Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
The article is a two-part law and historical sketch that presents the organization and outline of the activity of the field judiciary during the decisive events in the war with Soviet Russia in the summer of 1920. In this part of the article the author presents an outline of the organization and the activity of the field judiciary since the beginning of its existence to the beginning of July 1920. The justice service of the Polish army came into being as an integral part of the armed forces alongside with the creation of different departments and services of the Ministry of Military Affairs and the General Staff of the Polish Army in the autumn of 1918. The military courts were created since the first days of November 1918 in Cracow, Lublin, Warsaw and Cieszyn, while in Przemyśl and Lviv – since the end of November. In January 1919 the field courts were created at the commands of the great units of the Lithauanian-Belarusan Front. As a separate structure, the field judiciary came into being in spring of 1919 and was part of the High Command of the Polish Army. Until September 1920, at the commands of large units and operational formations (divisions, brigades, operation groups, armies and fronts), as well as commands, garrisons and strongholds, about 60–70 field courts and several judicial and legal departments were created. Field courts played a subordinate, although important role in the command system of large units and operation formations, and in keeping the discipline and internal cohesion of the army.
RU
Данная статья юридическо-исторической тематики состоит из двух частей, посвященных организации и описанию деятельности военных судов во время решающих событий войны с советской Россией летом 1920 г. В этой части статьи автор представляет характеристику организации и деятельности военных судов с начала их существования до начала июля 1920 г. Служба справедливости Войска Польского появилась как интегральная часть вооруженных сил, одновременно с созданием других организаций и служб Министерства Военных Дел и Генерального штаба Войска Польского осенью 1918 г. Военные суды создавались с первых чисел ноября 1918 г. в Кракове, Люблине, Варшаве и Чешине, а в конце ноября – в Пшемысле и Львове. В январе 1919 г. военные суды создавались при управлениях крупных подразделений Литовско-Белорусского фронта. В качестве отдельной структуры военные суды стали функционировать весной 1919 г. и являлись частью Главного командования Войска Польского. До сентября 1920 г. при управлениях крупных подразделений и оперативных отрядов (дивизий, бригад, оперативных групп, армии и фронтов), а также управлении этапов, гарнизонов и крепостей было создано около 60–70 военных судов, а также более десятка юридических отделов. Военные суды выполняли служебную, но значимую функцию в системе командования крупными формированиями и оперативными отрядами с точки зрения поддержания системы наказаний и внутренней целостности армии.
PL
Prezentowany artykuł jest dwuczęściowym szkicem prawno-historycznym, który przedstawia organizację i rys działalności sądownictwa polowego w czasie decydujących rozstrzygnięć w wojnie z Rosją Sowiecką latem 1920 r. W tej części artykułu autor przedstawia rys organizacji i działalności sądownictwa polowego od początku jego istnienia do początków lipca 1920 r. Służba sprawiedliwości Wojska Polskiego powstała jako integralna część sił zbrojnych równolegle z utworzeniem innych agend i służb Ministerstwa Spraw Wojskowych i Sztabu Generalnego WP jesienią 1918 r. Sądy wojskowe były tworzone od pierwszych dni listopada 1918 r. w Krakowie, Lublinie, Warszawie i Cieszynie, w końcu listopada zaś w Przemyślu i Lwowie. W styczniu 1919 r. sądy polowe tworzono przy dowództwach wielkich jednostek Frontu Litewsko-Białoruskiego. Jako wyodrębniona struktura sądownictwo polowe powstało wiosną 1919 r. i stanowiło część Naczelnego Dowództwa WP. Do września 1920 r. przy dowództwach wielkich jednostek i związków operacyjnych (dywizji, brygad, grup operacyjnych, armii i frontów) oraz dowództw etapów, garnizonów i twierdz zostało utworzonych ok. 60–70 sądów polowych oraz kilkanaście referatów sądowo-prawnych. Sądy polowe pełniły rolę służebną, acz znaczącą, w systemie dowodzenia wielkimi jednostkami i związkami operacyjnymi, w utrzymaniu karności i wewnętrznej spoistości wojska.
