Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wpływ technologii urabiania na wydajność kombajnu chodnikowego

100%

Sobota P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

tom z. 286

345-354

PL

Wydajność urabiania kombajnem chodnikowym zależy w głównej mierze od własności urabianej skały, rodzaju głowic urabiających, wielkości kombajnu i technologii urabiania czoła przodka. Niezależnie od wielkości kombajnu średnia wydajność urabiania zawsze maleje ze wzrostem wytrzymałości skał na ściskanie. Jednak wartość osiąganej dla danych warunków wydajności zależy od wielkości kombajnu chodnikowego charakteryzowanej głównie wartością mocy zainstalowanej w układzie urabiania. Wydajność przy urabianiu warstwami równoległymi do spągu zależy od pola powierzchni przekroju poprzecznego warstwy skrawanej i prędkości wychylania wysięgnika. Na pole przekroju poprzecznego warstwy skrawanej wpływa zmniejszenie efektywnego zabioru przy wychylaniu wysięgnika kombajnu w płaszczyźnie prostopadłej i równoległej do spągu. Stopień zmniejszenia pola powierzchni warstwy skrawanej zależy przy tym nie tylko od zabioru efektywnego, ale również od kształtu warstwy skrawanej.

EN

A roadheader mining efficiency depends mainly on mined rock properties, type of cutting heads, a roadheader size and mining technology. Independently on a road-header size the average mining efficency always diminishes with the increase of rock compression strength factor. However, the value of attainable mining efficiency in given conditions depend on roadheader size, which is characterized mainly by the value of a drive power installed in a roadheader mine system. Mining efficiency during cutting layers parallel to floor depends on cross-sectional area of a cut layer and the speed deflection of the roadheader's boom. The size of a cross-sectional area of a cut layer depends on decrease of a web during boom deflection in planes parallel and perpendicular to floor. Decrease level of cross-sectional area of a cut layer depends not only on effective web but also on a shape of cut layer.

2

Porównanie pracy tarcia na dnach gniazd bębnów łańcuchowych o różnej liczbie zębów

100%

Sobota P.

Transport Przemysłowy i Maszyny Robocze

|

2013

|

tom Nr 3

37--41

PL

Bębny łańcuchowe przemieszczające łańcuch zgrzebłowy wraz z urobkiem węglowym narażone są na intensywne zużywanie fragmentów den gniazd na małej powierzchni kontaktu z ogniwami poziomymi. W artykule przedstawiono zależności, umożliwiające wyznaczenie drogi poślizgu torusa przedniego ogniwa poziomego na dnie gniazda oraz pracy tarcia na dnie gniazda. W badaniach komputerowych porównano pracę tarcia na dnie gniazda dla bębnów o liczbie zębów z = 6, z = 7 i z = 8, współdziałających z wydłużonym łańcuchem ogniwowym wielkości 34 X 126 mm, dla wartości współczynnika tarcia w przegubie ogniw µp = 0,1 i dla różnych wartości współczynnika tarcia na dnia gniazda (µg = 0,15; µg = 0,30 i µg = 0,45). Porównano prace tarcia na dnie gniazd bębnów o różnej liczbie zębów i odniesiono do wartości kąta podziałowego bębna.

EN

Sprocket drums that translocate scraper chain and run-of-mine are exposed to heavy wear of seats bottoms on small area of contact with horizontal links. Dependencies that allow to determine slip distance of horizontal link front torus on seat bottom and friction work on seat bottom have been presented in this paper. During computer aided investigations the friction work on seat bottom for sprocket drums with teeth number z = 6, z = 7 i z = 8 cooperated with elongated plain link chain size 34 x 126 mm, for the value of friction coefficient in chain link joint µp = 0,1 and for different values of friction coefficient on seat bottom (µg = 0,15; µg = 0,30 i µg = 0,45) have been compared. The friction work on seat bottoms of sprocket drums with different number of teeth have also been compared and referred to the value of sprocket drum pitch angle.

3

Komputerowe badania wpływu kąta pochylenia flanki zęba na obciążenie bębna łańcuchowego

100%

Sobota P.

Transport Przemysłowy i Maszyny Robocze

|

2012

|

tom Nr 1

17--21

PL

Kąt pochylenia flanki zęba względem dna gniazda bębna łańcuchowego w trakcie eksploatacji ścianowych przenośników zgrzebłowych ulega zmianie na skutek zużycia ściernego flanki zęba występującego przy poślizgu torusa tylnego ogniwa poziomego po flance w stronę dna gniazda. Wskutek współdziałania bębna łańcuchowego z łańcuchem o wydłużonej podziałce torusy przednie ogniw poziomych łańcucha znajdujących się na bębnie łańcuchowym stykają się z dnami gniazd, a torusy tylne stykają się z bokami roboczymi segmentów zębów. Dla tego wariantu zazębienia łańcuchowego przeprowadzono symulacje komputerowe obciążenia ogniw łańcucha, dna gniazda i flanki zęba bębna łańcuchowego przy kontakcie z ogniwem poziomym dla dwóch bębnów łańcuchowych o liczbie zębów z = 6 i z = 8, które współdziałały z łańcuchem wielkości 34x126 i podziałce wydłużonej o Δρ/ρ = 2%, zmieniając przy tym wartość kąta pochylenia flanki zęba względem dna gniazda w zakresie od β = 50° do β = 70°

EN

The inclination angle between tooth flank and sprocket drum seat bottom changes during a scraper conveyor operation due to abrasive wear of tooth flank that occurs while horizontal chain link back torus slips on flank towards seat bottom. As a result ot interaction ot sprocket drum and chain links with elongated pitch the horizontal chain links' front tori located on the sprocket drum are in contact with seats bottom and back tori are in contact with teeth segments working flanks. For this variant of chain meshing computer aided simulations of chain links loads, seat bottom and tooth flank that is in contact with horizontal chain link have been conducted for two sprocket drums with the number of teeth z=6 and z=8, which cooperated with chain size 34x126 and elongated pitch Δρ/ρ = 2%. The value of inclination angle between tooth flank and seat bottom has been varied in the range from β=50° to β=70°.

