates and their possibilities to get an interesting job after graduation.

PL

Celem tej pracy była analiza polskich przedsiębiorców z sektora ekologicznego pod względem ich oczekiwań wobec potencjalnych pracowników i ocena, jakie rodzaje profesjonalnej wiedzy i umiejętności są oczekiwane przez pracodawców. Ankieta z polskimi przedsiębiorcami z sektora ekologicznego została przeprowadzona w roku 2015 w ramach projektu Europejskiego “Innovative Education towards the Needs of the Organic Sector” (http://epos-project.net/). Kwestionariusz z pytaniami zamkniętymi stworzony został w celu zbadania różnych przedsiębiorców. Przebadano 72 osoby. Pięć grup tematycznych zostało wybranych do publikacji: (A) typ absolwenta do ewentualnego zatrudnienia, (B) profil absolwentów, (C) strategia rekrutacji absolwentów, (D) wymogi pracy, (E) innowacje metod nauczania. Wyniki wskazują, że polscy przedsiębiorcy z sektora ekologicznego są zainteresowani zatrudnianiem absolwentów studiów o kierunku ekologiczna żywność i rolnictwo. Istnieje w Polsce potrzeba stworzenia dobrze skonstruowanych programów studiów uniwersyteckich dotyczących ekologicznej żywności i rolnictwa. Zachodzi konieczność wprowadzenia do powyższych programów innowacyjnych metod nauczania w celu zapewnienia możliwości osiągania przez absolwentów umiejętności pożądanych przez pracodawców. Współpraca z przedsiębiorstwami sektora ekologicznego jest niezbędnym elementem nowych programów studiów jako metoda zwiększenia umiejętności praktycznych absolwentów i ich możliwości uzyskania ciekawej pracy po studiach.

4

Environmental impact of organic vs. conventional agriculture - a review

100%

Średnicka-Tober D. , Obiedzińska A. , Kazimierczak R. , Rembiałkowska E.

|

2016

|

tom Vol. 61, nr 4

204--211

EN

Nowadays nearly 40% of Earth’s land is used by agriculture. Large areas of arable land are covered by cash crops monocultures, and most common intensive agricultural practices are highly dependent on water, synthetic mineral fertilizers, chemical pesticides, and increasingly also on the products of genetic engineering. The mentioned means of agricultural production, aiming at maximizing yields while decreasing direct production costs, resulted in the agriculture becoming in a very short time one of the economy branches with highly significant environmental impact. Some alternative agricultural systems have been developed in response to the increasing environmental and social concerns of intensive agriculture. One of such systems, earning growing interest worldwide, is organic farming. The presented paper shows and compares environmental impacts of organic vs. conventional agricultural production methods on the basis of available published research. According to the literature, global benefits of organic production methods include e.g. improvement of soil structure and fertility, reduction of soil degradation and erosion, protection of biodiversity, and increasing independence on external production inputs, in that water and non-renewable energy sources. All these features of organic production are important for protecting natural resources and fit well in the concept of sustainable development. It should be underlined that the mentioned environmental/ecosystem benefits of replacing industrial, intensive agriculture with the organic systems, translate into measurable economic values. However, as it is very difficult to internalize external (i.e. environmental) costs and benefits (e.g. ecosystem services) of agriculture, they are usually not taken into account in global economic evaluation of the systems, thus inhibiting development of organic sector.

