Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Conodont biostratigraphy of the Muschelkalk (Middle Triassic) in the central part of the Polish Lowlands

100%

Narkiewicz K.

|

tom Vol. 43, Nr 3

313-328

EN

Conodonts have been found in the Muschelkalk intervals in seven deep wells located in the central part of the Polish Middle Triassic basin. Total number of 80 specimens has been ascribed to 18 form-species. The presence of Paragondolella hanbulogi and Neogondolella balcanica is reported for the first time in Polish sections. Germanica and kockeli Zones of the late early Anisian, Pelsonian and ?earliest Illyrian have been found in the Lower Muschelkalk deposits. The Middle Muschelkalk corresponds to the Illyrian without its latest part, and to ?latest Pelsonian. Presence of the Zones 1, 2 and 4, found in the Upper Muschelkalk, allowed to correlate these deposits with the late Illyrian, Fassanian and earliest Longobardian. Analysis of geographical distribution of the investigated species revealed that only cosmopolitan conodonts occur in the Lower Muschelkalk whereas its upper part contains also forms endemic for the German Province.

PL

Utwory wapienia muszlowego zbadano w 9 otworach wiertniczych. Do badań biostratygraficznych wytypowano 107 próbek z utworów retu, wapienia muszlowego dolnego, środkowego i górnego oraz kajpru dolnego. Konodonty stwierdzono tylko w 14 próbkach pochodzących z utworów dolnego i górnego wapienia muszlowego. Zgromadzona kolekcja konodontowa liczy około 80 okazów należących do 8 rodzajów i 18 gatunków. Wśród nich znaleziono po raz pierwszy w Polsce dwa taksony: Neogondolella balcanica i Paragondolella hanbulogi. Na podstawie pionowych zasięgów występowania konodontów o znaczeniu stratygraficznym wyróżniono 5 poziomów konodontowych według podziału zaproponowanego dla prowincji germańskiej przez H. Kozura (1968, 1972, 1980). W utworach dolnego wapienia muszlowego stwierdzono dwa poziomy: germanica odpowiadający wyższej części wczesnego anizyku oraz kockeli w całości odniesiony do pelsonu. W utworach górnego wapienia muszlowego wyróżniono natomiast trzy poziomy: poziom I wiekowo odpowiadający późnemu illyrowi, poziom 2 - najmłodszemu illyrowi i najstarszemu fassanowi oraz poziom 4 -najmłodszemu fassanowi i najstarszemu longobardowi. Najstarszy poziom germanica stwierdzono w otworze Piotrków Trybunalski IG 1. Określono go na podstawie występowania gatunku Neogondolella regale. Poziom kockeli obecny w otworze Konary IG 1, wydzielono na podstawie gatunku przewodniego dla tego poziomu Nicoraella kockeli. Poziom 1 stwierdzono w otworze Książ IG 2. Charakteryzują go gatunki Neogondolella mombergensis i N. acuta. Poziom 2 stwierdzony w otworach Brześć Kujawski IG 1 i Krośniewice IG 1 wydzielono na podstawie współwystępowania gatunków Neogondolella mombergensfs, N. prava, N. constricta, N cornuta i N. balcanica. Poziom 4 stwierdzono w otworach Książ IG 2, Konary IG 1 i Piotrków Trybunalski IG I. Określono go na podstawie gatunku przewodniego dla tego poziomu Neogondolella haslachensi.c. Badane utwory w otworze Ciechocinek IG 1 odniesiono do pelsonu i ?najstarszego illyru, a w otworze Zgierz IG 1 udało się je zaliczyć tylko ogólnie od wcześniejszego anizyku do ?najstarszego illyru. Wyniki uzyskane z Niżu Polskiego są niewystarczające dla dokładniejszego określenia granic chronostratygrafcznych. Porównując je z granicami pięter i podpięter wyznaczonych w profilach Gór Świętokrzyskich i Śląska (J. Trammer, 1972, 1975; K. Zawidzka, 1975; J. Trammer, K. Zawidzka, 1976) utwory dolnego wapienia muszlowego wiekowo odpowiadałyby wyższej części wczesnego anizyku, pelsonowi i ? najstarszemu illyrowi. Utwory środkowego wapienia muszlowego odpowiadałyby illyrowi bez jego późnej części i ?najpóźniejszemu pelsonowi. Pozycja chronostratygraficzna dolnej granicy środkowego wapienia muszlowego jest niejasna. Utwory górnego wapienia muszlowego odpowiadałyby późnemu illyrowi, fassanowi i najstarszemu longobardowi. Analiza rozprzestrzenienia geograficznego badanych konodontów wskazuje, że zgodnie z wcześniejszymi poglądami (J. Trammer, 1972, 1975; J. Głazek i in" 1973; K. Zawidzka, 1975) istniało połączenie między basenem polskim a oceanem Tetydy w czasie powstawania utworów dolnego i górnego wapienia muszlowego. W wapieniu muszlowym dolnym stwierdzono wyłącznie formy kosmopolityczne, a w górnym również endemiczne dla prowincji germańskiej.