EN
The institution of judicial and penal superior, which appeared in the political model of the field judiciary in the Polish Army in the years 1918-1921, was taken over from the audito- riats of the invading armies. Commanders of operational unions (army or fronts) served as court and penal superiors for all courts located in the headquarters of large units or in their operational area, for the state of a personal operational union and for the civilian population in the opera- tional area. The commander of an operational union, operational group or Stage District, could require a legal clerk or commander of a large unit reporting to him, as his or her judicial and criminal superior, to implement a preliminary inquiry or investigation into any case. He also had the right to approve or refuse to approve the judgments of field courts, and at a critical time of the war in 1920, also the right to shape the judicial penalties for officers and soldiers of the Polish Army. Judicial and penal superiors replaced courts of second instance in the process of control- ling court judgements, and the equipping of military commanders with these powers was dictated by the need to enforce obedience to orders and the need to shape military discipline. The practice of field courts indicates that judicial and penal superiors of the operational level exercised their judicial powers through court judges’ chambers, and the opinions of military lawyers submitted to them were honoured and respected. The task of legal experts was functioning as a transmis- sion belt between the Headquarters of the Field Judiciary of the Polish Army and commanders of operational unions and field courts, as well as providing legal services to army commanders and troops. This judicial system “in the field”, despite periodic difficulties, proved its worth in the years of wars over the borders of the reborn Republic of Poland.
DE
Die Institution des Gerichts- und Strafvorgesetzten, die im Systemmodell der Feldjustiz der Polnischen Armee von 1918 bis 1921 präsent war, wurde aus den Auditoriaten der Teilungsarmeen übernommen. Die Befehlshaber der Einsatzverbände (der Armee oder der Fronten) fungierten als Gerichts- und Strafvorgesetzte für alle Gerichte, die sich in den Kom- mandos großer Einheiten oder in ihrem Einsatzgebiet befanden, für den Personenstatus einer  Einsatzverbände und der Zivilbevölkerung im Einsatzgebiet. Der Befehlshaber eines Einsatz- verbandes, einer Einsatzgruppe oder eines Etappendistrikts konnte von dem ihm unterstellten Rechtsreferenten oder dem Befehlshaber einer großen Einheit, in der er ein Gerichts- und Straf- vorgesetzter war, verlangen, dass jeweils ein Vorverfahren oder ein Ermittlungsverfahren in je- der Sache eingeleitet wird. Er hatte auch das Recht darauf, gefällte Urteile von Feldgerichten zu genehmigen oder abzulehnen, und im kritischen Moment des Krieges von 1920 auch das Recht darauf, Gerichtsstrafen gegen Offiziere und Soldaten der Polnischen Armee selbststän- dig zu gestalten. Gerichts- und Strafvorgesetzte vertraten die Gerichte zweiter Instanz bei der Überprüfung von Gerichtsurteilen, und die Ausstattung von Militärkommandanten mit diesen Befugnissen war durch die Notwendigkeit bestimmt, die Befolgung von Befehlen durchzuset- zen und die Militärdisziplin zu gestalten. Die Praxis der Feldgerichte zeigt, dass Gerichts- und Strafvorgesetzte auf der Einsatzebene ihre Gerichtsbefugnisse durch gerichtliche und rechtli- che Abteilungen wahrnahmen und die ihnen vorgelegten Gutachten der Militäranwälte wurden anerkannt und respektiert. Die Rechtsreferenten spielten eine Vermittlungsrolle zwischen der Führung der Feldgerichtsbarkeit des Oberkommandos der Polnischen Armee, den Befehlshabern von Einsatzverbänden und den Feldgerichten vor Ort sowie sorgten für die rechtliche Seite in der Führung der Armee und Etappen. Dieses Justizsystem „im Feld“ erwies sich trotz periodischer Schwierigkeiten in den Jahren des Krieges um die Grenzen der wiedergeborenen Republik Polen als erfolgreich.