4

Comparison of conventional sprocket drum and sprocket drum with modified design

100%

Sobota P.

Archives of Mining Sciences

|

2016

|

tom Vol. 61, no. 3

509--522

EN

Seats in conventional sprocket drums are symmetrical. Due to the set general direction of sprocket drum revolutions resulting from the direction of rock transport, the wear of the seat bottoms and teeth flanks may be reduced by introducing the asymmetry of the profile of the sprocket drum seats. The proposed modification of sprocket drum seats’ profile consists of inclining the seat bottom towards the expected direction of the basic drum revolutions. The work compares the loads on the seats and teeth of a conventional drum with its profile conforming to the standard to a modified drum with an asymmetric profile of seats. For the general direction of sprocket drum revolutions, the maximum values of all forces are higher for a standard drum than for a modified drum. The profile asymmetry substantially shortens the friction path of the horizontal link front torus on the seat bottom and relative total friction work on the seat bottom and lessens the occurrence probability of the slide of the horizontal link rear torus on the tooth flank. The modification of the profile causes also the asymmetric wear of link joints. The total relative friction work is considerably reduced in the front joint as compared to a conventional drum, and the total relative friction work in the rear joint is increasing at the same time.

PL

Podstawową maszyną ścianowego kompleksu zmechanizowanego jest przenośnik zgrzebłowy. Ze względu na duże moce napędów wysoko wydajnych przenośników ścianowych bębny łańcuchowe przenoszą wysokie momenty obrotowe z reduktorów napędów i zazębiając się z torusami tylnymi ogniw poziomych łańcucha przekazują łańcuchowi zgrzebłowemu siłę pociągową. W czasie eksploatacji ścianowego przenośnika zgrzebłowego następuje – głównie na skutek zużycia ściernego – zwiększenie podziałki łańcucha ogniwowego i zmniejszenie podziałki bębna łańcuchowego. Wchodzeniu ogniw łańcucha o zwiększonej podziałce w zazębienie z segmentami zębów bębna w warunkach poślizgu ogniw na flance zęba towarzyszą znaczące siły nacisku i tarcia, mające decydujący wpływ na zużycie segmentów zębów bębna. Uprzywilejowany kierunek ruchu łańcucha transportującego urobek determinuje zasadniczy kierunek obrotów bębna łańcuchowego, co wpływa na asymetryczne zużywanie się den gniazd i segmentów zębów. W bębnach łańcuchowych o dużym stopniu zużycia widoczne są istotne różnice zarówno w wielkości zużycia jak i stereometrii gniazda po stronie napędowej stykającej się z torusem tylnym ogniwa poziomego oraz biernej współdziałającej z torusem przednim ogniwa poziomego (Rys. 1). W bębnach łańcuchowych konwencjonalnych gniazda są symetryczne. Symetralna dna każdego z gniazd przechodzi przy tym przez oś obrotu bębna. Ze względu na założony zasadniczy kierunek obrotów bębna łańcuchowego, wynikający z kierunku transportowania urobku, sposobem zmniejszenia zużycia den gniazd i flanek zębów może być wprowadzenie asymetrii zarysu gniazd bębna łańcuchowego. Proponowana modyfikacja zarysu gniazd bębna łańcuchowego polega na pochyleniu dna gniazda w stronę przewidywanego kierunku zasadniczych obrotów bębna w taki sposób, że symetralna dna gniazda będąca prostą prostopadłą do dna gniazda poprowadzoną w środku długości gniazda jest oddalona od osi obrotu. Asymetria zarysu daje możliwość zmiany stosunku wartości kąta α1 obrotu torusa przedniego ogniwa poziomego nabiegającego na bęben względem dna gniazda, do wartości kąta α2 obrotu ogniwa pionowego względem poprzedzającego go ogniwa poziomego (Rys. 3). W zakresie obrotu bębna łańcuchowego o kąt podziałowy wyróżnia się trzy przedziały charakteryzujące się odmiennym sposobem obciążenia elementów bębna łańcuchowego. Przy współdziałaniu bębna łańcuchowego z łańcuchem o zwiększonych podziałkach ogniw, wzrasta kąt nachylenia ogniw poziomych względem den gniazd koła, przy czym dla bębna o zmodyfikowanym zarysie gniazd wartość tego kąta rośnie ze wzrostem podziałki ogniw wolniej niż dla bębna konwencjonalnego. Równocześnie ze wzrostem podziałki ogniw skraca się czas trwania pierwszego przedziału obrotu bębna o kąt podziałowy, czemu towarzyszy zmniejszanie wartości maksymalnej reakcji pomiędzy torusem przednim ogniwa poziomego a dnem gniazda. Ze względu na asymetrię zarysu gniazda wartość pierwszego przedziału obrotu bębna o kąt podziałowy jest zdecydowanie mniejsza dla bębna zmodyfikowanego niż dla konwencjonalnego (Rys. 4). Wzrost podziałki ogniw powoduje wzrost maksymalnej wartości siły w punkcie styku torusa tylnego ogniwa poziomego z powierzchnią roboczą zęba. Dla bębna o zmodyfikowanym zarysie