PL

Blisko 40% powierzchni lądowej Ziemi zajmują obecnie tereny użytkowane rolniczo. Większość gruntów ornych pokrywają wielkoobszarowe uprawy monokulturowe, a stosowane intensywne praktyki rolnicze zależne są w ogromnym stopniu od syntetycznych nawozów azotowych, środków chemicznej ochrony roślin, i coraz częściej także od technik inżynierii genetycznej. Wymienione środki produkcji, mające służyć maksymalizacji plonów przy równoczesnym ograniczeniu kosztów produkcji, mają swój udział w tym, że intensywne rolnictwo stało się w bardzo krótkim czasie jedną z gałęzi gospodarki o znaczącym negatywnym wpływie na środowisko. W odpowiedzi na negatywne konsekwencje środowiskowe i społeczne intensyfikacji produkcji rolniczej, pojawiły się alternatywne metody gospodarowania, w tym zyskujące dziś na znaczeniu rolnictwo ekologiczne. Niniejszy artykuł stanowi przegląd literatury naukowej podejmującej temat wpływu rolnictwa ekologicznego i konwencjonalnego na środowisko naturalne. Według dostępnej literatury, globalne korzyści wynikające ze stosowania ekologicznych metod produkcji rolnej to m.in. zwiększenie żyzności i poprawa struktury gleb oraz zapobieganie jej degradacji i erozji, ochrona bioróżnorodności, a także uniezależnienie produkcji od nakładów zewnętrznych, w tym przede wszystkim od nieodnawialnych źródeł energii. Wszystkie te cechy produkcji ekologicznej składają się na dbałość o trwałość naturalnych zasobów przyrodniczych i stanowią ważny element koncepcji zrównoważonego rozwoju. Należy podkreślić, że wymienione korzyści środowiskowe/ekosystemowe związane z zastępowaniem przemysłowego intensywnego rolnictwa przez system ekologiczny wiążą się z wymiernymi korzyściami ekonomicznymi produkcji rolniczej. Z uwagi na ich trudną internalizację, są one jednak często pomijane w globalnym rachunku ekonomicznym, co wpływa hamująco na rozwój sektora ekologicznego.

5

Organic food and human health - a review

100%

Średnicka-Tober D. , Kazimierczak R. , Rembiałkowska E.

|

tom Vol. 60, nr 4

102--107

EN

The presented study gives an overview of recently published research investigating the health value of organic foods. Some in vitro studies indicated higher antimutagenic and antioxidant activity, as well as more effective inhibition of cancer cell proliferation by organic compared to conventional foods. Most of the well-designed animal model experiments carried out so far have demonstrated significant differences in weight, growth, fertility, hormonal and immune status of organically versus conventionally fed laboratory animals, but interpretation of the identified differences needs further investigation. Big scale epidemiological studies of human population found negative association between organic food consumption and risk of skin allergies. Another research group has recently reported association of organic diet with lower incidence of non- Hodgkin lymphoma, but no relation between organic food consumption and overall incidence of cancers, soft tissue sarcoma and breast cancer. Findings of very few human intervention studies carried out so far are very ambiguous. On the basis on the currently available data no indisputable conclusions can be drawn. As research results on this topic can undoubtedly count on high societal interest, more comprehensive, well designed animal and human interventions are needed.

PL

Niniejszy artykuł stanowi przegląd literatury naukowej podejmującej temat wpływu żywności ekologicznej na zdrowie człowieka. Wyniki opublikowanych w ostatnich latach badań in vitro wskazują na silniejsze działanie antymutagenne oraz antyoksydacyjne, a także bardziej skuteczne hamowanie proliferacji komórek nowotworowych przez ekstrakty z ekologicznych w porównaniu do konwencjonalnych płodów rolnych. W większości spośród przeprowadzonych dotychczas dobrze zaplanowanych eksperymentów z wykorzystaniem modeli zwierzęcych wykazano istotne różnice w parametrach związanych ze wzrostem i rozwojem, masą ciała, płodnością, a także statusem hormonalnym oraz immunologicznym zwierząt żywionych karmą ekologiczną i konwencjonalną, jednak interpretacja zidentyfikowanych różnic wymaga dalszych badań. Wielkoskalowe badania epidemiologiczne z działem ludzi wykazały ujemną korelację między spożywaniem ekologicznego mleka i ryzykiem wystąpienia alergii skórnych. Inny zespół naukowców stwierdził ujemną zależność między dietą bazującą na produktach ekologicznych i częstotliwością występowania chłoniaka nieziarniczego. Jednocześnie nie stwierdzono jednak związku między konsumpcją żywności ekologicznej a występowaniem nowotworów ogółem, mięsaka tkanek miękkich oraz raka piersi. Wyniki niewielkiej liczby opublikowanych dotychczas badań interwencyjnych z udziałem ludzi nie są jednoznaczne. Na podstawie obecnie dostępnych danych nie można wyciągnać wniosków na temat wpływu żywności ekologicznej na zdrowie. Jako że temat ten stanowi obecnie przedmiot zainteresowania wielu konsumentów, kompleksowe, dobrze zaplanowane badania modelowe oraz badania interwencyjne z udziałem ludzi są niezbędne.

