W omówieniu bibliografii podmiotowej Adama Mickiewicza opublikowanej w serii „Nowy Korbut” zamieszczono uzupełnienia, które można było uwzględnić dzięki ostatnim publikacjom zwierającym nieznane dotąd fakty i materiały. Upomniano się również o poszerzenie bazy XIX-wiecznych przekładów tekstów Mickiewicza, które mogłyby w istotny sposób zmodyfikować stan wiedzy na temat recepcji twórczości poety poza środowiskiem polskojęzycznym.
EN
In the presentation of Adam Mickiewicz’s subject bibliography published within the series of “Nowy Korbut” (“New Korbut”) contains supplements that could be allowed for due to the latest publications with unknown until now facts and materials. Additionally, it respects the enlarged collection of the 19th c. Mickiewicz’s translations into various languages that might substantially modify the state of research in the poet’s output reception outside Polish-speaking environments.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The article uses the example of The Card Index by Tadeusz Różewicz to pose some questions concerning the identity of a literary text that exists in several authorial versions, which in turn forces one to pause and think which of these versions should be a basis for a critical edition or interpretation of the work. The case of The Card Index is particularly complicated because as many as three different texts in which the recurring Card Index is the key element exist; there are two manuscript versions published as autograph reproductions, and a video footage, published on DVD, of open rehearsals to the unfinished production of Kartoteka rozrzucona (‘The Scattered Card Index’). Interpretation of the drama must take the interrelatedness and complementariness of these versions into account.
Artykuł omawia problemy i możliwości współczesnej edycji naukowej. Ukształtowane w Polsce zasady opracowania tekstów nieżyjących autorów w ciągu XX wieku podlegały coraz ściślejszej normatywizacji. Toczone w Polsce dyskusje dotyczyły na ogół konkretnych rozwiązań, natomiast niezbyt często podejmowały zagadnienia teorii i krytyki tekstu, bardzo szeroko rozwijane i dyskutowane zarówno w literaturoznawstwie zachodnim, jak i rosyjskim. W efekcie sztywniejących zasad w ramach edycji nie mieszczą się istotne informacje o tekście i niemal zupełnie nie uwzględnia się problematyki procesu twórczego. Wiedza o przekształceniach konkretnego dzieła może poszerzyć możliwości jego interpretacji. Rozwiązaniem zagadnień podejmowanych w ramach krytyki tekstu, wbrew pierwotnym oczekiwaniom, nie będzie edycja cyfrowa, jeśli nie powstaną koncepcje cyfryzacji dostosowane do każdego dzieła oddzielnie.
EN
The article discusses the problems and possibilities of the contemporary academic edition. Editorial preparations of texts by late authors throughout the 20th century underwent more and more rigid normalisation. Discussions in Poland mainly referred to specific solutions, though they rather seldom raised the issues of text theory and criticism, broadly developed and examined both in Western and in Russian literary studies. In effect of the stiffening rules, the crucial pieces of information about the text failed to be included within an edition, and it almost completely neglected the text-forming issues. The knowledge about the transformations of a given work may extend its interpretive potential. Solution to the problems addressed within the framework of text criticism, against its initial assumptions, will not be worked out on the ground of text criticism unless concepts of digitisation designed to individual works separately are developed.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł dotyczy wartości archiwów i księgozbiorów osób uprawiających naukę jako źródeł do historii recepcji nowych metodologii, nawiązywania kontaktów, zdobywania trudno dostępnych publikacji, tworzenia środowisk współpracujących ze sobą ponad granicami państw i systemów politycznych. zagadnieniem odrębnym są wpisywane do książek dedykacje a także marginalia i podkreślenia. Badanie księgozbiorów pozwala śledzić przebieg naukowych dyskusji nieutrwalonych w oficjalnych wystąpieniach i publikacjach.
EN
The article is about the value of archives and book collections belonging to scholars and conceived as sources for the history of the reception of new methodologies, the establishment of contexts, obtaining publications difficult to access, and the creation of milieus cooperating beyond all state frontiers and political systems. A distinct problem involves dedications inscribed in books as well as notes on margins and underlining. Studying book collections makes it feasible to follow the course of scientific discussions not recorded in official appearances and publications.
Artykuł jest szczegółowym omówieniem biografii Franciszka Malewskiego („Fiłomat w Impierii. Dokumentalnaja powiest’ o Frantiszku Malewskom”, 2019) napisanej przez Aleksandra Fiedutę, białoruskiego literaturoznawcę od lat publikującego (po rosyjsku, po białorusku i po polsku) materiały dotyczące dziejów filomatów zesłanych w głąb Imperium. Fieduta szczegółowo spenetrował rosyjskie, litewskie i polskie archiwa, co pozwoliło mu na pokazanie pomijanej zwykle w polskich badaniach historii Malewskiego, który po rozstaniu z Mickiewiczem został w Rosji i piął się po szczeblach kariery urzędniczej. Autor biografii nie feruje wyroków, pokazuje trudne wybory obywateli Cesarstwa w kontekście politycznej i prawnej sytuacji kraju, a także w zestawieniu z losem innych Polaków mieszkających i pracujących w Rosji.
EN
The paper accurately discusses Franciszek Malewski’s biography (“Filomat v Imperii. Dokumentalnaya povest o Frantishku Malevskom” <”A Philomath in the Empire. The Documentary Story of Franciszek Malewski”>, 2019) by Alexandr Feduta, a Belarussian literary scholar who for many years has been publishing (in Russian, Belarussian, and Polish) materials referring to the history of the Philomaths exiled into the Russian Empire. Feduta scrupulously penetrated Russian, Lithuanian, and Polish archives, which allowed to picture the figure of Malewski—for most part omitted in Polish research—who, after leaving Mickiewicz, stayed in Russia and started moving up the ladder as an office worker. The biographer refrains from passing sentences, but rather displays the difficult choices of the Empire’s citizens in the context of political and legal situation of the country, and also in comparison with the lives of other Poles living and working in Russia.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.