maksymalna wartość tej siły wzrasta szybciej niż dla bębna konwencjonalnego, jednak siła ta ma wartość zawsze mniejszą niż dla bębna konwencjonalnego (Rys. 5). Wartości maksymalne wszystkich sił są wyższe dla bębna normowego niż dla zmodyfikowanego. Ponadto w końcowym zakresie obrotu bębna konwencjonalnego o kąt podziałowy, dla zachowania równowagi ogniwa poziomego niezbędna jest siła tarcia pomiędzy torusem tylnym ogniwa poziomego a flanką zęba, co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia poślizgu ogniwa w stronę dna gniazda. Wyznaczono pracę tarcia ogniwa poziomego na dnie gniazda i na flance zęba oraz pracę tarcia w przegubach ogniw dla bębna konwencjonalnego o normowym zarysie gniazd i dla bębna asymetrycznego o zmodyfikowanym zarysie gniazd. Wartość względnej sumarycznej pracy tarcia przy poślizgu torusa przedniego ogniwa poziomego na dnie gniazda dla bębna zmodyfikowanego jest kilkakrotnie mniejsza niż dla bębna konwencjonalnego (Rys. 7). Im większy wzrost wydłużenia podziałki ogniw łańcucha współdziałającego z bębnem tym większe procentowe zmniejszenie pracy tarcia na dnie gniazda zmodyfikowanego (Rys. 8). Pracę tarcia podczas poślizgu torusa tylnego ogniwa poziomego po flance zęba wyznaczono całkując numerycznie iloczyn drogi poślizgu i odpowiedniej wartości siły tarcia w punkcie styku ogniwa z flanką zęba w chwili wystąpienia poślizgu. W trzecim przedziale obciążenia, w którym może dojść do poślizgu ogniwa poziomego po flance zęba, wartość siły w punkcie styku torusa tylnego ogniwa poziomego z flanką zęba jest dla bębna konwencjonalnego zawsze większa niż w bębnie zmodyfikowanym. Ze względu na mniejszą wartość kąta nachylenia ogniwa poziomego do dna gniazda w bębnie zmodyfikowanym, droga poślizgu na flance zęba również jest mniejsza. Z tych powodów, w przypadku wystąpienia poślizgu ogniwa poziomego po flance zęba, wartość pracy tarcia na flance zęba w bębnie asymetrycznym o zmodyfikowanym zarysie jest mniejsza niż w bębnie konwencjonalnym. W czasie obrotu bębna łańcuchowego o kąt podziałowy następuje wzajemny obrót ogniw w przegubie przednim i w przegubie tylnym. Dla określonych warunków tarcia oraz znanego obciążenia ogniw wyznaczono pracę tarcia w przegubie przednim i przegubie tylnym przy obrocie bębna łańcuchowego o kąt podziałowy, uwzględniając fazę toczenia się ogniw i fazę poślizgu ogniw w przegubach (Rys. 10). Skróceniu w bębnach zmodyfikowanych ulega faza poślizgu ogniw w przednim przegubie ogniwa poziomego. Powoduje to znaczne zmniejszenie sumarycznej względnej pracy tarcia w przegubie przednim w porównaniu z bębnem konwencjonalnym oraz równoczesne zwiększenie sumarycznej względnej pracy tarcia w przegubie tylnym. Suma względnej pracy tarcia w przegubie przednim i tylnym jest przy tym niemal jednakowa dla bębnów konwencjonalnych i zmodyfikowanych. Wykonano bęben łańcuchowy o zmodyfikowanej konstrukcji oraz zastosowano go w przenośniku ścianowym RYBNIK-850 (Rys. 11). Jest on obecnie eksploatowany już w drugim wyrobisku ścianowym w KWK „Chwałowice”. Obserwacje ruchowe w warunkach eksploatacyjnych oraz kontrola stopnia zużycia bębna łańcuchowego o zmodyfikowanej stereometrii potwierdzają przydatność przyjętych założeń oraz zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych.

5

Ocena stanu technicznego niskoprężnych rurociągów modernizowanych bloków energetycznych. Doświadczenia ENERGOPOMIARU

100%

Sobota P.

Energetyka

|

2014

|

tom nr 3

168--173

PL

Z oceny stanu technicznego urządzeń i instalacji pomocniczych nieobjętych zakresem modernizacji bloków energetycznych wynika, że mimo stosunkowo niskich ich parametrów pracy mogą one stanowić istotne zagrożenie dla pracowników obsługi w sytuacji nieoczekiwanego rozszczelnienia. Ważne jest zatem utrzymywanie urządzeń i instalacji pomocniczych w odpowiednim stanie technicznym. Podstawą oceny ich stanu powinno być opracowanie i stosowanie indywidualnego programu badań i analiz. W artykule przedstawiono wybrane przykłady z badań i analiz instalacji pomocniczych, rurociągów wody zasilającej i rurociągów pary do wtórnego przegrzewu.

EN

The results of an assessment of equipment and auxiliaries belonging to power units not undergoing a modernization process provide information that despite relatively low working parameters they can be a threat to the staff in case of an unexpected leakage. So it is important to maintain the equipment and installations in a proper technical condition. The basis for their condition assessment should be elaboration and application of an individual program of tests and analyses. Presented are selected examples from testing and analysing of auxiliary installations, feed water pipings and pipings supplying steam for resuperheating.