6

Analysis of Polish consumers awareness and attitudes towards GMO in light of the survey

88%

Kazimierczak R. , Paprocka B. , Średnicka-Tober D. , Świąder K. , Rembiałkowska E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

tom Vol. 62, nr 3

172--177

EN

The aim of the study was to determine the awareness and attitudes of Polish consumers towards GMO. The study was conducted among 202 respondents living in big cities and smaller towns and villages, using a survey questionnaire, made available online and in paper from. Analysis of the results showed that all respondents knew the term of "genetically modified organisms", but their level of awareness about GMOs was rather limited. Despite knowledge of the risks of genetic engineering threats, respondents declared that they not look for GMO-free products on the market and are willing to believe in producers’ ensuring of the safety of GMOs for health. In addition, available studies on the negative impact on laboratory animals and the environment of transgenic organisms do not affect their decision of food choices. Consequently, in order to raise consumer awareness of GMOs, it is necessary to broaden and intensify educational activities on the impact of transgenic organisms on health and the environment as well as on healthy nutrition, free from GMO-containing products.

PL

Celem badania było określenie świadomości i postaw polskich konsumentów dotyczących GMO. Badanie przeprowadzono wśród 202 respondentów mieszkających w dużych miastach i mniejszych miejscowościach oraz na wsi, przy użyciu kwestionariusza ankiety, udostępnionego w formie internetowej oraz papierowej. Analiza uzyskanych wyników pozwoliła na stwierdzenie, że wszyscy respondenci znali pojęcie „organizmy modyfikowane genetycznie”, jednak ich poziom świadomo- ści dotyczący GMO był dość ograniczony. Pomimo wiedzy na temat ryzyka zagrożeń ze strony inżynierii genetycznej, respondenci deklarowali, że nie szukają na rynku produktów bez GMO i są gotowi wierzyć w zapewnienia producentów o nieszkodliwości GMO dla zdrowia. Ponadto dostępne wyniki badań dotyczące negatywnego oddziaływania na zwierzęta laboratoryjne i środowisko organizmów transgenicznych nie wywierają wpływu na ich decyzje dotyczące wyboru żywności. Dlatego w celu podniesienia poziomu świadomości konsumentów w zakresie GMO należy poszerzać i intensyfikować działania edukacyjne dotyczące wpływu organizmów transgenicznych na zdrowie i środowisko, jak również na temat zdrowego żywienia, wolnego od produktów zawierających GMO.

7

Evaluation of the nutritional quality of selected fruit and vegetables depending on the time after farm conversion to organic production methods

75%

Średnicka-Tober D. , Golba J. , Kazimierczak R. , Hallmann E. , Strok T. , Rembiałkowska E.