2

Conodont biostratigraphy of shallow marine Givetian deposits from the Radom-Lublin area, SE Poland

63%

Narkiewicz K. , Bultynck P.

|

2007

|

tom Vol. 51, No 4

419-442

EN

Detailed conodont data were obtained from 66 samples in 9 deep wells representative of three palaeogeographic regions of the Mid Devonian epicontinental basin of southeastern Poland: (1) the elevated part of the East European Platform representing the basin margin, (2) the Lublin Graben with a larger proportion of open marine systems, (3) the Radom Area characterized by more off shore, purely marine deposition and larger subsidence rates in the Radom Area. The 1344 specimens collected were as signed to 8 genera: Icriodus, Polygnathus, Ancyrodella, Belodella, Mehlina, Neopanderodus, Pandorinellina and Skeletognathus, and 38 taxa of species or subspecies rank. The vertical distribution of the conodont as semblages studied in particu ar sections is highly irregular and discontinuous with many barren intervals con rolled by less suitable palaeocological conditions, mostly representing restricted and/or very shallow-water facies. We found only a single index species characteristic of deeper marine facies, as applied in the standard conodont zonation. There -fore the biostratigraphic interpretation also takes into account the total range of all taxa found in particular samples, established after acritical analysis of adequately published total ranges of these taxa. The stratigraphicranges of the following taxa were modified: Icriodus arkonensis arkonensis, I. a. walliserianus, I. eslaensis, I. platyobliquimarginatus, I. subterminus, I. aff. I. subterminus, Polygnathus ansatus, P. latifossatus, P. linguiformis linguiformis, P. timorensis and P. varcus. As a result of the stratigraphic analysis of the conodon't assemblages we distin guished five zones in the Givetian of the studied area, i.e. the rhenanus/varcus, ansatus, hermanni, norrisi (=lower part of Lower falsiovalis Zone) zones, and also two in formal units, the subterminus and insita fau nas. We documented the co-occurrence of I. subterminus and P. latifossatus which supports the earlier supposition of Rogers (1998) that the Lower subterminus Fauna may partly corre pond to the Lower hermanni Zone.

3

Biostratygrafia konodontowa dewonu górnego lubelszczyzny

63%

Narkiewicz K. , Bultynck P.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

tom T.196

193--254

PL

Zbadano 203 próbki konodontowe, w tym 114 pozytywnych, z 15 profili wiertniczych, w większości z utworów franu formacji modryńskiej, a ponadto z fameńskiej formacji bychawskiej i firlejskiej. Ze 100 próbek z profili franu uzyskano 2139 okazów zaliczonych do 9 rodzajów, w obrębie których oznaczono 81 taksonów niższego rzędu. Czternaście gatunków znaleziono i udokumentowano w Polsce po raz pierwszy. Wobec braku form indeksowych wiek zespołów określano głównie na podstawie zestawienia zasięgów stratygraficznych wszystkich elementów znalezionych w próbce. Najwyższą część formacji telatyńskiej w centralnej części basenu lubelskiego, tuż poniżej podstawy formacji modryńskiej, zaliczono do franu dolnego (profile otworów Giełczew PIG 5, Mełgiew 2). Datowania utworów frańskich pozwalają też na zawężenie wieku poszczególnych ogniw tworzących formację modryńską. Udokumentowano diachronizm górnej granicy formacji modryńskiej, która wypada w famenie dolnym w profilu Opole Lubelskie IG 1, a w najwyższym franie w profilu Giełczew PIG 5. Granica franu z famenem biegnie w pobliżu granicy formacji modryńskiej i firlejskiej (Korczmin IG 1). Granica między formacją bychawską a firlejską w segmentach lubelskim i stężyckim przebiega w obrębie wyższego famenu dolnego albo niższego środkowego. W segmencie komarowskim datowanie stropowych partii formacji firlejskiej sugeruje natomiast, że dolna granica formacji hulczańskiej wypada w pobliżu granicy famenu dolnego i środkowego.

