Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Obraz pełnej sieci osadniczej na mapie małoskalowej na przykładzie województwa mazowieckiego

100%

Kalińska D. , Ostrowski W.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

2006

|

tom T. 38, nr 2

113-123

PL

W artykule omówiono poszukiwania kartograficznej metody prezentacji sieci osadniczej. Porównano różne mapy osadnictwa, by znaleźć najwłaściwsze rozwiązanie merytoryczne dla Mapy sieci osadniczej województwa mazowieckiego w skali 1:1000 000. Przedstawiono sposób opracowania bazy danych, a także zredagowania mapy zzastosowaniem oprogramowania GIS.

EN

The first maps of settlement network were prepared between the World Wars. F. Uhorczak (1932) proposed a method of equidistants and W. Deszczka (1931) - methods of geometric point symbols to present settlement. The applied cartographic methods changed with the development of research. Interesting presentations of settlement network can be found primarily in atlases of countries and regions, among the maps of settlement distribution and size. A review of maps of settlement network made it possible to prepare a concept of Map of settlement network of Mazowieckie voivodship at 1:1 000 000 for Atlas of Mazowieckie voivodship, prepared at the Warsaw University Chair of Cartography. It consisted of: an idea to present all cities, towns and village as diagrams, with the population figures, simultaneously showing the status and administrative function of the settlement. The map was prepared in GIS environment together with database. Basing on a topographic maps at 1:100 000 and 1:50 000, the coordinates of settlement centers were entered into the chart, while statistical sources provided the data on the population, settlement status (town or village), administrative rank (gmina, powiat and voivodship offices) and administrative district (belonging to a particular gmina or powiat). The method of presentation of settlements was based on the analysis of a database of 7904 settlement points. A number of value diagrams, histograms and GIS trials had been prepared to ensure the methodologically best solution. Finally a continuous approach was chosen (for settlements over 2 500 residents) and an interval approach in six classes for smaller communities. Volume diagrams (spheres) were picked for larger settlements and area diagrams (circles) for smaller ones. The map presents a comprehensive image of the settlement network. The size, status and rank of communities show their hierarchy. Infrastructural connections (roads and railways) paste this spatial structure together. The applied diagram method gives a varied but clear depiction of settlement network. One can observe spatial regional arrangements and different settlement sizes in relation to various factors, like infrastructure and natural conditions. The technical side of the project was crucial. A number of GIS options was used; settlements were precisely placed, a large pool of data was classified and verified, the whole project was visualized - first in the trial versions of the map, and finally as a completed thematic map. There are further possible applications of the prepared database: firstly - for the purpose of the map's revision, secondly - for preparation of other maps in the same atlas, thirdly - as a starting point for a larger project of presenting the settlement network of Mazowieckie voivodship in functional-structural approach including settlement characteristics, and fourthly - for preparation of other maps of population and settlement.

2

Mineralizacja organicznych związków azotu w glebie w świetle długoletnich doświadczeń łąkowych IMUZ

100%

Sapek B. , Kalińska D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

tom T. 4, z. 1

183-200

PL

Na podstawie wyników długoletnich doświadczeń łąkowych na glebach mineralnych, w zróżnicowanych warunkach uwilgotnienia, odczynu oraz dawki i formy nawozu azotowego, dokonano o ceny jakościowej i ilościowej wydajności mineralizacji organicznych związków azotu oraz dynamiki i zmian jego mineralnych form - amonowej i azotanowej w glebie łąki kośnej. Badania wykonywano w warunkach inkubacji izolowanych próbek gleby in situ oraz w glebie pobranej spod roślinności. Ponadto wstępnie oceniono wpływ zaniechania użytkowania łąki kośnej na zasobność gleby w azot mineralny. Stwierdzono, że przebieg i wydajność mineralizacji związków azotu w glebie zależą od właściwości gleby i warunków w niej panujących, zwłaszcza wilgotnościowych, od pogody w danym roku i okresie wegetacyjnym oraz od dawki i postaci nawozu azotowego. Mineralizacja przebiega najintensywniej w okresie od maja do końca lipca, a jej wydajność istotnie się różni od wydajności w pozostałym czasie. Nawożenie deszczowanej łąki kośnej mineralną formą azotu zwiększa wydajność mineralizacji w porównaniu z wydajnością po stosowaniu formy organicznej - gnojówki. Zaniechanie użytkowania i nawożenia łąki powoduje nagromadzanie się azotu, zwłaszcza N-NH4, co w warunkach sprzyjających nitryfikacji może być źródłem azotanów wymywanych do wód gruntowych.