6

Determination of the friction work of a link chain interworking with a sprocket drum

100%

Sobota P.

Archives of Mining Sciences

|

2013

|

tom Vol. 58, no. 3

805--822

EN

The significant abrasive wear of sprocket drum teeth and seats bottoms is observed during the exploitation of longwall scraper conveyors. For this reason, it is important to determine friction work in sliding conditions of the horizontal link on the tooth seat bottom and on the tooth flank and friction work in the joint of links in the context of such nodes’ abrasive wear. The different construction variants of sprocket drums can be compared by determining friction work in the sliding positions of the horizontal link on the drum. The determination of the losses of the power transmitted is a requisite condition in such situation for determining the efficiency values of chain meshing. The friction work of the friction couple of a sprocket drum - link chain consists of friction work of the horizontal link in the places where it contacts with the seat bottom Ag and the tooth flank Af and friction work in the joints of a horizontal link in the contact place with vertical links: in the front joint Ap and the rear joint At. The article presents dependencies enabling to determine the value of such work for specific geometric relations between the chain and the drum and different friction conditions. The curves of relative friction work and the values of total friction work on the seat bottom, on the tooth flank and in a front and rear joint of links are presented for examples of friction conditions.

PL

W czasie eksploatacji ścianowych przenośników zgrzebłowych obserwuje się znaczne zużycia ścierne powierzchni zębów i den gniazd bębnów łańcuchowych. Z tych powodów ważne jest określenie pracy tarcia w warunkach poślizgu ogniwa poziomego na dnie gniazda i na flance zęba oraz pracy tarcia w przegubach ogniw w aspekcie zużycia ściernego tych węzłów. Wyznaczenie pracy tarcia w miejscach poślizgu ogniwa poziomego na bębnie daje możliwość porównania różnych wariantów konstrukcyjnych bębnów łańcuchowych. Określenie strat przenoszonej mocy jest przy tym istotnym warunkiem określenia wartości sprawności zazębienia łańcuchowego. Na pracę tarcia pary ciernej bęben łańcuchowy - łańcuch ogniwowy składa się praca tarcia ogniwa poziomego w miejscach jego kontaktu z dnem gniazda Ag i flanką zęba Af oraz praca tarcia w przegubach ogniwa poziomego w miejscach kontaktu z ogniwami pionowymi: w przegubie przednim Ap i w przegubie tylnym At. W artykule przedstawiono zależności umożliwiające wyznaczenie wartości tych prac dla określonych relacji geometrycznych pomiędzy łańcuchem a bębnem i różnych warunków tarcia. Dla przykładowych warunków tarcia, zaprezentowano przebiegi względnej pracy tarcia oraz wartości sumarycznej pracy tarcia na dnie gniazda, na flance zęba oraz w przegubie przednim i tylnym ogniw. W czasie eksploatacji ścianowego przenośnika zgrzebłowego następuje - głównie na skutek zużycia - zwiększenie podziałki łańcucha ogniwowego. Zwiększenie długości podziałki łańcucha wynoszące Δp najczęściej opisuje się względnym zwiększeniem podziałki odniesionym do podziałki technologicznej Δp/p i wyrażonym w procentach. Podczas współdziałania bębna łańcuchowego o wymiarach normowych z łańcuchem o zwiększonej podziałce nabiegające ogniwo poziome nie styka się z dnem gniazda na całej swej długości. To zazębienie charakteryzuje się tym, że ogniwa poziome łańcucha znajdujące się na bębnie łańcuchowym o liczbie zębów z są nachylone względem den gniazd pod kątem ε tak, że ich torusy przednie stykają się dnami gniazd a torusy tylne stykają się z bokami roboczymi segmentów zębów bębna o kącie pochylenia względem dna gniazda β. W celu jednoznacznego opisu położenia ogniw łańcucha w gniazdach bębna (rys. 1) wyznaczyć należy kąt nachylenia ogniw względem den gniazd koła ε, odległość środka przegubu przy torusie przednim ogniwa poziomego od początku boku wieloboku foremnego u oraz kąt obrotu ogniwa pionowego względem poprzedzającego ogniwa poziomego w środku przegubu przy torusie tylnym ogniwa poziomego αu. Im większe wydłużenie względne podziałki tym większe wartości osiągają parametry opisujące położenie ogniw w gniazdach koła łańcuchowego (ε, u oraz αu). Ze względu na powtarzalność położenia ogniw w gniazdach bębna łańcuchowego o liczbie zębów z podczas nabiegania łańcucha następuje cykliczne obciążanie kolejnych den gniazd, flanek zębów i ogniw w czasie obrotu bębna łańcuchowego o kąt podziałowy φ = 2π/z. W zakresie obrotu bębna łańcuchowego o kąt podziałowy wyróżniono trzy przedziały charakteryzujące się odmiennym sposobem obciążenia elementów bębna łańcuchowego (rys. 2÷4). Poślizg torusa przedniego ogniwa poziomego na dnie gniazda ma miejsce w pierwszym przedziale obciążenia bębna o kąt podziałowy. W przedziale tym wyróżnić można w przegubie przednim dwie fazy: toczenia i poślizgu ogniw. Wyznaczono drogę tarcia oraz pracę tarcia na dnie gniazda podczas toczenia się ogniw oraz podczas poślizgu ogniw w przegubie przednim (zależności 5÷17). Wykorzystując te zależności wyznaczono drogę tarcia i pracę tarcia na dnie gniazda bębna łańcuchowego o liczbie zębów z = 7, współdziałającego z łańcuchem wielkości 34 ×126 mm o podziałkach ogniw wydłużonych o Δp/p = 0,5% i Δp/p = 3,0%. Pracę tarcia na dnie gniazda Ag wyznaczono całkując numerycznie iloczyn drogi tarcia i odpowiedniej wartości siły R w punkcie styku ogniwa z dnem gniazda. Z powodu względnego określenie siły w punkcie styku w stosunku do wartości siły nabiegającej R/SH również pracę tarcia wyznaczono jako względną w stosunku do siły nabiegającej jako Ag /SH. Względną pracę tarcia na dnie gniazda wyznaczono w funkcji kąta obrotu bębna dla różnych wartości współczynnika tarcia na dnia gniazda (rys. 8÷9). Od chwili, w której wartość siły R spada do zera przy kącie obrotu bębna φR0, rozpoczyna się przedział trzeci kąta podziałowego, w którym na flance zęba pojawia się siła T prostopadła do reakcji F i skierowana w stronę głowy zęba, niezbędna do utrzymania ogniwa poziomego w równowadze (rys. 4). Zapobiega ona poślizgowi torusa tylnego ogniwa poziomego po flance zęba w stronę dna gniazda. Sformułowano warunek wystąpienia poślizgu torusa tylnego ogniwa poziomego po flance zęba i wyznaczono drogę poślizgu i względną pracę tarcia Af /SH dla tego przypadku (zależności 20÷21). W czasie obrotu bębna łańcuchowego o kąt podziałowy następuje wzajemny obrót ogniwa poziomego względem poprzedzającego go ogniwa pionowego w przegubie przednim oraz wzajemny obrót ogniwa pionowego następującego po ogniwie poziomym wokół torusa tylnego ogniwa poziomego w przegubie tylnym. W obydwóch przegubach wyróżnić można dwie fazy obrotu ogniw: toczenia się i poślizgu ogniw w przegubie. Wyznaczono sumaryczną pracę tarcia w przegubie przednim Ap, będącą sumą pracy tarcia przy toczeniu i poślizgu ogniw (zależności 22÷26) oraz pracę tarcia w przegubie tylnym At (zależności 30÷39). Dla określonych warunków tarcia oraz obciążenia ogniw wyznaczono względną pracę tarcia w przegubie przednim Ap /SH i tylnym At /SH przy obrocie bębna łańcuchowego o kąt podziałowy (rys. 12÷13).