EN

Investigations were based on 203 conodont samples, including 114 positive, from 15 borehole sections mainly representative of the Modryń Formation (Frasnian), and also comprising the Famennian Bychawa and Firlej formations. The Frasnian conodont collection was obtained from 100 samples which contained 2139 specimens attributed to 9 genera and 81 lower rank taxa, including 14 species found and documented in Poland for the first time. Age of the assemblages was determined mainly basing on a comparison of stratigraphic ranges of all elements found in a sample. Uppermost part of the Telatyń Formation, just below the base of the Modryń Formation was ascribed to the Lower Frasnian in the Lublin (Central) Segment of the Lublin Basin (Giełczew PIG 5, Mełgiew 2). The conodont biostratigraphy of the Frasnian sections allows to constrain also the age of particular members constituting the Modryń Formation. Upper formation boundary appears diachronous, running in the Lower Famennian in the Opole Lubelskie IG 1 and in the uppermost Frasnianin the Giełczew PIG 5. The boundary between the Bychawa and Firlej formations in the Central and Stężyca (NW) segments is traced in the upper Lower Famennian or lower Middle Famennian. On the other hand, in the Komarów Segment (SE) the data from the uppermost part of the Firlej Formation suggest that the base of the overlying Hulcza Formation runs near the Lower/Middle Famennian boundary.

4

Nurses’ knowledge on the assessment of alcohol consumption and smoking and its effect on blood pressure

63%

Grabowska H. , Narkiewicz K.

|

2013

|

tom 3

|

nr 2

130-136

EN

Introduction: Excessive alcohol consumption and smoking increase the risk of hypertension and the incidence of cardiovascular disease. Nurses have a unique opportunity to help patients who smoke and consume alcohol at a risky level, not requiring a specialist, which may contribute to a reduction in blood pressure (BP), as well as providing more health benefits. The aim of the study was to evaluate the knowledge of nurses on how to assess the consumption of alcohol and smoking and their effect on BP. Material and methods: The study included 1,108 participants (W-1,089, M-19, aged 21-60, 0-37 years of work experience). The study was conducted in 2007-2009 using the diagnostic survey method and achievement tests. Results: Alcohol assessment methods were correctly indicated by 13.4% of respondents, while the correct interpretation of a standard unit of alcohol was made by 35.8% of respondents. The Fagerström Test was known only to 13.2% of respondents. The effects of alcohol and smoking on BP values were known to most subjects. The youngest participants, nursing graduates, were significantly more likely to have made the correct indication. Conclusions: Overall, knowledge of how to assess alcohol consumption and smoking allowing minimal intervention to take place in the group of nurses studied was relatively low. Significantly more correct indications were made by the youngest respondents, those who were not married and nursing graduates. It seems reasonable to popularize methods for identifying the risk of hypertension associated with alcohol consumption and cigarette smoking in postgraduate nursing education.

5

Pierwsze wyniki badań paleomagnetycznych i paleotermicznych (CAI) najwyższych jednostek reglowych w Tatrach Polskich

51%

Grabowski J. , Narkiewicz K. , Poprawa P.

|

tom Vol. 47, nr 3

153-158

PL

Wapienie anizyku/ladynu jednostki Furkaski oraz wapienie retyku jednostki Siwej Wody na zachodnich zboczach Doliny Chochołowskiej (Tatry Zachodnie) wykazują obecność syntektonicznego przemagnesowania opartego na magnetycie. Wiek przemagnesowania zinterpretowano jako środkowokredowy/przedeoceński. Wartości indeksu CAI wynoszą 1,5 dla wapieni retyku jednostki Siwej Wody oraz 2 dla wapieni anizyku/ladynu jednostki Furkaski. Wskazują one na oddziaływanie temperatury 50-80oC przez ok. 10 mln lat. Niewielki stopień przeobrażenia termicznego badanych utworów sugeruje, że obserwowane przemagnesowanie miało charakter chemiczny i było związane z wytrącaniem się autigenicznego magnetytu. W momencie przemagnesowania obie jednostki musiały zapadać co najmniej 20o w kierunku południowym. Deklinacje kierunków paleomagnetycznych wskazują, że po przemagnesowaniu uległy one prawoskrętnej rotacji: 14-61o w stosunku do platformy europejskiej i 0-42o w stosunku do parautochtonu wierchowego.

6

Analiza dojrzałości oraz jednowymiarowe modelowanie historii termicznej utworów potencjalnie macierzystych dla węglowodorów w rejonie Liplas-Tarnawa