PL
Instytucja zwierzchnika sądowo-karnego występująca w modelu ustrojowym sądownictwa polowego w Wojsku Polskim w latach 1918-1921 została przejęta z audytoriatów armii zaborczych. Dowódcy związków operacyjnych ( armii lub frontów ) pełnili funkcję zwierzchników sądowo-karnych dla wszystkich sądów zlokalizowanych w dowództwach wielkich jednostek lub na swoim obszarze operacyjnym, dla stanu osobowego związku operacyjnego i ludności cywilnej na obszarze operacyjnym. Dowódca związku operacyjnego, grupy operacyjnej lub Okręgu Etapu, mógł zażądać od podległego mu referenta prawnego lub dowódcy wielkiej jednostki jako jej zwierzchnika sądowo-karnego wdrożenia śledztwa wstępnego lub dochodzenia w każdej sprawie. Miał też prawo zatwierdzania lub odmowy zatwierdzania zapadłych wyroków sądów polowych, zaś w krytycznym momencie wojny w 1920 r. również prawo do samodzielnego kształtowania kar sądowych wobec oficerów i żołnierzy WP. Zwierzchnicy sądowo-karni zastępowali sądy II instancji w procesie kontroli wyroków sądowych, zaś wyposażenie dowódców wojskowych w te uprawnienia były podyktowane koniecznością egzekwowania posłuszeństwa rozkazom i potrzebami kształtowania dyscypliny wojskowej. Praktyka sądów polowych wskazuje na to, że zwierzchnicy sądowo-karni szczebla operacyjnego wykonywali swoje uprawnienia sądowe poprzez referaty sądowo-prawne, a przedkładane im opinie prawników wojskowych były honorowane i respektowane. Zdaniem referentów prawnych było pełnienie roli pasa transmisyjnego między Szefostwem Sądownictwa Polowego ND WP i dowódcami związków operacyjnych a sądami polowymi w terenie oraz obsługa prawna dowództw armii i etapów.. Ten system sądownictwa „w polu” mimo okresowych trudności sprawdził się w latach wojen o granice odrodzonej Rzeczypospolitej 
PL
Artykuł przedstawia nieznany epizod z kariery zawodowej gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego. W 1921 r. oficer ten, będący najbliższym współpracownikiem Naczelnego Wodza,marszałka Jozefa Piłsudskiego, został oskarżony przez polityków prawicowych o obrazę ich uczućreligijnych i stanął za to przed sądem wojskowym, który go uniewinnił.
PL
Artykuł przedstawia przyczyny militarne i konsekwencje prawnokarne całkowitej klęski 1 Brygady Piechoty Rezerwy na Wołyniu w czerwcu 1920 r. w czasie ofensywy sowieckiej 1 Armii Konnej i 12 Armii na Wołyniu. Pośpiesznie sformowana 1 BPRez. pod dowództwem płk. Wacława Krupowicza została rozdzielona pomiędzy oddziały Grupy Operacyjnej „Słucz” i dywizje Frontu Ukraińskiego gen. Śmigłego-Rydza. Na polecenie Naczelnego Wodza w sprawie utraty wartości bojowej 1 BPRez. i jej klęski na Wołyniu przeprowadzono śledztwo prokuratorskie w Sądzie Polowym Naczelnego Dowództwa WP w Warszawie. Artykuł uwzględnia wyniki tego śledztwa i przebieg wydarzeń na froncie w świetle zebranych dowodów.
EN
The article presents the military reasons and criminal-law consequences of the total defeat of the 1st Reserve Infantry Brigade (1st RIBde) in Volhynia in June 1920 during the Soviet offensive of the 1st Cavalry Army and the 12th Army in Volhynia. The hastily formed 1st RIBde under the command of Colonel Wacław Krupowicz was divided between the branches of the “Słucz” Operational Group and the divisions of the General Śmigły-Rydz’s Ukrainian Front. On the order of the Commander-in-Chief regarding the loss of combat value of the 1st RIBde and its defeat in Volhynia, a prosecutor’s investigation was initiated before the Field Court of the Supreme Command of the Polish Army in Warsaw. The article takes into account the results of this investigation and the course of events on the front in the light of the gathered evidence.
