Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Prognoza konwergencji komory magazynowej gazu ziemnego w wysadzie solnym

100%

Ślizowski J.

|

2001

|

tom T. 17, z. 3

107-116

PL

Konwergencja, czyli zaciskanie się komory magazynowej gazu ziemnego w złożu soli kamiennej wskutek zjawiska pełzania, jest jednym z czynników decydujących o efektywnej pojemności komory. W artykule przedstawiono prognozę szybkości konwergencji wybranej komory, opracowaną na podstawie symulacji komputerowej ruchu górotworu, w powiązaniu z rozważaniami analitycznymi dotyczącymi scenariusza eksploatacji. Stwierdzono zmienność szybkości konwergencji, nawet w przypadku użycia stacjonarnego prawa pełzania soli, i decydującą rolę minimalnego ciśnienia magazynowania gazu na szybkość tego procesu.

EN

Convergence that is compression of gas storage cavern in rock salt due to salt creep is one of the factor deciding about effective capacity of cavern. In the article there is shown the forecast of convergence rate of selected rock salt cavern on the basis of massif movement computer simulation and of analytical consideration of exploitation scenario. Variability of speed convergence even in case of stationary salt creep law application and crucial role of minimum pressures of gas storing on rate of this process were ascertained.

2

Badania własności reologicznych soli kamiennej przy projektowaniu komór magazynowych gazu ziemnego w górotworze solnym

100%

Ślizowski J.

|

2001

|

tom T. 57, nr 5

9-15

PL

Warunkiem poprawnego zaprojektowania wymiarów i parametrów eksploatacyjnych komory magazynowej gazu ziemnego w wysadzie solnym jest rozpoznanie własności Teologicznych górotworu i ich matematyczny opis. Najistotniejsze jest określenie prawa pełzania i wyznaczenie jego współczynników. W pracy przedstawiono metodykę i wyniki badań laboratoryjnych wykonanych w celu wyznaczenia współczynników prawa pełzania Nortona, dla soli pochodzących z dwóch konkretnych otworów wiertniczych wykonanych dla potrzeb budowy komór magazynowych. Omówiono również konwergencję otworów zmierzoną dzięki rejestracji samo-wypływu solanki oraz zweryfikowano przyjęte prawo pełzania wykonując symulację komputerową procesu ich zaciskania.

EN

Recognition of the rheological properties of the rock mass and their mathematical description is the condition of correct design of dimensions and parameters of natural gas exploitation storage chambers in a salt dome. The most important is determination of creeping law and its coefficients. Methodics and results of laboratory research carried out to determine the coefficients of the Norton's law of creeping for the salts originating from the two real bore-holes executed for storage chambers construction are presented. Also the convergence of the bore-holes measured thanks to registration of spontaneous outflow of brine is discussed as well as the assumed creeping law has been verified performing the computer simulation of their convergence process.

3

Prognozowanie konwergencji względnej komory magazynowej gazu ziemnego przy zastosowaniu zaktualizowanego modelu górotworu solnego

63%

Ślizowski J. , Urbańczyk K.

|

tom T. 19, z. 2

43-56

PL

W artykule omówiono problem prognozowania konwergencji komór magazynowych gazu ziemnego w złożu soli od strony teoretycznej. Na konkretnym przykładzie wybranej komory magazynowej porównano dwie metody prognozowania średniorocznej konwergencji. Pierwsza to metoda przybliżona polegająca na ekstrapolacji konwergencji stacjonarnych wyliczonych dla kilku wybranych ciśnień gazu w komorze. Druga metoda polega na bezpośredniej symulacji scenariusza obciążeń. Dla trzech prostych scenariuszy obliczono przewidywania metody uproszczonej oraz zasymulowano paroletnią eksploatację komory. Było to możliwe dzięki aktualizacji programów modelujących zachowanie górotworu o procedury symulacji dowolnych, wieloetapowych scenariuszy obciążeń. Różnice pomiędzy obiema metodami nie są wielkie, choć widoczne. Również nie są wielkie różnice pomiędzy średniorocznymi konwergencjami przy różnych scenariuszach, pomimo, że chwilowe szybkości względnej konwergencji znacznie różnią się od siebie. Uzyskane rezultaty dotyczą stacjonarnego prawa pełzania z konkretnymi współczynnikami i w przyszłości do rozważań należałoby włączyć pełzanie pierwotne.

EN

Problem of predicting the convergence of salt cavern working as natural gas storage is discussed from the theoretical point of view. Two methods of predicting the average annual convergence are compared on a real example of storage cavern. The first is approximate method consisting in extrapolation of stationary convergences calculated for few selected values of natural gas pressure inside the cavern. The second method consists in direct simulation of loading scenario. Calculations were performed for three simple scenarios. Predictions of approximate method are obtained and compared with direct scenario simulations for few-years periods of cavern exploitation. It was possible due to updating of the programs modelling rock massif behaviour by adding the procedures for simulation of multiple-stage loading scenario. Difference between discussed two methods are not big. Differences between average annual convergences for three discussed scenarios are not big also, while local rates of relative convergence significantly vary each other. The results are obtained basing on stationary creeping law with real coefficients. Primary creeping should be included into consideration in the future.

4

Conceptual model of an underground radioactive waste repository in rock-salt and clay formations in Poland

63%

Ślizowski J. , Lankof L.

|

tom T. 16, z. 4

75-87

EN

The principal safety requirement for an underground radioactive waste repository (RWR) is its tightness which must ensure that radioisotopes will not be released to the biosphere. The paper presents two eonceptual models of the RWR: in salt dome and in clay series which are the only rock formations in Poland suitable for localization of the RWR. Selected aspects of safety problems were presented including the geological and geotechnical barriers. It was found that under conditions encountered in salt domes in Poland the construction of repository of a relevant capacity must include the waste storage in "zubers", which requires further laboratory and field studies.

