Статья представляет собой попытку применения инструментов аналитической психологии в изучении современной русской литературы. Продолжая исследование ранней прозы Виктора Пелевина, представленное в 1 (173) выпуске «Русского обозрения» (2021), автор предлагает комплексное прочтение четырех романов, опубликованных в период с 2006 по 2013 год: Empire V, Т., S.N.U.F.F и Бэтман Аполло. Из произведений русского постмодерниста вырисовывается когерентная и даже пророческая (как это может показаться в ретроспективе) картина постепенного упадка русской культуры вследствие прервавшегося процесса индивидуации. Эта ключевая категория в концепции созданной К. Г. Юнгом, применяется к конкретным персонажам и группам, представленным в романах Пелевина, но также и к конкретной социальной реальности. Такая перспектива обосновывается позицией самого писателя, который описывает процесс создания литературных миров как способ экстериоризации психической реальности, как в ее индивидуальном, так и, что особенно важно, в коллективном аспекте. Таким образом, содержание его произведений можно трактовать как проявление русского коллективного бессознательного и интерпретировать в терминах аналитической психологии К. Г. Юнга.
EN
The article is an attempt to apply the tools of analytical psychology in the study of contemporary Russian literature. Continuing his research of Victor Pelevin's early prose, presented in the 1 (173) issue of "Russian Studies Review" (2021), author proposes a comprehensive reading of four novels published between 2006 and 2013: Empire V, T., S.N.U.F.F. and Batman-Apollo. From the works of the Russian postmodernist emerges a coherent and even prophetic (as it may seem in retrospect) picture of the gradual decline of Russian culture as a consequence of interrupted process of individuation. This key category in the concept created by C.G. Jung is applied to specific characters and groups presented in Pelevin's novels, but also to a specific social reality. Such perspective is justified by the attitude of the writer himself, who describes the process of creating literary worlds as a way of externalizing mental reality, both in its individual and – what is especially important – the collective aspect. Thus contents of his works can be treated as a manifestation of the Russian collective unconscious and interpreted in terms of C. G. Jung’s analytical psychology.
PL
Artykuł jest próbą zastosowania narzędzi psychologii analitycznej w badaniach współczesnej literatury rosyjskiej. Kontynuując studia nad prozą Wiktora Pielewina, przedstawione w numerze 1 (173) „Przeglądu Rusycystycznego” (2021), autor proponuje tym razem kompleksowe odczytanie czterech powieści z lat 2006-2013: Empire V, T., S.N.U.F.F. i Batman-Apollo. Z dzieł rosyjskiego postmodernisty wyłania się spójny i – jak się wydaje – profetyczny obraz stopniowego upadku kultury rosyjskiej, jako rezultatu przerwanego procesu indywiduacji. Ta kluczowa kategoria w koncepcji stworzonej przez C.G. Junga zostaje odniesiona do konkretnych postaci i grup przedstawionych w powieściach Pielewina, ale także do konkretnej rzeczywistości społecznej. Taką perspektywę uzasadnia postawa samego pisarza, który proces tworzenia powieściowych światów ujmuje w kategoriach wewnętrznych mechanizmów psychicznych, odwołujących się wprost do indywidualnej i – co szczególnie ważne – kolektywnej, tj. rosyjskiej nieświadomości zbiorowej.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.