7

Doświadczalne porównanie sprawności bębna łańcuchowego produkowanego seryjnie i o zmodyfikowanej konstrukcji w ścianowym przenośniku zgrzebłowym

100%

Sobota P.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

tom T. 69, nr 5

104--112

PL

W artykule przedstawiono rezultaty badań ścianowego przenośnika zgrzebłowego w warunkach dołowych pozwalających na wyznaczenie sprawności bębnów łańcuchowych. Napęd zwrotny przenośnika wyposażony był w bęben łańcuchowy produkowany seryjnie, zaś w napędzie wysypowym zamontowano bęben o zmodyfikowanej konstrukcji mającej na celu poprawę ich trwałości przy założonym kierunku obrotów bębna łańcuchowego wynikającym z kierunku transportowania urobku. Sprawność wyznaczono na podstawie przebiegów czasowych sił w łańcuchu lewym i prawym, zarejestrowanych przez zestaw siłomierzy oraz przebiegów czasowych natężenia prądu pobieranego przez silniki przenośnika. Badania doświadczalne wykazały, że przedstawiona modyfikacja konstrukcji bębna łańcuchowego prowadzi do zmniejszenia strat w przekazywaniu siły uciągu na łańcuch zgrzebłowy i wzrostu sprawności bębna łańcuchowego.

EN

This article presents the results of scraper-chain conveyor tests in underground conditions which allow to indicate the efficiency of chain barrels. The turning drive of the conveyor was equipped with the chain barrel produced in series and the discharge drive – fitted with a barrel with modified construction in order to improve their durability by particular direction of the chain barrel rotations resulting from the direction of output transport. The efficiency was indicated on the basis of the temporal course of forces in left and right chain registered by the set of dynamometers as well as temporal courses of intensity of current drawn from the conveyor’s motors. The experiment shows that the modified construction of chain barrel allows to reduce the losses during the transfer of towing power on the chain and boost efficiency of the chain barrel.

8

Doświadczalne wyznaczenie sprawności bębna łańcuchowego w przenośniku zgrzebłowym

100%

Sobota P.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

tom T. 68, nr 4

18--26

PL

W artykule przedstawiono rezultaty badań przenośnika zgrzebłowego w warunkach dołowych, pozwalających na doświadczalne wyznaczenie sprawności bębnów łańcuchowych, rozumianej jako sprawność zazębienia łańcucha z tymi bębnami. Sprawność bębnów łańcuchowych wraz z przekładnią zębatą w przenośniku zgrzebłowym wyznaczono na podstawie przebiegów czasowych sił w łańcuchu prawym i lewym, zarejestrowanych przez zestawy siłomierzy oraz przebiegów czasowych momentów obrotowych, zmierzonych przez momentomierze zamontowane na wałach silników napędowych w napędzie wysypowym i zwrotnym. Wyznaczone na drodze doświadczalnej, w rzeczywistych warunkach eksploatacji, górniczego przenośnika zgrzebłowego wartości sprawności bębnów łańcuchowych są niskie. W aspekcie dużych mocy zainstalowanych w napędach świadczy to o znacznych stratach mocy podczas przekazywania siły uciągu z bębnów na łańcuch zgrzebłowy.