51%

Poprawa P. , Narkiewicz K. , Sadowska K. , Bruszewska B.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2001

|

tom T. 174

173--203

PL

Dla rejonu Liplas–Tarnawa przeprowadzono rekonstrukcję historii termicznej, petrograficzną analizę potencjalnych utworów macierzystych dla węglowodorów oraz rekonstrukcję historii generowania przez nie węglowodorów. Dla otworu Tarnawa 1 stwierdzono zmienność dojrzałości termicznej w profilu, która wynosi od 0,45–0,48% Rr w utworach miocenu autochtonicznego, poprzez 0,58–0,61% Rr w utworach jury środkowej, 0,67–0,85% Rr w utworach karbonu, do 0,72–0,96% Rr w utworach dewonu górnego. Wskaźnik przeobrażenia barw konodontów (CAI) w obrębie profilu otworu Tarnawa 1 zmienia się od 1–1,5 w utworach permsko-triasowych do 2,5–3 w utworach dewonu górnego. Dla próbki dolnokarbońskich węglanów z otworu Liplas 2 stwierdzono CAI 3. Dla profilu Tarnawa 1 współczesny strumień cieplny określono na ok. 56 mW/m2, natomiast średni gradient geotermiczny na 2,41oC/100 m. Zrekonstruowano krótkotrwałą, późnopermsko-wczesnotriasową anomalię strumienia cieplnego, sięgającą od 100 do 150 mW/m2, genetycznie związaną z rozwojem basenu pull-apart Liplas–Tarnawa. Dodatkowo możliwa jest modyfikacja tego modelu, zakładająca podgrzanie w późnym karbonie–wczesnym permie w rezultacie aktywności magmowej wzdłuż strefy granicznej bloków górnośląskiego i małopolskiego. W alternatywnym modelu wykazano, że przy przyjęciu szerokich zakresów błędu dla pomiarów Rr i CAI możliwy, choć mniej prawdopodobny, jest wariant zakładający stały w czasie strumień cieplny. Jako skały potencjalnie macierzyste dla ropy naftowej (II typ kerogenu) wskazano utwory jury środkowej, natomiast jako skały potencjalnie macierzyste dla gazu ziemnego (III typ kerogenu) wskazano utwory górnego wizenu i/lub namuru A oraz westfalu (dolnego permu). Stwierdzono, że zależnie od modelu historii termicznej, generowanie (wczesna faza) i ekspulsja niewielkich ilości gazu ziemnego z utworów wizenu i namuru nastąpiłyby bądź na przełomie permu i triasu, bądź w późnym miocenie oraz na przełomie miocenu i pliocenu.

EN

For the area of Liplas-Tarnawa thermal maturity, as well as thermal, generation and expulsion history were reconstructed. For Tarnawa 1 borehole thermal maturity varies in the profile from 0.45-0.48% Rr, through 0.58-0.61 % Rr, 0.67-0.85% Rr, to 0.72-0.96% Rr for respectively the Miocene, the Middle Jurassic, the Carboniferous and the Upper Devonian sediments. Colour alteration index (CAI) changes in this well from 1-1.5 to 2.5-3 for the Permian-Triassic and the Upper Devonian sediments respectively. For Lower Carboniferous carbonates from Liplas 2 borehole CAI3 was obtained. Recent heat flow for Tarnawa 1 was calculated for 56 mW/m2, and recent geothcrmal gradient equals to 2.41°C/100 m. Two alternative scenarios of heat flow history were analysed. In the preferred model a short-time late Permian-carly Triassic thermal anomaly was reconstructed, with heat flow reaching 100 to 150 mW/m2. The model might also be modified by an assumption of the late Carboniferous-early Permian heating related to magmatic activity. The second, less probable model, involves heat flow constant in time. Potential source rock for oil is the Middle Jurassic, while for gas arc the Namurian A and upper Viscan, as well as Westphalian (Lower Permian) sediments. Depending on thermal history model, generation (early phase) and expulsion of a very small amount of natural gas from the Namurian A (?and upper Viscan) sediments took place at the end of Permian-begging of Triassic or at the end of Miocene-beginning of Pliocene.

7

Why study sympathetic nervous system?

45%

Sinski M. , Lewandowski J. , Abramczyk P. , Narkiewicz K. , Gaciong Z.

Journal of Physiology and Pharmacology. Supplement

|

2006

|

tom 57

|

nr 11

79-92

EN

Cardiovascular diseases are the most frequent causes of morbidity and mortality around the world. However, during last decades, an improvement was made in diagnosis and therapy of cardiovascular diseases, there was still a need for better understanding of their pathophysiology. Among neurohormonal systems, SNS plays a central role in cardiovascular regulation in both health and disease. Involvement of SNS in pathogenesis of hypertension, coronary artery disease or heart failure is well known and proved. Methods such as microneurography, direct catecholamine measurements, heart rate variability or baroreflex sensitivity assessment allowed studying sympathetic activity and its influence on cardiovascular disorders. Although introduced into scientific practice methods of SNS evaluation are not commonly used in the clinic. However, two of the methods: analysis of heart rate variability (HRV) and baroreflex sensitivity (BRS) were recommended as the diagnostic tools and can be found in clinical guidelines as basic assessment methods.