EN
The article is a two-part law and historical sketch that presents the organization and outline of the activity of the field judiciary during the decisive events in the war with Soviet Russia in the summer of 1920. In this part of the article the author presents an outline of the organization and the activity of the field judiciary since the beginning of its existence to the beginning of July 1920. The justice service of the Polish army came into being as an integral part of the armed forces alongside with the creation of different departments and services of the Ministry of Military Affairs and the General Staff of the Polish Army in the autumn of 1918. The military courts were created since the first days of November 1918 in Cracow, Lublin, Warsaw and Cieszyn, while in Przemyśl and Lviv – since the end of November. In January 1919 the field courts were created at the commands of the great units of the Lithauanian-Belarusan Front. As a separate structure, the field judiciary came into being in spring 1919 and was part of the High Command of the Polish Army. Until September 1920, at the commands of large units and operation formations (divisions, brigades, operation groups, armies and fronts), as well as commands, garrisons and strongholds, about 60–70 field courts and several judicial and legal departments were created. Field courts played a subordinate, although remarkable role in the command system of large units and operation formations, and in keeping the discipline and internal cohesion of the army.
RU
Данная статья юридическо-исторической тематики состоит из двух частей, посвященных организации и описанию деятельности военных судов во время решающих событий войны с советской Россией летом 1920 г. В этой части статьи автор представляет характеристику организации и деятельности военных судов с начала их существования до начала июля 1920 г. Служба справедливости Войска Польского появилась как интегральная часть вооруженных сил, одновременно с созданием других организаций и служб Министерства Военных Дел и Генерального штаба Войска Польского осенью 1918 г. Военные суды создавались с первых чисел ноября 1918 г. в Кракове, Люблине, Варшаве и Чешине, а в конце ноября – в Пшемысле и Львове. В январе 1919 г. военные суды создавались при управлениях крупных подразделений Литовско-Белорусского фронта. В качестве отдельной структуры военные суды стали функционировать весной 1919 г. и являлись частью Главного командования Войска Польского. До сентября 1920 г. при управлениях крупных подразделений и оперативных отрядов (дивизий, бригад, оперативных групп, армии и фронтов), а также управлении этапов, гарнизонов и крепостей было создано около 60–70 военных судов, а также более десятка юридических отделов судебного департамента. Военные суды выполняли служебную, но значимую функцию в системе командования крупными формированиями и оперативными отрядами с точки зрения поддержания системы наказаний и внутренней целостности армии.
PL
Prezentowany artykuł jest dwuczęściowym szkicem prawno-historycznym, który przedstawia organizację i rys działalności sądownictwa polowego w czasie decydujących rozstrzygnięć w wojnie z Rosją Sowiecką latem 1920 r. W tej części artykułu autor przedstawia rys organizacji i działalności sądownictwa polowego od początku jego istnienia do początków lipca 1920 r. Służba sprawiedliwości Wojska Polskiego powstała jako integralna część sił zbrojnych równolegle z utworzeniem innych agend i służb Ministerstwa Spraw Wojskowych i Sztabu Generalnego WP jesienią 1918 r. Sądy wojskowe były tworzone od pierwszych dni listopada 1918 r. w Krakowie, Lublinie, Warszawie i Cieszynie, w końcu listopada zaś w Przemyślu i Lwowie. W styczniu 1919 r. sądy polowe tworzono przy dowództwach wielkich jednostek Frontu Litewsko-Białoruskiego. Jako wyodrębniona struktura sądownictwo polowe powstało wiosną 1919 r. i stanowiło część Naczelnego Dowództwa WP. Do września 1920 r. przy dowództwach wielkich jednostek i związków operacyjnych (dywizji, brygad, grup operacyjnych, armii i frontów) oraz dowództw etapów, garnizonów i twierdz zostało utworzonych ok. 60–70 sądów polowych oraz kilkanaście referatów sądowo-prawnych. Sądy polowe pełniły rolę służebną, acz znaczącą, w systemie dowodzenia wielkimi jednostkami i związkami operacyjnymi w utrzymaniu karności i wewnętrznej spoistości wojska.