|

2016

|

tom Vol. 61, nr 4

197--203

EN

The quality of the organically produced fruit and vegetables is a frequent subject of research, but very few authors have investigated the differences in the content of biologically active compounds in organic agricultural crops depending on the age of the organic farms. At the same time, many studies have shown that the soil and the whole agroecosystems need time to stabilize after conversion of land to organic production. It suggests that in a mature, stable organic system one could expect higher yields and high quality of the crops. The aim of this study was to verify the following hypotheses: (1) the content of bioactive compounds in agricultural and horticultural crops is higher when they come from the organic production system compared with the conventional crops; (2) the content of bioactive compounds in crops is higher when they come from organic farms applying organic production standards for many years compared to those from the recently converted farms. The research material consisted of potato tubers (Irga variety), carrot roots (Flacoro variety) and apple fruit (varieties Idared and Antonówka) produced in (a) conventional farms, (b) organic farms in the second or third year after conversion, (c) organic farms in the fifth or sixth year after conversion, (d) organic farms over eight years after conversion. The collected fruit and vegetable samples were analyzed for dry matter, vitamin C, polyphenols, phenolic acids, flavonoids, carotenoids and chlorophylls. The results confirm the higher content of bioactive compounds in apples and carrots produced in organic compared to the conventional farms (this applies to most of the tested compounds in apples and total polyphenols & phenolic acids in carrots). At the same time, there was no significant impact of the production system on the content of the tested compounds in potato tubers (with the exception of ferulic acid and rutin, which were found in higher contents in the conventional tubers). In case of potatoes there was also no significant effect of the age of organic farms on the chemical composition of tubers. The exception was again ferulic acid and rutin, which, however, were found in higher contents in tubers from <3-year-old organic farms compared to those converted before 5-6 years. For carrots, the results did not confirm the hypothesis about the effect of time after conversion on the crop quality - the total content of polyphenols was highest in the carrot roots coming from the <3-year-old farms, significantly lower in the 5-6-year-old farms, and the lowest in the oldest (>8-year-old) farms; similar trends were found for phenolic acids and flavonoids (total). For carotenoids, dry matter and vitamin C no statistically significant differences were found between the carrot samples depending on the age of organic farms. In case of apple fruit, only 5-6-year-old and >8-year-old orchards were compared. Similarly to carrots, apple fruit from older (>8-year-old) orchards contained significantly lower contents of many of the tested compounds (flavonoids, carotenoids, chlorophylls) and dry weight compared with fruit from the younger (5-6-year old) orchards. However, the total content of polyphenols in apple fruit did not differ significantly depending on the age of organic farms. In conclusion, the study did not confirm the hypothesis that the content of bioactive compounds in plants is higher when they come from the farms applying organic production standards for many years compared to those just recently converted. In order to assess what other factors (agronomic practices, soil, weather, climate) affected the quality of agricultural products to a greater extent than the period of organic cultivation, the study should be continued on a wider scale.

