Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Metody badawcze w naukach prawnych – bieżące refleksje

100%

Bałaban A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2024

|

nr 4(80)

117-127

PL

Metodologia badań naukowych dotyczy także nauk prawniczych. Obok wątków szkół metodologii istnieje też problem codziennego stosowania prostych, lecz uniwersalnych metod badawczych i taki właśnie ich zestaw przypomina i proponuje Autor eseju. Wśród nich preferuje metodę materializmu historycznego, która nakazuje wyodrębniać i badać najnowsze tendencje rozwojowe współczesnego świata, a zwłaszcza tendencje rozwojowe państwa i prawa. Wśród nich rozwój silnych i skutecznie działających organizacji międzynarodowych w rodzaju Unii Europejskiej gwarantuje nie tylko prawidłowy rozwój cywilizacji, ale też minimalizowanie zagrożeń dla przetrwania współczesnego świata.

EN

Scientific research methodology also applies to legal sciences. In addition to the topics of schools of methodology, there is also the problem of everyday use of simple but universal research methods, and this is the set of methods the author of the essay reminds and pro-poses. Among them, he prefers the method of historical materialism, which requires distin-guishing and examining the latest development trends in the modern world, especially the development trends of the state and law. Among them, the development of strong and effectively operating international organizations such as the European Union guarantees not only the proper development of civilization, but also the minimization of threats to the survival of the modern world.

2

Granice interpretacji zasady demokratycznego państwa prawnego

100%

Bałaban A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

tom 80

|

nr 1

53-59

EN

Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland contains a provision with an overwhelming normative potential, which was already known at the time of its introduction (29 December 1989) into the Constitution of the Polish People’s Republic and its continuation in an unchanged form in a newly adopted constitutional act on 2 April 1997. In 1989 it was supposed to become an ‘antidote’ to the doctrine of the ideologisation of the Constitution, replacing the rule that ‘The People’s Republic of Poland is a socialist state’ contained in Article 1 of the Constitution. In 1997, its revolutionary role was replaced by the role of the legal value, understood in two ways. Firstly, it was supposed to be the basis for a system of detailed principles, tools and guarantees necessary to build an efficient democratic and just state. Secondly, it was supposed to create a presumption of the dominance of such an idea and be a source of exponential interpretations that would supplement and improve the functioning of a new, classical formula of the state. The three-component constitutional formula of the rule of law, democracy and justice means the coupling of legal and axiological tools in defence of the state, nation and citizens (individuals). Its division into threeseparate elements (the rule of law, a democratic state, a just state), encountered in constitutional law textbooks, weakens this formula and also diminishes the importance of its three derivatives. The democratic and ‘justice’ element of this principle, if we are to seek its own separate, independent meanings, is developed in further principles and norms of the Constitution. An important question as to the scope of the effect of broad interpretations of the principle of a democratic rule of law is the search for interpretations that are erroneous and burdened with consequences. Thisgroup, I believe, includes the problem of the Constitutional Tribunal postponing the entry into force of decisions declaring the loss of validity of a binding normative act contrary to an act of higher legal force and the problem of the significance of the principle of budgetary equilibrium for the case-law of the Constitutional Tribunal.

PL

Artykuł 2 Konstytucji RP zawiera przepis o nader znacznym potencjale normatywnym, co było wiadome w chwili jego wprowadzania (29 grudnia 1989) do Konstytucji PRL i utrzymania go w niezmienionej formie w nowo uchwalonym 2 kwietnia 1997 r. akcie konstytucyjnym. W 1989 r. miał się stać „odtrutką” na doktrynę ideologizacji konstytucji, zastępując zawartą w art. 1 dotychczasową zasadę „PRL jest państwem socjalistycznym”. W 1997 r. jego dotychczasową rewolucyjną rolę zastąpiła rola wartości prawnej dwojako rozumianej. Po pierwsze, miał być podstawą systemu szczegółowych zasad, narzędzi i gwarancji niezbędnych do budowy sprawnego demokratycznego i sprawiedliwego państwa. Po drugie, miał stwarzać domniemanie dominowania takiej idei i być źródłem interpretacji wykładniczych uzupełniających i usprawniających funkcjonowanie nowej, klasycznej formuły państwa. Trójskładnikowa konstytucyjna formuła państwa prawnego, demokratycznego i sprawiedliwego oznacza sprzężenie narzędzi prawnych i aksjologicznych w obronie państwa, Narodu i obywateli (jednostek). Jej rozbicie na trzy oddzielne elementy (państwo prawne, państwo demokratyczne, państwo sprawiedliwe), spotykane w podręcznikach prawa konstytucyjnego, osłabia tę formułę, a także umniejsza znaczenie trzech jej pochodnych. Element demokratyczny i „sprawiedliwościowy” omawianej zasady, jeśli mielibyśmy poszukiwać jego odrębnych, samoistnych znaczeń, rozwinięty jest w dalszych zasadach i normach Konstytucji. Istotnym pytaniem co do zakresu konsekwencji szerokich zabiegów interpretacyjnych zasady demokratycznego państwa prawnego jest poszukiwanie interpretacji błędnych i zarazem brzemiennych w konsekwencje. Do tej grupy należy, jak sądzę, problem odraczania przez Trybunał Konstytucyjny wejścia w życie wyroków o utracie mocy obowiązującej aktu normatywnego sprzecznego z aktem o wyższej mocy prawnej oraz znaczenia dla orzecznictwa Trybunału zasady równowagi budżetowej.