EN

The article presents the results of investigations of a scraper chain conveyor in underground conditions allowing experimental efficiency determination of chain barrels understood as the eficiency of chain meshing with these barrels. The efficiency of chain barrels together with toothened gear in the scraper chain conveyor was determined on the basis of time courses of forces in the right and left chain registered by dynamometer sets and time courses of torques measured by torque meters mounted on shafts of driving motors in the discharge driving set and reversible driving set. The values of efficiency of chain barrels determined by way of experiment in real conditions of exploitation of the mining scraper chain conveyor are low. In the aspect of high powers installed in the drives, this fact proves considerable losses of powers during the transmission of the draw-ball pull from the barrel to the scraper chain.

9

Czynniki wpływające na postęp wyrobisk drążonych kombajnami chodnikowymi

63%

Sobota P. , Feliks R.

Maszyny Górnicze

|

2014

|

tom R. 32, nr 2

15--22

PL

Postęp drążenia kombajnami chodnikowymi wyrobisk z wykorzystaniem wielu współdziałających ze sobą elementów często odbiega od wartości planowanych. Zaprezentowano porównanie planowanych i rzeczywistych postępów drążenia uzyskanych przez trzy kombajny klasy średniej, które były eksploatowane w tym samym okresie w jednej z kopalń w podobnych warunkach górniczo-geologicznych. Opracowano ankietę na temat wpływu różnych czynników na postęp drążenia, dla pracowników kopalń oraz firm wykonujących usługi drążenia wyrobisk dla kopalń. Analiza wyników ankiety wskazuje, że przy rozpoznaniu zagrożeń i prawidłowo prowadzonej profilaktyce, odpowiednim doborze maszyn i urządzeń oraz technologii drążenia, najważniejszym czynnikiem decydującym o postępie drążenia są ludzie, ich kwalifikacje i fachowość oraz zastosowany system motywacyjny.

EN

Advance of drivage of roadways by roadheaders with use of many other machines, cooperating with each other, often differs from the advance that was planned. Planned and real advance of drivage obtained by three roadheaders of middle class, which operated at the same time in one of mines in similar mining-and-geological conditions, were compared. The questionnaire on impact of different factors on advance of drivage was developed for mine personnel and companies responsible for drivage of roadways in mines. Analysis of questionnaire results shows that people, their qualifications and competences as well as system for their motivation are the most important factors deciding about the advance of drivage at known hazards, proper prevention, as well as proper selection of machines, equipment and drivage technology.

10

Badania symulacyjne wpływu parametrów skrawanej warstwy na zapotrzebowanie mocy kombajnu chodnikowego

63%

Cheluszka P. , Sobota P.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

tom nr 3

143--153

PL

Stosowane do drążenia wyrobisk korytarzowych w polskim górnictwie węgla kamiennego kombajny chodnikowe wyposażone są w głowice urabiające, których wielkość, liczba noży i sposób ich rozmieszczenia zależne są od wielkości kombajnu. Obciążenie układu urabiania kombajnu chodnikowego zależne jest od rodzaju zastosowanych głowic, ich parametrów ruchowych oraz od parametrów skrawanej warstwy skalnej. Symulacje procesu urabiania dwiema głowicami poprzecznymi o wysokim stopniu uporządkowania rozmieszczenia noży, przeznaczonymi do kombajnów chodnikowych różnej wielkości, przeprowadzono za pomocą programu komputerowego KREON v.1.2, zawierającego model matematyczny tego procesu. Badania komputerowe pozwoliły na wyznaczenie wpływu wartości zabioru głowic i wysokości skrawanej warstwy na zapotrzebowanie mocy w procesie urabia-nia dla szerokiego zakresu prędkości wychylania wysięgnika kombajnu chodnikowego.

EN

The roadheaders used in the Polish hard coal industry for drilling dog headings are equipped with cutting heads whose size, number of picks and arrangement depend on the roadheader size. The load of the roadheader cutting system is dependent on the type of the heads used, their operating parameters and the parameters of the cut rock layer. A simulation of the cutting process with two transverse heads with highly ordered arrangement of picks designed for roadheaders with different sizes was carried out with KREON v.1.2 software containing a mathematical model of the process. The computer investigations have allowed to determine the influence of the web value of the heads and of the height of the cut layer on the power demand in the cutting process for a wide range of deflection speed of the roadheader boom.

11

Misja Sośnica

63%

Strachowski M. , Sobota P.

Drogi : lądowe, powietrzne, wodne

|

2009

|

tom [nr] 11 (19)

28--33

PL

Czym jest budowa węzła Sośnica? Dla niektórych jest zwykłą, codzienną pracą, którą muszą wykonać, godzina po godzinie, by zarobić na życie. Jednak dla większości ta budowa to coś więcej. Jest ona w głębi serca powodem do dumy.

EN

The authors describe the process of building the intersection of two highways (A1 and A4) near Gliwice in Poland which is going to be one of the biggest highway junctions in Europe. In the paper there are characterized different aspects of this investment, such as statistics, details of construction or the attitude of engineers who often find this investment as a kind of mission.