PL

Podstawowym warunkiem bezpieczeńtwa jaki musi spełniać podziemne składowisko odpadów promieniotwórczych (SOP) jest jego szczelność, gwarantująca nieprzedostanie się radionuklidów do biosfery. W pracy zaprezentowane zostały dwa modele koncepcyjne SOP w wysadzie solnym i pokładzie skał ilastych, jako jedynych strukturach skalnych, w których istnieją możliwości zlokalizowania składowiska na ziemiach polskich. Przedstawione zostały wybrane aspekty zapewnienia bezpieczeństwa z zakresu barier geologicznych i geotechnicznych. Stwierdzono, że w warunkach polskich wysadów solnych dla uzyskania odpowiedniej pojemności składowiska należy rozpoznać możliwości składowania odpadów w solach zubrowych, co wymagać będzie dalszych badań laboratoryjnych i in-situ.

5

Porównanie parametrów wytrzymałościowych i reologicznycg iłowców solnych i soli kamiennej w aspekcie składowania odpadów promieniotwórczych wydzielających ciepło

51%

Ślizowski J. , Ślizowski K. , Lankof L.

|

tom T. 62, nr 4

72-76

PL

W pracy porównano wyniki badań naprężenia i odkształcenia krytycznego oraz szybkości pełzania stacjonarnego iłowców solnych z rezultatami uzyskiwanymi dla soli kamiennej. Stwierdzono, że efektywne naprężenie i odkształcenie krytyczne iłowców jest niższe i maleje wraz z zawartością części nierozpuszczalnych. Efektu tego nie zaobserwowano w przypadku szybkości pełzania, co świadczy, że wytrzymałość długotrwała iłowców solnych może być niższa od wytrzymałości soli kamiennej, szczególnie w wysokich temperaturach.

EN

Critical stresses and deformations as well as steady-rate creep of salt mudstones and rock-salt are compared. It has been stated that the effective critical stresses and deformations of mudstones are lower and decrease along with the content of insoluble parts. This effect has not been observed in case of the creep speed what chows that the long-lasting stress of salt mudstones can be lower than the stress of rock-salt, especially at high temperatures.

6

Geomechaniczna ocena optymalnej głębokości komór magazynowych gazu ziemnego w polskich złożach soli kamiennej

51%

Ślizowski J. , Lankof L. , Wojtuszewska K.

|

tom nr 6

50-51

PL

Jednym z czynników decydujących o pojemności komory magazynowej jest głębokość jej posadowienia. Decyduje ona między innymi o wartości minimalnego ciśnienia magazynowania i szybkości konwergencji, czyli zaciskania się komory na skutek pełzania górotworu solnego. Praca dotyczy wyznaczenia głębokości, przy której otrzymać można największą pojemność magazynową. Oszacowana została również krótko i długotrwała pojemność magazynowa w zależności od miąższości złoża i głębokości posadowienia komory w porównaniu z pojemnością maksymalną. Zaprezentowane wyniki uzyskane zostały w oparciu o uproszczone wzory analityczne, opracowane na podstawie wieloletnich doświadczeń projektowych w zakresie geomechaniki i technologii ługowania komór magazynowych.

EN

One of the main factors, which have an influence on storage cavern capacity, is its depth. Based on the depth of storage cavern, the one can calculate minimal storage pressure and the rate of convergence, which is the process of cavern tightening resulting from creeping rate of salt massif. The paper presents calculations of cavern depth, appropriate to determine the maximal cavern capacity. Besides, based on a deposit thickness and the depth of storage cavern, short-term and long-term capacities were estimated, to compare with maximal storage capacity. The results presented in this paper were carried out by simplified analytic formulas calculations, based on broad design experience in geomechanics and storage cavern leaching technology.

7

Wstępna ocena właściwości reologicznych wybranych rodzajów soli kamiennej

45%

Serbin K. , Toboła T. , Ślizowski J. , Lankof L. , Polański K.

|

2016

|

tom T. 12

127--135

PL

Przedmiotem badań była analiza szybkości pełzania różnych typów soli kamiennych pobranych ze złóż Kosakowo, Sieroszowice oraz Mogilno. Rozpatrzono wpływ takich parametrów petrograficznych jak wielkość kryształów halitu, obecność inkluzji solankowo-gazowych, sposób rozmieszczenia anhydrytu i innych domieszek. Przeprowadzone badania nie wykazały wzrostu szybkości pełzania wraz ze wzrostem rozmiarów kryształów halitu co często sugerowane jest w literaturze. Nie zaobserwowano również istotnego wpływu inkluzji pierwotnych. Ze względu na liczną obecność anhydrytu i polihalitu w badanych próbkach w których występowały inkluzje pierwotne, kwestia ich wpływu na szybkość pełzania wymaga dalszych szczegółowych badań. Wpływ na wzrost szybkości pełzania niewątpliwie związany jest z obecnością inkluzji rozmieszczonych na granicach kryształów halitu.

EN

The aim of presented study was to analyse the creep rate of different types of rock salt taken from the Kosakowo, Sieroszowice and Mogilno salt deposits. Petrological parameters such as: size of halite crystals, the presence of liquid-gas inclusions, arrangement of anhydrite and others minerals impurities were taken into account. Research did not reveal correlation between the creep rate and the size of halite crystals, what is frequently suggested in a literature. Moreover, the presence of primary fluid inclusions did not influence on the creep rate. In view of numerous anhydrite and polihalite ingrowth in the samples where primary fluid inclusions occur, this issue needs further investigations. However, the increase of the creep rate is connected with the fluid inclusions distributed on the boundaries of halite crystals.