PL

Jakość produktów rolnictwa ekologicznego jest częstym tematem prac badawczych, jednak bardzo niewiele jest prac pokazujących różnice w zawartości związków biologicznie czynnych w ekologicznych płodach rolnych w zależności od czasu stosowania ekologicznych metod produkcji. Tymczasem wiele badań wskazuje, że gleba i cały system przyrodniczy gospodarstwa ekologicznego potrzebują czasu, aby się ustabilizować. Tylko wtedy można oczekiwać dobrych i trwałych plonów oraz wysokiej jakości otrzymywanych płodów rolnych. Dlatego też celem prezentowanych badań była weryfikacja następujących hipotez badawczych: (1) zawartość związków bioaktywnych w surowcach roślinnych jest wyższa wówczas, gdy pochodzą one z ekologicznego systemu produkcji niż z konwencjonalnego; (2) zawartość związków bioaktywnych w surowcach roślinnych jest wyższa wtedy, gdy pochodzą one z gospodarstw ekologicznych prowadzonych od wielu lat metodami ekologicznymi w porównaniu do surowców z gospodarstw ekologicznych, które od niedawna stosują tę metodę produkcji. Materiał badawczy stanowiły bulwy ziemniaka odmiany Irga, korzenie marchwi odmiany Flacoro oraz owoce jabłoni odmiany Idared i Antonówka pochodzące z gospodarstw (a) konwencjonalnych, (b) ekologicznych w drugim lub trzecim roku od momentu rozpoczęcia produkcji ekologicznej, (c) w piątym lub szóstym roku od momentu rozpoczęcia produkcji ekologiczne, (d) powyżej 8 lat od momentu rozpoczęcia produkcji ekologicznej. W próbkach owoców i warzyw oznaczono zawartość suchej masy, witaminy C, polifenoli ogółem, kwasów fenolowych, flawonoidów, karotenoidów i chlorofili. Wyniki potwierdzają wyższą zawartość związków bioaktywnych w jabłkach oraz marchwi z gospodarstw ekologicznych w porównaniu do tych z produkcji konwencjonalnej (dotyczy to większości badanych związków w jabłkach oraz polifenoli ogółem i kwasów fenolowych w marchwi). Jednocześnie nie stwierdzono wpływu systemu produkcji na zawartość badanych związków w bulwach ziemniaka (z wyjątkiem kwasu ferulowego i rutyny, których było więcej w bulwach z produkcji konwencjonalnej). W przypadku ziemniaków nie stwierdzono również prawie żadnych istotnych zależności w zakresie wpływu czasu prowadzenia gospodarstwa w sposób ekologiczny na skład chemiczny bulw. Wyjątkiem były kwas ferulowy oraz rutyna, których jednak było więcej w bulwach ziemniaka z gospodarstw <3-letnich niż 5-6-letnich. W przypadku marchwi stwierdzono zależności odwrotne do założonych w hipotezie - zawartość polifenoli ogółem była najwyższa w korzeniach marchwi uprawianych w <3letnich gospodarstwach, mniejsza w 5-6-letnich, i najmniejsza w ponad 8-letnich; podobne tendencje stwierdzono dla kwasów fenolowych ogółem i flawonoidów ogółem. Dla karotenoidów, suchej masy i witaminy C nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic pomiędzy próbkami w zależności od czasu prowadzenia gospodarstwa ekologicznego. W przypadku jabłek badano tylko sady 5-6-letnie i ponad 8-letnie, nie badano sadów młodych, <3-letnich. Podobnie jak w przypadku marchwi, stwierdzono istotnie mniejszą zawartość wielu badanych związków (flawonoidów, karotenoidów, chlorofili), a także suchej masy w jabłkach z sadów > 8-letnich w porównaniu z sadami 5-6-letnimi, natomiast poziom polifenoli ogółem w owocach nie różnił się istotnie w zależności od wieku gospodarstw ekologicznych. Podsumowując, w badaniach nie potwierdzono hipotezy mówiącej, że zawartość związków bioaktywnych w surowcach roślinnych jest wyższa wtedy, gdy pochodzą one z gospodarstw ekologicznych prowadzonych od wielu lat metodą ekologiczną w porównaniu do tych od niedawna stosujących tę metodę produkcji. W celu oceny, jakie inne czynniki (agrotechniczne, glebowe, pogodowe, klimatyczne) wpłynęły na jakość płodów rolnych w większym stopniu niż czas stosowania ekologicznych metod produkcji, badania powinny być kontynuowane na szerszym materiale doświadczalnym.

8

SWOT analysis of the Polish organic food sector in the context of its impact on the environment and human health

75%

Średnicka-Tober D. , Kraśniewska K. , Barański M. , Rembiałkowska E. , Hallmann E. , Kazimierczak R.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

tom Vol. 63, nr 3

123--130

EN

The organic food sector is one of the most dynamically developing food sector branches nowadays. Increased interest in organic food production and consumption is a response to the growing negative effects of agriculture intensification, which has contributed to environmental degradation and reduced food safety. The aim of the study was to identify and analyse the strengths and weaknesses, as well as the opportunities and threats of the organic food sector in the context of its impact on the environment and human health. The research material consisted of data collected by analysing literature of the subject. The results are presented using a SWOT matrix. It was found that organic agriculture has more strengths than weaknesses, and that taking advantage of the identified opportunities and minimizing existing threats would affect its further development, with benefits to the environment and humans.

PL

Sektor żywności ekologicznej jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się sektorów branży spożywczej. Wzrost zainteresowania produkcją ekologiczną jest m.in. odpowiedzią na narastające negatywne skutki intensyfikacji rolnictwa, która przyczyniła się do degradacji środowiska i zmniejszenia bezpieczeństwa żywności. Celem niniejszej pracy była identyfikacja i analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń sektora żywności ekologicznej, w kontekście wpływu na środowisko naturalne oraz zdrowie człowieka. Materiał badawczy stanowiły dane zebrane na podstawie analizy literatury przedmiotu. Wyniki zostały przedstawione w formie macierzy analizy SWOT. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że w rolnictwie ekologicznym mocne strony przeważają nad słabymi, a wykorzystanie zidentyfikowanych szans i minimalizowanie istniejących zagrożeń wpłynęłoby na jego dalszy rozwój, z korzyścią dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzi.