12

Wpływ dokładności rozmieszczenia noży skrawających na obciążenie głowic w kombajnie chodnikowym

63%

Cheluszka P. , Sobota P.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

tom T. 68, nr 4

12--17

PL

Przeprowadzono badania wpływu zmiany ustawienia noży na ich obciążenie z wykorzystaniem programu komputerowego przeznaczonego do wspomagania procesu projektowania i doboru głowic urabiających w określonych warunkach geologiczno-górniczych KREON v. 1.1. Dla zaprojektowanej głowicy zmieniano położenie wierzchołka jednego noża skrawającego. Zmiana ustawienia noża poprzez zmianę położenia wierzchołka ostrza noża powoduje zmniejszenie objętości skrawu realizowanego przez ten nóż i zmniejszenie sił działających na niego, przy równoczesnym wzroście obciążenia sąsiedniego noża lub wzrost sił działających na nóż o zmienionym położeniu.

EN

Investigations into the influence of change of knives arrangement on their load using the computer programme intended to assist the process of design and selection of cutting heads for determined mining and geological conditions KREON v. 1.1. were carried out. For the designed head the position of one cutting knife vertex was changed. The change of knife arrangement through the change of the position of knife edge vertex causes the decrease of the volume of cut realized by this knife and reduction of forces acting on it with simultaneous increase of load of the adjacent knife or increase of forces acting on the knife with changed position.

13

Skutki zróżnicowania podziałki łańcucha pociągowego w maszynach ścianowych

63%

Remiorz E. , Sobota P.

Inżynieria Górnicza

|

2018

|

tom nr 2-3

50--54

PL

W maszynach ścianowych powszechnie stosuje się łańcuchy ogniwowe górnicze w układach ciągnienia maszyn urabiających (strugi węglowe, niektóre konstrukcje kombajnów ścianowych) oraz w przenośnikach ścianowych. Podczas działania łańcuchowego układu pociągowego ogniwa łańcucha zużywają się. Względny obrót ogniw poziomych i pionowych w przegubach przy nabieganiu i przy zbieganiu z bębna łańcuchowego powoduje zużycie ścierne ogniw w przegubach, skutkujące wzrostem podziałki ogniw. Zwiększona podziałka wpływa na położenie ogniw w gniazdach bębna łańcuchowego i ich obciążenie. Łączenie wzdłuż konturu łańcucha pociągowego odcinków o zróżnicowanych podziałkach wpływa na rozdział obciążenia pomiędzy napędem głównym i napędem pomocniczym maszyny ścianowej. Natomiast łączenie odcinków łańcucha o różnych wydłużeniach w pary łańcuchów środkowych w przenośnikach ścianowych prowadzi do zróżnicowania wartości napięcia wstępnego w łańcuchu lewym i prawym, co w efekcie skutkuje zróżnicowaniem sił w tych łańcuchach.

EN

In longwall machines, round link chains are commonly used in the haulage systems of mining machines (coal ploughs, some shearer constructions) and scraper conveyors. During the operation of the chain haulage system, the chain links are worn. The relative rotation of the horizontal and vertical links in the joints when running on and off the sprocket results in the abrasive wear of the links in the joints, increasing the chain pitch. The increased pitch influences the position of the links in the sprocket seats and their load. Connecting the segments of different pitches along the contour of the chain affects the distribution of load between the main drive and the auxiliary drive of the longwall machine. However, combining the segments of the chain of varying elongations into pairs of central chains in longwall conveyors leads to the differentiation of initial chain tension values in the left and right chains, which in effect results in the diversification of forces in these chains.

14

Autostrada A1 : polska Route 66

63%

Sobota P. , Trzcionka T.

Drogi : lądowe, powietrzne, wodne

|

2010

|

tom [nr] 7-8 (27)

38-49

PL

Rozbudowa sieci dróg w kraju napawa optymizmem. Na południu Polski największą inwestycją jest spektakularna budowa autostrady A1, biegnącej z Gdańska do granicy z Republiką Czeską.

EN

The paper describes the main features of the highway A1, especially its Silesian part, which is currently being built. The authors show, how unique is this great building site situated in the south part of Poland.

15

Związki alkoholanowe w syntezie nanomateriałów

63%

John Ł. , Sobota P.

Wiadomości Chemiczne

|

2011

|

tom [Z] 65, 9-10

839-868

EN

Polynuclear metal alkoxides are nearly as common in today’s chemistry as any other simple inorganic complexes and constitute an interesting family of species with a very broad structural diversity (Fig. 3 and Tab. 1) [14]. These compounds form structural motifs which range from simple bimetallic complexes to very specific aggregates that result from the versatile coordinating abilities of an alkoxo and aryloxo ligands (Fig. 1). For the last few decades, there has been a growing interest in the development of the chemistry of metal alkoxides. Such interest derives from their fascinating structural chemistry, interesting catalytic properties, and a high potential for industrial utilization. The fact that most of them can generate highly pure and well-defined metal oxides (Table 4) has resulted in high research activity in chemistry of materials. Alkoxides and their derivatives, e.g. organometallics, are easily accessible and consist inexpensive compounds. Moreover, alkoxide ligands are easily removable during thermal treatment in a relatively low temperatures compare to conventional methods involving inorganic salts. Such compounds already have metal-oxygen bonds established on molecular structure. Due to these, alkoxides can generate oxide ceramics in a single step – so-called single-source precursors (SSPs) [11]. SSPs deliver appropriate metal elements of a final oxide product(s) eliminating the need to match the reaction rates required from a multicomponent mixture. All of these features made the metal oxides derived from metal alkoxides highly pure products possessing specific properties, chemical and mechanical resistance, excellent functions and shapes. The aim of this article is to serve as a guide in understanding the principles in a one step strategy for oxide ceramics using metal alkoxide compounds. It includes synthesis of alkoxides and their derivatives, the concept of SSPs strategy and design of molecular precursors for oxide ceramic materials.