EN

Qualitative and quantitative estimation of mineralization rate of organic nitrogen compounds and the dynamics of mineral nitrogen forms - ammonium and nitrate in the soil from mown grassland have been studied. The estimation was based on the results from long-term grassland experiments on mineral soils under different conditions of moisture, pH, doses and forms of nitrogen fertilizer. The assessment was performed in the conditions of in situ soil incubation and in the soil under herbage. Moreover, the effect of abandoned mowing on mineral nitrogen content in the soil was preliminarily assessed. The dynamics and mineralization rate of organic soil nitrogen was found to depend on soil properties, especially its humidity, on weather in particular years and vegetative seasons and on the dose and form of nitrogen fertilizer. The most intensive mineralization took place from May to July and its efficiency differed significantly from that during the rest of the season. Fertilization of irrigated mown meadow with mineral forms of nitrogen increased the efficiency of mineralization in comparison with the efficiency after applying organic form of nitrogen - slurry. Abandoned use and mowing resulted in the accumulation of mineral nitrogen, particularly N-NH4, which, under favourable conditions, could be the source of nitrate leaching to ground waters.

3

Dynamika potasu w mineralnej glebie łąkowej w zależności od zróżnicowanych form oraz dawek azotu, potasu i odczynu gleby

80%

Barszczewski J. , Burzyńska I. , Kalińska D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

tom T. 1, z. 1

137--145

PL

Badania prowadzono na wieloletnim doświadczeniu łąkowym założonym w 1987 roku w Falentach na czarnej ziemi zdegradowanej, uprzednio głęboko zdrenowanej, co ograniczało podsiąk wody z głębszych warstw gleby. Niedobory wody uzupełniano przez deszczowanie. Celem niniejszej pracy było rozpoznanie dynamiki potasu w mineralnej glebie łąkowej po wieloletnim stosowaniu zróżnicowanej formy i dawki potasu i azotu oraz w zależności od zróżnicowanego odczynu gleby. W 1997 roku pobrano próbki glebowe z profilu do 1 m z czterech warstw: 0–10, 10–30, 30–60 i 60–100 cm. W 1998 roku pobrano je do głębokości 25 cm w następujących warstwach: 0–5, 5–10, 10–15, 15–20 i 20–25 cm. W celu oznaczenia zawartości różnych form potasu w glebie zastosowano następujące roztwory ekstrakcyjne: 0,5-M HCl, 1-M CH3COONH4 i 0,01-M CaCl2. W okresie od rozpoczęcia badań do 1997 i 1998 roku ilość potasu wniesiona na poszczególne obiekty znacznie się różniła. Największą zawartość wszystkich form potasu oraz istotne jej zmiany między poszczególnymi obiektami stwierdzono tylko w górnych warstwach gleby do 10 cm głębokości. Naruszenie formy aktywnej i wymiennej potasu na obiektach B i C świadczy, że większe dawki nawozów nie w pełni pokryły potrzeby runi względem potasu. Nawożenie organiczne spowodowało duże zwiększenie zawartości tego pierwiastka, głównie formy aktywnej i wymiennej. Korelacje między zawartością poszczególnych form potasu w glebie wykazały wysoce istotną dodatnią współzależność. Ujemną współzależność stwierdzono między pH gleby a omawianymi formami potasu.