EN
The article discusses the tasks of the 2nd Polish Army during their advance towards Dresden in the second half of April 1945 as part of the strategic offensive to capture Berlin. The tasks are contrasted with orders that were given to other Red Army units of the 1st Ukrainian Front commanded by Marshall Ivan Konev. The author, whose findings are primarily based on official documents that came from Red Army command headquarters, criticizes the state of research and the previous findings of military historians, which were based on incomplete facts. After considering these materials, the author has corrected previously held viewpoints regarding the tasks of the 2nd Polish Army in Lusatia during the second half of April 1945. This sheds new light on assessments of the leadership of the units involved in the 1st Ukrainian Front’s advance on Dresden, especially by the commander of the 2nd Polish Army, who was unfairly credited with causing chaos and being responsible for the heavy losses suffered during the operation.
RU
В статье представлены задачи 2-й армии Войска Польского на дрезденском оперативном направлении в Берлинской операции во второй половине апреля 1945 г. на фоне задач других оперативных объединений Красной Армии, входивших в состав войск 1-го Украинского фронта под командованием маршала Ивана Конева. В статье критикуется состояние исследований и существующие на данный момент выводы военных историков, которые не совпадают с фактами. Основанием для умозаключений могут быть прежде всего источники в виде документов, составленных во время войны штабами боевых войск. Учитывая исходный материал, автор скорректировал прежние взгляды на задачу 2-й армии Войска Польского в Лужицкой зоне во второй половине апреля 1945 г. Это позволило совершенно по-новому взглянуть на оценку командования войсками, входящими в состав 1-го Украинского фронта на дрезденском оперативном направлении, особенно из-за командующего 2-й армией Войска Польского, которому ошибочно приписывали доведение ситуации до хаоса и большие потери в ходе лужицкой операции.
PL
Artykuł przedstawia zadania 2 Armii Wojska Polskiego na drezdeńskim kierunku operacyjnym w operacji berlińskiej w drugiej połowie kwietnia 1945 r. na tle zadań innych związków operacyjnych Armii Czerwonej, które wchodziły w skład wojsk 1 Frontu Ukraińskiego dowodzonego przez marszałka Iwana Koniewa. W artykule poddano krytyce stan badań i dotychczasowe ustalenia historyków wojskowości, które mijały się z faktami. Podstawą wniosków mogą być przede wszystkim źródła w postaci dokumentów wytworzonych w czasie wojny przez dowództwa walczących wojsk. Po uwzględnieniu materiału źródłowego autor dokonał korekty wcześniejszych poglądów na temat zadania 2 Armii Wojska Polskiego na Łużycach w drugiej połowie kwietnia 1945 r. To stawia w zupełnie nowym świetle ocenę dowodzenia wojskami wchodzącymi w skład 1 Frontu Ukraińskiego na drezdeńskim kierunku operacyjnym. Zwłaszcza zaś przez dowódcę 2 Armii Wojska Polskiego, któremu niesłusznie przypisano doprowadzenie do chaosu i ciężkich strat w toku operacji łużyckiej.
PL
Artykuł przedstawia memuar przodownika Antoniego Sobieralskiego, funkcjonariuszaKomendy Powiatowej Policji Państwowej w Śniatynie, okoliczności odnalezienia jego wspomnień orazprzytacza obszerne fragmenty memuaru, które obejmują pierwszy okres II wojny światowej. PrzodownikSobieralski opisał funkcjonowanie policji śniatynskiej na pograniczu rumuńskim podczas wojny z Niemcamii pośpieszną ewakuację garnizonu po niespodziewanej agresji Armii Czerwonej na Polskę, dokonanej17 września 1939 r. Zaprezentowany memuar przodownika Antoniego Sobieralskiego ukazał sięw całości drukiem z komentarzem w opracowaniu autora artykułu nakładem wydawnictwa UPH w 2016 r.