9

Bioactive compounds in organic apple juices enriched with chokeberry and green tea extract

75%

Średnicka-Tober D. , Kazimierczak R. , Rembiałkowska E. , Strok T. , Świąder K. , Hallmann E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

tom Vol. 62, nr 4

173--177

EN

The availability of organic fruit juices on the European market is increasing. There is also a growing range of combinations of various fruit species, as well as fruit juice supplements, such as e.g. herbal infusions, which not only enrich the juices in new flavors, but also can significantly increase their health benefits. Consumers are increasingly looking for natural, organic, high-quality products, so choosing the right combination of ingredients to ensure the health benefits of juice is extremely important. The aim of this study was to evaluate the content of selected bioactive compounds in organic apple juice enriched with chokeberry and green tea extract. Chokeberry fruit are known to be a valuable source of vitamin C and numerous polyphenols, especially anthocyanins, with high biological activity. At the same time the green tea extract is rich in phenolic acids and flavonoids. Most of these compounds are characterized by strong antioxidant properties, thus protect the body against the adverse effects of free radicals involved in pathogenesis of various diseases, i.e. heart diseases, cancers, neurodegenerative diseases, and aging-related processes. The results of the study indicate that the addition of chokeberry juice to apple juice enriched the juice with vitamin C, phenolic acids (in total) and anthocyanins, in particular 3,5-di-Opelargonidine glycoside. At the same time the content of flavonoids (primarily quercetin and kaempferol) was lower in apple-chokeberry juice compared to the apple juice. The addition of green tea extract resulted in a significant enrichment of apple juice with phenolic acids (>2-fold) and flavonoids (>10-fold), including compounds found typically in tea leaves, such as catechin, epicatechin, epigallocatechin and epigallocatechin gallate. Organic apple-chokeberry juice and apple juice with green tea extract may be recommended as a part of a healthy diet, due to the high concentrations of antioxidants with beneficial health effects.

PL

Dostępność ekologicznych soków owocowych na europejskim rynku rośnie. Zwiększa się również wachlarz połączeń różnych gatunków owoców, a także nieowocowych dodatków do soków, m.in. naparów ziołowych, które nie tylko nadają sokom nowe walory smakowe, ale też mogą zwiększać znacząco ich wartość prozdrowotną. Konsumenci coraz częściej poszukują naturalnych, ekologicznych produktów o wysokich walorach prozdrowotnych, dlatego dobór odpowiedniej kombinacji składników, które zapewnią efekt prozdrowotny soku, jest niezwykle ważny. Celem niniejszej pracy była ocena zawartości wybranych związków bioaktywnych w ekologicznych sokach jabłkowych wzbogaconych dodatkiem aronii i ekstraktu zielonej herbaty. Owoce aronii stanowią cenne źródło witaminy C i licznych składników polifenolowych, przede wszystkim antocyjanów, odznaczających się dużą aktywnością biologiczną. Ekstrakt zielonej herbaty cechuje się ponadto bogactwem kwasów fenolowych i flawonoidów. Większość spośród wymienionych związków charakteryzuje się silnymi właściwościami przeciwutleniającymi, dzięki czemu chronią one organizm przed niekorzystnym działaniem wolnych rodników zaangażowanych w patogenezę m.in. chorób serca, nowotworów, chorób neurodegeneracyjnych, oraz w procesy związane ze starzeniem się organizmu. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że dodatek soku z aronii do soku jabłkowego istotnie wzbogacił sok w witaminę C, kwasy fenolowe (ogółem) oraz antocyjany, a w szczególności glikozyd-3,5-di-O-pelargonidyny. Mniejsza była natomiast zawartość flawonoidów (przede wszystkim kwercetyny i kemferolu) w soku jabłkowo-aroniowym w porównaniu do soku jabłkowego. Dodatek ekstraktu z zielonej herbaty skutkował natomiast istotnym wzbogaceniem soku jabłkowego w kwasy fenolowe (>2-krotnie) oraz flawonoidy (>10-krotnie), w tym typowe dla naparu herbacianego związki, tj. katechinę, epikatechinę, epigalokatechinę oraz galusan epigalokatechiny. Ekologiczny sok jabłkowo-aroniowy oraz soki jabł- kowe z dodatkiem ekstraktu zielonej herbaty mogą być polecane w profilaktyce zdrowotnej z uwagi na wysoką (istotnie wyż- szą w porównaniu do soku z jabłek) zawartość antyoksydantów o dobroczynnym wpływie na organizm.