EN

Studies were carried out in a long-term meadow experiment set up in 1987 at Falenty on black, degraded earth, formerly deeply drained, which limited water rising from the deeper soil layers. Water deficits were supplemented by sprinkling. This study was aimed to analyze potassium dynamics in mineral meadow soil after multiannual use of variable forms and doses of potassium and nitrogen and at variable soil pH. In the first stage, mineral fertilizers were applied in the amounts: A – 120 kg N per ha, 80 kg P2O5 per ha, 100 kg K2O per ha, B – 240 kg N per ha, 120 kg P2O5 per ha, 150 kg K2O per ha, C – 360 kg N per ha, 160 kg P2O5 per ha, 200 kg K2O per ha. Two objects (D and E) were fertilized with organic and mineral fertilizers in amounts equivalent to the variant B. In the second stage potassium doses were increased by 20 % on all objects and doubled (to 360 kg K2O per ha) on the object E. From the beginning till the years 1997 and 1998 the amounts of potassium introduced to particular objects varied greatly. In 1997 samples of the soil profile to a depth of 1 m were taken from four layers: 0-10, 10-30, 30-60 and 60-100 cm. In 1998 the samples were taken from depths: 0-5, 5-10, 10-15, 15-20 and 20-25 cm. 0.5 M HCl, 1 M CH3COONH4 and 0.01 M CaCL2 were used as solvents to extract various forms of potassium from soils. Final determinations were made with the flame emission spectrophotometry. Greatest amounts of all potassium forms and significant differences between particular objects were found only in the upper 10 cm soil layers. Changes in the active and exchangeable forms of potassium in objects B and C showed that larger fertilizer doses did not cover the sward requirements for potassium. Organic fertilization increased potassium content, mainly its active and exchangeable forms. The contents of particular potassium forms in the soil were significantly correlated. A negative relationship was found between soil pH and the described potassium forms.

4

Porównanie przydatności roztworów 0,01 mol·dm-³ CaCl2 oraz 0,5 mol·dm-³ HCl do oceny zasobności w składniki pokarmowe mineralnych gleb łąkowych

80%

Burzyńska I. , Sapek B. , Kalińska D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2002

|

tom T. 2, z. 1

65--75

PL

Przedmiotem badań było porównanie przydatności dwóch roztworów ekstrakcyjnych – 0,5 mol·dm-³ HCl oraz 0,01 mol·dm-³ CaCl2 do oceny zasobności mineralnych gleb łąkowych w składniki pokarmowe, tj.: P, K, Mg, Mn i Zn, nawożonych zróżnicowanymi dawkami azotu (120 i 240·kg·ha-¹ N) oraz formami nawozu azotowego (saletrą amonową – AN i saletra wapniowa – CN). Ilości składników mineralnych uwolnione z gleby do badanych roztworów ekstrakcyjnych są zależne od warstwy gleby oraz formy zastosowanej saletry. Przeciwdziałające postępującemu zakwaszeniu stosowanie saletry wapniowej zwiększało zawartość cynku uwalnianego do obydwóch wyciągów. Obydwa roztwory ekstrakcyjne wykazują własną specyfikę i zakres działania. Roztwór 0,01 mol·dm-³ CaCl2, będący słabym roztworem ekstrakcyjnym, może być przydatny do oceny zasobności gleb łąkowych w łatwo rozpuszczalne formy składników mineralnych.

EN

The study was aimed to compare the suitability of two extracting solutions – 0.5 M CaCl2 and 0.01 M HCl – for assessing nutrient content (P, K, Mg, Mn and Zn) in mineral meadow soils fertilized with different nitrogen fertilizers (ammonium saltpeter AN and calcium saltpeter CN) at two rates (120 and 240 kg·ha-¹ N). The amount of extracted nutrients depended on the soil layer and type of fertilizer. Application of calcium saltpeter, which was originally used to counteract soil acidification, resulted in the increase of zinc extracted to both solutions. Both extractants have their specific properties and range of activity. 0.01 M CaCl2 being a weak extractant may be useful in assessing the amount of easily soluble forms of nutrients in meadow soils.

5

Stężenie składników mineralnych w wodach gruntowych użytków zielonych na tle ich stężenia w opadzie atmosferycznym

80%

Sapek B. , Kalińska D. , Nawalany P.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2005

|

tom Vol. 14, No. 1

149--158

EN

The concentration of minerals and their load deposited on the earth surface with the wet precipitation as well as its concentrations in shallow groundwater were estimated on the base of investigations in the area of long-term grassland experiments. Moreover the correlation between the ionic composition of wet precipitation or their deposited load and concentration of ions in groundwater was investigated. Significant correlation for some ions between two determined medium proved by the use of the Spearman test and in some cases obtained linear regression presented the specificity, that demand deeper knowledge of this problem on the basis of further investigations.