EN
The article is devoted to the protection of the combat capability of the Polish Army front troops from negative phenomena lowering their morale and discipline during the war with Bolshevik Russia in 1919–1921, and the attitudes of the Polish society and national minorities towards fulfilling their military service. After regaining independence, the war for independence and eastern borders had to be fought with a traditionally aggressive neighbor, Bolshevik Russia, which wanted to take advantage of the limited capabilities of a country ruined by wars, the enormous internal difficulties of a state united from three partitioned districts, the apparent attractiveness of the Bolshevik ideology and the multi-ethnicity of the society, which to some extent became susceptible to the populist slogans of the invader. During this war, the Polish Army was troubled by desertion of soldiers from the battle line and by mass evasion of military duty by men with a national minority background. Units fighting at the front were agitated by the propaganda apparatus of the Red Army, whose intention was a moral decay of the Polish Army.
RU
В статье рассматривается проблема защиты боеспособности фронтовых подразделений Войска Польского от негативных явлений, снижающих их моральный дух и дисциплину во время войны с Большевистской Россией 1919–1921 гг., а также отношение польского общества и национальных меньшинств к выполнению воинской обязанности. После возвращения независимости возникла необходимость вести войну за эту независимость и за восточные границы с традиционно агрессивным соседом, Большевистской Россией, желавшей воспользоваться ограниченными возможностями страны, разоренной войнами. Также она хотела использовать огромные внутренние трудности объединенного из трех разделенных территорий государства, очевидную привлекательность большевистской идеологии и многоэтничность общества, которое частично стало поддаваться популистским лозунгам оккупанта. Во время этой войны в Войске Польском бывали случаи дезертирства солдат на фронтовой линии и массовое уклонение от службы со стороны представителей национальных меньшинств, призванных исполнять свою воинскую обязанность. Войска, сражавшиеся на фронте, попали под влияние пропагандистского аппарата Красной Армии, который хотел довести Войско Польское до морального упадка.
PL
Artykuł przedstawia zagadnienie ochrony zdolności bojowej oddziałów frontowych Wojska Polskiego przed ujemnymi zjawiskami obniżającymi ich morale i dyscyplinę w czasie wojny z Rosją bolszewicką w latach 1919–1921 oraz postawy społeczeństwa polskiego i mniejszości narodowych wobec spełnienia obowiązku służby wojskowej. Po odzyskaniu niepodległości zaistniała konieczność stoczenia wojny o niepodległość i granice wschodnie z tradycyjnie agresywnym sąsiadem – Rosją bolszewicką – która chciała wykorzystać ograniczone możliwości zrujnowanego wojnami kraju, olbrzymie trudności wewnętrzne państwa scalonego z trzech dzielnic zaborczych, pozorną atrakcyjność ideologii bolszewickiej i wieloetniczność społeczeństwa, które częściowo stało się podatne na populistyczne hasła najeźdźcy. Wojsko Polskie trapiły w czasie tej wojny dezercje żołnierzy z linii bojowej i masowe uchylanie się od służby mężczyzn wezwanych do spełnienia obowiązku wojskowego wywodzących się z mniejszości narodowych. Oddziały walczące na froncie były poddane agitacji przez aparat propagandowy Armii Czerwonej, który chciał dokonać rozkładu moralnego Wojska Polskiego.
PL
Artykuł recenzyjny publikacji Marka Budniaka "Wojskowy Sąd Rejonowy w Zielonej Górze 1950–1954", wydanej w Zielonej Górze w 2022 roku.
10
Content available Sądy wojenne w Ludowym Wojsku Polskim (1943–1945)
100%
EN
Since its inception the communist forces’ system of military justice had constituted a part of the system of subordinating entire front-line units to the communist rule, and the advancing Sovietisation of the Polish People’s Army. The Soviet communists had their own experience in the fields of enforcing obedience and wide-scale infiltration, including that of the armed forces. Red Army, SMERSH and NKVD officers detached to the PPA and the security apparatus involved, introduced Soviet-inspired police terror and disciplinary tactics in the army, temporarily making use of pre-war symbolism and cynically referring to the tradition of the Second Polish Republic. The judicial practice of courts-martial was aimed at preparing the Polish army and war-weary population to accept the communist ideology, and for clearing the military of those discontented with post-Yalta reality.
PL
Recenzja książki Oscara Szerkusa, Die Sondergerichtbarkeit des Polnischen Untergrundstaates, Berlin 2019, ss. 469.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.