3

Obładowywanie ustaw formalnych. Polemika do tekstu Agnieszki Bień-Kacały i Wojciecha Włocha: Kwestia uzupełnienia ustawy ratyfikacyjnej o dodatkowe treści (art. 89 Konstytucji RP), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 1

100%

Bałaban A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 6(70)

545-548

4

The Constitutional Tribunal sentence of 12 December, 2011 (P 1/11) concerning the banning of voivodeship law-making with regard to regional operational programmes within the European Union

100%

Bałaban A.

|

tom 22

EN

The discussed sentence, in the quite detailed matter, is in fact regarding the concurrence of many more serious theoretical and conceptual issues concerning the model of state and the system of the law. The Constitutional Tribunal, as part of its justification, granted it the broader sense, being significant both for further possible references of other provisions of the Act, its amendment, and the different practice of its interpreting and applying. In the light of the verdict of the Tribunal the surprise must arouse the fact that in practice the rules of acting of the legal state were violated to such a serious extent. To evaluate the genesis of the verdict and its consequences, it is necessary to mention a few general problems according to the system of implementing regional operational programmes. These problems are: the eternal dispute about the borders of self-reliance of administration (especially national), establishment of the border of dividing acts of making law from acts of applying, completeness of the democracy features, and finally, borders of rights protection on to the individual in relation to the general interest. In the discussed case the self-government of the province was dependent on the cooperation with the government administration with regard to the distribution of EU resources. Self-governments participate not only in problems associated with areas of administrational competence but also in problems linked with its legal forms. In the Italian or Spanish model of the local self-government we would not find such issues, since they are only to a small degree dependent on Government coordinating actions.

PL

Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim

5

O potrzebie zmiany polskiej konstytucji

100%

Bałaban A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

nr 4(74)

53-65

PL

Polska Konstytucja po 25 latach nie wymaga zmiany jako akt bardzo nowoczesny i sprawdzony w praktyce państwowej. Pilnej i gruntownej zmiany wymaga ekipa polityczna, która doprowadziła do kryzysu systemu prawa i państwa. Nie można dyskutować o Konstytucji z ludźmi, którzy nie wiedzą czym jest i zajmują się jedynie jej łamaniem. Dziś możliwa jest jedynie awantura międzypartyjna na tematy zastępcze. Artykuł jest przedstawieniem analiz Autora prowadzonych w kontekście zachodzących zmian w rozumieniu prawa konstytucyjnego i pojęć z jego zakresu, ze szczególnym uwzględnieniem tych dotyczących zmiany konstytucji. Autor zastanawia się nad tym kto i w jakiej sytuacji powinien podjąć się zadania przygotowania i przedstawienie projektu zmiany konstytucji oraz czy mamy do czynienia teraz z „momentem konstytucyjnym”.

EN

The Polish Constitution after 25 years does not need to be changed as a very modern and proven act of state practice. Urgent and thorough change is required by the political team that has led to the crisis of the system of law and the state. It is impossible to discuss the Constitution with people who do not know what it is and are only engaged in violating it. Today only inter-party brawling on substitute topics is possible. The article is a presentation of the author’s analyzes conducted in the context of changes in the understanding of constitutional law and concepts in its scope, with particular emphasis on those related to the amendment of the constitution. The author wonders who and in what situation should take up the task of preparing and presenting a draft amendment to the constitution and whether we are dealing with a “constitutional moment” now.

6

Prawne aspekty klonowania człowieka

63%

Bałaban A. , Michałkiewicz-Kądziela E.

|

tom 12

|

nr 1

15-29

EN

Rapid technological and social development means that new legal challenges are still being posed before legislators at the national and international level. The doubts that cloning aroused several decades ago are still valid, and the rapid progress of science makes new threats appear. It is topic that touches not only issues related to human morality and ethics, but also affects other fundamental rights about changing content. Therefore, legal decisions should also refer to such rights as human dignity, the right to identity or the right to physical and mental integrity of human being. All these issues should be considered in relations to the natural, traditionally educated form of human life.

PL

Szybki rozwój technologiczny oraz społeczny sprawiają, że przed prawodawcami na poziomie krajowym i międzynarodowym stawiane są wciąż nowe wyzwania prawne. Wątpliwości, które klonowanie budziło kilkadziesiąt lat temu, wciąż pozostają aktualne, a szybki postęp nauki sprawia, że pojawiają się wciąż nowe zagrożenia. Jest to bowiem tematyka, która dotyka nie tylko zagadnień związanych z ludzką moralnością oraz etyką, ale oddziałuje także na inne prawa podstawowe o zmieniającej się treści. Prawne rozstrzygnięcia powinny być w związku z tym odnoszone także do takich praw, jak godność ludzka, prawo do tożsamości, czy prawo do integralności fizycznej i psychicznej człowieka. Wszystkie te kwestie powinny być zaś rozpatrywane w odniesieniu do naturalnej, tradycyjnie wykształconej formy życia ludzkiego.