10

The comparison of the bioactive compounds content in selected leafy vegetables coming from organic and conventional production

75%

Kazimierczak R. , Górka K. , Hallmann E. , Średnicka-Tober D. , Lempkowska-Gocman M. , Rembiałkowska E.

|

2016

|

tom Vol. 61, nr 3

218--223

EN

Four species of leafy vegetables from organic and conventional production (coriander, leaf mustard, rocket salad and watercress) were used in this experiment. The research material consisted of edible parts of vegetables harvested in the beginning of September 2015. After harvest, dry matter content of plant samples was determined. Then plant material was freezedried and stored at -80oC until further laboratory analyses (for chlorophylls, total polyphenols, phenolic acids, flavonoids, carotenoids) were performed. The experiment indicated no differences in dry matter and chlorophylls content between plants from organic and conventional production. At the same time organic vegetables contained, on average, significantly more polyphenols (total) and phenolic acids in comparison to conventional ones. In contrast, plants from conventional production were more abundant in total flavonoids and carotenoids. The effect of agricultural production methods on the content of individual phenolic compounds and carotenoids in vegetables was also observed. Among the examined species, coriander (especially the organic one) was the richest in total polyphenols, in that phenolic acids and flavonoids, as well as carotenoids and chlorophylls. The obtained results provide confirmation that the leafy vegetables, especially those from organic farming, serve as important sources of valuable compounds, i.e. antioxidants with beneficial effects on the human body. Thus, they should be recommended in a preventive healthcare.

PL

W eksperymencie wykorzystano cztery gatunki warzyw liściowych pochodzących z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej (kolendra, musztardowiec, rukola i rukiew wodna). Materiał badawczy stanowiły części użytkowe warzyw, które zebrano na początku września 2015. Po zbiorze w warzywach oznaczono zawartość suchej masy. Następnie materiał roślinny poddano liofilizacji i przechowywano w temperaturze minus 80 °C celem ustabilizowania składu chemicznego, a następnie przeprowadzono analizy laboratoryjne. W wyniku przeprowadzonych badań nie wykazano różnic w zawartości suchej masy i chlorofili pomiędzy roślinami z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. Jednocześnie warzywa z produkcji ekologicznej zawierały średnio istotnie więcej polifenoli ogółem i kwasów fenolowych w porównaniu do warzyw konwencjonalnych. Natomiast warzywa z produkcji konwencjonalnej były zasobniejsze we flawonoidy i karotenoidy. System produkcji wpływał również, choć nie tak wyraźnie, na zawartość poszczególnych związków fenolowych i karotenoidów w warzywach. Wśród badanych gatunków najbogatszą pod względem zawartości polifenoli ogółem, w tym kwasów fenolowych i flawonoidów, a także karotenoidów i chlorofili była kolendra, która pochodziła z produkcji ekologicznej. Uzyskane wyniki stanowią wyraźne potwierdzenie, że warzywa liściowe, a zwłaszcza te z upraw ekologicznych, są istotnym źródłem cennych składników, m.in. przeciwutleniaczy wykazujących korzystny wpływ na organizm ludzki. Dlatego też powinny być one zalecane w profilaktyce zdrowotnej.