16

Unikanie przeciążeń napędów w przenośnikach ścianowych

63%

Dolipski M. , Sobota P.

|

tom nr 1

14-16

PL

W atrykule przedstawiono skutki asymetrii mechanicznych występujących w ścianowych przenośnikach zgrzebłowych. Te asymetrie prowadzą do dużych przeciążeń napędów, które w konsekwencji mogą stanowić zagrożenie bezpieczeństwa załogi w wyrobisku ścianowym. Podano wnioski z przeprowadzonych badań, które umożliwią ograniczenie tych zagrożeń.

EN

The article presents the effects of mechanical asymmetry occurring in longwall scraper conveyors. The asymetrical layouts lead to high overloads in the drives that, as a consequence, may present a hazard to the personnel in the longwall working. Included are the conclusions from the tests performed wich will make it possible to reduce that kind of hazard.

17

Wpływ konfiguracji napędów na obciążenie łańcucha zgrzebłowego w miejscu zbiegania z bębna napędu zwrotnego w przenośniku ścianowym

63%

Sobota P. , Bujnowska A.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2014

|

tom R. 52, nr 1

9--14

PL

Konieczność dojazdu kombajnu ścianowego do końca ściany przy napędzie zwrotnym wymusza zastosowanie rozwiązań konstrukcyjnych skracających długość kadłuba napędu zwrotnego. Łańcuch zgrzebłowy zbiegający z bębna łańcuchowego napędu zwrotnego wprowadzany jest na krótkim odcinku do gałęzi górnej rynnociągu przez ślizgi prowadzące zgrzebła. Docisk zgrzebeł do ślizgów prowadzących powoduje wzrost oporów ruchu łańcucha oraz zużywanie się ślizgów i wzrost ich temperatury. Jednym z najprostszych sposobów znaczącego zmniejszenia zużycia ślizgów może być zastosowanie w ścianowych przenośnikach zgrzebłowych zamiast trzech, tylko dwóch zespołów napędowych – po jednym w napędzie wysypowym i w napędzie zwrotnym, przy tej samej mocy sumarycznej zainstalowanej w przenośniku. Z analizy rozkładu wartości obciążeń statycznych wzdłuż konturu łańcucha zgrzebłowego wynika możliwość zmniejszenia wartości siły w łańcuchu zbiegającym z bębna napędu zwrotnego, co jest zaletą takiej konfiguracji napędów.

EN

Due to the fact that the cutter loader needs to get to the end of the face at the reversible drive, it is necessary to apply solutions that would shorten the body of the reversible driving set. The conveyor chain which leaves the drum of the reversible driving set is put, along its short section, into the upper branch of the pan line through the runners which come out of the scraper. The pressure between the scrapers and the runners increases the motion resistance of the chain, the wear of the runners and their temperature. One of the simplest methods to reduce the wear of runners is to use only two driving sets, instead of three, in longwall conveyors: one in the discharge driving set and one in the reversible driving set, with the same aggregate power installed in the conveyor. The analysis of the distribution of static load values along the contour of the conveyor chain shows that it is possible to reduce the force value in the chain which leaves the drum of the reversible driving set. This is the main advantage of this configuration of drives.

18

Dynamika układu urabiania kombajnu chodnikowego z głowicą podłużną

51%

Dolipski M. , Cheluszka P. , Sobota P.

Vibrations in Physical Systems

|

2000

|

tom Vol. 19

98--99

19

Drgania konturu łańcuchowego w przenośniku kombajnu chodnikowego

51%

Dolipski M. , Sobota P. , Odsadnik J.

Przegląd Górniczy

|

1998

|

tom T. 54, nr 7-8

19-23

PL

Przedmiotem artykułu są komputerowe badania drgań konturu łań-cuchowego w przenośniku wewnętrznym kombajnu chodnikowego, które wywołane są działaniem wieloboku i wykrzywieniem rynnociągu. Są to drgania o częstości zazębienia łańcuchowego i częstości zgrzeb-łowej. Wnioski poznawcze wynikające z badań mają charakter ogólny. Zostaty one z powodzeniem wykorzystane już w praktyce przy projek-towaniu kombajnu chodnikowego typu R-100.

EN

The subject of the paper is related to the computer tests of vibrations of the chain contour in the inner conveyor of the heading machine, resulted by a polygon and distortion of the conveyor chute. These are the vibrations of the chain frequency in mash and scraper frequency. The results of tests are having a general character. They were successfully used in practice while designing the R-100 heading machine.

20

Stateczność kombajnu chodnikowego

51%

Dolipski M. , Sobota P. , Cheluszka P.

Przegląd Górniczy

|

1998

|

tom T. 54, nr 4

10--18

PL

Bezpieczeństwo pracy w otoczeniu kombajnu chodnikowego wyma-ga bezwzględnego zachowania jego stateczności w każdych warun-kach eksploatacyjnych. W artykule przedstawiono analizę obciąże-nia kombajnu chodnikowego w trzech charakterystycznych sferach jego działania, wynikających z technologii urabiania. Podano matematyczne warunki zachowania stateczności wzdłużnej i poprze-cznej kombajnu obciążonego siłą ciężkości i oporami urabiania w wyrobisku korytarzowym.

EN

The work safety in the surrounding of a heading machine requires absolut maintenance of its stability in every mining conditions. An analysis of the heading machine load within the characteristic three spheres of its operation resulting from extraction technology is presented. The mathematical conditions of the longitudal and transverse stabilities maintenance of a heading machine loaded with the gravity force and the extraction resistance in a dog heading are given.